Қазақстан Республикасының ұлттық экономикасына шетелдік инвестицияларды тарту

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 40 бет
Таңдаулыға:

1. Инвестиция теориясының негізгі ережелері

Инвестиция деңгейі қоғамның ұлттық табысының көлеміне ықпал етеді, ұлттық экономиканың көптеген макро - пропорциялары инвестиция қозғалысына тәуелді. Кейнсиандық теория бойынша инвестиция мен жинақ ахуалы (яғни көзі немесе резервуары) әр түрлі процестер мен жағдайлар арқылы анықталады.

Ел аумағындағы инвестициялар (күрделі қаржы) ұлғаймалы ұдайы өндіріс процесін анықтайды. Жаңа кәсіпорындар құрылысы, үй тұрғызу, жол салу соларға байланысты жаңа жұмыс орнын жасау инвестициялық процестерге капиталдың құрылуына тәуелді.

Инвестиция көзі - жинақ. Мәселе мынада, жинақты бір шаруашылық агенті жүргізіп, ал инвестицияны басқа адамдар немесе шаруашылық етуші субъектілер жүргізуі мүмкін. Көпшілік адамдардың жинағы инвестиция көзі болып табылады (мысалы жұмысшының, оқытушының, дәрігердің т. б. жинағы) . Алайда бұл адамдар қоғамдық капиталдардың нақты өсуімен байланысты ұйымдастыру немесе инвестициялауды жүргізбейді. Әрине, инвестиция көзі қоғамдағы жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және басқа да кәсіпорындардың жинағы болады. Мұнда «жинақшы» мен инвестор сәйкес. Алайда, бір мезгілде кәсіпкер де, жұмыскер де бола алмайтын жалдамалы жұмысшының жинағының рөлі едәуір, сондықтан жинақ пен инвестициялау процестерінің сәйкес келмеуі экономиканың тепе - теңдіктен ауытқуына әкелуі мүмкін.

Инвестиция қандай факторларға тәуелді? Біріншіден, инвестиция процесі күтіліп отырған пайда нормасына немесе күрделі қаржылық рентабелділігіне тәуелді. Егер инвестордың пікірінше рентабелділік төмен болса, онда қаржыландыру жүзеге аспайды.

Инвестор ақшасын жаңа зауыт, фабрика құрылысына жұмсауы мүмкін, немесе ақша ресурстарын банкке орналастыруы да ықтимал. Егер процент нормасы күтіліп отырған пайда нормасынан жоғары болса, инвестиция жүзеге аспайды, егер процент нормасы күтіліп отырған пайда нормасынан төмен болса, кәсіпкерлер күрделі қаржыны іске қосады.

2. Инвестиция көздері.

Инвестиция - бұл табыс алу мақсатында елдің ішіндегі жеке салаларға және шетке ұзақ мерзімге мемлекеттік және капитал салымдарын айтады.

Инвестиция яғни, капитал тарту деген мағына береді.

Инвестиция көздері:

Жаңа өндіріс ғимараттары құрылысын салуға;
Жаңа техника және технология, жаңа жабдықтар сатып алуға;
Шикізат пен материалдарды қосымша алуға;
Әлеуметтік бағытталған объектілер мен үй салуға;

Осы бағыттарға байланысты:

негізгі капитал инвестициясы;
товарлы - материалдық қорлар инвестициясы;
адам капиталы инвестициясы.

Жалпы инвестициялар - ол ескі құралдарды ауыстыруға кететін шығындар (амортизация) мен өндірісті ұлғайтуға жұмсалынатын инвестициялар өсімі. Егер жалпы инвестициядан негізгі капиталға амортизация соммаларын алып тастасақ, таза инвестиция қалады.

Таза инвестициялар - бар капиталды ұлғайтуға, сонымен қатар экономикалық өсуге жағдай жасайтын шығындар. Егер таза инвестициялар оңтайлы мөлшерде болса, онда экономика дамиды. Егер таза инвестициялар нольдік мөлшерде болса, (жалпы шығындар мен амортизация тең болса) онда экономика статика жағдайда болады. Егер таза инвестициялар кері мөлшерде болса (жалпы шығындар амортизациядан аз болса), іскерлік белсенділік төмендейді.

