Ортақ меншік ұғымы туралы



ЖОСПАРЫ

1. ОРТАҚ МЕНШІК ҰҒЫМЫ МЕН ТҮРЛЕРI
2. ОРТАҚ МЕНШІКТІҢ ТҮРЛЕРІ
3. ОРТАҚ ҮЛЕСТІК МЕНШІК
4. ОРТАҚ БІРЛЕСКЕН МЕНШІК
5. ОРТАҚ МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫН ТОҚТАТУ
Қазақстан Республикасы заң-құқық ұлттық жүйесінің жылдам қалыптасуы, Қазақстан қоғамының қалыпты қозғалысы мен үнемі жаңарып отыруы соңғы уақыт шеңберінде болып жатқан оң өзгерістерді басқаша көзқарастар тұрғысынан зерделеп, бағамдап алу міндетін алға тартады.
Заңгерлік мамандықты таңдап алған біздер үшін бұл міндет аса қомақты да күрделі. Біздің таңдап алған тақырыбымыз азаматтық құқықтық қатынастардың негізгісі деуге де болады. Себебі қазіргі нарық заманында меншік құқығының ауқымы кеңіп, оның сан алуан түрлілігі қоғамымыздың дамуына оң ықпал етіп отыр. Қазақстан тәуелсіздік алған жылдардың бастапқы кезеңінде жекешелендірудің белең алғанын соның негізінде меншік түрлері көбейді. Қазақстан қазіргі кезде әлемдік нарықтық қатынастарға белсене араласатын тәуелсіз мемлекет болғандықтан халықаралық қатынастарды реттейтін заңнамалар мен актілерді бекітуде. Мұның бәрі құқықтың сан алуан салаларындағы өзгерістерді туғызуда. Сондықтан менің курстық жұмысымның тақырыбы өзекті мәселелердің бірі болып табылады.
Қазақ халқының тарихы өте күрделі кезеңдерді басынан кешкені белгілі. Соған байланысты қазақ халқының тәуелсіз мемлекет болу кезеңдерінде біршама заңдардың қабылданғанын білеміз. Мысалы XVІ ғасырдың бірінші ширегінде Қасым хан (1511-1520 жж.) тұсында «Қасым ханның қасқа жолы» атты акті қабылданса, Есім хан билік еткен кезде (1598-1628 жж.) «Есім ханның ескі жолы» аталған заң қабылданған еді. Ал бізге тарихтар қойнауынан хат жолымен жеткені Тәуке ханның (1680-171 жж.) «Жеті жарғысы» аталған жинақ болып отыр. Оның маңызы туралы, ондағы мүліктік және мүліктік емес құқық объектілері туралы сөз қозғау өз алдына бөлек зерттеуді талап етеді. әңгіме біздің алып отырған тақырыбымыздың бастауы сонау ықылым заманнан бері келе жатқан өзекті мәселелердің бірі.
Меншік құқығы қазақтардың әдеттегі құқығының ажырамас бөлшегі екенін осы «Жеті жарғы» баптарынан көреміз.
Академик С.3. Зиманов қазақтардың әдеттегі құқығында меншік құқығының басымдылығы, мүліктік жауапкершіліктің жоғары болғандығын атап көрсеткен еді . Алысқа ұзамай-ақ ауыз екі сөз тіркестерінде қолданылып жүрген айыптың бірі тоғыз құн төлеу туралы еске сала кетсек те жеткілікті.
Пайдаланылған WEB сайттар:


1. www.google.ru
2. www.refkaz.ru
3. www.rambler.ru
4. www.bankreferatov.ru

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
ЖОСПАРЫ

1. ОРТАҚ МЕНШІК ҰҒЫМЫ МЕН ТҮРЛЕРI
2. ОРТАҚ МЕНШІКТІҢ ТҮРЛЕРІ
3. ОРТАҚ ҮЛЕСТІК МЕНШІК
4. ОРТАҚ БІРЛЕСКЕН МЕНШІК
5. ОРТАҚ МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫН ТОҚТАТУ

