Жұмыстың және жұмысшы мамандардың бірыңғай тарифті-біліктілік анықтамалығы

Жоспар
Кіріспе

§ 1. ПАРАШЮТ.ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
§ 2. § 6. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
§ 3. § 12. БӨЛШЕКТЕРДІ ӨРУШІ
§ 17. БҰЙЫМДАРДЫ ЖИНАУШЫ
§ 23. БҰЙЫМДАРДЫ САЛУШЫ.МОНТАЖШЫ

Жұмыстың және жұмысшы мамандардың бірыңғай тарифті – біліктілік анықтамалығы (БТБА) 47 шығарылым, «Парашют өндірісі» бөлімі, бұрын қолданыста болған, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2004 жылғы 10 маусымдағы № 130-ө бұйрығымен бекітілген 47-шығарылым негізінде әзірленген.
Ол өндіріс технологиясының өзгеруі, өндіріс қызметінде ғылыми-техникалық прогрестің ролінің артуы, жұмысшылардың біліктілік, жалпы білім және арнайы даярлық деңгейіне қойылатын талаптардың, өнімнің сапасының, ішкі және сыртқы нарықтағы бәсекелестікке қабілетінің жоғарылауы, сондай-ақ еңбек мазмұнының өзгеруі себепті әзірленді.
Жұмыс разрядтары олардың күрделілігі бойынша, еңбек жағдайларын есепке алмай белгіленген (еңбектің күрделілік деңгейіне және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды жоғарылауына әсер ететін экстремалдық жағдайлардан басқа).
Әрбір кәсіптің тарифтік-біліктілік анықтамасының екі бөлімі болады.
«Жұмыс сипаты» бөлімінде жұмысшы орындай білетін жұмыстары жазылады.
«Білуге тиic» бөлімінде жұмысшыға арнайы білімге, сондай-ақ жұмысшы қолданатын ережелерге, нұсқаулықтарға және басқа да басшылыққа алатын материалдарға, әдістер мен құралдарға қатысты біліміне қойылатын негізгі талаптар болады.
Тарифтік-біліктілік сипаттамаларда жұмысшы кәсібінің осы разрядына арналған үлгідегі жұмыстарының тізбесі көрсетіледі. Бұл тізбеде жұмысшы орындай алатын барлық жұмыс түрлері көрсетілмейді. Жұмыс беруші сайланбалы кәсіподақ органының немесе қызметкерлердің басқа да өкілетті органының пікірін есепке ала отырып, жұмысшылар кәсіптерінің тиісті разрядтарының тарифтік-біліктілік сипаттамасындағы олар орындайтын жұмыстың күрделілігіне сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлей және бекіте алады.