Инвестициялық сұрақты анықтайтын факторларға жататындар:

пайда нормасын күту;
банк процентінің ставкасы.

Егер күтілетін пайда нормасы жоғары болса, инвестициялар өседі. Процент ставкасы ол ақша капиталын қарызға алу үшін фирманың төлейтін бағасы. Егер күтілетін пайда нормасы (Мыс 10%) проценттік ставкадан көп болса (7 %) онда инвестициялау пайдалы болады және керісінше.

3. Қазақстан Республикасының ұлттық экономикасына шетелдік инвестицияларды тарту принциптері.

Шетелдік инвестицияларды тарту ісі мемлекеттен нақты қолдау табуы тиіс. Инвестициялық қаржыларды ел экономикасына қатыстыру әр түрлі нысанда жүзеге асырылуы мүмкін, оған шетел банктері мен халықаралық ұйымдардан қарыз алудан бастап, кәсіпорындарды тікелей шетел инвесторларының меншігіне сатуға дейінгі әрекеттер жатады. Мұның өтпелі формасы ретінде бірлескен кәсіпорындар ұйымдастырылуы да мүмкін.

Шетел капиталын ұлттық экономикаға тарту өте пайдалы процесс. Біріншіден, шетелдік инвестициялар елдің өндірістік базасын жедел жаңартуға және оның өндірістік мүмкіндіктерін арттруға көмектеседі. Екіншіден, шетел фирмалары жаңа өндіріс орындарын ашумен қатар, капиталистік бәсекелік күресте шыңдалған еңбек пен өндірісті ұйымдастыру тәжірибесін ала келеді.

4. Қазақстан Республикасында шетелдік инвесторлардың

негізгі бағыттары

Қазақстан Республикасында шетелдік инвесторлардың негізгі бағыттары төмендегідей болғаны жөн:

шетел инвесторларына кепілдік беретін құқықтық, қаржылық, сақтандыру т. б. механизмдерді жетілдіру; - олардың инвестициялық келісімдерде көрсетілген міндеттемелерін толық орындауын бақылау;
басыңқы салалар мен аймақтарды артықшылықпен дамыту үшін инвесторларды тартудың әр түрлі әдістері мен жоладарын кеңінен қолдану;
отандық және шетелдік инвестордың импортты ауыстыратын өнімді дайындаушы өндірістерге, экспорттық әлеуетті жоғарлатуға қаржы жұмсауын ынталандыратын механизмдерді әзірлеу және іс жүзінде қолдану;
басыңқы салалардың, әлеуметтік және экономикалық жағынан артта қалған аудандардың (қалалардың) дамуына қаржы жұмсайтын инвесторларға жеңілдетілген салық тәртібін орнату, несие беру;
экономикалық аграрлық және инфрақұрылымдық салаларына қаржы жұмсайтын заңды және жеке тұлғаларға материалдық - техникалық, қаржы - бюджеттің салықтық, несиелік т. б. қолдау жасау.

5. Ұлттық экономикаға шетелдік инвестицияларды

тартуды талдау

Ұлттық экономикаға ірі инвестицияларды тартуды талдау үшін бірнеше шарттарды орындау қажет. Біріншіден, мемлекет шетелдік инвестицияларға қауіпсіздік кепілдігін беруі қажет. Екіншіден, мемлекет шетел инвесторларына пайданы тұрақты валютаға ауыстырып әкетуіне жағдай жасауы керек. Шетелдік инвестициялар қоғамдық санада әлі де болса елді кіріптар етудің, оны шикізат шылауына айналдыру мақсатындағы экономикалық интервенцияның құралы ретінде көрініп тұр.

