Ежелгі Грек Рим елдерінің экономикалық ойлар

I.Кіріспе.
II.Негізгі бөлім.
1.Ежелгі Грек Рим елдерінің экономикалық ойлар.
2.Платон мен Аристотельдің экономикалық ой тұжырымдамалары.
III.Қорытынды.

Ежелгі дүниедегі экономикалық кейбір құбылыстар Греция және Римде (Платон, Арристотоль т.б.) ойшылдардың еңбектерінде қарастырылды.
Платон (б.д.д. 427-347 ж.ж.) Сократтан дәріс алған, оның ілімі нәрі қарай жалғастырушы, өзінің терең де мағаналы экономикалық ойларымен жалпы экономикалық ғылымының дамуына үлкен әсер еткен ғұлама-ойшыл. Платон оның лақап аты (жалпақ кең деген мағына береді), шын аты — Аристотль 20 жасында Сократтан дәріс алған, кейін Афинада Гекадем (гректердің батыр құдайы) атындағы гимназияда ұстаздық етеді. Бұл мектеп алғашқыда Гекадемия деп, соңғы кезде академия деп аталынады. Негізгі шығармалары: "Апология" (Сократты-қорғау), "Критон" (заңды сыйлау туралы), "Кратил" (тіл туралы), "Федон" (әділеттік туралы), "Мемлекет" (идеялар теориясы), "Теэтет" (білім туралы), "Тимей" (космогония), "Заңдар" т.б. Платон пікірінше, шын болмыс — ақылмен ғана білуге болатын денесіз идеялар әлемі. Платонның болмысы Парменидтікіндей біртұтас болмыс емес керісінше, өздеріне тән идеялары бар рухани көпшілік. Әр идея өз алдына мәңгі және өзгермейді, ол өзіне өзі тән. Идеялардың саны көп, бірақ шексіз емес. Әлемде канша бір тектес, бір-біріне ұқсас заттар, құбылыстар, процестер, қатынастар т.б. көп болса, соншама идеялар бар. Идеялар бір-бірімен тек қана қарым-қатынаста емес, сонымен бірге бір-біріне бағынышты, немесе бірнеше түрлі идеялар бір орта идеяға бағынышты қатынастарда болады.

1.История экономическии учени.-М,1991.

2.Экономикалық ілімдер тарихы.-А.1999.

