Физикалық есеп шығару үрдісі
1 Физикалық есеп шығару үрдісі
2 Физикалық есептерді шығару әдістері
3 Физикалық есептерді шығару тәсілдері
2 Физикалық есептерді шығару әдістері
3 Физикалық есептерді шығару тәсілдері
1) Есептің құрылымы мен мазмұнын талдау кезеңі. Ол есептің белгілі бір кескіндік таңбалық нобайын (сурет, кескін, шарт) жасаумен аяқталады.
2) Есептің шығару жолдарын іздеу кезеңі. Бұл кезең есепте қарастырылатын физикалық құбылыс немесе үрдіс анықталып, физикалық заң, формула еске түсіріліп, физикалық есептің математикалық нобайын жасаумен аяқталады.
3) Таңдап алынған есеп шығару әдісін жүзеге асыру кезеңі. Бұл кезеңде есеп шығару тәсілдерімен математикалық аппарат таңдап, алынып, математикалық амалдар орындалады. Кезең есептің шешімін (жауабын ) алумен аяқталады.
4) Алынған нәтиженің дұрыстығын, ақиқатқа сайлығын, өлшемдерінің сійкестігін т.с.с Талдау кезеңі.
5) Есеп шығару үрдісінің, оқу-танымдық жасау кезеңі.
Бұл есеп шығару әдісінің, қолданылған тәсілдің маңызы бағаланып, қарастырылған есепке ұқсас есептерді шығарудың жалпы (ортақ) әдісі көрсетіледі.Есеп шығару әдістері есеп шығару үрдісіне деген көзқарасты және есеп шығарудағы ойлау қарекетінің тізбегін анықтайды. Есеп шығару әдістерін аналитик (талдау), синтетик (жинақтау) және аналитик синтетик деп үшке бөледі.
2) Есептің шығару жолдарын іздеу кезеңі. Бұл кезең есепте қарастырылатын физикалық құбылыс немесе үрдіс анықталып, физикалық заң, формула еске түсіріліп, физикалық есептің математикалық нобайын жасаумен аяқталады.
3) Таңдап алынған есеп шығару әдісін жүзеге асыру кезеңі. Бұл кезеңде есеп шығару тәсілдерімен математикалық аппарат таңдап, алынып, математикалық амалдар орындалады. Кезең есептің шешімін (жауабын ) алумен аяқталады.
4) Алынған нәтиженің дұрыстығын, ақиқатқа сайлығын, өлшемдерінің сійкестігін т.с.с Талдау кезеңі.
5) Есеп шығару үрдісінің, оқу-танымдық жасау кезеңі.
Бұл есеп шығару әдісінің, қолданылған тәсілдің маңызы бағаланып, қарастырылған есепке ұқсас есептерді шығарудың жалпы (ортақ) әдісі көрсетіледі.Есеп шығару әдістері есеп шығару үрдісіне деген көзқарасты және есеп шығарудағы ойлау қарекетінің тізбегін анықтайды. Есеп шығару әдістерін аналитик (талдау), синтетик (жинақтау) және аналитик синтетик деп үшке бөледі.
Физикалық есеп шығару үрдісі – 5 кезеңнен тұратын, күрделі ойлау
әрекеті.
1) Есептің құрылымы мен мазмұнын талдау кезеңі. Ол есептің белгілі бір
кескіндік таңбалық нобайын (сурет, кескін, шарт) жасаумен аяқталады.
2) Есептің шығару жолдарын іздеу кезеңі. Бұл кезең есепте қарастырылатын
физикалық құбылыс немесе үрдіс анықталып, физикалық заң, формула еске
түсіріліп, физикалық есептің математикалық нобайын жасаумен аяқталады.
3) Таңдап алынған есеп шығару әдісін жүзеге асыру кезеңі. Бұл кезеңде
есеп шығару тәсілдерімен математикалық аппарат таңдап, алынып,
математикалық амалдар орындалады. Кезең есептің шешімін (жауабын )
алумен аяқталады.
4) Алынған нәтиженің дұрыстығын, ақиқатқа сайлығын, өлшемдерінің
сійкестігін т.с.с Талдау кезеңі.
5) Есеп шығару үрдісінің, оқу-танымдық жасау кезеңі.
Бұл есеп шығару әдісінің, қолданылған тәсілдің маңызы бағаланып,
қарастырылған есепке ұқсас есептерді шығарудың жалпы (ортақ) әдісі
көрсетіледі.Есеп шығару әдістері есеп шығару үрдісіне деген көзқарасты
және есеп шығарудағы ойлау қарекетінің тізбегін анықтайды. Есеп шығару
әдістерін аналитик (талдау), синтетик (жинақтау) және аналитик синтетик деп
үшке бөледі.
Аналитик тәсілде есеп шығару үрдісін мынадай сұлбамен кескіндеуге болады:
белгісіз ізделінді шама→ аралық сипаттамалар → есеп шартының
берілгендері.
Синтетик тәсілде оқушының әректі кері бағытта болады:
есеп шартында берілген сипаттардан, оларды біртіндеп синтездеу арқылы
ізделінді шамаға келеді.
