Балалар бақшасындағы дене шынықтыру



Тәрбиенің жалпы жүйесінде мектеп жасына дейінгі баланы дене жағынан тәрбиелеу ерекше орын алады.
Мықты денсаулықтың, дененің дұрыс жетілуінің , жоғары жұмыс қабілетінің негізі нақ осы мектеп жасына дейінгі балалық шақта қаланады: қозғалыс қызметінің қалыптасуы, сондақ – ақ дене қасиетерінің бастапқы тәрбиесі де осы жылдарда өтеді. Баланың дене жағынан қалыптасуы оның интелектуалдық және моральдық еріктік жетілуімен, барлық психологиялық функцияларының дамуымен тығыз байланысты. Мұндай да өмір жағдайларының әсері мен тәрбие шешуі роль атқарады.
Өмірді қорғау мен денсаулықты нығайту, бала организімінің функцияларын жетілдіру, оның дені дұрыс жетілдірудегі ықпалы, жұмыс қабілетін арттыру мектеп жасына дейінгі балалық жылдарында дене жағынан тәрбиелеудегі ең басты міндеттер болып табылады.
Бұл міндеттердің маңыздылығы мынада органдар мен жүйелердің тез өсуіне және дамуына қарамастан, олардың қызметі әлі жетілмеген, организмнің қорғаныс қабілеті нашар қалыптасқан, кішкентай балалар сыртқы ортаның бқолайсыз әсерлеріне тез ұшырайды.
Сондықтан сүйек жүйелері мен байланыс – буын аппаратының дұрыс әрі мерзімімен жетілуіне , бел омыртқаны физиологиялық міндеттерінің қалыптасқанына табан дөңестерінің дұрыс жетілуіне ықпал жасау қажет.
Басты міндет , балалардың қозғалыстарын жетілдіру, қимылдық дағдыларын және дененің икемділік , шапшаңдық күштілік, төзімділік сияқты қасиеттерін қалыптастыру болып табылады.
Фискультура сабақтарында әртүрлі тәрбиелік міндеттер де шешіледі. Олардың негізгілері болып мінез - құлықтың жағымды жақтарын, адамгершілік және ерік қасиеттері физкультура
Әдебиеттер тізімі.

1. Осокина Т. «Балалар бақшасындағы дене шынықтыру» Алматы, 1989
2. Мектепке дейінгі педогогика Алматы, 1982
3. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі Грец А. Матвеев А.Д, Алматы 1976.
4. Мухина А. мектепке дейінгі педогогика,Алматы, - Мектеп, 1994 ж.
5. Ғ. Мұсабаев Қазақ тілі мен граматикасы 1966 ж.
6. Е. Сағындықұлы педогогика РБК, 1999 ж.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
Балалар бақшасындағы дене шынықтыру
Тәрбиенің жалпы жүйесінде мектеп жасына дейінгі баланы
дене жағынан тәрбиелеу ерекше орын алады.
Мықты денсаулықтың, дененің дұрыс жетілуінің , жоғары
жұмыс қабілетінің негізі нақ осы мектеп жасына дейінгі
балалық шақта қаланады: қозғалыс қызметінің қалыптасуы, сондақ –
ақ дене қасиетерінің бастапқы тәрбиесі де осы жылдарда
өтеді. Баланың дене жағынан қалыптасуы оның интелектуалдық және
моральдық еріктік жетілуімен, барлық психологиялық функцияларының
дамуымен тығыз байланысты. Мұндай да өмір жағдайларының әсері
мен тәрбие шешуі роль атқарады.
Өмірді қорғау мен денсаулықты нығайту, бала
организімінің функцияларын жетілдіру, оның дені дұрыс
жетілдірудегі ықпалы, жұмыс қабілетін арттыру мектеп жасына
дейінгі балалық жылдарында дене жағынан тәрбиелеудегі ең
басты міндеттер болып табылады.
Бұл міндеттердің маңыздылығы мынада органдар мен
жүйелердің тез өсуіне және дамуына қарамастан, олардың
қызметі әлі жетілмеген, организмнің қорғаныс қабілеті нашар
қалыптасқан, кішкентай балалар сыртқы ортаның бқолайсыз
әсерлеріне тез ұшырайды.
Сондықтан сүйек жүйелері мен байланыс – буын аппаратының
дұрыс әрі мерзімімен жетілуіне , бел омыртқаны физиологиялық
міндеттерінің қалыптасқанына табан дөңестерінің дұрыс жетілуіне
ықпал жасау қажет.
Басты міндет , балалардың қозғалыстарын жетілдіру, қимылдық
дағдыларын және дененің икемділік , шапшаңдық күштілік, төзімділік
сияқты қасиеттерін қалыптастыру болып табылады.
Фискультура сабақтарында әртүрлі тәрбиелік міндеттер
де шешіледі. Олардың негізгілері болып мінез - құлықтың
жағымды жақтарын, адамгершілік және ерік қасиеттері физкультура
жаттығуларының күнделікті сабақтарында қажеттілік пен
әдеттерді пайдалану, алған шешімдері мен дағдыларын дербес
қызметте творчествалықпен пайдалана білу.