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

Жұмыстың және жұмысшы мамандардың бірыңғай тарифті-біліктілік анықтамалығы

Кіріспе

Жұмыстың және жұмысшы мамандардың бірыңғай тарифті – біліктілік
анықтамалығы (БТБА) 47 шығарылым, Парашют өндірісі бөлімі, бұрын
қолданыста болған, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің 2004 жылғы 10 маусымдағы № 130-ө бұйрығымен бекітілген
47-шығарылым негізінде әзірленген.
Ол өндіріс технологиясының өзгеруі, өндіріс қызметінде ғылыми-
техникалық прогрестің ролінің артуы, жұмысшылардың біліктілік, жалпы білім
және арнайы даярлық деңгейіне қойылатын талаптардың, өнімнің сапасының,
ішкі және сыртқы нарықтағы бәсекелестікке қабілетінің жоғарылауы, сондай-ақ
еңбек мазмұнының өзгеруі себепті әзірленді.
Жұмыс разрядтары олардың күрделілігі бойынша, еңбек жағдайларын есепке
алмай белгіленген (еңбектің күрделілік деңгейіне және орындаушының
біліктілігіне қойылатын талаптарды жоғарылауына әсер ететін экстремалдық
жағдайлардан басқа).
Әрбір кәсіптің тарифтік-біліктілік анықтамасының екі бөлімі болады.
Жұмыс сипаты бөлімінде жұмысшы орындай білетін жұмыстары жазылады.
Білуге тиic бөлімінде жұмысшыға арнайы білімге, сондай-ақ жұмысшы
қолданатын ережелерге, нұсқаулықтарға және басқа да басшылыққа алатын
материалдарға, әдістер мен құралдарға қатысты біліміне қойылатын негізгі
талаптар болады.
Тарифтік-біліктілік сипаттамаларда жұмысшы кәсібінің осы разрядына
арналған үлгідегі жұмыстарының тізбесі көрсетіледі. Бұл тізбеде жұмысшы
орындай алатын барлық жұмыс түрлері көрсетілмейді. Жұмыс беруші сайланбалы
кәсіподақ органының немесе қызметкерлердің басқа да өкілетті органының
пікірін есепке ала отырып, жұмысшылар кәсіптерінің тиісті разрядтарының
тарифтік-біліктілік сипаттамасындағы олар орындайтын жұмыстың күрделілігіне
сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлей және бекіте алады.
Жұмысшы Жұмыс сипаты бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа ауысымды
қабылдап алу және тапсыру, жұмыс орнын, ыңғайланған құрал-саймандарды,
құралдарды жинау, сондай-ақ оларды тиісті тәртіппен ұстау, белгіленген
техникалық құжаттаманы жүргізу жұмыстарын орындауы керек.
Білуге тиic бөліміндегі теориялық және практикалық біліміне
қойылатын талаптармен қатар жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария
және өрт қауіпсіздігі ережелерін; жеке қорғаныс құралдарын пайдалану
ережелерін; орындалатын жұмыс (қызмет) сапасына, жұмыс орнында еңбекті
тиімді ұйымдастыруға қойылатын талаптарды; жарамсыздық түрлерін және оның
алдын алу және жоюды; өндірістік дабылды білуі керек.
Жоғары білікті жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында
көрсетілген жұмыстардан басқа білікті төмен жұмысшының тарифтік-біліктілік
сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындауды, сондай-ақ осы кәсіптің төмен
білікті жұмысшыларына басшылық жасауды білуі керек. Осыған байланысты
тарифтік-біліктілік сипаттамасында көрсетілген разряды төмен кәсіптер
жоғары разрядттардың сипаттамасында көрсетілмейді.
Тарифтік-біліктілік сипаттамалары сегізінші разрядтың тарифтік
кестесіне қолданылатындай әзірленген.
Тарифтік-біліктілік сипаттамалар ерекше айтылған жағдайлардан басқа,
осы бөлімде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдарда, меншік
және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, жұмыстарды тарифтеу және
жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.

Парашют өндірісі бөлімі

§ 1. ПАРАШЮТ-ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
3-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Арнайы стендтерде парашют-десант техникасы
бұйымдарының беріктігін 30 т.с. дейін күш түсіріп сынау. Парашют-десант
техникасы бұйымдарына механикалық, динамикалық, статикалық сынақтар, сондай-
ақ ашық су қоймаларында сынақтар жүргізуге қатысу. Сынақтар өткізетін
стендтердің, қондырғылардың және бейімделген құралдардың әзірлігін тексеру,
ақауларын, ойылған, жарылған, сызылған жерлерін анықтау мақсатында парашют-
десант техникасы бұйымдарын температуралық сынақтарға әзірлеу, бензинмен
жуу, ауа үрлеу, сырттай қарап тексеру. Лебедкаларды, тальдарды қолданып
массасы 5 тоннаға дейін парашют-десант техникасының сынау стендтерін, жеке
түйіндерін және бұйымдарын көлденең және тіке жылжыту, үйлестіру, арбаға,
платформаға бекіту және орнату жөніндегі жұмыстарды орындау.
Білуге тиіс: парашют-десант техникасы бұйымдарына сынақ жүргізу
әдістемесін, сыналатын бұйымдардың тағайындалуын; парашют-десант
техникасына сынақ жүргізу кезінде ыңғайланған құралдарды, приборларды
қолдану ережелерін; слесарлық-монтаждау және өлшеу құралдарын пайдалану
ережелерін; парашют-десант техникасын жылжыту ережелерін білуі керек.

Жұмыс үлгілері

1. Гидроаккумуляторлар, поршеньдер, штоктар, помпалар – пресстің
қысымымен сынау.
2. Автоматты ағыту бекіткіштері, байлау түйіндері – беріктігін сынау.
3. Парашют звенолары – статика режимінде 30 т.с. күш түсіріп
беріктігін сынау.
4. Аумағы 20 кв. метрге дейін парашют күмбездері – қатты қоршауға
қаптау әдісімен беріктігін сынау.
5. Массасы 5 тоннаға дейін парашют-десант техникасының пішіндері –
сынау жүргізу.
6. Орамаға (камералар, контейнерлер) жинап салынған парашюттер–
статика режимінде керіп сынау.

