Бейнелеу өнері пәнінің педагогикалық негіздері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 3

1. БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ ПӘНІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Бейнелеу өнері заңдылықтарын оқытудың ғылыми-педагогикалық негіздері . . . 6

1. 2 Қазақстан бейнелеу өнері арқылы оқушыларға көркем білім беру негіздері. . . . . 14

2. ПЕЙЗАЖ ТАҚЫРЫБЫНА СУРЕТ САЛУҒА ОҚУШЫЛАРДЫ ҮЙРЕТУДІҢ ЖАҢА ӘДІСТЕРІ

2. 1 Бейнелеу өнері сабағында көктем мезгілін бейнелеудің жаңа тәсілдері . . . 28

2. 2 «Көктем» атты шығармашылық жұмысыма талдау . . . 32

2. 3 Бейнелеу өнері сабағында табиғат көріністерінің салу жолдарын үйрету тәсілдері . . . 37

2. 4 Бейнелеу өнері сабағында перспектива заңдылықтары арқылы оқыту әдістемесі . . . 43

Қорытынды . . . 48

Пайдаланған әдебиеттер . . . 49

Қосымша . . . 51

Кіріспе

Мектеп мұғалімі . . . Өскелең ұрпақтың тағдырына басты жауапкершілік мектеп мұғаліміне жүктеледі. Бүгінде бұл жөнінде көп айтылып та, жазылып та жатыр. Мұғалім өз оқушысы үшін жауапты, демек ол егеменді еліміздің ертеңгі толыққанды азаматы үшін де жауапты. Мен бейнелеу өнері мұғалімі ретінде өзіме қандай жауапкершілік артылғанын сезінемін. Еліміз егемендігін алуына, қазіргі жоғары ақпараттық технологиялардың күнделікті өмірімізге күн санап дендеп енуіне және жаппай ғаламдану заманының жақындауына байланысты рухани ұлттық құндылықтарымыз қайта бағаланып, өміріміздің барлық салаларында терең өзгерістер болып жатқан дәп қазіргі қоғамымызға батыл да, шығармашыл, әрі бастамашыл азаматтар өте қажет. Жас ұрпақтың шығармашылық қасиетінің бастау көзін ашып, оны одан әрі дамыту, қоғамның келешектегі қозғаушы күшін дамыту болып табылады.

Тәуелсіздікке байланысты қоғамдағы терең өзгерістерден мектеп те тыс қалмады. Өзгерістер қоғамдық санада дүр сілкіністер туғызды. Уақыт талабына сай келмейтін барлық пәндік әдістемелерді, оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастыруды қайта қарауға тура келді. Бұл құбылыс, баланың жан сұлулығын қалыптастыратын, әсемдікті сезінуге баулитын өнерлық пәндер - музыка, әдебиет және бейнелеу өнерін оқытуға тікелей өз әсерін тигізді.

Мен өзімді балаларды әсемдікке баулитын пән - бейнелеу өнерінің мұғалімі мамандығымды мақтан тұтамын. Алайда, бұл мамандық көптеген міндеттерді: тек қана сурет салуды оқыту ғана емес, сондай-ақ он саусағынан өнері тамған ата-бабаларымыздың бізге аманатқа қалдырған, ғасырлар қойнауынан бізге аман жеткен баға жетпес рухани байлықтары, құнды жәдігерлерінің лайықты мұрагерлері бола білуге, яғни бізді өткен тарихымызбен жалғастыратын нәзік байланыстарды үзіп алмауға тәрбиелеуге міндеттейді. Демек, олардың бойында көрермендік, әсемдікті сезіну мәдениеттерін де қалыптастыру міндеті бейнелеу өнері пәнінің парызы болып табылады.

Көрермендік мәдениетке жету жолы оңай емес. Оған оқушы әр замандағы әртүрлі халықтардың мәдени құндылықтарынмен танысу, көркемдік-шығармашылық қабілеттерін жетілдіру және сезінуді жетілдіре түсетін эмоциональдық-рухани тебіреністер арқылы жетеді.

Бейнелеу өнері сабағы - ерекше сабақ. Оған қойылар талап та ерекше - ол өнер талаптары бойынша құрылуы тиіс. Осыдан барып оның ерекшеліктері пайда болады. Бәрінен бұрын ол рухани-эстетикалық тәрбие міндетін атқаруы тиіс. Өйткені, адамзаттың рухани-эстетикалық тәжірибесі көркемдік-образдық форма түріне ене отырып, өнердің мәніне айналады. Бұл ретте, қазіргі педагогика ғылымдарында мұғалім мен оқушының тең дәрежеде қарым-қатынаста болып, бірлесе шығармашылықпен айналысуын құптайтын пікірлердің жиі орын алуы бекер емесін ескергеніміз жөн. Ал, ол бізге әке мен бала, ана мен қыз күнделікті өмірдің күйбең тірліктері мен одан да күрделі мәселелерді бірлесе, тең дәрежеде шешіп отырған халық педагогикасынан келді.

Бұл ретте белгілі орыс суретшісі Е. Флерованың «Әке мен бала» - атты тамаша картинасын көз алдымызға елестетіп көрейікші. Әке мен бала - өмірден білген-түйгені көп тәжірибелі мосқал шаруа мен жас бала екеуара бір шалғыны ұстап, екеуі бірдей аяқ баса отырып пішен орып келеді. Мүмкін, шалғыны ұлына беріп, «мен, қалай орсам, сенде соны қайтала» - деу дұрыс болар? Ал, бай өмірлік тәжірибе мұны ақылды түрде басқаша шешті. Өзінің әбден еңбекпен күстелген үлкен қолымен баласының қолының сыртынан ұстай отырып, әкесі шалғының бірқалыпты ырғағы, ора отырып жылжудың белгілі шамасы, дененің дұрыс қозғалысы арқылы өзінде жиналған әдіс-машықтарын ұлына артық сөзсіз беруде. Мінеки, бұл нағыз бірлескен әрекет өйткені, екі жақта жақсы нәтижеге жетуге барынша мүдделі.