Дене тәрбиесі балаларды ақыл – ой, адамгершілік , еңбек және
эстетикалық жағынан тәрбиелеу жұмысын жүзеге асыруға, олардың
сергек, шөп көңілді және белсенді болуыларына ықпал ету
тиіс.
Мектеп жасына дейінгі балалар мектептерінде дене
тәрбиесінің мазмұны мына құралдардан тұрады: дене
жаттығулары , табиғаттың сауықтырушылық күші, гигиеналық және
әлеуметтік тұрмыстың факторлар.
Дене жаттығуы дене тәрбиесінің негізгі және ерекше
құралы: ол педогогтың арнайы іріктен алған методикалық дұрыс
ұйымдастырылған және басқаруға болатын қозғалыс пен
қозғалыс қызметінің күрделі түрлерін қамтиды. Дене жаттығу
еркіндік сипаттағы белсенді қимыл әрекеттеріне негізделген.
Әртүрлі дене жаттығулары бала организімінің физиологиялық
функцияларына қолайлы әсер етеді, оның сыртқы органның
құбылмалы жағдайларына қалыптасуына көмек береді, бала
тәжірибесі н жаңа қозғалыстарымен байланыстарымен байытады. Дене
жаттығуы дене тәрбиесіндегі жетекші құрал болып табылады.
Бірақ оларды күштерімен және гигиеналық факторларымен
үйлестіріп комплексті түрде пайдаланғанда ғана садықтыру
мен тәрбиелеудегі ең жоғары тиімділікке жетуге болады.
Дене тәрбиесі процесінде табиғатының сауықтырғыш күштері
физкультура сабақтары мен қимылды ойындары (мәселен, оларды
таза ауада жүйелі түрде өткізу) айдағыдай ұйымдастыру мен
өткізудің шарты ретінде , немесе шығудың дербес құрлы (ауа
және ваннасы , сүртүгу шомылу және т.б. ретінде
пайдаланылады.
Табиғаттың сауықтырғыш күші оны бірте – бірте, жүйелі және
комплексті түрінде қолданғанда ондағыдай нәтиже беруі мүмкін.

Баланың жеке ерекшеліктерін , оның денсаулығы мен өсу
жағдайын білуге сүйенудің маңызы өте зор.
Негізгі қозғалыстарға жүр, жүгіру секірулер, еңбектеу мен
өрлеу лақтыру және қағып алу, тепе - теңдікті сақтап
жаттығу жатады.
Негізгі қозғалыстар дер ькезінде жетілдіру баланың
қозғалуы тәжірибесін байытады, айналадағы жағдайда еркін әрекет
жасауына мүмкіндік береді, өзінің күшіне, белсенділігіне ,
батылдығына деген сенімді тәрбиелейді.
Негізгі қозғалыстар баланың дене жағынан жан – жақты
жетілуіне игі ықпал етед: булшық еттерін , буындарын, тізелерін
қатайтады және жетілдіреді, жүрек қан тамыр және тыныс жүйелерін
, ішкі органдары мен терінің жұмысын жақсартады.
Егер олар таза ауада өткізілсе, негізгі
қозғалыстардың суықтырушылық ықпалы өте күшейеді.
Негізгі қозғалыстар өте қарапайым сияқты болып
көрінеді, бірақ балалар үшін олардың кейбіреулері күрделі.
Олардың дұрыс орындалуы тек жүйелі жаттығулар мен
үйренулердің арқасында ғана жүзеге асады.
Жүру адамның кеңестіктегі қозғалысының табиғи әдісі
болып табылады. жүрістерге циклдік тән. Жүру кезендегі
аяқталған цикл оң және сол аяқпен кезек адамдау және
олармен қолдың ширақ қимылдарының сәйкес келуі арқылы
жүзеге асады.
Балалардың көпшілігі жүру кезегінде табандарын сәл – сәл
ішкі бұрын , қатар қояды.
Балалардың қозғалыс үйлесімділігін жасына қарай жақсарады.
Жүрыс жылдамдығы қадамның ұзындығына және оның
жиілігіне яғни екінші байланысты.
құрылымы жағынан жүгірудің жүрумен ортақтығы көп, бірақ
оған жүргізуші жерден мүлде көтерілгендегі ұшу сәтінің
болуы тән. Жүгіргенде аяқтың ұшы қозғалу бағытындағы
орта сызықты жақын, тіпті ішке қарай біршама бағытталған:
табан өкшеден аяқтың ұшына қарай аударылыңқылап тұрады.
Жүгіргенде әр баланың қимылдатуының өзіндік жеке
ерекшелігі бар.
Қол мен біртекті қимылдар жасауға әдеттенбеуі керек. Қол
мен аяқтың жүзіру кезіндегі үйлесімділігін мектеп жасына
дейіндегілер де жүру кезіндегі ғасыр әлдеқандай ерте
қалыптасады.