§ 2. ПАРАШЮТ-ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
4-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Арнайы стендтерде парашют-десант техникасы
бұйымдарының беріктігін 30 т.с.-дан 100 т.с. дейін күш түсіріп сынау.
Парашют-десант техникасы бұйымдарына механикалық, статикалық,
электротехникалық динамикалық, климаттық сынақтар жүргізуге қатысу.
Гидравлика жүйесін қысыммен сынау, майдың температурасын және қысымын
қадағалау. Сынақтан өткізілетін бұйымдарды стнедтерге орнату, ұшу
аппараттарына ілу, статикалық сынақ жүргізуге арналған тұтқыш жүйелерін,
түйіндерін және агрегаттарын жинау және орнату. Стендтерді және жабдықтарды
сынақтар жүргізуге әзірлеу. Тальдарды, якорьларды, діңгектерді (мачталарды)
және полиспасттарды қолданып массасы 5-тен 25 тоннаға дейін парашют-десант
техникасының сынау стендтерін, жеке түйіндерін және бұйымдарын көлденең
және тіке жылжыту, үйлестіру, арбаға, платформаға бекіту және орнату
жөніндегі жұмыстарды орындау. Парашют-десант техникасын сынау журналын
жүргізу.
Білуге тиіс: жүргізілетін сынақтардың тағайындалуын, техникалық
шарттарын, бағдарламаларын және әдістемелерін; сынақ жүргізу кезінде
қолданылатын жабдықтармен және ыңғайланған құралдармен жұмысты орындау
ережелерін; парашют-десант техникасының сынақтан өткізілетін бұйымдарының
тағайындалуын және орналасуын; парашют-десант техникасының жекеленген
түйіндері мен бұйымдарын жылжыту жөніндегі жұмыстарды жүргізу ережелерін;
механиканың, пневматиканың, гидравликаның, парашют-десант техникасының
бұйымдарын сертификациялау негіздерін білуі керек.

Жұмыс үлгілері

1. Парашют звенолары – статика режимінде 30 т.с.-дан 100 т.с. дейін
күш түсіріп беріктігін сынау.
2. Парашют-десант техникасының массасы 5 тонна амортизация жүйесі бар
бұйымдары – шойын тоқпақпен сынау.
3. Аумағы 20-дан 100 кв. метрге дейін парашют күмбездері – беріктігін
және жел ағынында жұмыс істеуін сынау.
4. Массасы 5-тен 10 тоннаға дейін парашют-десант техникасының
пішіндері – сынау жүргізу.

§ 3. ПАРАШЮТ-ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
5-разряд
Жұмыс сипаттамасы. Парашют-десант техникасы бұйымдарына механикалық,
статикалық, электротехникалық динамикалық, климаттық, температуралық,
сондай-ақ ашық су қоймаларында сынақтар жүргізу. Арнайы стендтерде парашют-
десант техникасы бұйымдарының беріктігін 30 т.с.-дан 100 т.с. дейін күш
түсіріп сынау. Парашют-десант техникасының бұйымдарына кешенді қорытынды
сынақтар жүргізуге қатысу. Якорьларды, тальдарды, діңгектерді (мачталарды)
және полиспасттарды қолданып массасы 25-тен 50 тоннаға дейін парашют-десант
техникасының сынау стендтерін, жеке түйіндерін және бұйымдарын көлденең
және тіке жылжыту, үйлестіру, арбаға, платформаға бекіту және орнату
жөніндегі жұмыстарды орындау. Сынақтар жүргізу үшін жабдықтарды,
қондырғыларды, стендтерді, аэродинамикалық құбырларды және бақылау-өлшеу
приборларын орнату. Сынақтар жүргізу кезінде қолданылатын қондырғылардың,
стендтердің, ыңғайланған құралдардың регламентті және техникалық куәландыру
жұмыстарын орындау. Парашют-десант техникасының сыналатын бұйымдарының
ақауларын анықтау және жою, орнынан алу, жекеленген түйіндерін және
агрегаттарын ауыстыру. Парашют-десант техникасының аэродинамикалық
түтікшелерін сынақтар жүргізуге әзірлеу.
Білуге тиіс: парашют-десант техникасының сынақтан өткізілетін
бұйымдарының және сынақтан өткізетін жабдықтардың тағайындалуын,
орналасуын, іс-қимыл принциптерін; жүргізілетін сынақтардың техникалық
шарттарын, бағдарламаларын және әдістемелерін; аэродинамкалық құбырларды
парашют-десант техникасының бұйымдарын сынақтан өткізуге әзірлеудің
техникалық шарттарын; механиканың, баллистиканың, электротехниканың,
пневматиканың, гидравликаның сынақ жүргізетін көлемдегі негіздерін білуі
керек.
Жұмыс үлгілері
1. Парашют-десант техникасы бұйымдарының бекіткіштері – орнату,
регламентті жұмыстар жүргізу.
2. Парашют-десант техникасының массасы 5-тен 10 тоннаға дейін,
амортизация жүйесі бар бұйымдары – шойын тоқпақпен сынау.
3. Парашют-десант техникасының массасы 5-тен 10 тоннаға дейін
бұйымдары – жинау, орнату, ұшу аппараттарына орнату, стендтер,
платформалар.
4. Аумағы 100-ден 300 кв. метрге дейін парашют күмбездері – беріктігін
және жел ағынында жұмыс істеуін сынау.

