Азаматтық құқықтың түсінігі



1 Азаматтық құқықтың түсінігі
2 Азаматтық.құқықтық қатынас
3 Азаматтық құқықтың қағидалары
5 Халықаралық шарттар (конвенциялар)
Азаматтық құқық Қазақстан Республикасындағы құқықтық-нормативтік құжаттары жағынан ең ауқымды да күрделі заң саласы болып есептеледі. Азаматтық құқықтың жүйесі логикалық талаптарға сай келеді., яғни ол іштей салаларға, құрылымдар мен оның бөліктеріне бөлінеді.
Қазақстан Республикасы азаматтық құқық жүйесі Жалпы және Ерекше бөлімдерден тұрады.
Азаматтық құқық ғылымы азаматтық құқық жөніндегі ұғымдардан, көзқарастардан, пікірлер мен жасалған қорытындылардан тұрады. Азаматтық құқық ғылымының пәні аталған құқық саласымен ол реттейтін қатынастар, азаматтық құқықтың тарихы, оның даму келешегі мен тәжірибеде қолданылуы болып табылады. Азаматтық құқық ұғымының өзі құқықтың саласы және заң ғылымының жүйесін белгілеу үшін қолданылуы мүмкін. Оның біріншісінде құқықтық нормалардың жиынтығы, екіншісінде – білімнің жиынтығы арқау болады.
Азаматтық құқық нормаларының талаптарына сәйкес туындайтын және бұл нормаларға тәуелді болатын жақтар арасындағы қатынастар азаматтық құқық қатынастары деп аталады.
Әрбір құқық қатынастарында қатынастың субъектілері деп аталатын қатысушылары болады. Азаматтық құқық қатынастарының субъектілері: жеке тұлға, заңды тұлғалар, әкімшілік-аумақтық бөліністер, мемлекет.
Құқық қатынастарына қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс орнайды, сол себепті бұлардың арасында қатынастарының мазмұнын құрайтын белгілі бір құқықтар мен міндеттер пайда болады.
Сол қатынаста құқықтар мен міндеттер не нәрсеге бағытталған болса, сол нәрсе оның объектісі деп аталады.
Сөйтіп, құқық қатынастарына төмендегідей элементтер тән болады: субъектілер, мазмұны және объектілер.ъ
Азаматтық құқық нормалары өздігінен азаматтық құқық қатынастарын тудырмайды. Қандай да болсын нақтылы азаматтық құқық қатынастары белгілі бір жағдай пайда болғанда ғана пайда болады. Осындай құқық қатынастарының пайда болуына , өзгеруіне немесе оның қысқартылуына себепкер болатын жағдайларды заңдылық фактілер деп атайды. Мысалы, баланың тууы, мәміленің бүлінуі т.т. заңдылық фактілер болып табылады.
Кейбір заңдылық фактілер осы фактілер нәтижесінде туатын құыққ қатынастарына қатысушы тұлғалардыңөздерінің қалауы және ниетінен тыс пайда болады. Мұндай заңдылық фактілерді оқиға деп атайды. Адамның өлуі, белгілі бір мерзімнің өтіп кетуі фактілері – осылардың бәрі де оқиғалардың қатарына жатады.
1. ҚР Конституциясы, 30 тамыз 1995 ж. – Алматы: Жеті жарғы,1996.
2. Мемлекет және құқық негіздері. Оқулық. Алматы., 2001.
3. Н. Дулатбеков., С. Амандыкова., А. Турлаев . Мемлекет және құқық негіздері. Алматы., 1999.
4. Н.А. Ағыбаев. Қылмыстық құқық. Жалпы бөлім. Алматы., 2001
5. ҚР Азаматтық құқығы . А. Төлеуғалиев. Алматы: «Жеті Жарғы»., 2001., I-II том
6. Учебное пособие. Основы государства и права. Алматы., 1999.
7. Котов А.К. Суверенный Казахстан: гражданин, нация, народ. Алматы., 1997.
8. С.А. Ынтымақов., Т.Д. Карпунина Отбасы құқығы. Алматы., 2003
9. Ғ. Сапарғалиев Мемлекет және құқық негіздері. Алматы. 2004.
