Батыс Сібір жазығы

1. Географиялық орны, жер бедері, геологиялық құрылысы, пайдалы қазбалары
2. Климаты
3. Өзендері мен көлдері, өсімдіктермен жануарлар дүниесі
4. Пайдаланылған әдебиеттер

Геграфиялық орны. Батыс Сібір жазығы – Еуразия материгіндегі ірі жазықтардың бірі. Қазақстан жеріне Батыс Сібір жазығының оңтүстік бөлігі ғана енеді. Ол республиканың солтүстік, солтүстік-шығыс бөлігінде Орал тауының шығыс жағынан Алтай тауына дейін ені 200- 205 км, Ертіс өзені бойында 300 километрге дейін алқап болып созылып жатыр. Оңтүстігінде қазақтың ұсақ шоқысы орналасқан.
Жер бедері. Геологиялық құрылысы, пайдалы қазбалары. Батыс Сібір жазығының жер бедеріне қарағанда тегіс, абсолюттік биіктігіндегі айырмалы.
Батыс Сібір жазығы бетінің тегіс болуы, оның геологияялық құрылысы даму ерекшелігіне байланысты. Герцин тау түзілу процесі тоқтаған кезде Батыс Сібір жазығында тау түзілу процесі аяқталған. Кейіннен биік таулары мүжіліп тегістеліп, Батыс Сібір плитасының пайда болған. (Георонологияялық кестеге қарап, герцин тау түзілу кезеңінен кейін қайдан дәуір болғанын естеріңе түсіріңдер).
Сондықтан да қазіргі Батыс Сібір жазығыныың негізгі плитасының үстінде триас, юра, бор және палеоген дәуірлерінің шөгінді жыныстарының қалың қабаттары жатыр. Кайнозой эрасында теңіз тартылып, құрлыққа айналған қазіргі Құлынды даласындағы шөгінді жыныстардың қалыңдығы 3000 м. Төрттік дәуірде жазықтың солтүстігін мұз басып, кейіннен мұз еріп қазіргі жер бедері қалыптасқан.
Батыс Сібір жазығының Қазақстан жеріндегі жер бедерінің абсолюттік биіктігі 100-200 метр, оңтүстікке қарай біртіндеп 300-400 метрге дейін көтеріліп, Қазақтың ұсақ шоқысына жалғасады.

1. Бейсенова Н.Ә, Бейсенов А.М. «География» -
«Арман» баспасы -2004 ж.
2. Есназарова Ұ.Ә. «Қазақстаннның физикалық географиясы» - «Алматы»- 2001 ж.