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе.
Ежелгі дүниедегі экономикалық кейбір құбылыстар Греция және Римде
(Платон, Арристотоль т.б.) ойшылдардың еңбектерінде қарастырылды.
Платон (б.д.д. 427-347 ж.ж.) Сократтан дәріс алған, оның ілімі нәрі
қарай жалғастырушы, өзінің терең де мағаналы экономикалық ойларымен жалпы
экономикалық ғылымының дамуына үлкен әсер еткен ғұлама-ойшыл. Платон оның
лақап аты (жалпақ кең деген мағына береді), шын аты — Аристотль 20 жасында
Сократтан дәріс алған, кейін Афинада Гекадем (гректердің батыр құдайы)
атындағы гимназияда ұстаздық етеді. Бұл мектеп алғашқыда Гекадемия деп,
соңғы кезде академия деп аталынады. Негізгі шығармалары: "Апология"
(Сократты-қорғау), "Критон" (заңды сыйлау туралы), "Кратил" (тіл туралы),
"Федон" (әділеттік туралы), "Мемлекет" (идеялар теориясы), "Теэтет" (білім
туралы), "Тимей" (космогония), "Заңдар" т.б. Платон пікірінше, шын болмыс —
ақылмен ғана білуге болатын денесіз идеялар әлемі. Платонның болмысы
Парменидтікіндей біртұтас болмыс емес керісінше, өздеріне тән идеялары бар
рухани көпшілік. Әр идея өз алдына мәңгі және өзгермейді, ол өзіне өзі тән.
Идеялардың саны көп, бірақ шексіз емес. Әлемде канша бір тектес, бір-біріне
ұқсас заттар, құбылыстар, процестер, қатынастар т.б. көп болса, соншама
идеялар бар. Идеялар бір-бірімен тек қана қарым-қатынаста емес, сонымен
бірге бір-біріне бағынышты, немесе бірнеше түрлі идеялар бір орта идеяға
бағынышты қатынастарда болады. Платон рухани әлемнің жеке-жеке идеялары
туралы айтқанда, көбінесе "эйдос" деген ұғымды қолданады. Ежелгі грек
тілінде идея да эйдос та бір-біріне ұқсас мағына береді: түр, пішін, кейіп,
тәсіл т.б. Эйдостар сезімдік заттар үшін бір мезгілде әртүрлі міндет
атқарады: 1.себептілік; 2.заттардың жаратылу кескіні үшін үлгі; 3.заттардың
түп негізін бейнелейтін ұғым. Материалдық денелер өзгермелі, құбылмалы, ал
эйдостар (идеялар) мәңгі, өзгермейді. Заттардың өзгермелігін түсіну үшін
бұл екі ұғым жетіспейді, сондықтан Платон оларға қосымша тағы бір ұғым —
"хораны" (материя) кіргізді. Хораматерия көрінбейтін, түрсіз, еленбейтін,
өзіне өзі тен құбылыс. Бірақ ол кез келген түрді қабылдап, пішінделген
(түрленген) материя болуға қабілетті. Оны денелі, немесе денесіз деп айтуға
болмайды. Платонның материясын танып-білуге болмайды, ол бей болмыстың бір
түрі. Осыған қарамастан, материя көп түрліліктің, жалқылықтың, заттанудың,
озгерістердіи, туу мен өлімнің, табиғи қажеттіліктің, жамандықтың және
еріксіздіктің қайнар көзі. Материя мәңгі, ол өмірге идея (эйдостар) арқылы
келмеді.
Платон материяның бұл түрінен физикалық материя түрін ажыратып
карастырады. Фмзикалык материя аитикалық көзқарастарда қарастырған төрт түп
негіз — от, жер, су, ауа — түрінде өмір сүреді. Сезімдік заттар —
заттандырылған идеялар мен материяның туындылары.
Материалдық денелер өзгермелі: уақытша дүниеге келіп, мәңгі жоғалыл
жатады. Заттар идеялармен үш түрлі байланыста болады. Біріншіден, заттар
өзінің идеяларына ұмтылады, сол идеяларға ұқсауға тырысады. Екіншіден,
әрбір зата идеяның бөлшектері бар, сондықтан заттар өз идеялары сияқты
болады, Бұл пікірді былай деп түсіндіруге болатын сияқты. Егер заттар өз
идеяларынан басқа болса, онда олардан бөлек және жоғары сатыда тұрған,
заттар мен идеяларды біріктіретін, тағы бір идея болуы керек. Мысалы, адам
илеясы мен адамнан басқа, осы екеуін біріктіріп қамтитын үшінші адам идеясы
болуы керек. Үшіншіден, сезімдік әлемдегі заттар оң идеялармен біргіп
кетеді. Себебі заттар идеялардың көлеңкесі, олардың бейнеленуі, ал идеялар
— заттардың алғашқыі түрлері, пішіндері. Өзінің осы ілімін түсіндіру үшін
Платон "үңгір" туралы аллегориясын келтіреді: Адамның өмірі үңгірде өмір
сүретін адамдардың қоршаған ортаны танып - білуімен өте ұқсас. Үңгірдегі
адам заттардың өзін емес, тек олардың көлеңкесін ғана көріп таныды және
оларды табиғаттың шын құбылысы екен деп есептеп, үңгірден сыртқа шыққанда
шынайы құбылыстарды көріп, оларды шын мәніндегі заттар ретінде мойындайды,
осы пікірдің керек екендігін түсіндіріп айтқан адамды жынды санап, өлтіруге
дейін барады.
Платонның ілімі бойынша идея мен материядан баска үшінші бастама —
әлемдік рух, немесе космос рухы шығармашылық күштің, қозғалыстың,
тіршіліктің, жанның, сананын және таным процесінің қайнар көзі ретінде
идеялар әлемі мен заттар әлемін қосып, байланыстырады. Ол заттарды идеяға
ұқсауға, ал идеяларды заттарда болуына көндіреді. Осы екі әлемді
біріктіріп, байланыстыру үшін космостық рухтың өзі қарама - қайшылықта
болуы керек. Шынында да, ол қарама-қарсы үш бөліктен тұрады: біріншісі —
өзіне өзі тең бөлік (идеялар әлемі), екіншісі — өзгермелі бөлік (материя)
және үшіншісі — сол екеуінің қосындысынан тұратын бөлік (сезімдік заттар
әлемі). Космосқа рух беретін — Демиург. Ол космостың мәнгі бастамасы,
себебі және жүйеге келтірушісі. Әлемдердің пайда болу себебі — демиургтің
жігері. Олай болса космос — демиург жігерінің материя арқылы заттандырылуы
және сол әлемнің тірі организмдерге айналуы. Космостың тіршілік иелерінікі
сияқты ақылы мен жаны бар.
Космостық денелер материядан (от, жер, ауа, су) тұрады. Бұл түп
негіздер әртүрлі пішінді болғандықтан, өзара байланыса келіп, көп түрлі
денелер құрайды және жоғарыда айтқандай, өзіне өзі тең бөлікпен (идеялар
әлемі) өзгермелі бөлікті (материя) қосып космос рухын дүниеге келтіреді.
Космос рухы, немесе әлемдік рух екі түрлі (ішкі және сыртқы) қозғалысты
тудырады. Сыртқы қозғалыспен жұлдыздар сферасы қозғалса, ішкі қозғалыспен —
Күн, Ай планеталар қозғалады. Бұл әлемдік рухтың бірінші қызметі.
Космос рухының екінші қызметі — танып, білу. Ол өзіне-өзі тең
бөлігінің біріккен бөлігі арқылы заттар әлемін танып біледі. Ал адамдардыц
денесі төрт түп негіздің косылуынан жаралғандықтан, өлгеннен кейін олар
космосқа қайтып оралады. Дененің басты міндеті — жан орналасатын қорап болу
ғана, сондықтан ол жанға тәуелді, оның құлы. Жан тіршіліктің (өмірдің)
идеясы ретінде мәңгі. Дене өлгеннен кейін ыдырап ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.