Демографиялық саясат жайында

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

І. Кіріспе

1. Демография

2. Демографиялық күрт өсу

ІІ. Негізгі бөлім

1. Демографиялық саясат

2. Демографиялық саясат әртүрлі кешенді шараларды қолданады

3. Шетелдердегі демографиялық ахуал

4. Қазақстан Республикасындағы қазіргі демографиялық ахуал.

5. Демографиялық саясаттың мақсаты, міндеттері және қағидаттары

6. Мемлекеттік демографиялық саясатты іске асырудың басымдықтары

мен негізгі бағыттары

7. Мемлекеттік демографиялық саясатты іске асырудың нысандары мен

әдістері

ІІІ. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Демографиядағы ең басты мәселе - халықтың ұдайы өзгеруін, өсу мөлшерін, дамуын анықтау. Халықтың ұдайы өзгерісі - ұрпақ алмасу, туу мен өлу, яғни табиғи жағдай арқылы жүзеге асады. Белгілі бір аймақтағы халықтың өсу мөлшерінің өзгеруі адамдардың басқа жерлерден көшіп келуі (иммиграция) мен олардың бөтен аймақтарға қоныс аударуына (эмиграция), яғни халықтың көшу-қону қозғалысына да байланысты. Сондай-ақ халық санының өзгеруі адамдардың жасына, отбасы жағдайына, балалар санына немесебілім деңгейіне, мамандығына, әлеуметтік ахуалына орай бір күйден екінші күйге, бір топтан екінші топқа ауысуына тәуелді. Кең мағынасында алғанда, халықтың ұдайы өзгерісі дегеніміз оның санының, құрамы мен орналасуының табиғи жағдайларға жәнемиграцияның ықпалына қарай өзгеріп отыруы. Отбасының құрылуы, оның дамуы мен күйреуі демографияда дербес мәнге ие. Демографияда халықтың және оның бөліктерінің өзгеруі тек сан жағынан ғана емес, сонымен қатар сапалық тұрғыдан да қарастырылады. Мысалы, белгілі бір жастағы адамдардың санының өзгеруімен қатар олардың тұлғалық дамып-жетілуі, денсаулығындағы өзгерістері де назарға алынады. Демографияда жекелеген адамдарға қатысты әр түрлі құбылыстар барлық халықтың да, сонымен бірге дербес зерттеу нысаны ретінде оның белгілі бір топтарының да жай-күйін сипаттауға пайдаланылады.

Демография

Демография (грекше демос - халық) - белгілі бір халықтың, ұлттың, ұлыстың, этникалық топтың санын, құрамы мен құрылымын, аумаққа бөлінуін, өсу не кему динамикасын қоғамдық-тарихи жағдайлармен байланыстырып зерттейтін әлеуметтік ғылым саласы. Демография адам популяциясын оның көлемі мен құрылымына сәйкес, яғни жынысы, жасы, отбасылық жағдайы және этникалық шығу тегі бойынша, сондай-ақ, осы популяцияның туу, өлу және миграция коэффициенттеріндегі өзгеруі тұрғысынан статистикалық зерттеу.

байланыстарын, олардың әлеуметтік-экономикалық құбылыстарға тәуелділігін және халық дамуының әлеуметік-экономикалық салдарын зерттей отырып, демография халық саны мен сапасы өзгерісінің заңдары мен заңдылықтарын анықтайды. Нақтылы қоғамдық ортада өтіп жатқан халық өзгерісін солқоғамөмірінің әлеуметтік-экономикалық жағдайлары айқындайды. Демография үшін бастысы - халықтыңқоғамдамуымен өзара ықпалдасуы болып табылады. Демография әлеуметтік- жалпы халықтың ұдайы өсуіне ықпалын ғана емес, қоғам дамуына тигізетін әсерін де зерттейді. Әсіресе, бұл жерде мен қозғалысының, сондай-ақ халықтың тұтынушы ретіндегі үлес мөлшерінің терең зерттелуі аса маңызды рөл атқарады. Зерттеулердің бұл саласын кейде «экономикалық демография»деп атайды. Демографияның міндеттерінің бірі - халықтың ұдайы өзгерісінің заңдылықтарын зерттеу жүргізілетін тұжырымдау.