Қазақстан Республикасы заң-құқық ұлттық жүйесінің жылдам қалыптасуы,
Қазақстан қоғамының қалыпты қозғалысы мен үнемі жаңарып отыруы соңғы уақыт
шеңберінде болып жатқан оң өзгерістерді басқаша көзқарастар тұрғысынан
зерделеп, бағамдап алу міндетін алға тартады. 
Заңгерлік мамандықты таңдап алған біздер үшін бұл міндет аса қомақты да
күрделі. Біздің таңдап алған тақырыбымыз азаматтық құқықтық қатынастардың
негізгісі деуге де болады. Себебі қазіргі нарық заманында меншік құқығының
ауқымы кеңіп, оның сан алуан түрлілігі қоғамымыздың дамуына оң ықпал етіп
отыр. Қазақстан тәуелсіздік алған жылдардың бастапқы кезеңінде
жекешелендірудің белең алғанын соның негізінде меншік түрлері көбейді.
Қазақстан қазіргі кезде әлемдік нарықтық қатынастарға белсене араласатын
тәуелсіз мемлекет болғандықтан халықаралық қатынастарды реттейтін
заңнамалар мен актілерді бекітуде. Мұның бәрі құқықтың сан алуан
салаларындағы өзгерістерді туғызуда. Сондықтан менің курстық жұмысымның
тақырыбы өзекті мәселелердің бірі болып табылады. 
Қазақ халқының тарихы өте күрделі кезеңдерді басынан кешкені белгілі. Соған
байланысты қазақ халқының тәуелсіз мемлекет болу кезеңдерінде біршама
заңдардың қабылданғанын білеміз. Мысалы XVІ ғасырдың бірінші ширегінде
Қасым хан (1511-1520 жж.) тұсында Қасым ханның қасқа жолы атты акті
қабылданса, Есім хан билік еткен кезде (1598-1628 жж.) Есім ханның ескі
жолы аталған заң қабылданған еді. Ал бізге тарихтар қойнауынан хат жолымен
жеткені Тәуке ханның (1680-171 жж.) Жеті жарғысы аталған жинақ болып
отыр. Оның маңызы туралы, ондағы мүліктік және мүліктік емес құқық
объектілері туралы сөз қозғау өз алдына бөлек зерттеуді талап етеді. әңгіме
біздің алып отырған тақырыбымыздың бастауы сонау ықылым заманнан бері келе
жатқан өзекті  мәселелердің бірі.
Меншік құқығы қазақтардың әдеттегі құқығының ажырамас бөлшегі екенін осы
Жеті жарғы баптарынан көреміз. 
Академик С.3. Зиманов қазақтардың әдеттегі құқығында меншік құқығының
басымдылығы, мүліктік жауапкершіліктің жоғары болғандығын атап көрсеткен
еді . Алысқа ұзамай-ақ ауыз екі сөз тіркестерінде қолданылып жүрген айыптың
бірі тоғыз құн төлеу туралы еске сала кетсек те жеткілікті. 
Ортақ меншік ұғымы, оның түрлері мен пайда болу негіздері
Мүлік меншік құқығында бір немесе бірнеше адамда бола алады. Белгілі бір
мүліктің меншік құқығында тиесілі бола алатын субъектілерінің
(тұлғаларының) санына қарай бұл құқық бірсубъектілік және көпсубъектілік
болып бөлінеді. Екі немесе бірнеше адамның меншігіндегі мүлік оларға ортақ
меншік құқығымен тиесілі болады делінген АК-ның 209-бабының 1-тармағында.
Сонымен,заңдық мағынада ортақ меншік екі немесе одан да көп тұлғаларға
меншік құқығында тиесілі мүлікті білдіреді. Бұл тұлғалар АК-да меншікке
қатысушылар,ал құқық ғылымында және оқулық әдебиеттерде ортақтас меншік
иелері деп аталады.
Көпсубъектілік ортақ меншіктің субъективтік құқығының ерекшелігін
көрсетеді. Бұл ерекшелік Ак-да өзінше ортақ меншік құқығы институтын бөліп
алуға әкелді (АК-ның 11-тарауы).
АК-ның ортақ нормалар ретінде көрініс табатын бір субъектілік құқық
нормалары ортақ меншік құқығын да реттейді. Әрине, ол ортақ меншік туралы
арнайы құқықтардан алшақ кетпейтін шамада реттейді.
Ортақ меншікті АК екі түрге: үлесті меншікке және бірлескен меншікке бөледі
(209-баптың 2-тармағы. Үлесті меншікте мүлік меншік иелерінің әрқайсысының