Физикалық есептерді шығару әдістері
Есеп шығару әдісі оқушылардан қандайда бір тәсілдерді қолдануды талап
етеді. Есеп шығару тәсілі – бұл есеп шығару үрдісін жүзеге асыру үшін нақты
бір аппаратты (тығыз байланысқан амалдар жүйесін) қолдану. Есеп шығарғанда
логикалық, математикалық және тәжірибелік тәсілдерді қолданады.
Логикалық тәсілмен, көбінесе, сапалық есептерді шығарады. Мұндай есептер
нысанның белгілі бір қасиетін дәлелдеуді немесе (қандай да бір) құбылысты
түсіндіруді талап етеді.
Математикалық тәсіл көбіне сандық есептерді шығарғанда
қолданылады.Математикалық қарекеттер сипатына қарай арифметикалық,
алгебралық, геометриялық және тәжірибелік түрде көрініс табады.
Тәжірибелік тәсіл есептің талабын қанағаттандыру үшін тәжірибелерді жасауды
қажет етеді. Ол ізделінді сипаттаманы тікелей анықтауға, есеп шартындағы
физикалық құбылысты көрнекі түрде түсіндіруге немесе тәжірибе арқылы
ізделінді сипаттаманы табуға мүмкіндік береді.
Физикалық есептерді шығару тәсілдері
2-сурет
Есеп шығарудың тәсілін таңдау арқылы ғана, есептің жауабын алу мүмкін емес.
Ол үшін таңдап алынған тәсілді жүзеге асыру керек, яғни есептің шартындағы
нысандарға және оның сипаттамаларына қажет болатын, логикалық математикалық
немесе тәжірибелік амалдарды қолдану
әдістердің жиынтығы арқылы жүзеге асады. Физикалық есептерді шығару
амалдары сан алуан, оларды қолдана білу,оқушылардың есеп шығара алу
қабілетін анықтайды.
В.Л.Данилов “Кез-келген шығармашылық есептің кілт болып табылатын қандайда
бір формула немесе схема болмайды, дайын формуланың немесе кілттің болуы
есептің шығармашылығын, жалпы шығармашылық ойлауды жоққа шығарған болар
еді”- деп пайымдайды. Егер есепті шығару үдерісі мүғалімнің ешбір
басқаруынсыз жүргізілетін болса, онда бейберекетсіз іс-әрекеттерді
тудыратын, нәтижесінде есепті шығарудың тәсілдерін іздеуден бас тартуға
соқтыратын жағдай пайда болады. Ал мұндай жағдайлардың жиі қайталануы
оқушылардыңқ қызығушылығынт ғана емес, өздерінің мүмкіндіктеріне деген
сенімсіздіктерін туғызады. Есептің бір оқушы үшін шығармашылық, ал келесі
бала үшін қарапайым болатынын үнемі есте ұстаған жөн. Оқу-танымдық іс-
әректтің арқасында ғана оқушы әлемді, табиғатты, оның заңдарын танып
білуінде жаңалықтар ашады, бірақ мұндағы айырмашылық – осы жаңалықтардың
судъективтік сипатта болуы мүмкін. Оқушылардың есептерді шығаруына қажетті
теориялық және практикалық біліктіктерге жасалған талдаулар негізінде және
“Есепті шығару нақты ой операцияларынсыз мүмкін еместігін” (Браверман Ә.М)
ескере отырып, есептің шығаруына қажетті амалдар:
◘ Талдау
◘ Жинақтау
◘ Топтау
◘ Индукция
◘ Дедукция
◘ Жалпылау
Есептерді жалпыланған біліктіктер арқылы орындаудың теориялық және оқу
алгоритмдік құрылымының анализі есепті шығару жалпы төрт әректтен тұрады.
◙ Есепті түсіну, қабылдау
◙ Шығару процесін жоспарлау
◙ Шығару процесін жүзеге асыру
◙ Шығару нәтижесінде талдау мен бақылау
Білімді практикада қолдану кезеңі оқыту үдерісі жетекші орынға ие, ... жалғасы
әрекеті.
1) Есептің құрылымы мен мазмұнын талдау кезеңі. Ол есептің белгілі бір
кескіндік таңбалық нобайын (сурет, кескін, шарт) жасаумен аяқталады.
2) Есептің шығару жолдарын іздеу кезеңі. Бұл кезең есепте қарастырылатын
физикалық құбылыс немесе үрдіс анықталып, физикалық заң, формула еске
түсіріліп, физикалық есептің математикалық нобайын жасаумен аяқталады.
3) Таңдап алынған есеп шығару әдісін жүзеге асыру кезеңі. Бұл кезеңде
есеп шығару тәсілдерімен математикалық аппарат таңдап, алынып,
математикалық амалдар орындалады. Кезең есептің шешімін (жауабын )
алумен аяқталады.
4) Алынған нәтиженің дұрыстығын, ақиқатқа сайлығын, өлшемдерінің
сійкестігін т.с.с Талдау кезеңі.
