Еңбек құқығы және құқықтық қатынастар

Жоспар
Кіріспе

1.Еңбек құқығы және құқықтық қатынастар
Еңбек құқығының пәні және әдісі
2. Жеке еңбек шерты
Жеке еңбек шартының ұғымы, оның мазмұны мен түрлері
3. Жұмыс уақыты және демалысу уақыты
Жұмыс уақытының ұғымы және оның түрлері
4. Еңбек тәртібі және материалдық жауапкершілік

Еңбек құқығы адамның қоғамдық қызметінің негізгі түрін - еңбекке қатысуын жанама түрде білдіретін құқықтық маңызды саласы болып табылады. Еңбек құқығы пәнінің негізін еңбекті қолдану жөніндегі жеке-дара қатынастар құрайды. Олар қызметкер мен жұмыс беруінің арасында қалыптасады. Олар қызметкер мен жұмыс берушінің арасында қалыптасады және жұмысқа алу, жұмыс уақыты, демалыс уақыты, жалақы төлеу, еңбек тәртібі және басқа бірқатар мәселелер бойынша түрлі әлеуметтік байланыстарды қамтиды. Еңбек процесінің өмірде болу фактісінің өзі еңбек құқықтарымен байланысты және сондай-ақ еңбек құқығының қолданылу аясына енетін қоғамдыө қатынастардың тұтас кешенінің пайда болуына объективті түрде алып келеді. Олардың біреулері еңбек қатынастарынан бұрын (мысалы, жұмыспен қамтылмаған халықты еңбекке орналастыру жөніндегі қатынастар), екіншілері олармее қатар жүреді (мысалы, жұмыс беруші, еңбек ұжымы, кәсіптік одақтар және өзге де ұйымдар арасында қалыптасатын ұйымдастыру – басқарушылық қатынастар), үшіншілері - соларан туындайды (мысалы, қызметкердің денсаулығына келтірілген зиянды өтеу жөніндегі іс жүргізу - еңбек қатынастары және т.б.).
Сонымен, еңбек құқығының пәні еңбекке қабілеттілікті іске асыру, еңбекті ұйымдастыру мен басқару жөніндегі мемлекеттік және жеке ұйымдарды азаматтырдың еңбегін қолдану жөнінде қалыптасатын жеке-дара да, сондай-ақ ұжымдық та қоғамдық қатынастарды құрайды.
Еңбек құқығының әдісітері саланың пәніне енетін жоғарыда аталған қатынастарды реттеуді жолдары мен тәсілдерін сипаттайды.
Оларға мыналар жатады: еңбек құқықтық қатынастарын орнықтырудың шырпық сипаты; өзара міндеттемелерді орындаудың ерекше режимі; еңбек жағдайларын орталықтан және жергілікті жерде, нормативтік және шарттық реттеуді үйлестіру; сыйақының ұжымдық және жеке-дара еңбек нәтижелеріне байланыстылығы; санкцияларды қолданудың соттан тыс тәртібі және т.б.
Құқықтық реттеудің йрықшаланған пәні мен өзіне тән әдісінің болуы еңбе құқығының құқық жүйесіндегі дербес сала ретіндегі орнын белгілеп береді.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

1.Еңбек құқығы және құқықтық қатынастар

Еңбек құқығының пәні және әдісі

Еңбек құқығы адамның қоғамдық қызметінің негізгі түрін -
еңбекке қатысуын жанама түрде білдіретін құқықтық маңызды саласы
болып табылады. Еңбек құқығы пәнінің негізін еңбекті қолдану
жөніндегі жеке-дара қатынастар құрайды. Олар қызметкер мен жұмыс
беруінің арасында қалыптасады. Олар қызметкер мен жұмыс берушінің
арасында қалыптасады және жұмысқа алу, жұмыс уақыты, демалыс
уақыты, жалақы төлеу, еңбек тәртібі және басқа бірқатар мәселелер
бойынша түрлі әлеуметтік байланыстарды қамтиды. Еңбек процесінің
өмірде болу фактісінің өзі еңбек құқықтарымен байланысты және
сондай-ақ еңбек құқығының қолданылу аясына енетін қоғамдыө
қатынастардың тұтас кешенінің пайда болуына объективті түрде алып
келеді. Олардың біреулері еңбек қатынастарынан бұрын (мысалы,
жұмыспен қамтылмаған халықты еңбекке орналастыру жөніндегі
қатынастар), екіншілері олармее қатар жүреді (мысалы, жұмыс беруші,
еңбек ұжымы, кәсіптік одақтар және өзге де ұйымдар арасында
қалыптасатын ұйымдастыру – басқарушылық қатынастар), үшіншілері -
соларан туындайды (мысалы, қызметкердің денсаулығына келтірілген
зиянды өтеу жөніндегі іс жүргізу - еңбек қатынастары және т.б.).
Сонымен, еңбек құқығының пәні еңбекке қабілеттілікті іске
асыру, еңбекті ұйымдастыру мен басқару жөніндегі мемлекеттік және
жеке ұйымдарды азаматтырдың еңбегін қолдану жөнінде қалыптасатын
жеке-дара да, сондай-ақ ұжымдық та қоғамдық қатынастарды құрайды.
Еңбек құқығының әдісітері саланың пәніне енетін жоғарыда
аталған қатынастарды реттеуді жолдары мен тәсілдерін сипаттайды.
Оларға мыналар жатады: еңбек құқықтық қатынастарын орнықтырудың
шырпық сипаты; өзара міндеттемелерді орындаудың ерекше режимі;
еңбек жағдайларын орталықтан және жергілікті жерде, нормативтік
және шарттық реттеуді үйлестіру; сыйақының ұжымдық және жеке-дара
еңбек нәтижелеріне байланыстылығы; санкцияларды қолданудың соттан
тыс тәртібі және т.б.
Құқықтық реттеудің йрықшаланған пәні мен өзіне тән әдісінің
болуы еңбе құқығының құқық жүйесіндегі дербес сала ретіндегі орнын
белгілеп береді.