Демографиялық процестер қоғамда қалыптасқан белгілі бір әлеуметтік қарым-қатынастарға негізделеді. Сондықтан халықты зерттеуде демографиясаясат, экономика, медицина, математика, этнография, т. б.

бірқатар ғылымдармен тығыз байланыста болады. Олардың зерттеу әдістері мен тәжірибелерін, материалдарын пайдалана отырып, демография өз тарапынан да өзге ғылымдарға қажеттідеректербереді. Демографиялық процестердің өзіндік ерекшеліктері, көбінесе халықтың табиғи қозғалыстары демографияның өзіндік негіз болды. Олар: әр түрлі буын өкілдері үшін жас арқылы дәл сол уақыттағы даму-құлдырау заңдылықтарын көрсететін гипотетикалық ұрпақ әдісі; когорт әдісі(адамдардың нақтылыбуыныныңдамуын зерттеу) ; потенциалды демография әдісі, т. б. демографияда ғылымның басқа салаларындағыдай болжамдар жасау, оларды деректер арқылы тексеру және соның негізінде ғылым қорытынды жасау қажет. Көбінесе халықтың санын есептеу әдісі қолданылады. Сондай-ақ , оларды салыстыру, салғастыру тәсілдері де демографияның өзіндік зерттеу әдістерінің бірінен саналады. Демография ғылымының негізін салушы - ағылшын ғалымыДж. Граунт. Ол алғаш адам өлімдерінің бірнеше жылдық жлазбалары өлудің көрсеткішін жасауға және оның заңдылықтарын анықтауға талпыныс жасаған.

Халықтың ахуалын, оның экономикамен байланысын У. Петти және Г. Кинг (Ұлыбритания), одан соң А. Депарсье (Франция) зерттеді. XVII ғасырдада мұндай зерттеулерді математикалық әдістерді қолдану арқылы В. Керсеб (Голландия), П. В. Варгентин (Швеция), Л. Эйлер (Ресей) және т. б. жалғастырды. XIX ғасырдан бастап көптеген елдерде халықты тұрақты есепке алу жолға қойыла бастады және ол жөніндегі нақтылы талдаулар жасау мүмкіндіктеріне қол жеткізілді. А. Кетле (Бельгия), Ж. Бертильсон (Франция), У. Фарр (Ұлыбритания), В. Лексис, Г. Ф. Кнапп (Германия), т. б. көптеген статист-зерттеушілердің еңбектері нәтижесінде демографиялық процестерді сандық тұрғыдан екшеу мен талдаудың әдістері дами түсті. 1855 ж. француз ғалымы А. Гийардың еңбегінің тақырыбында «демография» термині тұңғыш рет қолданылып, автор оған «адамзаттың табиғи және әлеуметтік тарихы» деген анықтама береді. Қазақстандағы демографиялық процестерді тарихи-әлеуметтік тұрғыдан қарастырған алғашқы зерттеулер қатарындаМ. Шоқайдыңшет ел баспасөзінде, М. Тынышбаевтың 1924 ж. «Сана» журналының 2-3-сандарында жарияланған деректерін, т. б. атауға болады. Республикада бүгінгі таңдағы кәсіби демографтар М. Б. Тәтімов, Ұ. М. Ысқақов, Ә. Б. Ғали, М. Сембин, Е. Мұсабеков, С. Қарасаев, А. Елемесова, Н. Ермекова, А. Әлжанова, т. б. еңбектерінде жалпы қазақ халқының, Қазақстанхалқының өсу, даму заңдылықтары зерттелді.

Демографиялық күрт өсу

Демографиялық күрт өсу (Демографический взрыв; грек, demos- халық, grapho - жазамын) - әлеуметтік- экономикалық немесе жалпы экологиялық жағдайлардың жақсаруымен байланысты халық санының күрт өсуі.