5) Есеп шығару үрдісінің, оқу-танымдық жасау кезеңі.
Бұл есеп шығару әдісінің, қолданылған тәсілдің маңызы бағаланып,
қарастырылған есепке ұқсас есептерді шығарудың жалпы (ортақ) әдісі
көрсетіледі.Есеп шығару әдістері есеп шығару үрдісіне деген көзқарасты
және есеп шығарудағы ойлау қарекетінің тізбегін анықтайды. Есеп шығару
әдістерін аналитик (талдау), синтетик (жинақтау) және аналитик синтетик деп
үшке бөледі.
Аналитик тәсілде есеп шығару үрдісін мынадай сұлбамен кескіндеуге болады:
белгісіз ізделінді шама→ аралық сипаттамалар → есеп шартының
берілгендері.
Синтетик тәсілде оқушының әректі кері бағытта болады:
есеп шартында берілген сипаттардан, оларды біртіндеп синтездеу арқылы
ізделінді шамаға келеді.
Физикалық есептерді шығару әдістері
Есеп шығару әдісі оқушылардан қандайда бір тәсілдерді қолдануды талап
етеді. Есеп шығару тәсілі – бұл есеп шығару үрдісін жүзеге асыру үшін нақты
бір аппаратты (тығыз байланысқан амалдар жүйесін) қолдану. Есеп шығарғанда
логикалық, математикалық және тәжірибелік тәсілдерді қолданады.
Логикалық тәсілмен, көбінесе, сапалық есептерді шығарады. Мұндай есептер
нысанның белгілі бір қасиетін дәлелдеуді немесе (қандай да бір) құбылысты
түсіндіруді талап етеді.
Математикалық тәсіл көбіне сандық есептерді шығарғанда
қолданылады.Математикалық қарекеттер сипатына қарай арифметикалық,
алгебралық, геометриялық және тәжірибелік түрде көрініс табады.
Тәжірибелік тәсіл есептің талабын қанағаттандыру үшін тәжірибелерді жасауды
қажет етеді. Ол ізделінді сипаттаманы тікелей анықтауға, есеп шартындағы
физикалық құбылысты көрнекі түрде түсіндіруге немесе тәжірибе арқылы
ізделінді сипаттаманы табуға мүмкіндік береді.
Физикалық есептерді шығару тәсілдері
2-сурет
Есеп шығарудың тәсілін таңдау арқылы ғана, есептің жауабын алу мүмкін емес.
Ол үшін таңдап алынған тәсілді жүзеге асыру керек, яғни есептің шартындағы
нысандарға және оның сипаттамаларына қажет болатын, логикалық математикалық
немесе тәжірибелік амалдарды қолдану
әдістердің жиынтығы арқылы жүзеге асады. Физикалық есептерді шығару
амалдары сан алуан, оларды қолдана білу,оқушылардың есеп шығара алу
қабілетін анықтайды.
В.Л.Данилов “Кез-келген шығармашылық есептің кілт болып табылатын қандайда
бір формула немесе схема болмайды, дайын формуланың немесе кілттің болуы
есептің шығармашылығын, жалпы шығармашылық ойлауды жоққа шығарған болар
еді”- деп пайымдайды. Егер есепті шығару үдерісі мүғалімнің ешбір
басқаруынсыз жүргізілетін болса, онда бейберекетсіз іс-әрекеттерді
тудыратын, нәтижесінде есепті шығарудың тәсілдерін іздеуден бас тартуға
соқтыратын жағдай пайда болады. Ал мұндай жағдайлардың жиі қайталануы
оқушылардыңқ қызығушылығынт ғана емес, өздерінің мүмкіндіктеріне деген
сенімсіздіктерін туғызады. Есептің бір оқушы үшін шығармашылық, ал келесі
бала үшін қарапайым болатынын үнемі есте ұстаған жөн. Оқу-танымдық іс-
әректтің арқасында ғана оқушы әлемді, табиғатты, оның заңдарын танып
білуінде жаңалықтар ашады, бірақ мұндағы айырмашылық – осы жаңалықтардың
судъективтік сипатта болуы мүмкін. Оқушылардың есептерді шығаруына қажетті
теориялық және практикалық біліктіктерге жасалған талдаулар негізінде және
“Есепті шығару нақты ой операцияларынсыз мүмкін еместігін” (Браверман Ә.М)
ескере отырып, есептің шығаруына қажетті амалдар:
◘ Талдау
◘ Жинақтау
◘ Топтау
◘ Индукция
◘ Дедукция
◘ Жалпылау
Есептерді жалпыланған біліктіктер арқылы орындаудың теориялық және оқу
алгоритмдік құрылымының анализі есепті шығару жалпы төрт әректтен тұрады.
◙ Есепті түсіну, қабылдау
◙ Шығару процесін жоспарлау
◙ Шығару процесін жүзеге асыру
◙ Шығару нәтижесінде талдау мен бақылау
Білімді практикада қолдану кезеңі оқыту үдерісі жетекші орынға ие, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz