Баланы отбасында мектепке дайындау

1 БАЛАНЫ ОТБАСЫНДА МЕКТЕПКЕ ДАЙЫНДАУ
2 Баланың отбасындағы күнделікті іс.әрекеті
3 Бала еңбегін үйде ұйымдастыру
Пайдаланған әдебиеттер:

Бала тәрбиесі – баршаның ісі. Отбасының да, балабақшаның да, мектептің де мақсат-мүддесі біреу – ол болашақ ұрпақ тәрбиесі.
Бала тәрбиесінде отбасының алатын орны ерекше. «Баланы - жастан» деген дана халқымыз. Осы бір өмірден алатын қағиданы әрдайым есте ұстағанымыз жөн. Отбасының негізі – баланы өмірге келтіру ғана емес, оған мәдени-әлеуметтік ортаның құндылығын қабылдату, ұрпақтың, ата-бабалардың, ұлылардың ақыл-кеңесі тәжірибесін бойына сіңіру, қоршаған ортаға, азаматқа және өз қоғамына пайдалы етіп тәрбиелеу. Жас сәбидің өмір табалдырығын аттағандағы алғашқы еститіні шешесінің мейірбан сөзі, көретіні анасының аялы алақаны. «Ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» немесе «Әке көрген оқ жонар, ана көрген тон пішер» дегенде осының айғағы. Яғни, ата-әженің, әке-шешенің өнегесі, өнері балаға үлгілі болатыны, бала үйде қандай игі істерге тәрбиеленсе, ұядан ұшқанда да сол өнеге-өсиет оған сарқылмас қазына болары сөзсіз.
Балаға айналадағы өмір шындығының әсері мол. Айналасындағы үлкендердің, өзінен ересек балалардың бір-бірімен қарым-қатынасы, көңіл-күй ерекшеліктері, жүріс-тұрысы, еңбек әрекеті – бәрі де балаға үлгі-өнеге.
Бала тәрбиелеу оңай жұмыс емес, ол үлкен шеберлік пен шыдамдылықты талап етеді. Сондықтан халық өмірін енді ғана ашқан бөбек тәрбиесін бесітен бастаған жөн. әрбір ата-ана бала тәрбиесіне ерекше мән беруі қажет, өзінің баласын еліне пайдалы, әке-шешесіне, тума-туыс, бауырларына мейірімді, иманды, еңбекқор, адамгершілігі мол азамат етіп тәрбиелеуге міндетті. Баланы қоғамдық тәрбиенің қандай саласы болса да алмастыра алмайды, ата-ана балаларына жақсы беруде қоғам алдында жауапты. Сыйластық, түсіністік, үлкен жауапкершілік сезімдері бар отбасы – бақытты отбасы бола алады. Ана – бала тәрбиесіндегі ерекше тұлға. Тәрбиенің негізі «ананың әлдиінен» басталады емес пе?![1,4].
Баланы үнемі таза ұстау, белгілі уақытта ұйқтату, тамақтандыру, серуенге шығару, денесін шынықтыру, құлағын түрлі дыбыстарға жаттықтырып, атын атап шақыру, сөйлесу осының бәрі де оның болашақ өміріне қажетті дағдылардың бастама сабағы болмақ.
Бала тәрбиесі тек ата-ана қамқорлығымен шектелмейді, сонымен қатар мектеп мұғалімдерінің болашақ ұрпаққа тәлім-тәрбиесімен, өсиет-өнегесі мол.
Қазіргі кезде көптеген мектептер жанынан баланы мектепке дайындайтын топтар ашылып, онда арнайы білімі бар мұғалімдер жұмыс істейді. Осы топтарда және бала бақшасында тәрбиеленген балалар мектепке белгілі бір дайындықпен келеді.
Ал отбасынан бірден мектепке келген балалардың білім дәрежесін басқалармен салыстырғанда әртүрлі айырмашылықтар болып жүр. Біреулер баласын: «Менің балам оқиды, жаза, тіпті жүзге дейін санай біледі» деп әкелсе, екініші біреулері «Үйімде адам жоқ, бала бақшада болмады, сондықтан көңіл бөлсеңіздер екен» деп әкеледі, келесі көп бала бақшадан мектепке келеді. Оқу басталады, мұғалім жоғарыда аталған білімі, қабілеттері әр түрлі деңгейдегі балалармен жұмыс істей бастайды. Белгілі қиыншылықтарға кездеседі. Оқи, жаза білуді бұрын үйренген баланың сабаққа қызығушылығы бәсеңдейді. Ал, оқи, жаза білмейтінде бұл дағдыларға көп еңбектенуі керек. Міне осының салдарынан кейбір мұғалімдер ата-аналарға: «балаларыңды мектепке дайындап әкеліңбер» деген талаптарды қоя бастайтыны байқалуда. Кейде мектепке дайындау топтарының бағдарламасында көрсетілген міндеттерді ата-аналардың орындау қажет болып жүр. Сондықтан көптеген ата-аналар балаға «Әліппе» бойынша әріп танытып, өздігінше оқи, жаза білуге үйрете бастаған. Тіпті, баласы бақшада жүрген отбасылар тамыз айында балаларын мектептегі дайарлау тобына беретіндігі байқалды. Осындай себептер ата-аналардың бала тәрбиелеудегі күнделікті жұмысына көмек берелік ғылыми-әдістемелік құрал қажеттігін көрсетті[3,5].

1,«Бала тәрбиесі» Республикалық педагогикалық психологиялық журнал. Алматы, №9(81) 4-бет 2011ж.
2.Авторлар ұжым «Отбасында баланы мектепке дайындау» Алматы, «Шартарап» баспасы 14-15,19-21-бет 2000ж
3. «Отбасы және бала тәрбиесі» журналы. Алматы, №3(139) 5-бет 2010ж.