Жеке еңбек шартының мазмұны

Жоспар
Кіріспе

1 Жеке еңбек шарты
2 Жеке еңбек шарты

Жеке еңбек шарты дегеніміз бұл қызметкердің ішкі екбек тәртібіне бағына отырып бір еңбек фукциясын белгілі бір мамандық, біліктілік және кәсіп бойынша жұмысты орындау міндеттін, ал жұмыс берушінің қызметкерге уақыттылы және толық көлемде жалақы төлеп отыру және қалыпты еңбек жағдайларын қамтамасыз ету міндеттін көздейтін қызметкермен жұмыс берушінің арасындағы жазбаша келісімді айтамыз. Қысқаша айтатын болсақ еңбек шартындағы тараптардың өзара құқықтары мен міндеттерін анықтайтын жағдайларды еңбек шартының мазмұны дейміз.
Қазіргі кезде азаматтардың еңбекке қатысты өз құқықтарын жүзеге асыру нысандарының арасынан еңбек шартын ерекше атап өтсе болады. Себебі еңбек шарты ғана еңбектің жалдау сипаттындағы негізгі ретінде нарықтық еңбек қатынастарының талаптарына анағұрлым толық жауап береді. Сонымен қатар, жеке еңбек шарты ұғымымен қоса «контракт» ұғымы да теңдей танылады. Кең мағынада контракт- дегеніміз кез келген шарт, яғни тең құқылы талаптардың арасфындағы келісім. Бұл мағнада контракт кәсіпкерлік және басқа да қызмет саласында жаппай пайдаланады және де әр түрлі құқық салаларының нормаларымен байланысты болып келеді.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жеке еңбек шартының мазмұны