меншік құқығындағы белгілі бір үлесімен ортақ меншікте болады, ал бірлескен
меншікте ондай үлестер анықталмайды. Егер заң актілерінде өзгедей
белгіленбеген болса,мүлікке ортақ меншік үлесті болып табылады.
Үлесті және бірлескен меншіктің қатысушылары бірінен бірі едәуір бөлек
болып келеді. Үлесті меншіктің қатысушылары азаматтық құқықтың заңнамада
көзделген кез келген субъектілері және олар кез келген жиынтықта болуы
мүмкін. Бірлескен меншіктің қатысушылары тек жеке тұлғалар ғана болады,
олар көбіне бірімен бірі туыстық қатынаста болады.
Бірлескен меншік заң құжатарында тікелей көзделген жағдайда
ғана белгіленеді.
Ортақ бірлескен меншіктің қатысушыларының келісімімен, ал ондай келісімге
олар өзара қол жеткізе алмаған жағдайда, сот шешімімен бірлескен меншіктегі
ортақ мүлікке ортақ үлесті меншік белгіленеді. Ортақ үлесті меншікті оған
қатысушылардың келісімі бойынша немесе сот шешімі бойынша бірлескен
меншікке айналдыру заңда көзделмеген.
Түріне қарамастан, ортақ меншік барлық оның қатысушыларының меншігі болып
саналады, сондықтан ол көпсубъектілік меншік. Ортақ меншік құқығындағы
меншік иелері арасында белгілі бір заттың жеке басы, мұндай заттардың
жиынтығы немесе тұтас мүліктік кешен (мысалы, құқық объектісі ретіндегі
кәсіпорын) түріндегі бөлінбеген объект болады. Сонымен ортақ меншіктің
қатысушылары әрқайсы өзінше, басқаларынан бөлек, ортақ меншіктегі мүлікке
түгелдей де, оның бөлек заттарына, бөліктері мен үлестеріне де меншік иесі
бола алмайды.
Затқа ортақ меншікті заттың өз меншік иесі бар әрбір бөдшегіне меншік
құқығынан ажырата алу керек. Мысалы, көппәтерлі үйде пәтерлердің әрқайсының
және тұрғын емес жайлардың өз меншік иелері болуы мүмкін,ал ортақ меншік
туындамайды. Бірақ, пәтерлердің барлық меншік иелерінің ортақ меншігі
пәтерлерді бір бүтінге тұрғын үйге біріктіретін үйдің бөлшектері.
Жылжымайтын мүлікке мұндай меншік,яғни жылжымайтын мүліктің жекелеген
бөлігі азаматтардың немесе заңды тұлғалардың дара меншігінде,ал қалған
бөліктері олардың үлестік меншік құқығында болса, ол кондоминиум деп
аталады(АК-ның 209-бабының 6-тармағы).
Ортақ меншік ұғымы кең ауқымды ортақ мүлік ұғымының негізгі түрі. Соңғы
ұғым тек ортақ меншікті ғана емес, сонымен қатар ортақ заттық және
міндеттемелік мүліктік құқықтарды да қамтиды. Сондықтан, ортақ меншік
құқығын, ортақ мүлікке құқықтың түрі ретінде, басқа ортақ заттық және
міндет-темелік құқықтардан айыру қажет. Ортақ заттық құқықтың неғұрлым заң
жүзінде реттелген түрі-ортақ жер пайдалану құқығы. Бұл құқық, егер заңды
түрде азаматтық айналымда жүрген болса, өзінің сипаты жағынан меншік
құқығына жақын. Ортақ жер пайдалану құқығы,ортақ меншік құқығы сияқты
үлестік және бірлескен болуы мүмкін. Басқа ортақ заттық құқықтар, мысалы,
ортақ шаруашылық жүргізу құқығы немесе ортақ оралымды басқару құқығы, заң
тұрғысынан онша реттелмеген, бірақ ондай құқықтардың болуын заң жоққа
шығармайды. Мысалы, екі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Меншік және меншік құқығы
Азаматтардың меншік құқығы
Азаматтық құқық пәнінен лекция тезистері
«Қазақстан Республикасының азаматтық құқығы»
Азаматтық құқық - дәрістер жинағы
Меншік және меншік құқығы туралы ұғымдар
Меншiк құқығы ұғымы және оның мазмұны
Азаматтың құқық қабiлеттiлiгiнiң негiзгi мазмұны
ҚР азаматтық құқығы пәнінің лекция тезисі (жалпы бөлім)
Азаматтық құқық түсінігі
Пәндер