2. Жеке еңбек шерты
Жеке еңбек шартының ұғымы, оның мазмұны мен түрлері

Еңбек заңдарының негізгі институттарының бірі жеке еңбек
шарты болып табылады. Жеке еңбек шартының негізінде жұмыс беруші
және жұмысшы мен қызметші арасындағы еңбек құқықтық қатынастары
белгіленеді. Жеке еңбек шартының негізгі белгілері. Еңбек туралы
заңның 9-бабында көрсетілген, және еңбек шарты қызметкер мен
жұмыс берушінің арасыда жазбаша нысанда жасалған екі келісімге
сәйкес қызметкер жұмыс берушінің актісін орындай отырып белгілі
бір мамандық, біліктілік немесе қызмет бойынша жұмыс атқаруға
міндеттенеді, ал жұмыс беруші қызметкерге еңбек ақысын, заңмен
және тараптардың елісімімен көзделген ақшалай төлемдерді дер
кезінде, толық көлемінде төлеуге және еңбек туралы заң мен ұжымдық
шартта көзделген еңбек жағдайын қамтамасз етуге міндеттенеді.
Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы заңның 10-бабына
сәйкес және еңбек шартының мерзімі:
1) белгісіз мерзімге;
2) белгілі бір мерзімге;
3) белгілі бір жұмысты орындау уақытына немесе жұмыста уақытша
болмаған қызметкерді ауыстыру уақытына жасалуы мүмкін.
Барлық жағдайларда жеке еңбек шартында және жұмыс берушінің
бұйрығында жеке еңбек шартының қандай мерзімге жасалатыны
көрсетіледі.
Егер жеке еңбек шартында оның қолданылу мерзімі айтылмаса,
шарт белгісіз мерзімге жасалған деп есептеледі.
Жеке еңбек шартын жасау үшін жұмыс беруші еңбек қызметін
растайтын құжаттар талап етуге құқылы, олар мысалы: еңбек кітапшысы
(ол болған жағдайда), немесе жеке еңбек шарты не жұмысқа
қабылдау мен жұмыстан босату туралы бұйрықтардың көшірмелері
қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттар болып табылады
(Еңбек туралы занның 13-бабы). Жұмыс беруші аталған құжаттардан
басқа жеке бастың куәлігін (паспорт), әлеуметтік жеке кодының
берілгендігі туралы куәлікті, 16 жасқа толмағандардан туу туралы
куәлігін, білімі немесе кәсіптік даярлығы туралы құжатты және
заңдарда көзделген басқа құжаттарды талап етуге құқылы.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары бар жұмысқа қабылдау
кезінде жұмыс беруші қызметкерді кәсіби аурудың пайда болуының
неғұрлым ықтимал мерзімі туралы ескертуге міндетті. Денсаулық
жағдайы бойынша істеуге болмайтын жұмысқа азаматтарды қабылдауға
тыйым салынады (Еңбекті қорғау туралы Заңның 18-бабы).
Еңбек құқықтық қатынастарын атқару процесінде басқа жұмысқа
ауыстыру ережелері бойынша олардың өзгертілуі мүмкін.
Жеке еңбек шартының қажетті жағдайларының бірі - еңбек
функциясын немесе жұмыс орнын өзгерту ауыстыруды, ал екінші
жағдайда басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.