Демографиялық саясат

Демографиялық саясат - [көне грекше: demos - халық, көне грекше: graphio - жазу] - елдегі реттеуге бағытталған мемлекеттің ішкі саясатының бір саласы. Халық саны - кез келгенелдіңдамуының аса маңыздыфакторы. Сондықтанмемлекетбұл саладағы мәселелергекөзжұмып, елемей қоя алмайды. Ол әлде халық санының өсуіне жағдай тудырады немесе оны қандай да бір жолдармен шектейді, әлде бұл мәселеге нақтылы араласпай, оның табиғижолменреттелуін бақылайды. Нақтылы негізделген Демографиялық саясат жүргізу үшін, әдетте, жүйелі түрде халық санағы жүргізіліп отырады. Демографиялық мен құрылымы, өсуі мен өлімі, оның жұмысбастылығы, көші-қонмәселелері шешіледі. Белсенді Демографиялық саясат елдергебірдей өзекті әрі маңызды болып табылады. Көптеген дамушы, әсіресе, халық саны көп елдерде қазіргіадамдардыңөмір сүру деңгейі одан әрі құлдырап кетпеуі үшін адамның табиғи өсімін шектеуі, ал, дамыған елдердекерісінше, бала тууғаынталандыру шаралары жүзеге асырылады.

Демографиялық саясат әртүрлі кешенді шараларды қолданады

Экономикалық (ақысы төленетін демалыс жәнебалатуылған кезден әртүрліжәрдемақылар, баланыңсанына, жасына, отбасы жағдайына ; қарыздар, несиелер, салықтық және тұрмыс, үй жеңілдіктерін беру және т. б. ) ;

әкімшілік-құқықтық (заңнамалық актілер, реттелетіннекелер, ажырасу, отбасындағыбалалардың жағдайы, алименттік төлем міндеттері, ана мен бала денсаулығын сақтау, жасанды түсік және бала көтеруден сақтану құралдарын қолдану, жұмысқа жарамсыздарды әлеуметтік қамтамасыз ету, , жұмысістейтін әйел-аналардың еңбек тәртібі, ішкі және сыртқы көші-қон және т. б. ) ;

қоғамдағы нақтылы демографиялық климаты қалыптастыруға, демографиялық мінез-құлықтыңқоғамдық пікірді, ережелерді, стандарттарды қалыптастыруға бағытталған тәрбиелік және насихаттық шаралары.

Демографиялық қауіпсіздік - үздіксіз табиғи ұрпақ жалғасуының және өмір сүрудің қорғалуы. Демографиялық қоғамның әлеуметтік-экономикалық, саяси, құқықтық, өнегелік-психологиялық және басқа да тектік қорды қорғау мен дамытуға, ұлт саулығын сақтау мәселелеріне қатысты шараларды жүзеге асыруы.

Адамзат өз дамуының қазіргі кезеңінде демографиялық дағдарыс сатысында тұр, бұл қоғамның келеңсіз ахуалын көрсетеді. Осының себебі бойынша одан шығудың нақты жолдарын іздеу көптеген елдер үшін айрықша өзекті болып отыр.

Қазір әдеттен тыс жағдай қалыптасып отыр. Халық санының тым артуы қорқушылықтың еш негізі болмағанымен, бүгінде әлемдегі халық санының тым арту мәселесі алаңдаушылық туғызып отыр.

ХІХ ғасырдың басында Т. Мальтус 25 жылдан кейін жер шары халқының екі есе ұлғаятынын болжаған еді. ХХ ғасырда оның болжамы алаңдаушылықтың жеткілікті себебі болды, өйткені халық саны шынында да күрт өсе түсті. Жер шарының екі миллиардыншы тұрғыны 1925 жылы, алты миллиардыншы тұрғыны 1999 жылы туды. Халық санының тым артуы проблемасына алаңдаушылық білдірген «Мальтузианшілер» қозғалысы өз пікірінен айнымай отыр. Алайда, елдік демографиялық моделді зерделеу кезінде адами ресурстардың жетіспеушілік үрдісі байқалады, мемлекеттердің халқы қартаю үстінде. Әлемде, әсіресе оның дамыған бөлігіндегі негізгі проблема - бұл бала туудың төмендеуі. Дегенмен, мейілінше аз дамыған елдерде керісінше ахуал басым - онда халық саны төмендемей, керісінше өсіп келеді және егер табиғи халық өсімі төмен негізінен Еуропа елдері бірінші ондыққа кірсе, ал халық санының өсімі барынша жоғары елдер ондығына аса кедей африка елдері кіреді.

