Іргетастарды салу

1 Жердің беткі қабаты және олардың негізгі қасиеттері
2 Іргетастардың арналуы және оларға қойылатын талаптар

Жердің беткі қабаты іргетастардың негізі ретінде қызмет етеді.
Жерткі беткі қабатындағы топырақтар деп – жер бетінің негізінен әртүрлі отырған таулы жыныстарынан тұратын; құмнан, құмдақтардан, супестерден, лайдан, суглинкалардан, әктен және т.б. тұратын қабатын айтады. Топырақтың беткі қабаты келесі кластарға бөлінеді.
Сырғанақты қатты түрі – ол негізінен отырған немесе шөккен жыныстардан, яғни цементтелген блоктардан және суға төзімді, тұтас қабат түрінде жататын (әктерден, құмдақтардан, граниттен және т.б.) қабат болып табылады.
Ірітүйіршікті қабатты топырақтар – құмцементтелген қыртыстардан, кристалды немесе отырған жынысты қабаттан, яғни массасына салыстырғанда 50 пайыздан жоғары мөлшерде өлшемдері 2 мм жоғары болатын (малта тас, және қиыршық тастардан) тұратын топырақ қабаты.
Құмдақты қабатты - цементтелмеген, сусымалы, құрғақ жағдайдағы өлшемдері 0,15 тен 5 мм дейін жететін бөлшектерден тұратын, құрамында 5 пайыздан жоғары лайлы өлшемдері 0,005 мм фракциялардан тұратын топырақ қабаты. Бөлшектердің ірілігіне және олардың жалпы көлемдегі массасына байланысты құмдақты қабаттар келесідей топтарға бөлінеді: бөлшектердің өлшемдері 2 мм жоғары болып келетін және сол бөлшектердің мөлшері 25 пайыздан жоғары болатын бұдырлы топырақ қабаты; ірі топырақты құмды қабат, мұнда бөлшектер, өлшемдері 0,5 мм жоғары болып келетін түрі 50 пайыздан жоғары болады; орта іріліктегі құмдық қабат, мұнда бөлдшектер, өлшемдері 0,25 мм жоғары болып келетіндері 50 пайыздан жоғары болып келеді; ұсақ топырақты құмды қабат, мұнда өлшемі 0,1 мм жоғары болып келетін бөлшектер жалпы мөлшері 75 паыздан жоғары болып келеді; шаңды құмды қабат, мұнда өлшемі 0,1 мм жоғары болатын бөлшектер жалпы мөлшері 75 пайыздан төмен болады.