Жүйенің сәулені жұту мүмкіндігі

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жүйенің сәулені жұту мүмкіндігі.
2. Ламберт. Бугер.Бер заңы.
3. Заттардың оптикалық тығыздығы.
4. Фотобиологиялық үдерістердің жұтылу спектрі.
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Жарықтың жұтылуы — орта арқылы өткен жарық қарқындылығының сол орта бөлшектерімен өзара әсерлесуі нәтижесінде кемуі. Жарықтың жұтылуы кезінде зат қызады, атомдар не молекулалар иондалады не қозады, фотохим. процестер жүреді, т.б. Жарық энергиясы затта толығымен жұтылуы не сол заттан кері қарай басқа бір жиілікпен шығуы мүмкін. Жарықтың жұтылуының негізгі заңы — Бугер — Ламберт — Бер заңы. Жарықтың жұтылуы ғылым мен техниканың әр түрлі саласында (абсорбциялық спектрлік анализ, спектрофотометрия, колориметрия, т.б.) қолданылады.
Жарық жұтылу заңы тек қана жұтылу орталығы молекулалық түзіліс болып табылатын (жеке молекулалар немесе иондар және олардың мольдік түзілістері) жүйелер үшін қатаң тұрде орындалады. Ондағы (е) коэффициенті заттың концентрациясына тәуелді емес. Егер зат еріген кезде жұтылу орталықтарының табиғаты өзгеретін болса (мысалы, ассоциация немесе диссоциация себебінен), онда әр түрлі зат концентрациясы үшін жұтылудің мольдік көрсеткіші де түрліше болады.
Жарық жұтылуының негізгі заңы заттың концентрациясы 0,01 моль/л-ден кем болғанда сұйытылған ерітінділерде орындалатыны көптеген өлшеулер нәтижесінде анықталған. Концентрация жоғары болганда, сәуле шығару заттың әрбір бөлшегінің (молекула немесе ион)- сіңірілетін көрші бөлшектердін зарядты боліп, таратуына әсерін тигізеді. Нәтижесінде заттың берілген толқын ұзындығындағы сәуле шығаруды жұтылу қабілеті өзгереді де, жарық жұтылуінің негізгі заңынан ауытқуы, яғни оптикалық тығыздықтың зат концентрациясынан тікелей ауытқуы байқалады. Жарық жұтылуынің негізгі заңынан аспаптық себептермен ауытқуы электромагниттік сәуле шығару ағынының монохроматты болмауына байланысты. Алайда сандық талдау кезінде талданатын заттың жұтылу жолақтары спектрофотометр саңылауының спектрлік енінен едәуір үлкен болғандықтан, айтарлықтай қатеге жол берілмейді.

1. Құдайқұлов М., Жаңабергенов Қ. Орта мектепте физиканы оқыту әдістемесі- Алматы «Рауан» 1998 ж.
2. Мякишев Г.Я., Буховцев Б.Б. Физика: Орта мектептің 11-сыныбына арналған оқулық – Алматы «Мектеп»1981 ж.
3. Орта жалпы білім беретін мектептің 10-11 сыныптарына арналған «физика» пәнінің бағдарламасы – Алматы. 2006 ж.

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Жүйенің сәулені жұту мүмкіндігі.
2. Ламберт- Бугер-Бер заңы.
3. Заттардың оптикалық тығыздығы.
4. Фотобиологиялық үдерістердің жұтылу спектрі.
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

