Сандық теледидар жүйелері

Жоспар
Кіріспе

Мазмұны

Кіріспе ...3

1 Сандық теледидар жүйелері
1.1 Сандық теледидар жүйелерінің даму тарихы ...4
1.2 Сандық теледидар жүйесінің артықшылықтары ...5
1.3 Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысы ...5
1.4 Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысының жеке блоктарының сипаттамалары ...6

2 Стандарттар
2.1 Түрлі.түсті теледидар жүйесінің стандарттары ...9
2.2 Сандық теледидар жүйесінің стандарттары ...9

3 ID TV ...11
3.1 ID TV интерактивтік теледидардың сервистері ...11
3.2 Қосымша сервистер ...12

Корытынды ...13

Пайдаланылған әдебиеттер ...14

Қосымшалар ...15

Кіріспе

Сандық теледидар жүйесі (ағылшынша Digital Television, DTV) – транслятордан теледидарға бейне және дыбыс дабылын сандық модуляцияны қолдану және сығу арқылы жеткізу. Қазіргі кездегі сандық теледидар жүйесінің негізі ретінде MPEG сығу стандартын санауға болады. Сандық теледидар жүйесінің артықшылықтары бар. Олар: тарату тракттарының бөгетке қарсы тұру қасиетінің артуы, таратушылардың қуатының азаюы, ТВ бағдарламалар санының көбеюі, бейне мен дыбыс сапасының артуы, аппаратуралық студияның функционалды мүмкіндіктерінің артуы, ТВ дабылдарда басқа да қосымша ақпараттардың болуы, «бағдарлама басына» функциясы, ТВ-бағдарламалар архиві және бағдарламаны жазып алу, субтитрлер мен тілді таңдау. Осы артықшылықтармен қатар сандық теледидар жүйесінің екі басты кемшілігі бар. Олар: дабыл таралу территориясының шектеулілігі және бейненің тоқтап қалуы мен «шаршыларға» шашылуы.

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе
3

1
Сандық теледидар жүйелері

1.1
Сандық теледидар жүйелерінің даму тарихы
4

1.2
Сандық теледидар жүйесінің артықшылықтары
5

1.3
Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысы
5

1.4
Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысының жеке блоктарының
сипаттамалары

6

2
Стандарттар

2.1
Түрлі-түсті теледидар жүйесінің стандарттары
9

2.2
Сандық теледидар жүйесінің стандарттары
9

3
ID TV
11

3.1
ID TV интерактивтік теледидардың сервистері
11

3.2
Қосымша сервистер
12

Корытынды
13

Пайдаланылған әдебиеттер
14

Қосымшалар
15

Кіріспе

Сандық теледидар жүйесі (ағылшынша Digital Television, DTV) –
транслятордан теледидарға бейне және дыбыс дабылын сандық модуляцияны
қолдану және сығу арқылы жеткізу. Қазіргі кездегі сандық теледидар
жүйесінің негізі ретінде MPEG сығу стандартын санауға болады. Сандық
теледидар жүйесінің артықшылықтары бар. Олар: тарату тракттарының бөгетке
қарсы тұру қасиетінің артуы, таратушылардың қуатының азаюы, ТВ
бағдарламалар санының көбеюі, бейне мен дыбыс сапасының артуы,
аппаратуралық студияның функционалды мүмкіндіктерінің артуы, ТВ дабылдарда
басқа да қосымша ақпараттардың болуы, бағдарлама басына функциясы, ТВ-
бағдарламалар архиві және бағдарламаны жазып алу, субтитрлер мен тілді
таңдау. Осы артықшылықтармен қатар сандық теледидар жүйесінің екі басты
кемшілігі бар. Олар: дабыл таралу территориясының шектеулілігі және
бейненің тоқтап қалуы мен шаршыларға шашылуы.