10. Зиманов С. Конституция, Парламент Республики Казахстан. Алматы., 1996.
11. Кудрявцев В.Н. Причины правонарушений. Москва., 1976
12. Д.А. Булгакова Мемлекет және құқық теориясы. Алматы., 2000.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Азаматтық құқықтың түсінігі. Азаматтық-құқықтық қатынас
Азаматтық құқық Қазақстан Республикасындағы құқықтық-нормативтік
құжаттары жағынан ең ауқымды да күрделі заң саласы болып есептеледі.
Азаматтық құқықтың жүйесі логикалық талаптарға сай келеді., яғни ол іштей
салаларға, құрылымдар мен оның бөліктеріне бөлінеді.
Қазақстан Республикасы азаматтық құқық жүйесі Жалпы және Ерекше
бөлімдерден тұрады.
Азаматтық құқық ғылымы азаматтық құқық жөніндегі ұғымдардан,
көзқарастардан, пікірлер мен жасалған қорытындылардан тұрады. Азаматтық
құқық ғылымының пәні аталған құқық саласымен ол реттейтін қатынастар,
азаматтық құқықтың тарихы, оның даму келешегі мен тәжірибеде қолданылуы
болып табылады. Азаматтық құқық ұғымының өзі құқықтың саласы және заң
ғылымының жүйесін белгілеу үшін қолданылуы мүмкін. Оның біріншісінде
құқықтық нормалардың жиынтығы, екіншісінде – білімнің жиынтығы арқау
болады.
Азаматтық құқық нормаларының талаптарына сәйкес туындайтын және
бұл нормаларға тәуелді болатын жақтар арасындағы қатынастар азаматтық құқық
қатынастары деп аталады.
Әрбір құқық қатынастарында қатынастың субъектілері деп аталатын
қатысушылары болады. Азаматтық құқық қатынастарының субъектілері: жеке
тұлға, заңды тұлғалар, әкімшілік-аумақтық бөліністер, мемлекет.
Құқық қатынастарына қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс
орнайды, сол себепті бұлардың арасында қатынастарының мазмұнын құрайтын
белгілі бір құқықтар мен міндеттер пайда болады.
Сол қатынаста құқықтар мен міндеттер не нәрсеге бағытталған болса,
сол нәрсе оның объектісі деп аталады.
Сөйтіп, құқық қатынастарына төмендегідей элементтер тән болады:
субъектілер, мазмұны және объектілер.ъ
Азаматтық құқық нормалары өздігінен азаматтық құқық қатынастарын
тудырмайды. Қандай да болсын нақтылы азаматтық құқық қатынастары белгілі
бір жағдай пайда болғанда ғана пайда болады. Осындай құқық қатынастарының
пайда болуына , өзгеруіне немесе оның қысқартылуына себепкер болатын
жағдайларды заңдылық фактілер деп атайды. Мысалы, баланың тууы, мәміленің
бүлінуі т.т. заңдылық фактілер болып табылады.
Кейбір заңдылық фактілер осы фактілер нәтижесінде туатын құыққ
қатынастарына қатысушы тұлғалардыңөздерінің қалауы және ниетінен тыс пайда
болады. Мұндай заңдылық фактілерді оқиға деп атайды. Адамның өлуі, белгілі
бір мерзімнің өтіп кетуі фактілері – осылардың бәрі де оқиғалардың қатарына
жатады.
Заңдылық салдар, яғни белгілі бір құқық қатынастарын тудыратын
тұлғалардың әрекеттері де заңдылық факті болып табылады. Мысалы, мәміле
жасасу, ерлі-зайыптылардың айырылысуы, біреуге әдейілеп зиян келтіру заң
әрекеттері болып табылады.
Көп жағдайларда құқықтар мен міндеттер құқық тәртібінде рұқсат
етілген әрекеттердің нәтижесінде пайда болып өзгеріп немесе қысқарып
отырады. Заңмен тыйым салынбаған әрекеттер заңды әрекеттер болып табылады.
Белгілі бір құқықтық нәтижелер тудыру ниетімен істелген, ерік берілген,
заңды әрекеттерге мысал бола алатын, - басқаша айтқанда, азаматтар мен
заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен міндеттерін белгілеуге, өзгертуге
немесе тоқтатуға бағытталған әрекеттері мәмілелер деп танылады.