§ 4. ПАРАШЮТ-ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
6- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Парашют-десант техникасы бұйымдарының беріктігін
массасы 10 тоннадан асатын бұйымдарын шойын тоқпақпен сынау. Парашют-десант
техникасының бұйымдарын ракета тректерінде әр түрлі жылдамдықпен сынақтан
өткізілетін бұйымның параметрлерін өлшеп сынау. Сынақ жасайтын жабдықтардың
агрегаттарын жеткізу және реттеу, олардың үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету,
тапсырылған сызба, техникалық шарттар және сынау бағдаламасы бойынша
бақылау-өлшеу приборларымен жасақтау. Сынақтан өткізілетін бұйымдардың және
қолданылатын жабдықтардың ақауларын анықтау және жою. Массасы 50 тоннадан
асатын парашют-десант техникасының сынау стендтерін, жеке түйіндерін және
бұйымдарын көлденең және тіке жылжыту, үйлестіру, арбаға, платформаға
бекіту және орнату жөніндегі жұмыстарды орындау. Жылжытатын және
орнатылатын бұйымдардың және конструкциялардың массасын және салмақ ортасын
анықтау.
Білуге тиіс: парашют-десант техникасының сынақтан өткізілетін
бұйымдарының құрылысын және іс-қимыл принципін; сынақ жүргізуге арналған
стендтерді және бақылау-өлшеу аппаратураларын күйге келтіру және реттеу
ережелерін; парашют-десант техникасының бұйымдарын кешенді сынақтан өткізу
тәртібін және әдістемесін; сынақтан өткізілетін бұйымдардың және
қолданылатын жабдықтардың ақауларын анықтау және жою әдістерін; сынақтан
өткізілетін бұйымның параметрлерінің рұқсат етілген бірліктерін және оларды
өлшеу әдістерін; сынақтан өткізілетін бұйымдарға және қолданылатын
жабдықтарға регламенттік жұмыс жүргізу тәртібін; жүргізілетін сынақ
көлемінде механиканы, баллистиканы, электротехниканы, пневматиканы,
гидравликаны, автоматиканы; сертификатталған бұйымдарға қойылатын
талаптарды білуі керек.
Орта кәсіби білім қажет.
Жұмыс үлгілері
1. Сынақтар жүргізуге арналған қондырғылардың және ыңғайланған
құралдардың , стендтердің гидравликалық цилиндерлері – жөндеу, жеткізу,
қысыммен гидравликалық сынақтан өткізу.
2. Парашют-десант техникасының бұйымдары – аэродинамикалық
түтікшелерде сынау.
3. Массасы 30 тонна, амортизация жүйесі бар парашют-десант
техникасының бұйымдары – шойын тоқпақпен, адамдармен, қатты жел ағынын
елестетіп сынау.
4. Аумағы 300 кв. метр парашют күмбездері –жел ағынында сынау.
5. Аумағы 1000 кв. метр парашют күмбездері – динамикалық режимде
керіп, беріктігін сынау.

