Қазақстан Республикасында конституциялық бақылаудың жаңа моделі

Жоспар
Кіріспе

1 Қазақстанның заң шығару практикасында Республиканың халықаралық шарттарын бекіту
2 Конституциялық Кеңестің Конституция нормаларын ресми түсіндіруі

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

1995 жылғы Конституцияға сай Қазақстан Республикасында конституциялық
бақылаудың жаңа моделі – Конституциялық Кеңес белгіленген болатын. Бұл
мемлекеттік органның басты мақсаты – Қазақстан Республикасы
Конституциясының Республиканың бүкіл аумағында үстемдігін қамтамасыз ету,
сонымен бірге ол билік тармақтарының бірде-біріне кірмейді. Конституциялық
Кеңес өз өкілеттіктерін мемлекеттік органдардан, ұйымдардан, лауазымды
адамдар мен азаматтардан дербес және тәуелсіз іске асырады, Қазақстан
Республикасының Конституциясына ғана бағынады, ешбір саяси және өзге де
себептерді негіз етіп ала алмайды. Қазақстан Республикасының Президенті,
Парламент Палаталарының Төрағалары, Парламент депутаттары жалпы санының
кемінде бестен бірі, Премьер-Министр Конституциялық Кеңеске өтініш беру
субъектілері болып табылады.

Конституциялық Кеңес Парламент қабылдаған заңдардың Республика
Конституциясына сәйкестігін Президент қол қойғанға дейін қарайды;
Республиканың халықаралық шарттарын бекіткенге дейін олардың Конституцияға
сәйкестігін қарайды; Конституцияның нормаларына ресми түсіндірме береді;
соттардың өтініштерін және кейбір өзге де мәселелерді қарайды. Бүгінгі
конференцияның тақырыбын ескере отырып, Қазақстан Республикасы
Конституциялық Кеңесінің ұлттық және халықаралық құқықтың өзара байланысын
қамтамасыз етуі мәселесіне ғана тоқталмақпын.
Атап өту керек, Конституциялық Кеңестің ұлттық және халықаралық құқықтық
жүйелердің өзара іс-әрекетін қамтамасыз етудегі ролі халықаралық-құқықтық
нормаларды бекіту және сол арқылы парламенттік рәсім көмегімен ұлттық
құқықтық жүйеге халықаралық актілерді енгізу кезеңімен шектелмейді. Бұл
конституциялық бақылау органы ұлттық және халықаралық құқықтық жүйелердің
өзара байланысын сондай-ақ мынадай жолдармен: Негізгі Заңның нормаларын
ресми түсіндіру; соттардың өтініші бойынша Республиканың халықаралық
шарттары мен өзге де міндеттемелерін конституциялылығы тұрғысында тексеру
арқылы қамтамасыз етеді. Қазақстанның заң шығару практикасында
Республиканың халықаралық шарттарын бекіту немесе өзге бір шарттарына
қосылу туралы заңды өз кезегімен Парламент Мәжілісі мақұлдап, Сенаттың
қабылдауы арқылы шарттардың бекітілуі іске асырылады. Алайда бекіту процесі
мұндай заңға Мемлекет басшысы қол қойғаннан кейін ғана аяқталды деп
есептеледі. Тиісінше халықаралық шарт оны бекітуге бастама жасалған және
оған Республика Президенті қол қойған аралық ішінде алдын ала бақылау
нысанына айналуы мүмкін. Сонымен бірге, Президент қол қойған бекіту туралы
заң Конституциялық Кеңестің алдын ала қарау нысаны бола алмайды. Уәкілетті
субъектілер бекітілмеген халықаралық шартты Парламент тиісті заң
қабылдайтын кезеңде Конституцияға сәйкестігі тұрғысында қарау туралы
Конституциялық Кеңеске өтініш берген кезде халықаралық шарттың нормалары
ғана конституциялық іс жүргізу нысаны бола алады. Парламент заң
қабылдағаннан кейін Мемлекет басшысы жүгінген кезде, халықаралық шарттың
нормативтік мазмұны ғана емес, бекіту туралы шартты қабылдау рәсімінің
конституциялылығы да қаралуы мүмкін. Республиканың халықаралық шарттарының
бекітілгенге дейін Конституция нормаларына сәйкестігін қараудың бірқатар
артықшылықтары бар. Солардың бірі – қоғамның, оның азаматтарының
мүдделеріне, ең бастысы, конституциялық принциптер мен нормаларға қайшы
келуі мүмкін теріс салдардың алдын алу болып табылады. Бекітілуге жататын
халықаралық актілер ғана алдын ала бақылаудың нысаны болса, халықаралық
шарттың өзі үшін міндеттілігіне мемлекеттің қай тәсілмен келісім беруіне
қатыссыз барлық халықаралық құқықтық актілер кейінгі бақылау нысаны болуы
мүмкін. Республиканың халықаралық шарттары мен өзге де міндеттемелерін
қолданыстағы құқық деп конституциялық жолмен тану, Конституциялық Кеңестің
осы көрсетілген актілерге қатысты бақылау жасау жөніндегі қызметін кеңейте
түседі. Конституциялық Кеңес Республиканың бекітілген халықаралық
шарттарының, сондай-ақ өзге де халықаралық актілерінің конституциялылығын
соттардың ұсынымдары бойынша кейінгі бақылау тәртібімен қарауға құқылы.
Конституциялық Кеңестің қорытынды шешімдерін халықаралық шарттардың
нормаларымен қосымша негіздеуді ұлттық және халықаралық құқықтың өзара
байланысын қамтамасыз етудің нысаны деп тануға болады. Мәселен, халықаралық
шарттардың өзі қарау нысаны болып табылмайтын өтініштерді қарау кезінде,
Конституциялық Кеңес ұлттық құқықтың даулы болып тұрған ережелерінің
халықаралық құқықтың жалпыға бірдей танылған принциптері мен нормаларына
қайшы келетінін, немесе, керісінше сәйкес екендігін жиі атап көрсетеді. Бұл
айтылғандар, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.