Мәмілелермен қатар, тікелей құқық және міндет тусын деген ниетпен
істелмеген, бірақ құқық қатынастарының пайда болуына немесе оның қысқаруына
негіз болып табылатын сан түрлі әрекеттер болады. Мұндай әрекеттерге мысал
болатындар: некелесу, әдеби шығарма жазу, өнертабыс және т.с.с.
Кейбір әрекеттер құыққ тәртібінде тыйым салынғандықтан ғана , яғни
заңсыз болғандықтан құқық қатынастарын тудырады. Мысалы:, АК-тің 917-
бабында былай делінген: басқа біреудің жеке басына не мүлкіне немесе заңды
тұлғаға зиян келтіруші сол зиянды толық өтеуге міндетті. Зиян келтіру болып
табылатын болғандықтан, яғни зиян келтірушіні азаматтық жауапқы тарту
салдарын тудыратын заңсыз әрекет болғандықтан зиянды өтеу міндеті зиян
келтірушінің еркінен тыс ретте болады.
Азаматтық құқық дегеніміз — азаматтық заңдарда көрініс тапқан мүліктік
және мүліктік қатынастармен байланысы бар мүліктік емес жеке қатынастарды
реттейтін нормалар жиынтығы. Бұл нормалар азаматтық заңнамада көрініс
тапқан.
Нарықтық қатынастар, негізінен, азаматтық құқықпен реттеледі. Нарықтық
қатынастар кең етек жая дамыған елдерде Азаматтық кодекс екінші
Конституцияға теңес-тірілген
Азаматттық құқытың да өзіндік реттеу пәні бар. Ол —мүліктік және мүліктік
емес жеке қатынастар. Мүліктік қатынастар дегеніміз — мүлікті иелену,
пайдалану және билік етуге (басқа біреуге беру) байланысты қатынастар.
Басқаша айтқанда, мүліктік қатынастар —материалдық
игіліктермен(мүлік,ақша,құнды қағаз,қызмет көрсету және т.б.) байланысты
қоғамдық қатынастар. Мысалы, сату — сатып алу, жалға беру, мұраға қалдыру.
Мүліктік емес жеке қатынастар екі топқа бөлінеді —мүліктік қатынастармен
тығыз байланысты мүліктік емес жеке қатынастар және мүліктік қатынастармен
байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар.
Бірінші топтағы мүліктік қатынастармен тығыз байланысты мүліктік емес жеке
қатынастардың тікелей мүліктік сипаты мен ақшалай құны болмайды. Бұл топтың
негізін интеллектуалдық меншікпен байланысы бар қатынастар құрайды.
Ғылыми еңбектің авторы немесе өнертапқыш өзінің авторлық құқығын қорғауға
байланысты сотқа талап арыз беріп, арыз сот арқылы қанағаттандырылатын
болса, онда ғылыми еңбектің авторының немесе өнертапқыштың қаламақы немесе
басқалай сыйақы алуға құқығы болады. Бұл жағдайда мүліктік емес жеке
қатынастар мүліктік қатынастармен байланыстылық сипат алады.
Жеке мүліктік емес қатынастардың екінші тобын — мүліктік қатынастармен
байланысы жоқ мүліктік емес жеке қатынастар құрайды.
Адам денсаулығына көлік арқылы зиян келтірілді. Денсаулыққа келтірілген
зиянның нақты ақшалай құнын анықтауға болмайды. Дегенмен де, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мемлекет және құқық теориясының пәні мен әдістері, атқаратын қызметтері
АЗАМАТТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРЫ
Азаматтық құқық пәнінен лекция тезистері
Мемлекет және құқық теориясы оқу құралы
Азаматтық заңнаманың түсінігі мен жүйес
Құқық туралы жалпы түсінік, құқық жүйесі
Мемлекет жəне құқық теориясының жалпы сипаттамасы
Азаматтық құқықтың қайнар көздері түсінігі мен түрлері
Қазақстандағы құқық функцияларының жүйесі
Құқық функциялары
Пәндер