Ислам дәуірінің жаңа кезеңі



1 Ислам . монотеистiк дін.
2 Ислам діні туралы түсінік.
3 Хиджра.
4 Исламдағы негізгі бағыттар.
Ислам араб тiлiнде «бағыну», «мойын ұсыну», «жамандықтардан аулақ болу» т.б. деген мағыналарды береді. Жалпы бұл дiн - Хазiретi Мұхаммедке (ғ.с.) Аллаћ тарапынан уахи арқылы түсірілген соңғы және кемелденген діннің аты. Аталмыш дінді ұстанатын адамды «мұсылман» немесе «мүсілім» деп атайды.
Мұсылмандық негiзi Аллаћтың барлығына, бірлігіне, одан басқа тәңiрдiң жоқтығына, Хазiретi Мұхаммед (ғ.с.) оның құлы, әрі елшісі екендігіне сенуден тұрады.
Құран Кәрімде: "Аллаћтың қасында шынайы дін ислам" (Әли Ғимран-29), "сендерге ислам дінін қоштап ұнаттым" (Мәидә-3) – дегені сияқты бұл діннің атын Ұлы Жаратушымыздың өзi берген.
Мұсылмандық сенім бойынша бүкіл пайғамбарлардың адамзатқа жеткізген діні - ислам діні. Бірақ бұл есім осылай бүкіл илаћи діндердің жалпылық аты болғанымен, Хазіреті Мұхаммедтің 23 жылдық пайғамбарлығынан кейін оның үмбеттері ұстанатын діннің атына айналды.
Осы дiннiң қасиеттi кiтабы - Құран Кәрім Аллаћ тарапынан Хазіреті Мұхаммедке (ғ.с.) уахи етілген илаћи кітап және оның ешбір сөзі өзгеріске ұшырамаған, бұл жайында да Аллаћ оны өзі қоритынын ескерткен. Бұл кітап ардақты пайғамбарға 23 жыл бойы уахи етілген, оны пайғамбар сахабаларға жаттатқан, жаздыртқан және өзі тексеріп отырған. Осылай Құранның түпнұсқасы сақталып, күнімізге дейін жеттi.
Ислам - монотеистiк дін. Бұл дінде Құдайды екілеу, үштеу, оған ортақ қосу деген нәрселер - атымен жоқ. Ұлы Аллаћқа берілген сипаттар адамдарға, жануарларға, жанды-жансыз жаратылыстарға берілмейді. Бұл дінде Аллаћтан басқа ешбір табиғатқа, табиғат құбылыстарына, қолдан жасалған мүсіндерге, рухтарға т.б. нәрселерге табынуға тыйым салынған.
Аталмыш дін бойынша монахтық, құдай мен адамдар арасына дәнекер қою, миссионерлік деген нәрселер жоқ. Ұлы Аллаћ пен құл арасында фетиш, пұт, елші, монах, періште сияқтылар арашашы бола алмайды. Керісінше құдайдың пендесi тікелей Аллаћқа жалбарынып, қалаған нәрсесін сұрай алады, дұға жасай алады.
Исламдағы сенімдер мен негіздер - адам ақыл-есiне түсінікті, анық, қабылдауға оңай, ақыл мен қисынға қонымды. Бұл дінде хулүл (аватара), танасух (реинкорнация), тумысынан күнәћар болу сияқты адамның өмір сүруіне қиындық туғызатын сенімдер кездеспейді, керісінше адамның жаратылысына сай. Ардақты пайғамбар Хазіреті Мұхаммед (ғ.с): «оңайлатыңыз, қиындатпаңыз, сүйіншілеңіз, жек көрсетпеңіз» - деп, жоғарыдағы сөзімізді қуаттайды (өмір бойы үйленбеу, ажыраспау т.б. сияқты қиыншылықтар исламда жоқ).
Мұсылмандықта адамның барлығы тең хұқылы. Бұл дін - адамның іші-тысын таза ұстауға көңіл бөлетін дін.