Қазіргі заманғы мемлекеттің дамуы процесінде демографиялық проблемаларды шешудегі шетел тәжірибесін зерделеу аса маңызды болып табылады. Шетел мемлекеттері жинақтаған тәжірибені пайдалану отандық реттеу институттарын жетілдіруге, тәжірибеде өз өміршеңдігін көрсеткен барынша тиімді моделдер мен жолдарды қолдануға ықпал етеді.

Шетелдердегі демографиялық ахуал

Шетелдерде ұлттың қартаюы және өмір ұзақтығы проблемасы айрықша өзекті болып отыр.

Өмір ұзақтығы барынша жоғары елдер рейтингінде Андорра (Франция мен Испания аралығындағы Пернейде орналасқан мемлекет, орташа өмір ұзақтағы 83, 5 жылға дейін) көш бастап келеді. Ел екінші дүниежүзілік соғыстан кейін айтарлықтай гүлденді, бұған дейін ол оқшау және кедейлік жағдайында болған еді.

Жапония, Макао (Қытайдың айрықша әкімшілік ауданы), Сан-Марино мен Сингапурда өмір ұзақтығы жоғары.

Сахараның оңтүстігіне қарай орналасқан Африка елдеріндегі адамдар ең аз өмір сүреді. ЖҚТБ ауруы, аштық пен азамат соғыстары халықтың 35 жасқа жетпей өлуіне әкелді. Свазиленде елінде адамдар тым ерте өледі, ондағы орташа өмір ұзақтығы 34, 1 жылды құрайды. Замбия, Ангола, Либерия және Зимбабвадағы ахуал бұдан сәл жақсы.

ХХ ғасырдың 90-шы жылдарынан бастап қазіргі кезге дейін Ресейде халық санының күрт төмендеуі байқалып отыр. РФ Мемлекеттік статистика комитеті мен демограф Е. Андреевтің болжамы бойынша халық санының азаю серпіні мынадай: 2010 ж. - 138, 7 млн. адам; 2020 ж. - 131, 2; 2030 ж. - 121, 1; 2040 ж. - 108, 3; 2050 ж. - 93, 8 млн. адам.

РФ денсаулық сақтау министрінің мәлімдемесі бойынша 2011 жылға халық санының құлдырауын 143 млн. деңгейінде ұстап тұру жоспарлануда. Әр жыл сайын Ресей халқы 700-150 мың адамға азайып отыр. Халық санын 2011 жылы 143 млн. адам деңгейінде ұстау арқылы тұрақтандырудың негізі жоқ. Бірқатар себептер бойынша, ең бірінші Ресей халқы санының мониторингі деректері бойынша қазіргі кездегі халық саны 143 млн. адам, яғни 2011 жылы азаю саны және 3 млн. адамды құрайды. Осылайша, үміттене отырып есептегеннің өзінде 2011 жылы Ресейліктер саны 140 млн. адамды құрайды.

2050 жылға дейінгі Ресей халқының өсім серпінін болжаудың барлық нұсқалары, тіптен бала туудың және халықтың өлімінің ең ілгерінді өзгерісі кезінде оның жастық құрылымының ерекшеліктері салдарынан (халық құрамында жастар үлесінің аз болуы және жасы үлкен топтардың жоғары болуы) халықтың табиғи өлімінің болмай қоймайтынын көрсетіп отыр. Сондықтан Ресей халқының санын қазіргі 143 млн. адам деңгейінде сақтау үшін халықты шетелден тарту есебінен халықтың көші-қон санын айтарлықтай ұлғайтуды қажет етеді.