Кіріспе

Жарықтың жұтылуы — орта арқылы өткен жарық қарқындылығының сол орта
бөлшектерімен өзара әсерлесуі нәтижесінде кемуі. Жарықтың жұтылуы кезінде
зат қызады, атомдар не молекулалар иондалады не қозады, фотохим. процестер
жүреді, т.б. Жарық энергиясы затта толығымен жұтылуы не сол заттан кері
қарай басқа бір жиілікпен шығуы мүмкін. Жарықтың жұтылуының негізгі заңы
— Бугер — Ламберт — Бер заңы. Жарықтың жұтылуы ғылым мен техниканың әр
түрлі саласында (абсорбциялық спектрлік
анализ, спектрофотометрия, колориме трия, т.б.) қолданылады.
Жарық жұтылу заңы тек қана жұтылу орталығы молекулалық түзіліс болып
табылатын (жеке молекулалар немесе иондар және олардың мольдік түзілістері)
жүйелер үшін қатаң тұрде орындалады. Ондағы (е) коэффициенті заттың
концентрациясына тәуелді емес. Егер зат еріген кезде жұтылу орталықтарының
табиғаты өзгеретін болса (мысалы, ассоциация немесе
диссоциация себебінен), онда әр түрлі зат концентрациясы үшін жұтылудің
мольдік көрсеткіші де түрліше болады.
Жарық жұтылуының негізгі заңы заттың концентрациясы 0,01 мольл-ден
кем болғанда сұйытылған ерітінділерде орындалатыны көптеген өлшеулер
нәтижесінде анықталған. Концентрация жоғары болганда, сәуле шығару заттың
әрбір бөлшегінің (молекула немесе ион)- сіңірілетін көрші бөлшектердін
зарядты боліп, таратуына әсерін тигізеді. Нәтижесінде заттың берілген
толқын ұзындығындағы сәуле шығаруды жұтылу қабілеті өзгереді де, жарық
жұтылуінің негізгі заңынан ауытқуы, яғни оптикалық тығыздықтың зат
концентрациясынан тікелей ауытқуы байқалады. Жарық жұтылуынің негізгі
заңынан аспаптық себептермен ауытқуы электромагниттік сәуле шығару ағынының
монохроматты болмауына байланысты. Алайда сандық талдау кезінде талданатын
заттың жұтылу жолақтары спектрофотометр саңылауын ың спектрлік енінен едәуір
үлкен болғандықтан, айтарлықтай қатеге жол берілмейді.
Жарықты жұтылуы заңдылықтары
Фотохимияның негізгі заңына сәйкес энергияның сақталу заңының жемісі
болып табылатын фотохимиялық әсерді, тек сол жүйеде жұтылған жарық қана
тудыра алады. Ал сол жүйеде жұтылмаған жарық ешқашан фотохимиялық реакция
тудыра алмайды. Сондықтан фотобиологиялық үдерістердің энергетикалық
жағдайын қарастыру үшін жүйенің жарықты жұту қабілетін білу керек.
Бұл жағдайда:
1. Жалпы жұтылатын энергияның мөлшерін немесе бірлік уақыт ішінде
жұтылатын кванттардың санын білу керек. Бұл көрсеткіш жүйенің оптикалық
тығыздығы арқылы бағаланады;
2. Жұтылған кванттың шамасын білу керек.
Бірінші фактор бірлік уақыт ішінде жүрген реакцияның санын яғни
үдерістердің жылдамдығын анықтайды.
Екінші фактор фотореакцияның энергетикалық жағдайын яғни қандай
реакция жүруі мүмкін екендігін анықтайды.
Жарық толқыны басқа зат аркылы өткенде сол затты құрайтын атомдарды,
электрондарды еріксіз тербеліске түсіреді. Оған жарық толқынының біраз
энергиясы жұмсалады да, соның әсерінен жарық толқынының интенсивтілігі
төмендейді. Осы үдеріспен қатар жарық толқынының энергиясы басқа энергияның
түрлеріне де жұмсалады. Мысалы, атомдар мен молекулалардың жылулық әсеріне,
атомдардың қозуына, оларды иондауға жарық толқынының энергиясы жұмсалады.
Жарық толқыны энергиясының заттың ішкі энергиясына және энергияның басқа
түріне айналып кетуін жарықтың жұтылуы деп атайды. Біртекті ортаға
сәулелері паралель түскен ақ жарықтың (монохромат) жұтылуын П.Бугер мен И
Ламберт анықтап берді. заттан өткен жарықтың интенсивтілігінің азаюы (dJ),
осы қалыңдыққа және жарықтың интенсивтілігіне (J) тура пропорционал (1-
сурет) болады, яғни: dJ = -k Jdx (1),
мұндағы k - жұтылудың натурал көрсеткіші, ол заттың табиғаты мен жарық
толқынының ұзындығына байланысты болады. Ал - таңбасы жарық
интенсивтілігінің азаятындығын көрсетеді, яғни dJ0.
Қалыңдығы d-ға тең заттан өткен жарықтың жұтылу заңдылығын табу үшін,
(1)- өрнекті интегралдаса, онда жарықтың жұтылуын сипаттайтын Бугер -
Ламберт заңы Jd =J0e kd (2) алынады.
Мұндағы Jd — заттан өткен, J0 — зат бетіне түскен жарықтың
интенсивтілігі.

Егер d— 1k болса, онда Jd=J0d=J02,72 болады, яғни зат қалыңдығы
жұтылу коэффициентінің натурал көрсеткішінің кері шамасына тең болған
жағдайда, зат қабатынан өткен жарық интенсивтілігі 2,72 есе кемиді. Олай
болса жұтылу коэффициентінің натурал көрсеткіші деп, жарық интенсивтілігін
2,72 есе азайтатын зат қабатының қалыңдығына кері шаманы айтады.
Әртүрлі ерітінділерден өткен жарықтың жұтылу құбылысын зерттеу биологтар,
фармацевтер, дәрігерлер үшін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.