Баяндалып отырған дінінің басты негізі, әрі мұсылмандықтың кілті - Аллаћтың барлығын, бірлігін мойындау, оған еш серік қоспау және Хазіреті Мұхаммед (ғ.с.) оның елшісі екенін естен шығармау. Сондықтан ислам діні бір дәстүр ретінде: «Лә илаћә иллаллаћ Мұхаммадур-расулу-л-лаћ», яғни мағынасы «Аллаћтан басқа тәңiрi жоқ, Мұхаммед оның елшісі», - деген сөйлемде жинақталған. Осы қасиетті сөйлемді айтып, көңiлiмен мойындаған адам ислам дініне кірген болып есептелінеді. Мұны біз «кәлимә тәухид» деп атаймыз. Қорыта айтсақ ислам діні - Хазіреті Адамнан Хазіреті Мұхаммедке дейінгі барлық пайғамбарлардың әкелген діні.

Пән: Дінтану
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Ислам дінінің пайда болуы
Ислам араб тiлiнде бағыну, мойын ұсыну, жамандыќтардан аулаќ
болу т.б. деген мағыналарды береді. Жалпы бұл дiн - Хазiретi Мұхаммедке
(ғ.с.) Аллаћ тарапынан уахи арќылы түсірілген соңғы және кемелденген діннің
аты. Аталмыш дінді ұстанатын адамды мұсылман немесе мүсілім деп атайды.
Мұсылмандыќ негiзi Аллаћтың барлығына, бірлігіне, одан басќа тәңiрдiң
жоќтығына, Хазiретi Мұхаммед (ғ.с.) оның ќұлы, әрі елшісі екендігіне
сенуден тұрады.
Ќұран Кәрімде: "Аллаћтың ќасында шынайы дін ислам" (Әли Ғимран-29),
"сендерге ислам дінін ќоштап ұнаттым" (Мәидә-3) – дегені сияқты бұл діннің
атын Ұлы Жаратушымыздың өзi берген.
Мұсылмандық сенім бойынша бүкіл пайғамбарлардың адамзатќа жеткізген
діні - ислам діні. Біраќ бұл есім осылай бүкіл илаћи діндердің жалпылыќ аты
болғанымен, Хазіреті Мұхаммедтің 23 жылдыќ пайғамбарлығынан кейін оның
үмбеттері ұстанатын діннің атына айналды.
Осы дiннiң қасиеттi кiтабы - Ќұран Кәрім Аллаћ тарапынан Хазіреті
Мұхаммедке (ғ.с.) уахи етілген илаћи кітап және оның ешбір сөзі өзгеріске
ұшырамаған, бұл жайында да Аллаћ оны өзі ќоритынын ескерткен. Бұл кітап
ардақты пайғамбарға 23 жыл бойы уахи етілген, оны пайғамбар сахабаларға
жаттатќан, жаздыртќан және өзі тексеріп отырған. Осылай Құранның түпнұсќасы
саќталып, күнімізге дейін жеттi.
Ислам - монотеистiк дін. Бұл дінде Құдайды екілеу, үштеу, оған ортаќ
ќосу деген нәрселер - атымен жоќ. Ұлы Аллаћќа берілген сипаттар адамдарға,
жануарларға, жанды-жансыз жаратылыстарға берілмейді. Бұл дінде Аллаћтан
басќа ешбір табиғатќа, табиғат ќұбылыстарына, ќолдан жасалған мүсіндерге,
рухтарға т.б. нәрселерге табынуға тыйым салынған.
Аталмыш дін бойынша монахтыќ, ќұдай мен адамдар арасына дәнекер ќою,
миссионерлік деген нәрселер жоќ. Ұлы Аллаћ пен ќұл арасында фетиш, пұт,
елші, монах, періште сияќтылар арашашы бола алмайды. Керісінше ќұдайдың
пендесi тікелей Аллаћќа жалбарынып, ќалаған нәрсесін сұрай алады, дұға
жасай алады.
Исламдағы сенімдер мен негіздер - адам ақыл-есiне түсінікті, аныќ,
ќабылдауға оңай, аќыл мен ќисынға ќонымды. Бұл дінде хулүл (аватара),
танасух (реинкорнация), тумысынан күнәћар болу сияќты адамның өмір сүруіне
ќиындық туғызатын сенімдер кездеспейді, керісінше адамның жаратылысына сай.
