Ацетилен

1 Ацетиленнің құрылысы
2 Ацетиленнің қолданылуы.

Молекулаларында бір және екі қос байланыстары бар көмірсутектер болады. Қарапайым өкілі ацителен болып табылатын тағы бір қосылыстар тобымен танысайық.
Ацетиленнің құрылысы. Ацетилен қатарындағы бірінші мүше түссіз газ, суда аздап ериді, оның молекулалық формуласы С2Н2. Сөйтіп ацетилен молекуласында , этилен молекуласына қарағанда тағы да сутегінің екі атомы кем, сондықтан мұндағы көміртегі атомдарының арасында үшінші байланыс қалыптасады.
Ацетиленнің құрылымдық формуласы:
Н-С≡ С-Н немесе НС ≡СН

Ацетилен молекуласында үш байланыс ондағы көміртегі атомдарының үш жұп электрондар арқылы байланысқанын көрсетеді.
Ацетилен молекуласының құрылысын зерттеу, көміртегі және сутегі атомдарының бәрі бір түзу сызық бойына орналасқанын көрсетеді, молекула сызықтық құрылысты болады. Көміртегі атомдары өзара бір σ – байланыс және екі π- байланыс арқылы жалғасқан. Мұндай молекулада көміртегінің әрбір атомы σ- байланыстары арқылы басқа екі атоммен ғана қосылғандықтан (көміртегі және сутегі атомдарымен), гибритенуге екі ғана электрон бұлты (біреуі s- электрондікі, екіншісі р – электрондікі)
қатысады. Бұл sр- гибритену жағдайы. Симметриялы емес көлемдік сегіздік түріндегі гибридтік екі бұлт бірінен-бірі мүмкіндігінше қашықтауға тырысады да 180° бұрыш жасап , өзара қарама-қарсы бағытта орналасқан басқа атомдармен байланыс жасайды. Басқа екі p-электрон бұлттары гибриттенуге қатыспайды, олар бұрынғы күйінде симметриялы көлемдік сегіздік қалпын сақтайды және қаптасып қозғалу кезінде көміртегінің басқа атомының өзіндей бұлттарымен екі
π- байланыс түзеді, ал екі байланыс өзара перпендикуяр жазықтықта орналасады.