Ал әлемдік тәжірибе болса, дамыған рыноктық экономикалардың шетелдік инвестицияларды молынан сіңіріп алып жатқанын көрсетеді. Мысалы, XX ғасырдың соңына қарай шетелдіктер АҚШ - та жалпы сомасы 329 млрд. долл. тең өндірістік қорларды иемденді. Бұл соманы көзге елестету үшін Австралия сияқты дамыған елдің жалпы ұлттық өнімінің құнымен тең десек те жеткілікті. Бұл, әрине, қарапайым американдықтарды мазасыздандыруда, бірақ Америка бизнесмендері 80 % - тік шетел капиталының ел экономикасына құйылуын белсенді түрде қолдайды және үкімет тарапынан да бұл жағдай толық қолдау табуда.

6. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды

талдау болжамы

Қазақстанда шетел инвестициясын тартуды талдау жасай отырып келесі негізгі даму тенденциясын анықтауымызға болады:

инвестициялық климатты үнемі жетілдіру;
инвестициялық қызметтің құқықтық базасын жетілдіру;
инвестициялық процесте мемлекеттің және ұлттық инвесторлардың қызметін жандандыру;
кәсіпорындағы тозған технологияларды жаңарту;
ғылым мен білімді жетілдіру;
экономиканың инвестиция саласында банк қызметін жандандыру; үнемі инвестициялық жобаны басқару жүйесін жетілдіру;

Осыған қоса инвестициялық тартудың маңызды формасы және дамыған елдерден республиканың артта қалған техникасын жаңа шетел серіктесімен бірлескен кәсіпорын құрған дұрыс.

1. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестициялар

Стратегиялық аспектте инвестиция елдің дамуындағы барлық жинақ мәселені анықтаушы және экономиканы жаңарту ең алдымен, тұрақты экономикалық өсімге қол жеткізу, ішкі және әлемдік нарықта отандық өндірістің бәсекеге қабілеттілігін жоғарылатудың маңызды түйіні болып табылады. 2003 жылы үкімет тарапынан Қазақстанның дамуының 2015 жылға дейінгі индустриалдық - инновациялық стратегиясы қабылданды. Оның табысты орындалуы үшін, қомақты инвестициялық бағдарламаны іске асыру, ішкі көздерді жұмылдыру және шетел инвестициясын тарту керек. Мәселе тек қана инвестиция көлемінде емес, оның тиімді қолданылуында, сонымен қатар, ресурстардың экономиканың басымды секторының дамуына бағытталуында. Инвестиция көзі - жинақ. Мәселе мынада, жинақты бір шаруашылық агенті жүргізіп, ал инвестицияны басқа адамдар немесе шаруашылық етуші субъектілер жүргізуі мүмкін. Көпшілік адамдардың жинағы инвестиция көзі болып табылады (мысалы жұмысшының, оқытушының, дәрігердің т. б. жинағы) . Алайда бұл адамдар қоғамдық капиталдардың нақты өсуімен байланысты ұйымдастыру немесе инвестициялауды жүргізбейді. Әрине, инвестиция көзі қоғамдағы жұмыс істеп тұрған өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және басқа да кәсіпорындардың жинағы болады. Мұнда «жинақшы» мен инвестор сәйкес. Алайда, бір мезгілде кәсіпкер де, жұмыскер де бола алмайтын жалдамалы жұмысшының жинағының рөлі едәуір, сондықтан жинақ пен инвестициялау процестерінің сәйкес келмеуі экономиканың тепе - теңдіктен ауытқуына әкелуі мүмкін.