Ардақты пайғамбар Хазіреті Мұхаммед (ғ.с): оңайлатыңыз, ќиындатпаңыз,
сүйіншілеңіз, жек көрсетпеңіз - деп, жоғарыдағы сөзімізді ќуаттайды (өмір
бойы үйленбеу, ажыраспау т.б. сияқты ќиыншылыќтар исламда жоќ).
Мұсылмандықта адамның барлығы тең хұќылы. Бұл дін - адамның іші-тысын
таза ұстауға көңіл бөлетін дін.
Баяндалып отырған дінінің басты негізі, әрі мұсылмандыќтың кілті - Аллаћтың
барлығын, бірлігін мойындау, оған еш серік ќоспау және Хазіреті Мұхаммед
(ғ.с.) оның елшісі екенін естен шығармау. Сондыќтан ислам діні бір дәстүр
ретінде: Лә илаћә иллаллаћ Мұхаммадур-расулу-л-лаћ, яғни мағынасы
Аллаћтан басќа тәңiрi жоќ, Мұхаммед оның елшісі, - деген сөйлемде
жинаќталған. Осы ќасиетті сөйлемді айтып, көңiлiмен мойындаған адам ислам
дініне кірген болып есептелінеді. Мұны біз кәлимә тәухид деп атаймыз.
Қорыта айтсақ ислам діні - Хазіреті Адамнан Хазіреті Мұхаммедке дейінгі
барлыќ пайғамбарлардың әкелген діні.
Ислам дінінің ерекшеліктері:
Ислам - соңғы дін. Осы дінді насихаттаған Хазiретi Мұхаммед те (ғ.с.)
соңғы пайғамбар. Ислам дінінен кейін басқа дін де, пайғамбар да келмейді.
Ислам - әлемдiк дін. Әуелгі пайғамбарлардың үгіттеген діні белгілі қауымға
жіберілген болса ислам діні бүкіл адамзатқа жіберілген дін.
Ислам дінінің үкімдері бүкіл адамдардың қажеттіліктерін қамтамасыз
ететіндей етіп керемет қамтылған. Осы себепті өзге дінге қажеттілік жоқ.
Ислам діні өзінен бұрынғы Аллаһ Тағала тарапынан жіберілген пайғамбарлармен
құдайлық қасиетті кітаптарды растайды.
Ислам діні әуелгі пайғамбарлардың үгіттеген діндердің үкімдерін жаңалайды.
Өйткені, ол үкімдер тек қана бір немесе бірнеше қаумға жіберілген еді.
Алайда ислам діні бүкіл адамзатқа жіберілген дін және қиямет қайымға дейін
өзінің негізін сақтайды.

ИСЛАМ.
Ислам діні туралы түсінік.
Әлемде үш дін адамзаттың мәдени қазынасы деп танылады. Олар: будда діні,
христиандық және ислам діні.
Ислам бұлардың қатарындағы жаңа әрі жас дін. Бүгінде жер жүзінде шамамен
бір миллиард жүз жетпіс мыңдай адам осы дінді ұстанады. XX ғасырда ислам
дінін тұтушылар саны екі есеге жуық өсті. Бұл біріншіден, ислам діні
тараған региондардағы демографиялық жағдайларға байланысты болса, екіншіден
басқа діндер тараған дәстүрлі аймақтарда адамдардың ислам жолына бет
бұруынан болып отыр.
Ислам араб тілінен аударғанда "бой ұсыну" деген мағынаны береді. Ислам және
мүсылман (муслимун - бой ұсынушы ерлер, муслиматун - бой ұсынушы әйелдер)
сөздерінің түбірі бір.
Ислам - монотеистік дін. Ол мейірімді және қайырымды Аллаға ғана сенуді
уағыздайды. Бүкіл әлемді - көк пен жерді жаратушы - Алла. Барша әлем тек
соның хұзырында. Алла болмаса әлем сол сәтінде жоқ етілер еді. Адам
баласының фани (жалған) дүниеде жасаған жақсылық-жамандығын таразылаушы,
заманның ақырында оларға осы қылықтарына қарай рахым жасаушы немесе
жазалаушы бір Алла. Барлық өлгендер заманақырда қайта тіріліп, соның алдына
жауапқа келеді.