Жеке еңбек шарты дегеніміз бұл қызметкердің ішкі екбек тәртібіне бағына
отырып бір еңбек фукциясын белгілі бір мамандық, біліктілік және кәсіп
бойынша жұмысты орындау міндеттін, ал жұмыс берушінің қызметкерге уақыттылы
және толық көлемде жалақы төлеп отыру және қалыпты еңбек жағдайларын
қамтамасыз ету міндеттін көздейтін қызметкермен жұмыс берушінің арасындағы
жазбаша келісімді айтамыз. Қысқаша айтатын болсақ еңбек шартындағы
тараптардың өзара құқықтары мен міндеттерін анықтайтын жағдайларды еңбек
шартының мазмұны дейміз.
Қазіргі кезде азаматтардың еңбекке қатысты өз құқықтарын жүзеге асыру
нысандарының арасынан еңбек шартын ерекше атап өтсе болады. Себебі еңбек
шарты ғана еңбектің жалдау сипаттындағы негізгі ретінде нарықтық еңбек
қатынастарының талаптарына анағұрлым толық жауап береді. Сонымен қатар,
жеке еңбек шарты ұғымымен қоса контракт ұғымы да теңдей танылады. Кең
мағынада контракт- дегеніміз кез келген шарт, яғни тең құқылы талаптардың
арасфындағы келісім. Бұл мағнада контракт кәсіпкерлік және басқа да қызмет
саласында жаппай пайдаланады және де әр түрлі құқық салаларының
нормаларымен байланысты болып келеді.
Еңбек қатынастары саласында контракт ұғымы анағұрлым тар ерекше
мағынада қолданылады және еңбек шартының айрықша нысаны ретінде
қарастырылады. Қарапайым еңбек шартына қарағанда контракттың өзгешелігі
болады. Жеке еңбек шартының ережелері заңның шеңберінен шыға алмайды. Ал
контракттың мазмұнында заңмен көзделмеген жағдайларда көрініс табуы мүмкін.
Мысалы, контракт бойынша келісілген жағдайларға қол жеткізілгенде
қызметкерге пәтер, автокөлік, бала-бақшадан орын берілуі немесе жұмыстан
босату туралы ережелер айрықша көзделуі мүмкін. Әдетте контракт ірі
кәсіпорындардың басшыларымен, спортшылармен, мәдениет қызметкерлермен және
т.б жасалынады.
Еңбек шарты жазбаша шарты болып табылатынын белгілейді және ол еңбек
қатынастарының жариялығына, тиімді кадр саясатын жүргізуге, қызметкердің
қабілеті мен кәсіби біліктілігін ескере отырып, оның бастамашылығы мен
дербестілігі үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз етуге, тараптардың өзара
жауапкершілігін көрсетуге, қызметкердің құқықтық және әлуметтік қорғалуына
бағытталады.
Еңбек туралы заңдармен немесе ұжымдық шартпен белгіленген шарт
талаптарын тараптардың тікелей келісуімен жасалған талаптардан айыра білуі
керек. Соңғылары екі тарапқа бөлінеді:
а) қажетті талаптар, яғни олар болмаса шарт жасалған болып
саналмайтьын талаптар;
б) басқа талаптар, олардың болуы шартың әрекет етуі үшін міндетті
емес, яғни факултативті талаптар.
Шартың қажетті талаптары талаптардың келісуін қажет етеді, және оларға
мыналар жатады:
1) жұмыс орнын (қызметті) анықтау;
2) еңбек міндеттін (уәзібін) белгілеу, яғни мамандықты, біліктілікті,
қызметті, кәсіпті анықтау;
3) жалақы мөлшерін анықтап келісу.
Шарт жасасқан кезде тараптар үшін, әсіресе қызметкер үшін жұмыс орнын
анықтау өте қажет, себебі егер ұйымның құрамдас бөліктері әр жерге
орналасса, онда міндетті түрде жұмыс орны анықталуы тиіс. Еңбек уәзібі
мамандықты, біліктілікті, кәсіпті және қызметті анықтап белгілеулерден
тұрады.
Кәсіп- еңбек уәзібінің мақсаты мен түрін анықтайтын еңбек қызметті,
мысалы құрылысшы, дәрігер, заңгер, теміржолшы т.с.с
Мамандық- бұл кәсіптің бір бөлшегі іспетті, бір түрі. Белгілі бір
кәсіп бойынша білімін,қабілетін білдіреді. Мысалы, дәрігер:
терапевт,хирург, лор т.с.с. құрылысшы: ағаш шебері, кірпіш қалаушы,
сылақшы т.с.с.
Біліктілік-кәсіпке, мамандыққа үйренудің дәрежесін, дайындық пен
тәжірибе деңгейін көрсетеді. Біліктілік дәрежесі жұмысшылар үшін
біріңғай тарифті-мамандық анықтамалығы негізінде, ал қызметкерлер үшін-
қызметкерлерлің біліктілік анықтамалығы бойынша анықталады.
Көп жағдайда мамандық деген ұғымның кәсіп деген ұғымға қарағанда
аясы анағұрлым тар болып табылады. Мысалы, селесарь мамандығы бар
жұмысшы (слесарь-жөндеуші; слесарь-құралшы; слесарь-жөндеуші жұмыссына
тек қана оның келісуі мен ғана ауыстырылады. Нақты жағдайларда
қызметкердің мамандығы ауыса ма, жоқпа деген мәселені шешу кезінде
тиісті біліктілік анықтамасын басшылыққа алған жөн. Бір мамандықтағы
қызметкердің еңбек міндеттері біліктілік деңгейіне қарай бөлектенеді.
Сондықтан қызметкердің біліктілігі оның еңбек қызметінің елеулі қызметі
болып табылады.
Толық емес жұмыс уақыттындағы жұмыс жағдайы да шартта көрсетілген
жұмыс жағдайларына жатады. Сондықтан толық емес жұмыс күні немесе толық
емес жұмыс аптасы бар қызметкерді әдеттегі жұмыс жағдайындағы жұмысқа
ауыстыру оның келісімімен ғана болуы мүмкін.
Жеке еңбек шартының мазмұнын тараптардың өзара құқықтары мен
міндеттерін анықтайтын жағдайлар құрайды. Мұндай жағдайлардың екі тобын
атап кетуге болады:
А) еңбек туралы заңдармен және өзге де нормативтік құқықтық
актілермен алдын-ала белгіленген міндетті жағдайлаы;
Б) тараптар өздері анықтайтын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.