инвестициялық климатты үнемі жетілдіру;
инвестициялық қызметтің құқықтық базасын жетілдіру;
инвестициялық процесте мемлекеттің және ұлттық инвесторлардың қызметін жандандыру;
кәсіпорындағы тозған технологияларды жаңарту;
ғылым мен білімді жетілдіру;
экономиканың инвестиция саласында банк қызметін жандандыру; үнемі инвестициялық жобаны басқару жүйесін жетілдіру;

Осыған қоса инвестициялық тартудың маңызды формасы және дамыған елдерден республиканың артта қалған техникасын жаңа шетел серіктесімен бірлескен кәсіпорын құрған дұрыс. Экономикаға ірі инвестицияларды тартуды талдау үшін бірнеше шарттарды орындау қажет. Біріншіден, мемлекет шетелдік инвестицияларға қауіпсіздік кепілдігін беруі қажет. Екіншіден, мемлекет шетел инвесторларына пайданы тұрақты валютаға ауыстырып әкетуіне жағдай жасауы керек. Шетелдік инвестициялар қоғамдық санада әлі де болса елді кіріптар етудің, оны шикізат шылауына айналдыру мақсатындағы экономикалық интервенцияның құралы ретінде көрініп тұр.

2. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды қызықтыру принциптері.

Инвестиция яғни, капитал тарту деген мағына береді.

Инвестиция көздері:

Жаңа өндіріс ғимараттары құрылысын салуға;
Жаңа техника және технология, жаңа жабдықтар сатып алуға;
Шикізат пен материалдарды қосымша алуға;
Әлеуметтік бағытталған объектілер мен үй салуға;

Осы бағыттарға байланысты:

негізгі капитал инвестициясы;
товарлы - материалдық қорлар инвестициясы;
адам капиталы инвестициясы.

Инвестициялық сұрақты анықтайтын факторларға жататындар:

пайда нормасын күту;
банк процентінің ставкасы.

3. Қазақстан Республикасында шетелдік инвесторлардың

басымдылық бағыттары

Қазақстан Республикасында шетелдік инвесторлардың негізгі бағыттары төмендегідей болғаны жөн:

шетел инвесторларына кепілдік беретін құқықтық, қаржылық, сақтандыру т. б. механизмдерді жетілдіру; - олардың инвестициялық келісімдерде көрсетілген міндеттемелерін толық орындауын бақылау;
басыңқы салалар мен аймақтарды артықшылықпен дамыту үшін инвесторларды тартудың әр түрлі әдістері мен жоладарын кеңінен қолдану;
отандық және шетелдік инвестордың импортты ауыстыратын өнімді дайындаушы өндірістерге, экспорттық әлеуетті жоғарлатуға қаржы жұмсауын ынталандыратын механизмдерді әзірлеу және іс жүзінде қолдану;
басыңқы салалардың, әлеуметтік және экономикалық жағынан артта қалған аудандардың (қалалардың) дамуына қаржы жұмсайтын инвесторларға жеңілдетілген салық тәртібін орнату, несие беру;
экономикалық аграрлық және инфрақұрылымдық салаларына қаржы жұмсайтын заңды және жеке тұлғаларға материалдық - техникалық, қаржы - бюджеттің салықтық, несиелік т. б. қолдау жасау.

Инвестиция теориясының дамуы жайындағы мәліметтер

Инвестиция- болашақта көбейту, пайда табу жоспарланған басқа да нәтижеге жету мақсатында жұмылдырылғпн құралдар мен ресурстар. Мұндай салымдар төлем қабілеттік, мерзімді қайтарымды шарттары негізінде жүзеге асырылады.

Инвестициялар негізінде келесідейқұралдар мен ресурстар пайдаланылады.

Ақша құралдары: мақсатты банк салымдары, пайдалар, акциялар, облигация т. б. құнды қағаздар.
Жылжымалы-жылжымайтын мүлік-ғимараттар, құрал-жабдықтар, көлік құралдары.
Авторлық құқық объектілері, лицензия потенттер, ноу-хоу, бағдараламалық өнімдер басқа да интеллектуалдық құндылықтар
Жерді табиғат ресурстарын басқа да мүлік түрлерін пайдалану құқы.