Жүгіру техникасы оның әрбір түріне қарай әрқалай
болуы мүмкін.
Секірулер: секірулердің сан алуан түрі бар, балалар
бақшасында бір орында қозғала отырып секеңдеу, ұзындық пен
биіктікке бір орыннан және екпінен секіру. Әрбір секіруде
қозалыстың 4 сатысы болады.
1. Дайындық 2. Серпілу 3. Көтерілу 4. Жерге түсу.
Еңбектеу ұқсас және әркелкі тәсілдер арқылы іске
асады. Ұқсас тәсілді қозғалыс бір тектес қолмен аяқтан
басылады. Еңбектеу жаттығуларын тікеюмен , тартылумен байланысты
жаттығулармен үйлестіру қажет. Еңбектен өту кезінде бала
қимылың үйлесімділігі жетіледі.
Өрмелеу деп әр түрлі заттармен гимнастикалық сатымен ,
жеңіл басшылықпен алты бүйірлі сатымен, арқанды сатымен,
көлбеу сатымен , қанатпен сырықпен ағашпен және т.б. орын
ауыстыруды айтады.
Лақтыру мен қағып алу мектеп дейінгі балалардың қозғалыс
қызметінде және айындарында кең тараған.
Лақтыру мен қағып алу – қозғалыс үйлесімді мен көздегіштігі
әлі де жөнді жетілмеген балалар үшін анағұрлым үрделі
дене жаттығуы. Лақтыру қимылы дайындық сатысында сермеуден
және тиянақты итеруден, лақтырудан құралады.
Қағып алу. Жеке кездегі сияқты , заттармен коллективтік
қимылдарда елеулі орын алады. Қағып алу кезінде, допты қағып
алуға ыңғайлы қашықтыққа келуі; алға шығу, ілгеру аталуы
немесе атап тұру, секіру тізерлеу ерекше маңызды.
Тепе – теңдік баланы кез - келген қызмет үшін маңызды. ол
организмнің қалыпты қызметін қамтамасыз етудегіаса маңызды
функциясы болып табылады.
1 – 3 жасқа аяқ басқан баланың алғашқы екі жылдығына
өсімтал қарқылы қарағанда, дене күшінің жетілуі біраз
баяулайды, бірақ бүкіл организмі қатайатын, өседі, нерв системасын
дамиды, мотарикасына өсіп жетіледі.
Жүру. 1 – 3 жасқа аяқ басқан бала әлі де өз бетімен
жүре алмайды, қол – аяқтарының қимылы үйлесетін білмейді, біраз
бала бірыңғай бір жақ аяқ қалып алға сермей жүреді немесе
қолдарын қимылдатпайды.
Сондықтан жүргізуде, мысалы затты алып келу немесе алып
келу немесе апарып қою сияқты тапсырмаларымен байланысты
жаттығулар жасату үлкен роль атқарады.
Жүгіру көптеген балаларда 2 жаста басталуы 3 жасқа
кеменде барлық балаларда пайда болады. Баланың жүгіруі
тұла бойдың жан – жақты күшті шайқауларымен орындалады.
Секіру Үш жаққа келгендер аяқ басқан кездегі балаларда
секіре және қорғай білу дегендерді білмейді. Олардың секіру
қимылдары ырғақпен жүрелей, тізелей отырумен жәй кездегі түзу
ұстаумен шектеледі.
Еңбектеу және өрмелеу Балалар еңбектеу мен өрмелеуге
құрмар келеді. Бұл пайдалы қимылдарға балалардың
тырысушылығын тәрбиешілердің қолдану, бұл қажетті жағдайлар
жасағаны жөн. 2 – 3 жасатағы балалар өзінде етпетінінен
жатып еңбектеуді жақсы көреді, қолдарын кезекпе – кезек алға
қарай еңбектеуге тырысады. Кішкентай балалар үшін балалар
күрделі қимыл жасаудың бір түрлі - өрмелеу. үш жақсы қараған
балалар сенімсіз өрмелейді. Алдымен қолдарымен ұстайды сонан
кейін өрмелейді. Лақтыру және қағып алу. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мектепке дейінгі педагогика идеясының дамуы және оның қайнар көзі
ДЕНЕ ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗЫ, МШДЕТТЕРІ ЖӘНЕ ШАРТТАРЫ
Жеткіншек ұрпақтардың дене тәрбиесінің маңыздылығы
Дене әрекеті дамуының алғы шартының деңгейі
Дене тәрбиесінің маңызы мен міндеттері
МДМ-дегі денсаулық сақтау педагогикалық технологияларды кешенді қолданудың тиімді жолдары
Мектеп жасына дейінгі балалардың жас кезеңіне қарай дене тәрбиесін жүргізу
Мектеп жасына дейінгі балалардымен ұйымдастырылатын дене жаттығулары
Қазақтың аса көрнекті әнші-композиторлары
Спорттық жаттығулардыың жалпы сипаттамасы
Пәндер