РФ Федералдық мемлекеттік статистика қызметінің болжамдық бағаларына сәйкес, халықтың табиғи қозғалысы болжамының көрсеткіші бойынша 50 жыл ішіндегі иммиграциялық сальдо кемінде 43 млн. адамды құрауы тиіс, яғни ілгерінді демографиялық серпінді сақтау үшін жыл сайын Ресейге 900 мың адам келуі тиіс.

Қазіргі кездің өзінде еңбек ресурсі Ресейде ең маңызды мәселе болып отыр. 2010 жылға дейін жинақталған жұмыссыздықтың (жасырын жұмыссыздықты қоса алғанда) қысқаруы және зейнеткерлік жасты ықтимал арттыру есебінен еңбек ресурстарының азаюы күшті сезілмеуі мүмкін. Бірақ, егер Ресейде жұмыс күшіне қажеттілік өсетін болса, онда жақын келешекте еңбек ресурстарын толықтырудың жалғыз, нақты көзі иммиграция ғана болмақ. Бұл жағдайда Ресей үшін әлеуметтік игіліктер Ресеймен салыстырғанда төменгі деңгейдегі бұрынғы кеңес елдері жалғыз демографиялық көз болмақ.

Дамыған Германияда да демографиялық ахуал қиын. Демография жөніндегі мамандардың айтуынша халық санының азаюы себебі бала тууды ынталандыруда емес, қоғамдағы әйелдің әлеуметтік рөлінің өзгеруінен болып отыр. Неміс әйелдерінің ұрпақ қалдыруы тым кейіндеп және сиреп барады. ГФР статистика ведомствосының деректері бойынша 35 жасқа дейінгі неміс әйелдерінің 40%-ының әлі балалары жоқ.

Немістер ұлт ретінде қартаю үстінде. Денсаулық сақтау саласындағы ілгерілеушілік және әлеуметтік ахуалдың жақсаруы арқасында өмір ұзақтығы әйелдерде 84 жасқа дейін, ерлерде 78 жасқа дейін ұлғайды. Алайда, сонымен қатар бала туу төмендеп кетті. Германиядағы бала туушылық коэффициенті 1, 3 құрайды, бұл халық санын толықтыру үшін жеткіліксіз. Мұндай келеңсіз серпін кезінде болжамдар бойынша ел тұрғындарының саны қазіргі 82 млн адамнан 2050 жылға қарай 67 млн. адамға дейін азаюы мүмкін, яғни елдің әрбір үшінші тұрғынының жасы 60-тан асатын болады.

Бүгінде әрбір зейнеткер неміске әлеуметтік сақтандыру жүйесіне жарна төлейтін тек үш жұмыс істейтін тиесілі. 20 жылдан кейін бұл қатынас екіге бір болмақ. Кельн Экономикалық зерттеулер институтының директоры Михаэль Хютердің пікірі бойынша ГФР-дегі бала туудың төмендеуі германия өнеркәсібінің бәсекеге қабілеттігіне күйрете соққы беріп, уақыт өте келе экономика өсімін тоқтатады.

Саны жағынан әлемдегі халқы ең көп Қытайда да ұлттың қартаюы мен гендерлік баланстың (гендерлік асимметрия) сияқты айтылу демографиялық проблемалар бар. Мәселен, неке жасындағы еркектердің саны әйелдерден 18 млн. адамға көп. ҚХР демографиялық саясат және бала тууын жоспарлау жөніндегі мемлекеттік комитеттің деректері бойынша ауылдық аудандардағы ерлер мен әйелдер арасындағы қатынас 122, 85:100 құрайды, бұл жалпы ұлттық көрсеткіштен - 119, 58:100 астам. 2020 жылы 20-45 жастағы ерлердің саны әйелдерге қарағанда 30 млн. адамға астам болады деп болжануда. Қазіргі кезде орта есеппен Қытай бойынша халық тығыздығы бір шаршы километрге 140 адамды құрайды.

Мұндай жағдайда Қытай елден өз азаматтарының кетуін көтермелейтін болады, бұл көрші мемлекеттердің ұлттық қауіпсіздігіне келеңсіз әсер етуі мүмкін.

Гендерлік баланстың бұзылуы дамыған өңірлердегі ерлер әйелдер санынан астам болып отырған Үндістанда да байқалып отыр. Бұл құбылыстың себебі жыныстық белгі бойынша бала алдыру тәжірибесінің таралуында жатыр.

Мемлeкеттік демографиялық саясаттың тұжырымдамасы (бұдан әрі - Тұжырымдама) елдің демографиялық дамуының негізгі қағидаттарын, басымдықтарын және міндеттерін білдіреді. Аталған Тұжырымдамада демографиялық даму ретінде халық санының өсуін ынталандыруға бағытталған, ағымдағы және перспективадағы қажеттіліктерге жауап беретін саяси, әкімшілік, экономикалық және әлеуметтік-психологиялық шаралардың кешені ұғылады.

Демографиялық даму экономиканың өсуіне, елдің қорғаныс кабілеті мен мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тікелей әсер етеді.

Демографиялық саясат Қазақстанның мемлекеттік саясатының құрамдас бөлігі болып табылады. Ел Президентінің "Қазакстан-2030" жолдауында күшті демографиялық саясат елдің ұлттық қауіпсіздігінің жетекші басымдықтары қатарына шығарылды.

Барлық деңгейдегі мемлекеттік органдар мемлекеттік демографиялық саясаттың субьектілері болып табылады. Мемлекеттік құрылымдардың демографиялық саясатты іске асыру жөніндегі әріптестері халықаралық, үкіметтік емес қоғамдық және басқа да ұйымдар болуға тиіс.

Тұжырымдама адамның негізге алынатын қүқықтарын сақтаудың негізінде жалпы мемлекеттік мүдделерді ескере отырып, мемлекеттік демографиялық саясаттың негізін айқындайды.

Тұжырымдама әлеуметтік-экономикалық жағдайды тұрақтандыру мен елдің тұрақты экономикалық дамуға көшуінің қазіргі заманғы кезеңіне және ұзақ мерзімдік перспективасына есептелген.

Елдің қазіргі кездегі әлеуметтік-экономикалық жағдайы белгілі бір жәрежеде таяу болашақта демографиялық ламуды реттеу жүйесінің шектеушісі болып табылады.

Мемлекеттік демографиялық саясат халықаралық құқықтың жалпыға бірдей қағидаттары мен нормаларына және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына, Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасының Зандарына, өзге де нормативтік құқықтық кесімдерге негізделген.

Тұжырымдама демографиялық дамуды реттеудің дүние жүзілік тәжірибесін ескереді.

Қазақстан Республикасындағы қазіргі демографиялық ахуал.

Қазақстандағы демографиялық ахуал соңғы жылдары республика үшін туудың едәуір томендеуіне, өлімнің көбеюіие (1996 жылдан бастап оның азаю тенденциясы байқалды) және халықтың көші-қондық кетуінің артуына орай қолайсыз ретінде бағаланып отыр.

Қазақстан Республикасы Статистика жөніндегі агенттігінін алдын ала деректері бойынша Қазақстан Республикасы халқының саны 2000 жылдың 1 қаңтарында 14896, 1 мың адамды құрады. Республикада 16426, 5 мың адам тұрған 1993 жылдың басымен салыстырғанда, халықтың саны 1530, 4 мың адамға немесе 9, 3 пайызға кеміді.

1999 жылы туудың XX ғасырдың соңғы онжылдыгындағы ең төменгі коэффициенті байқалды, туу 1000 адамға 14, 0-ден келді, бұл республикада туудың ең биік шыңы белгіленген 1987 жылғы деңгейдің 54, 5 пайызын құрайтын болды.

1999 жылы халықтың табиғи өсуінің коэффициенті төмендсді және 1000 адамға 4, 3 болып ең төменгі шегіне жетті.