Ислам - адам баласына аян жолымен келген дін. Қасиетті Құран аяттары жиырма
үш жыл бойында Жебірейіл періште арқылы Мұхаммед пайғамбарға жеткізіліп
тұрған.
Ислам діни ғұрыптарды және дүниелік мәселелерді шариғат жолымен реттеп
отырады. Ол сөзсіз орындалуы тиіс мұсылмаңцық парыздарды және орындағаны
қосымша сауап болатын сунна жолдарын айқындайды, жоғары адамшылыққа,
еңбекке әрі білімге уағыздайды және Кұран-Каримдегі (Қасиетті Кұран) аяттар
мен пайғамбардың хадистері арқылы соның ережелерін белгілейді.
Исламның өзге әлемдік діндерден айырмасы - оның айқын рәміздерінің болуы.
Мұсылманшылық екі сенім негізі бойынша құрылған: біріншісі - Алладан баска
құлшылық етілетін тәңірдің жоқтығына; екінші -Мұхаммедтің
(ғалайһиссаламның) Алла тарапынан бүкіл адам баласына жіберілген пайғамбар
екендігіне сену. Сондықтан "Алладан басқа (тәңір) жоқ, Мұхаммед оның
елшісі, араб тілінде "Ла илаһа иллаллаһ Мұхаммадұр-Расулұллаһ," - деген
мүбарак қағиданы тілімен айтып, көңілімен бекіткен адам ислам дінінде болып
саналады. Бұл сенімді (символды) Иман, сенушіні Мүһмин деп атайды.
Нағыз ислам жоғары мәдениетті және гуманистік идеяларды насихаттайды.
Мұхаммед пайғамбар өзінің хадисінде: "Дінде зорлық жоқ" - деген. Яғни,
ислам дініне біреуді мұқтаж ету немесе пайдасын беріп, енгізуге жол жоқ. Әр
пенде исламды өз еркімен, өзінің қалыбымен (жүрегімен) қабылдауы тиіс.
Исламның құқықтық және этникалық қағидалары.
Исламды мойындаушылар саны жағынан христиан дінін ұстағандардан кейін (800
миллиондай) екінші орынды алады. Ол Таяу Шығыс елдеріне, Солтүстік Африка
мен Оңтүстік Шығыс Азияға кең тараған. Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына -
Орта Азия мен Қазақстанға, Кавказға, Поволжьеге, Сібірге кең таралған.
Ислам біздің дәуіріміздің VII ғасырының басында Батыс Арабиядағы жергілікті
араб тұрғындарының арасында пайда болған. Ислам пайда бола бастаған тұста
араб қоғамының әлеуметтік құрылымы күрделі де біртекті емес еді. Арабтардың
арасында көшпелілер де, отырықшы тайпалар да болды. Біреулері малмен,
екіншілері жермен, шеберлікпен, саудамен айналысты. Құл иеленушілер кең
дамыған еді.
Арабтайдалары жеке-жеке өмір сүрді. Олардың арасында қанды кақтығыстар жиі
больш, иәтижесінде анағұрлым-мықты тайпалар әлсіздерін өздеріне бағындырып
құл етті немесе тұтқында ұстады.

Ислам дәуірінің жаңа кезеңі. Хиджра.
Хиджра - ислам тарихындағы аса елеулі кезең болды. Кейбір зерттеулерде
аталатындай, бұл жаңа дінді және Мұхаммедті қабылдамаған Меккеден жай қоныс
аудару немесе қашу емес еді. Пайғамбардың соңынан ергендер дін жолында
арабтар үшін аса қасиетті саналатын тайпалық қатынастарын қүрбан етті.
Оларды ислам нұры куаттандырды.
Бұл алғашқы мұсылмандар арабтың "мұхаджир" деген өзімен анықтадды, ал жаңа
діңді қабылдаған йасрибтіктер, жоғарыда айтқанымыздай, ансарилер, яки
көмекшілер аталды. Мұхаммед жаңа қоныста тайпалық одақтарды койды, олардың
жауласуына, қанды қанмен жуу салтына тыйым салды. Исламды қабылдағандарды
дін қарындас етті. Бұл өзге туыстықтан да артық еді. Қауымда темір тәртіп
орнады. Ол Алланың жердегі өкілі- имамға ғана жағынатын болды. Мұхаммед
пайғамбар бірінші жұма намазын және тұңғыш хұтпаны (өсиет) осында оқыды,
дейді діни жәдігерліктер.