1 Сандық теледидар жүйелері

1. Сандық теледидар жүйелерінің даму тарихы

Бірінші кезең. Сандық теледидар жүйесінің даму тарихының бірінші
кезеңі толық аналогтық тарату каналы сақталып, теледидар жүйесінің жеке
бөліктеріндегі сандық құрылғыларды қолданумен сипатталады. Бұл кезеңде
барлық студиялық құрылғылар сандық дабылға ауыстырылады. Оларды телеорталық
ішінде сақтау мен өңдеуді сандық құрылғылар атқарады. Телеорталық шығысында
телевизиоды дабыл аналогтық қалыпқа келіп, қарапайым байланыс каналдарымен
беріледі. Сонымен қатар, бұл кезеңде ТВ қабылдағыштар құрамында бейне мен
дыбыс сапасын жақсарту мақсатында сандық блоктар пайда болды. Осындай
блоктардың мысалы ретінде сандық фильтрлерді алуға болады.
Екінші кезең. Сандық теледидар жүйесінің даму тарихының екінші кезеңі
– сол кездегі қарапайым теледидар стандарттарымен қабылданған
параметрлерден ерекше гибридті аналогты-сандық теледидар жүйесінің пайда
болуы. Теледидар стандарты өзгеруінің екі негізгі бағытын бөліп көрсетуге
болады: жарықтық және көптүсті дабылдардың бірге берілуінен кезекпен
берілуіне ауысу және кадрдағы жолдар санын және жолдағы бейне элементтерін
көбейту. Екінші бағытты жүзеге асыру дабылды байланыс каналы арқылы керекті
жиілік жолағымен тарату үшін қолданылатын ТВ спектрді сығу қажеттігімен
тығыз байланысты. Гибридті теледидар жүйелердің мысалына келесілерді
жатқызуға болады:
– MUSE жоғарғы дәлдікті жапондық теледидар жүйесі;
– MAC батыс-еуропалық теледидар жүйесі.
Бұл жүйелердің таратушы және қабылдаушы бөліктерінде дабылдар аналогты
түрде беріледі. MUSE және HD-MAC жүйелері 16:9 форматына ие, сәйкесінше,
кадрдағы жолдар саны 1125 және 1250, кадрлар жиілігі 30 және 25 Гц.
Үшінші кезең. Сандық теледидар жүйесінің даму тарихының үшінші кезеңі
– толық сандық теледидар жүйесінің пайда болуы. Япония мен Еуропадағы
жоғары дәлдікті аналогты-сандық жүйелердің (MUSE және HD-MAC) пайда
болуынан кейін, 1987 жылы АҚШ-та мемлекеттік ортақ стандарт ретінде
қабылдау үшін жоғарғы рұқсатты теледидар жүйесін жасаудан конкурс
жарияланды. Бас кезінде бұл конкурсқа аналогтық теледидар жүйелері
ұсынылды. Дабылды тек спутник арқылы жеткізетін гибридті теледидар
жүйелері, кейін, қарастырудан алынып тасталды. Бұл АҚШ-тағы теледидар
жүйесінің дабылының көп бөлігі жер бетімен, яғни кабельдер арқылы таралуына
байланысты болды.
1993 жылдың мамырында 4 компаниядан құралған топ АҚШ-тағы сандық
теледидар жүйесінің негізі болған MPEG-2 стандартын жасауда күш біріктірді.
Сол жылы болашақ сандық теледидарды қолдануда екенін түсінген еуропалық
ғалымдар MPEG-2 негізіндегі DVB (ағылшынша Digital Video Broadcasting –
Сандық Бейне Тарату) стандартын ойлап тапты.
Қазіргі кезде көп елдерде сандық теледидар жүйесі дамып келеді;
қарапайым каналдар арқылы берілетін бағдарламалар саны өсті, яғни,
коммерциялық табысқа әкелетін жағдай туындады.

2. Сандық теледидар жүйесінің артықшылықтары

Теледидар жүйелерің жаңа толқынының негізгі артықшылықтары ретінде
келесі ерекшеліктерді келтіруге болады:
– сапалы кодтау нәтижесінде қол жеткізілетін теледидар дабылының
жиілік жолағының тарылуы. Бұл жолақ ені 6...8 МГц болатын
стандартты теледидар каналы бойынша 4 және одан көп қарапайым
дәлдікті теледидар (ҚДТ) бағдарламаларын немесе 1-2 жоғарғы
дәлдікті теледидар (ЖДТ) бағдарламаларын таратуға мүмкіндік береді;
– кез келген дәлдікті бейне ақпаратты бірдей кодтау тәсілі:
видеотелефон және кез келген азайтылған дәлдікті құрылғылар, ҚДТ,
ЖДТ;
– байланыстың сандық желілерімен таралған кезде ақпараттың басқа
түрлерімен сыйымдылығы;
– теледидар бағдарламаларына рұқсатсыз қосылудан сақтау мен канал
қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуінің жақсаруы.
Сандық теледидар жүйесінің құрылымдық сызбасы келесі суретте
келтірілген.

Сурет 1 – Сандық теледидар жүйесінің құрылымдық сызбасы

1.3 Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысы

Сандық теледидар дабылын қабылдау үшін d-box немесе Set-Top-Box
деп аталатын ерекше құрылғылар қажет. Мұндай құрылғыларды және соларға
арналған микросхемаларды Еуропа, Жапония және Кореяның радиотехника
саласындағы көптеген алдыңғы қатарлы фирмалары жасап шығарады.
Мысал ретінде Philips фирмасының микросхемасы негізіндегі Set-Top-
Box құрылғысын қарастырайық (сурет 2).