Экономикаға инвестициялық салымның мәселесін шешуде ғалымдардың теориялық жұмыстарында, сонымен қатар, заңдылық актілерінде мәселен «Инвестиция жөніндегі» ҚР-ның заңында 1995 жылы 19 қаңтардағы «Мемлекеттік басқарудың тиімділігінжоғарлату бойынша шараларында және ҚР-ның экономикасына шетел инвестициясын тарту процесін реттеу» заңның күші бар ҚР-ның Президентінің жарлығында 1996 жылы 16 қыркүйекте «Сыртқы бойынша алыс-беріс комиетінің құрылуымен» және т. б. бейнесін табады.

Халықаралық ғаламдану және бірігу кезеңінде кез-келген елдің әлеуметтік-экономикалық даму жетістігі ұлттық және шетел инвестицияларының тиімді жұмыс істеуіне байланысты. Инвестиция экономикалық өсудің тек қана бір көзі емес, сонымен қатар, әлемдік экономикаға енудің өзіне тән алғышарты болып табылады. Инвестициялар дегеніміз мейлінше кең ауқымды ұғым. Қаржылық анықтамасы бойынша инвестиция-ол табыс алу мақсатында шаруашылық қызметке салынатын активтің барлық түрі. Инвестицияның экономикалық анықтамасын былайша тұжырымдауға болады. Инвестиция-ол құруға, кеңейтуге, қайта құруға және негізгі капиталды техникамен қайта жабдықтауға кететін шығындар.

Инвестициялық терминологияның өрістеуі Қазақстанда да, посткеңестікте 90 жылдарға тура келеді. Сөзсіз инвестициялық қызмет пайда табуға бағытталған (кәсіпкерлік сияқты), бірақ оны жүргізу барысында әлеуметтік тиімділіктің болғаны және қол жеткізілгені жөн (халықтың материалдық әл-ауқатын жақсарту, жұмыссыздықты азайту және т. б. ) және де осы тиімділіктің экономикалық (жаңа технологияларды енгізу, экономиканың артта қалған салаларын дамыту және т. б. ), эконологиялық (қазіргі кездегі проблемаларды шешу және болашақтағы экологиялық проблемаларды болдырмау, қоршаған ортаның өмір сүруі үшін қолайлы жағдай жасау және т. б. ) және ғылыми техникалық тиімділіктермен (отандық ғылым мен техниканы, инновациялық қызметті дамыту және т. б. ) ұштасып жатуы қажет. Бүкіл әлемде инвестициялар осы мақсаттар үшін пайдаланылады, әсіресе шетелдік инвестициялар. Мысалы, осыдан 50 жыл бұрын, Германия мен Жапонияның экономикасына капитал салу өте қауіпті деп есептелінетін. Бірақ шетел инвесторларын біліктілікпен және іскерлікпен тартып орналастыру бұл елдерге экономикалық дағдарыстан шығып қана қоймай, әлемдік қауымдастықта жетекші орындарға ие болуға мүмкіндік берді. Инвестицияны ұлттық табыс тұрғысынан қарастыра келіп, батыстың кейбір зерттеушілері оны капиталдың нақты қорына қор қосу деп есептейді. Іс-жүзінде инвестиция тұрғын үй құрылысын, жабдық орнатуды, фабрикалар, офистер тұрғызуды және фирманың товар қорын ұлғайтуды қамтиды.

Инвестицияны мемлекеттік қолдаудағы шетелдік тәжірибелер

№2- тақырып ШЕТЕЛДІК ИНВЕСТИЦИЯ.

1. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестициялар

2. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестицияларды қызықтыру принциптері.

3. Қазақстан Республикасында шетелдік инвесторлардың

басымдылық бағыттары

1. Қазақстан Республикасында шетелдік инвестициялар

инвестициялық климатты үнемі жетілдіру;
инвестициялық қызметтің құқықтық базасын жетілдіру;
инвестициялық процесте мемлекеттің және ұлттық инвесторлардың қызметін жандандыру;
кәсіпорындағы тозған технологияларды жаңарту;
ғылым мен білімді жетілдіру;
экономиканың инвестиция саласында банк қызметін жандандыру; үнемі инвестициялық жобаны басқару жүйесін жетілдіру;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.