1999 жылы, өлімнің азаюына қарамастан, оның деңгейі жоғары күйінде қалды. Өлім коэффициенті 1990 жылғы деңгейден 22, 8 пайызға жоғары, 1000 адамға 9, 7 болды.

Халық өмірінің орташа үзақтығы қысқарып барады. Оның деңгейі 1998 жылы 64, 4 жасты, ал ер адамдарда небары 59 жасты қүрады. Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан облыстарында халықтың табиғи азаюы басталды. Мұндай тенденцияның сақталуы жағдайында таяудағы болашақта ел бойынша тұтас алғанда халықтың құлдырап азаюы күтілуде.

Республикада тұратын қазақтардың саны 1999 жылғы халық, санағының деректері бойынша 7985, 0 мың адамды немесе республика халқының жалпы санының 53, 4 пайызын құрайды Республикадағы орыстар - 4479, 6 мың адам немесе 30, 0 пайыз.

Мұның алдындағы (1989 жыл) санақпен салыстырғанда қазақтардың, уйғырлардың, дуңгендердің, өзбектердің саны ості. Немістердің саны күрт, жалпы алғанда 3 есеге азайды. Орыстардың, украйндардың, татарлардың және басқа ұлттардың саны да азайды.

Халықтың этникалық қүрылымындағы өзгерістерге репатриантардың (оралмандардың) қоныс аударуы жоне басқа ұлттардың өздерінің тарихи отанына көшіп кетуі себеп болды.

Тұтас алғанда халық санының төмендеуі табиғи осімнің төмендеуінен және халық көші-конының теріс сальдосынан болып отыр.

Демографиялық саясаттың мақсаты, міндеттері және қағидаттары

Демографиялық саясаттың мақсаты - дсмографиялық процестердегі жағымсыз тенденцияларды жою, құлдырап азаюды болдырмау, ел дамуының ұзақ мерзімді стратегиясына сәйкес халықтың сандық және сапалық өсуін қамтамасыз ету.

Демографиялық саясатты іскс асыру кезінде мемлекепік өкімет органдарының алдында мынадай міндетгер тұр:

өсіп-өнуді қоса алғанда, халықтың денсаулық жағдайын жақсарту;

өлімді азайту және соның көрінісі ретінде өмірдің ұзақтығын ұлғайту;

тууды тұрақтандыру және оны болашақта ұрпақтарды толық алмастыруды және халықты ұдайы көбейтудің кеңейтілген режимін қамтамасыз ететін деңгейге дейін арттыру;

отбасының тыныс-тіршілігі жағдайын жақсарту, отбасы-неке қатынастарын нығайту;

көші-қон процестерін реттеу;

коғам және жеке адам деңгейінде халықтың денсаулығы үшін жауапкершіпікті арттыру;

экологиялық зілзаланың жағымсыз зардаптарын жеңу.

Мемлекеттік демографиялық саясат мына қағидаттарға негізделеді:

нәсіліне, ұлттына, дініне қарамастан елдін барлык, азаматтарының тендігі;

өсіп-өнуді және өтбасын жоспарлауауды еркін таңдау;

аса маңызды әлеуметтік функция ретінде аналықты, БҰҰ-ның "Баланың құрықтары туралы" және "Әйелдеріс катысты кемітушіліктердің барлық нысындарын жою туралы" Халықаралық Конвенцияларына сәйкес басының нелері ретінде балалардың мүдделерін сақтау кезінде өз балаларын тәрбиелеуде ата-ананың тең міндеттерін тану;

тууға, өлімге, өмірдің ұзақтығы меи демографиялық және коші-қондык процестердегі жаңа тенденцияларды ескере отырып, коші-қонға ықпал етудің түрлі шараларын қамтитын кешенді көзқарас;

демографиялық саясатты іске асыруда бірыңғай негізін қалайтын нормалардың негізінде орталық жәме аймақтық органдардың тиімді өзара іс-қимыльн қамтамасыз ететін аймақтық ерекшеліктерді есепке алу;

халықтың экологиялық қауіпсіздігі, биологиялық әралуандықты сақтау және табиғатты үтымды пайдалануды ұйымдастыру.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.