§ 5. ПАРАШЮТ-ДЕСАНТ ТЕХНИКАСЫНЫҢ СЫНАУШЫСЫ
7- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Парашют-десант техникасы бұйымдарының тәжірибелік
және экперименттік үлгілеріне механикалық, статикалық, ресурстық,
климаттық, кешенді және басқа да сынақтар жүргізу. Сынақтар жүргізуге
арналған қондырғыларда және сынау стендтерінде күрделі түйіндер және
агрегаттар жүйесін жолға қою жөніндегі эксперименттік-зерттеулік және
жеткізу жұмысын жүргізу. Парашют-десант техникасының жаңа бұйымдарына
сынақтар жүргізу және техникалық шарттар сызбасын жасау. Парашют-десант
техникасының жаңа бұйымдарына сынақтар жүргізу әдістемелерін және
бағдарламаларын әзірлеуге қатысу. Парашют-десант техникасының жүйелеріне
және түйіндеріне диагностика жүргізу.
Білуге тиіс: парашют-десант техникасының сынақтан өткізілетін
бұйымдарының тәжірибелік үлгілерін пайдалану ерекшеліктерін; парашют-десант
техникасының тәжірибелік және эксперименттік бұйымдарын кешенді сынақтан
өткізу тәртібін, әдістемесін және ерекшеліктерін; сынақтан өткізілетін
бұйымдарының және қолданылатын жабдықтардың жүргізілетін сынақ көлемінде
аэродинамикасын, автоматикасын, диагностикалау және анықталған ақауларын
жою әдістерін білуі керек.
Орта кәсіби білім қажет.
Жұмыс үлгілері
1. Парашют-десант техникасының бұйымдары, тәжірибелік үлгілері –
аэродинамикалық түтікшелерде сынау режимдерін жүргізіп толық препарация
жасау.
2. Аумағы 1000 кв. метрден асатын парашют күмбездері, тәжірибелік
үлгілері – динамикалық режимде керіп, беріктігін сынау.
3. Эксперименттік үлгілерді сынауға арналған стендтер – жаңа техниканы
меңгеру кезінде ыңғайланған құралдарды және бақылау-өлшеу аппаратураларын
жинау, орнату, жеткіжу.

§ 6. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
2- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Түйіндер мен детальдарды дайындау үшін
қолданылатын, парашют жүйесінің ауадағы жұмысына әсер етпейтін
материалдарды және конструкциясы қарапайым жартылай шикізаттарды сызбасы
және техникалық шарттары бойынша бақылау, қабылдау және жарамсыздарын алып
тастау. Бауларына іріктеп бақылау жасау.
Білуге тиіс: бақылау жүргізілетін материалдардың және бұйымдардың
техникалық шарттарын және мемлекеттік стандарттарын; қарапайым түйіндерді
дайындауға арналған сызбалар мен техникалық шарттарды оқу ережесін;
тексерілетін материалдардың және бұйымдардың сапасын бақылау әдістемесін;
қарапайым бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану ережесін білуі керек.
Жұмыс үлгілері
1. Формасы төрбұрышты мата дайындау – сапасын іріктеп бақылау.
2. Оттегі қалталары және басқа да парашют приборлары – дұрыстығын,
көлемін және негізіне тігу сапасын бақылау.
3. Коуштарды созбай орау – көлемін, дұрыстығын және орау сапасын
бақылау.
4. Жорық және орнықты полотнолар – бақылау, сұрыпталуын тексеру және
ақауларын анықтау.
5. Таспа – ашқаннан кейінгі көлемін бақылау, ұштарын орау сапасын
бақылау.
6. Коуштардың, қосу буындарының, жастықтарының қаптары – дайындау
көлемін және сапасын бақылау.
7. Жұмсақ қаптарға, сумкаларға, рюкзактарға арналған баулар – көлемін
және ұштарын балауыздау сапасын бақылау.

§ 7. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
3- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Дайындау және жинау жұмыстарын орындағаннан кейін
қарапайым детальдар мен құрастырмаларға сызбалары және техникалық шарттары
бойынша бақылау жасау. Мемлекеттік стандарттарға және техникалық шарттарға
сәйкес жүк тасымалдаушы парашюттерді дайындауға арналған ленталарды,
бауларды, маталарды және басқа материалдарды бақылау, қабылдау және
жарамсыздарын алып тастау. Космос аппараттарын түсіруге және техника мен
адамдардың бірлесіп десант жасау кешенін орындауға арналған парашюттерден
басқа әртүрлі типті парашюттерді дайындауға арналған маталардың ұзындығын
өлшеу, полотноларының санын есептеу және жиналған төсеніштерімен салыстыру.
Пішіннің қалдықтарын санаттары бойынша сұрыптау. Материалдардың
жарамдылығын зертханалық талдаулар мәліметтері бойынша анықтау. Бақылау
жүргізілетін материалдар мен бұйымдарды қабылдау құжаттамасын ресімдеу.
Білуге тиіс: бақылау жүргізілетін материалдардың және бұйымдардың
техникалық шарттарын және мемлекеттік стандарттарын, олардың
тағайындауларын, қолданылуын және қасиеттерін; парашюттердің құрастырмасын
және түйіндерін дайындауға арналған сызбалар мен техникалық шарттарды оқу
ережесін; материалдар шығының нормаларын, технологиялық шығын пайызын;
маталардың, полотнолардың нақтылы өлшем нәтижелерін есепке алу тәртібін;
материалдардың және бұйымдардың сапасын бақылау әдістемесін; тексерілетін
материалдардың және бұйымдардың ақауларының түрлерін және оларды жою
тәсілдерін; бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану ережесін білуі керек.
Жұмыс үлгілері
1.Парашютті қосу буындары – жинау кезіндегі жүктеме режимін бақылау.
2. Керілетін және жүк тасымалдау парашюттерінің қарапайым формалы
күмбездері – сызбалары бойынша дайындалуын бақылау.
3. Парашюттің арқан жіптеріне және ранецтерге арналған материалдар –
жарамдылығын зертханалық талдаулар мәліметтері бойынша анықтау.
4. Жұмсақ қаптар, ранецтер, рюкзактар – сызбалары бойынша дайындалуын
бақылау.
5. Парашюттің арқан жіптері – топтамасының толық екенін және
дұзақтарының болмауын бақылау.
6. Парашют қаптары – габариттік көлемін, тігісінің дұрыстығын және
тоқу көлемін бақылау.

§ 8. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
4- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Дайындап, жинаудан кейін парашюттың әр түрлі
бөліктері, түйіндері мен бауларының сызбалары мен техникалық жағдайларын
қадағалау. Құтқарушы, десантты, тежегіш парашюттар жасау үшін мата, лента,
бау және басқа материалдарды бағалау, қолдану және ақауларын табу.
Паспорттар, ақпартізімдерді рәсімдеу, маталарды қосып тігу, қисық жерлерін
кесіп алып тастау. Сызбалар мен инструкциялар бойынша қалып,бүктемелерін
тексеру. Адамдар мен техниканы бірге кешенді түрде десанттауға, космостық
аппараттарды түсіруге арналған парашюттар жасауға арналған материалдардың
белгіленген, пішілген тұстарын бақылау.
Білуге тиіс: мата, бау, таспа және басқа материалдарды, сонымен
қатар, парашюттардың түйіндері мен бауларын қолдануға техникалық шарттарын,
олардың не үшін арналатынын; жинау, пішу, дайындаудың технологиялық
үрдісін; бақылаудағы материалдардың атауы мен түрлерін; металл бөліктер
жабындыларының түрлерін, оларды қолдану мен бақылау әдістерін; қолданылып
жатқан бақылау-өлшеу құралының құрылымын; жинау сызбаларын оқу ережелерін;
бақылаудағы материалдардың физикалық қасиеттерін; бұйымдарды сертификаттау
және материалтануға кіріспенің негіздерін.
Жұмыс үлгілері:
1. Жүк және тежегіш парашюттарының камералары – соталардың өлшемдері,
жүгендерін монтаждауды бақылау.
2. Таспалық тежегіш парашюттардың күмбездері – экваториалды
таспалардың қосылуын, үдету баулары бар бір немесе екі рет бүктелген
таспаларды тігілуін бақылау.
3. Құтқаруға арналған және десанттық парашют күмбездері – бақылау,
контроль, қолдану, ақауларын табу.
4. Металл қысқыштары бар сынабекітпенің шырмаулары – шырмауларды
бақылау, құлыптар мен қысқыштарды монтаждау.
5. Созылатын парашюттар – күмбездер, арқандар, серіппелерді
монтаждауды бақылау.
6. Жұмыр десанттық парашюттар – ішкі бауларды, серіппелер биіктігін,
тоқыма бау тігілуінің сапасын бақылау.
7. Саңылаулы тежегіш парашюттар – күмбездер, арқандар, қалталар
жапсырмаларын монтаждауды бақылау.
8. Парашюттық асатын сөмкелер – үлкен өлшемдерді, пластиналар,
конустар, турникеттер қадалықтары кнопкаларының орналасу сапасы мен
дұрыстығын бақылауға алу.
9. Таспалық парашют арқандары – таспаларды орналастыру кезектігі мен
айналдыруды бақылау.