Ислам төрт халифті - Әбу-Бәкірді, Омарды, Османды және Әліні сенімді деп
бөліп атайды. Бүл адамдар ислам діні жолында ерекше қызмет қылған
қайраткерлер, кәміл мүсылмандар. Осы халифтер тұсында ислам Египетке,
Сирияға, Иракқа, Ливияға, Иранға, т.б. елдерге тарады.
Бұл уақыттарда жихад - дін жолындағы күрестер жүрді. Оның бір нысаны -
ғазауат, дінсіздерге қарсы соғыс. Әр кәміл мұсылман дін жолында жанын пида
қылуды мақсат тұтты. Бірақ, жихадтың мағынасын тек соғыспен шектеуге
болмайды. Мұхаммед пайғамбар айтқан: Муджахит деген сол адам - Алла жолына
көндіру үшін өз-өзімен күрессе; ал мұхаджир деген - барлық залымдықтар мен
күнәлардан қашқан адам.
Ислам елдерінде жихад жайында негізгі бес қағида орныққан. Оның жоғарғы
нысаны - рухани жихад. Мөні -өзін-өзі Алла жолына әзірлеу.
Екінші - найза жихады. Ол - дінсіздермен күрес. Осы күресте шейіт болғандар
жаннаттан орын алады. Үшінші - жүрек жихады. Ол -өзінің ерсі қылықтарымен
күрес. Төртіншісі тіл жихады -тілді жақсы істерге қолдануға үйрету үшін
күрес. Соңғысы қол жихады - қолды адал істер істеуге үйрету, бейімдеу, осы
үшін күрес. Яғни, жихад - қару алып күрес ғана емес, негізінен рухани күрес
әрі адамның өзін өзі жақсы істерге дағды алуына тәрбиелеуі үшін күресті.
Ислам діни ілімінің негіздері:
1. Ғаламды жаратушы Алланың бар екендігіне сену;
2. Оның періштелеріне сену;
3. Оның кітаптарына сену;
4. Оның жіберген пайғамбарларына сену;
5. Ақырзаманның болатындығына сену;
6. Жамандықта, жақсылық та шын мәнінде Алладан екендігіне сену.
7. Өлгеннен кейін қайта тірілуге сену.
Дін Алланың бір екендігіне негізделген. Оған дәлел Құран көрімдегі 112 -ші
"Ихлас сүресі". "Айт ол Алла жалғыз, ол тумады, одан ешкім туылмады, ол
өзінің жаратқаңдарының ешқайсысына ұқсамайды".
Мұхаммедке дейінгі пайғамбарларға жіберілген хақ дін дінсіздердің
бүрмалауларына түсіп, өз қүдіреттілігін жоғалтқан. Ал пайғамбар Мұхаммедке
жіберілген ислам діні, ең соңғы әрі ең хақ дін болып есептеледі. Олай
дейтініміз, Құран кәрімнің өзінде "Алланың алдында ең хақдін - ислам," -
деп айтылған.
Құранның хақтығына дәлел оның түпнұсқасының бүгінгі күнге дейін қаймағының
бүзылмауыңда. Құранның басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Фараби туралы
Орта ғасыр философиясы туралы
Жақсыдан қалған жәдігер Жаһан - наме поэмасының зерттелу тарихы мен мазмұны
Мәдениет теориясы пәнінен дәрістер кешені
Қазақ мемлекеттілігінің тарихи бастаулары мен сабақтастығы: ежелгі және ортағасырлар, жаңа дәуір
Ислам кітаптарында
Жаңа кәлам дәуірі
Орта ғасырлық мұсылмандық діни ағымдардың адамның рухани құндылықтары мен моральдық санасына ықпалы
Шыңғыс хан дәуірі
Алтын Орда әдебиетінің көрнекті ақыны Хорезмидің Махаббатнаме дастаны
Пәндер