Ислам дінінің түркі философиясындағы атқаратын маңызы

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Ислам дінін қалыптасуы
2. Ислам дінінің түркі әлеміне енуі
3. Ислам дінінің түркі философиясындағы атқаратын маңызы

ІІІ. Қорытынды

Адамзат қоғамның қалыптасып, одан әрі өсіп-өркендеуінде, тарихи сатылармен ілгерілеуінде ғылымның атқаратын рөлі айрықша екені белгілі. Екінші жағынан алғанда, ғылым — қоғамның өзі дүниеге келтірген, өркендеуіне жағдай құбылыс. Біз ғылымның, өркендеуіне жағдай туғызған құбылыс. Біз ғылымның дүниені танып, игерудің, данышпандық пен зерделіліктің қайнар көзі екенін жақсы білеміз. Сонда ғылым деген не? Ғылым және білім деген түсініктер бір мағынада ма?
Адамның айналадағы дүниені танып-білуі күрделі қайшылыққа толы, ұзаққа созылатын екені және де оның адамның жаңа әрі тың білімді игерумен байланысты екені алғашқы тараулардан мәлім. Білім дегеніміз — материалдық және рухани құбылыстар туралы шынайы әрі нақты мәліметтер жиынтығы, олардың адам санасында дұрыс, объективті бейнеленуі. Жалпы білім қорын ғылымға дейінгі, яғни күнделікті өмірде туындаған қарапайым білім және ғылыми білім деп екіге ажыратуға болады. Ғылымға дейінгі қарапайым білім тіршілік барысында, іс-әрекет үстінде, тәжірибе ауқымында жинақталады. Ол бар болғаны құбылысты сипаттайды, оқиғаның қалай өтіп жатқанын пайымдайды. Ал ғылыми білім терең де мазмұнды. Ол құбылысты, оқиғаны жай сипаттаумен ғана шектелмейді. Құбылыс неге мұндай, оқиға неліктен дәл осылайша, басқаша емес өтіп жатыр, себебі бар ма, алда не күтіп тұр деген сұрақтарға дәйекті жауап қайтарады. Басқаша айтқанда, ғылыми білім оқиғаларды, құбылыстар мен фактілерді бейнелету сырттай сипаттап қана қоймайды сонымен қатар оларды түсіндіреді, ішкі табиғатын, мәнді жақтары мен маңызды байланыстарын ашып көрсетеді, яғни даму заңдылықтарын айқындап түйіндейді. Осы негізде ғылыми білім оқиғалардың, құбылыстардың бұдан былайғы даму бағдарларына болжам жасайды. Ғылыми білім рухани дүниенің құрамдас бөлігі есебінде қашанда жүйелілігімен, логикалық тұрғыдан ұйымдасқандығымен және теориялық сипатымен ерекшеленеді. Ғылыми білім ғылыми қиындықтары мен қайшылықтары мол ізденістің, шығармашылық іс-әрекеттің барысында туындап, жинақталып, жүйеленеді. Ол танып процесінің мақсаты әрі күрделі нәтижесі болып табылады.
Сөйтіп, ғылым дегеніміз — заттардың, құбылыстар мен процестердің ішкі болмысын, табиғатын ашып көрсететін, олардың даму заңдылықтарын даралап тұжырымдайтын шынайы, ақиқат білім жүйесі. Тарихи тұрғыда ғалым адамзат қоғамы дамуының белгілі бір сатысында, өзі туғызатын қажеттіліктерге байланысты, ой еңбегі мен дене еңбегі бөлініп, қауымдық қоғам ыдырап, таптық қоғам қалыптаса бастаған кезеңде пайда болған. Алғашқы ғылыми жүйелі ой-пікірлер мен тұжырымдар ертедегі Шығыста, Египетте, Вавилонда, Грекияда т.б. дүниеге келген еді. Ең алғашқы тарихи жүйе философия болғаны белгілі. Одан әрі практиканың сұрамдарына, өндіріс қажеттерін қанағаттандыруға байланысты түрлі ғылымдар философия құрамынан жіктеліп шығып, өз алдына дербестік алды.

1. Молдабеков Ж., Қасабек А. Шығыс философиясы- Алматы, 2001 ж.-302 бет
2. Ж. Алтаев, Т. Ғабитов, А. Қасабек Философия және мәдениеттану:- Алматы, Жеті жарғы, 1998 – 272 бет
3. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ. Философия.- Алматы: «Білім», 2001 – 328 бет.
4. Кішібеков Д., Сыдықов Ұ., Философия.-Алматы: Эверо, 2004 ж.- 388 бет.
5. Тұрғынбаев Ә.Х. Философия- Алматы: «Білім», 2001 ж.- 328 бет.
6. Ғабитов Т. Философия- Алматы: Раритет, 2004 ж.- 392 бет.