Сурет 2 – DVB cтандартты қабылдағыш құрылғының сызбасы

1.4 Сандық теледидар жүйесінің қабылдағыш құрылғысының жеке
блоктарының сипаттамалары

1.4.1 Тюнер
Жоғары жиілікті тюнердің екі кірісі бар. Оның біреуіне (КТВ) кабельдік
теледидар желісінің кабелі жалғанады. Бұл кірісте дабылдың жиілік диапазоны
50 мен 850 МГц арасында. Тюнердің екінші (СТВ) кірісіне спутниктік каналдың
қабылдағыш құрылғысынан дабыл келіп түседі. Бұл канал 1...2 МГц
диапазонындағы тасымалдағыш жиілік бойынша өтеді және диапазонға тасымалдау
түрлендіргіш арқылы жүзеге асады. Екі кірістің кез келгенінің жұмысы
кезінде тюнер керекті теледидар каналын таңдауға және дабылды тасымалдау
жиілігінен аралық жиілікке ауыстыруға мүмкіндік береді. Канал үшін жұмыс
режимін таңдауды басқару және каналды баптау І2С шинасы бойынша
жүргізіледі.
1.4.2 АСТ
Кабелдік телеарна дабылын қабылдау кезінде тюнер шығысындағы аралық
жиілікті дабыл АСТ-ға түседі. АСТ ретінде TDA8790 (Қосымша A) және TDA8761
типті микросхемалары қолданылады. Дабылдың келесі өңделуі сандық түрде
жүреді.
1.4.3 ДМД КАМн
ДМД КАМн блогында квадратты амплитудалық манипуляциянын демодуляциясы
және каналдық декодтау жүреді. TDA8046 микросхемасы 4, 16, 32, 64 немесе
256 мүмкін болатын позициялы КАМн-ды демодуляциялауға мүмкіндік береді
(Қосмша B).
1.4.4 ДМД КФМн
Спутниктік телеарна дабылын қабылдау кезінде тюнер шығысындағы дабыл
ДМД КФМн блогына келіп түседі. Мұнда квадратты фазалық манипуляцияның
демодуляциясы және каналдық декодтау жүзеге асады. Бұл блок өздігінен
демодулятор болып табылатын TDA8042М (Қосымша C) және демодулятордың
жұмысын басқаратын TDA8043 микросхемаслары негізінде жасалған.
1.4.5 ҚК
Айтылған қабылдаудың екі режимінде де демодуляциядан және каналдық
декодтаудан кейін дабыл Рид-Соломон декодеріне келіп түседі (ҚК – қате
корректоры). Мұнда қабылданған деректердегі қателердің коррекциясы жүреді.
Бұл блок шығысында MPEG-2 транспорттық ағымы жүретін SAA7207Н типті
микросхемаларында (Қосымша D) орындалады. АСТ, ДМД КАМн, каналдық декодер
және ҚК блоктарының барлығын бір ғана TDA10021 типті микросхемасы
негізіндегі кабельдік телеарна қабылдағышымен ауыстыруға болады.
1.4.6 ДСкр
Содан кейін, ДСкр блогында дабылды дескремблирлеу, яғни нақты бір
теледидар бағдарламасына қосылу шартымен сәйкес деректердің дешифрленуі
жүзеге асады. Дескремблер SAA7206 микросхемасы (Қосымша E) негізінде жүзеге
асады.
1.4.7 ДМп
Кейін ДМп блогында деректердің транспорттық ағымының
демультиплексациясы жүзеге асады. Мұнда деректер MPEG-2 стандартына сәйкес
бейнедерек және дыбыстық қолдау ағымдарына түрленеді. Бұл блок SAA7205
микросхемасында (Қосымша F) орындалады. Дескремблирлеу және
демультипликациялау бір ғана SAA7219 микросхемасы негізінде жүргізіле
алады.
1.4.8 ДКд MPEG
Алынған элементарлы деректер ағымы SAA7201(немесе SA7215, SAA7216)
микросхемасы (Қосымша G) негізінде жасалған ДКд MPEG блогына келіп түседі.
Блокта уақыттың белгілі уақытындағы 27 МГц тактілік жиілікті генератор
синхронизациясы; бейне, дыбыс және қосымша тексттік ақпараттың толық
декодталуы жүзеге асады. Мұндағы бейне 4:2:2 форматындағы бейне элементе 8
биттік Y (жарықтық дабылы) және U, V (түрлі-түстілік дабылы) сандық
дабылдары ретінде шығарылады.
1.4.9 ОЖ
Декодер кірісіндегі деректер ағымының жылдамдығы 20 Мбитс. Декодерге
деректерді уақытша сақтау үшін 16 Мбит-тік сыртқы ОЖ (ОЗУ) жалғанады.
Сандық шина бойынша декодер жұмысын басқару сыртқы басқару блогынан жүзеге
асады. Бұл блоктың қорек кернеуі 3,3 В. Микросхеманың 160 тармағы бар.
1.4.10 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.