§ 9. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
5- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Эталондар мен техникалық жағдайларға сәйкес
парашюттардың күрделі түйіндерін және құрама бөліктерін бақылап, ақауларын
анықтап, қабылдау. Парашюттық жүйелердің жинақтылығын және жиналуын
бақылауға алу. Герметивтілігін тексеру үшін сынақ ұйымдастыру. Кешенді
сынақтан соң парашюттарды қарап шығу. Бақылауға алынған бұйымдарға және
материалдарға ақаулар тізімін құрастыру, даяр болған бұйымдарды тапсыруға
акт рәсімдеу. Даяр болған бұйымдарға паспорттар мен формуляр дайындау.
Білуге тиіс: парашюттың күрделі түйіндері мен бөліктеріне техникалық
жағдайларды; әр түрлі парашюттарды бақылаудың технологиясын; парашюттар
түйіндері мен бөліктерінің ақауларын, олардың шығу себептері және олардың
шығуын алдын алу; қабылдау-тапсыру құжаттарын рәсімдеу және бұйымдардың
өндірістік паспортизациялау ережелерін; парашюттардың жердегі сынақтар
жүргізу, пайдалану, салу әдістемесін; парашют жүйелерін жинақтау мен
олардың жұмыс істеу ережелерін; бұйымдарды сертификаттау негіздерін.
Орта кәсіби білім қажет.
Жұмыс үлгілері
1. Құтқаруға арналған, десанттық парашюттар – арқандар, күмбез, аспа
жүйесін монтаждауды, жасақтауды бақылау.
2. Спорттық парашюттар – басқару арқандарын монтаждауды бақылау.
3. Аспа жүйелері – парашюттық құлыптарға түсірілетін жүктеме мен
оларды дұрыс жинауды бақылау.
4. Жүк парашюттық жүйелері – монтаждау, орналастыру, жинақылықты
бақылау.
5. Тежегіш парашюттық жүйелер – жинақылықты бақылау.

§ 10. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
6- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Экипажсыз космостық аппараттар түсіруге арналған
өте күрделі парашюттық жүйелерді тапсырыс берушіге беру және бақылау,
парашюттық жүйелерді орап салуды бақылау және оларды сынауға қатысу.
Парашюттық жүйелерді сынақ өткізгеннен соң қарап шығу, қарау актыларын
рәсімдеу және қосалқы құжаттарды құрастыру. Тапсырыс берушінің шағымдарын
талқылауға қатысу.
Білуге тиіс: бақылаудағы парашют жүйелерінің жұмыс істеу принциптері
мен шарттары, құрылымы, міндетін, оларды жасап шығаруға арналған техникалық
жағдайларды; бақылаудағы бұйымдарды жөндеу, қарау, тексеру әдістемесін;
парашют жүйелерін сынаққа алғандағы және жинаған кезінде анықталған
негізгі ақаулар; парашют жүйелерін жинау және қолдану ережелерін;
бұйымдарды сертификациялағанда қойылатын талаптар.
Орта кәсіби білім қажет.
Жұмыс үлгілері
1. Космостық аппараттарды түсіретін парашюттық жүйелер –
контейнерлерге бұйымдарды дұрыс орналастыру және металл контейнерлердің
герметивтілігін бақылау.
2. Апат жағдайындағы экипажды құтқару жүйелері – жасалу, сынау,
орналастыруды бақылау.

§ 11. МАТЕРИАЛДАР МЕН БҰЙЫМДАРДЫ БАҚЫЛАУШЫ
7- разряд
Жұмыс сипаттамасы. Экипажсыз космостық аппараттар түсіруге және
адамдар мен техниканы бірге десанттау кешенін жүзеге асыруға арналған өте
күрделі парашюттық жүйелерді тапсырыс берушіге беру және бақылау. Сынақ
полигондары, базалары, стендтарда парашют техникасының тәжірибелі
бұйымдарды сынауды(механикалық, электрлік, динамикалық, статикалық,
ресурсты, климаттық, кешенді т.б.) жүзеге асыруға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.