Бейнелеу өнері сабақтарын сыныпта ерекше эмоциялық қызығушылық атмосферасын қалыптастыра отырғызып жүргізудің маңызы зор. Оған мұғалімнің бейнелі сөздері, оқушылармен көптеп диалогтар құру, көру образдары, поэтикалық мәтіндер қолдану, ойын ситуацияларын пайдалану арқылы қол жеткізуге болады. Міне, осылардың бәрі, жалпы алғанда бейнелеу өнері сабақтарының эмоциональдық драматургиясының құрылымдық элементтері болып табылады.

Ұлы орыс педагогы А. В. Луначарский - «Адам жаратылысы бойынша сезімді ақылдан бұрын қояды. Біз қандай-да бір нәрсені оны тек мимен ғана сезініп қоймай, бұған өзіміздің бар жүйке жүйемізді жұмылдырып, бүкіл жан-дүниемізбен сезінген де ғана оны түпкілікті танып-білдік деп санаймыз» - деп жазды.

Міне сондықтан бейнелеу өнері сабақтарында оқушылардың дұрыс болғанымен жансыз, әсерсіз жауаптарынан гөрі, олардың сәбилік эмоцияға толы, барынша пәк, жан жүрегімен сезініп, әсерленген жауаптары анағұрлым маңызды. Сабақта осындай сәттерді қалыптастырғанда ғана өнерді сезіну, қабылдау процессі бізге қажетті - «ақыл мен сезім бірлігі» түріндегі формаға енеді. Егер, біз оқушылардың бойында өнер арқылы адами, рухани қасиеттерді қалыптастырғымыз келсе, бұны әрдайым есте ұстап олардың сабақтағы әрбір кішкене жетістігі - шаттық толы жанарына немесе ойға батқан жүзіне қуана білуіміз керек.

Сабақ барысында баланы жан-дүниесінде не болып жатыр? Тек қана педагогтық сезімталдық пен нәзік түйсік осы бір ұлы еңбек - жан еңбегін сезіп, көре алады.

Бұл ретте Луначарскийдің - «Егер оқырман немесе тыңдаушының табиғи дарыны болмаса немесе оқу барысында жан-тәнімен беріле қабылдап, тебірене сезіну қабілеті қалыптаспаса бәрі бекер» - деген сөзін қаперімізде ұстағанымыз жөн.

Бұл пікір белгілі дәрежеде оқушыға да қатысты. Егер біз баланың жан дүниесін оята білсек, яғни оқушыны жан-тәнімен оқуға ұмтылдыра алсақ, онда оның рухани жан-дүниесі баи түсіп, ол адамды да, табиғатты да, бейнелеу өнерін және көптеген басқа рухани құндылықтарды терең ұғынып, қабылдай алады. Бір сөзбен айтқанда, ол жалпыадамзаттық мәдениеттің тағы бір сатысына көтерілер еді. Міне, осы себепті де сабақтарда балаларға барынша терең түсініп, жан-тәнімен беріле оқуға қажетті алғышарттарды қалыптастыруымыз өте қажет.

1. БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ ПӘНІНІҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Бейнелеу өнері заңдылықтарын оқытудың ғылыми педагогикалық негіздері

Бейнелеу өнерін танудың ғылыми негізі табиғат құбылыстары мен қоршаған орта, қоғам дамуымен тығыз байланысты қарастырылады. Басқа ғылым салалары сияқты бейнелеу өнерін ғылыми негізі атаулардан, териндерден, түсініктер мен категориялардан құралады. Бейнелеу өнерінің өзіне тән табиғат құбылыстарын тану заңдылықтары бар. Бейнелеу өнерінің негізгі бейнелейтін нысаны табиғат, жаратылыс құбылыстары болып табылады. Бұл аталған құбылыстардың белгілі дәрежеде құрылымдық, танымдық заңдылықтары бар. Бейнелеу өнерінің жаратылысқа байланысты құбылыстары әсіресе түстерге, жарық пен көленкеге, кеңістікке, көрініс формаларына байланысты айқын байқалады. Осыларды ескере келе бейнелеу өнерін тану негізі бейнелеу өнерінің негізін құрайтын жарықтану, түстану, композиция, перспектива заңдылықтарын танумен тығыз байланысты анықталады.

Бейнелеу өнерін оқыту әдістемесінің даму жолына назар аударсақ бейнелеу өнері заңдылықтарын оқыту мәселесі туралы әдіскерлер нақтылы бір шешімге келе алмағандығын көруге болады. Әрине бұл мәселенің нақты шешімін табу ғылыми әдістемелік зерттеуді қажет ететіндігі сөзсіз.

Бейнелеу барысында суретін салатын табиғат құбылыстырының заңдылықтары болатындығы, сурет салудың барысында байнелеу заңдылықтарын орындау қажеттігі туралы белгілі суретші педагогтер К. Ф. Юон, Н. Н. Ростовцев, В. С. Кузин, Е. В. Шорохов, К. Е. Ералин Б. А. Әлмұханбетов, Ж. Б. Балкенов бағалы пікірлер айтқан.

Жалпы білім беретін мектептерде сурет салу әдістерінің дамуына Константин Федорович Юон белгілі үлес қосты. К. Ф. Юон көркемсурет мектептеріндегі суретті оқыту әдістемесі мәселелеріне зор көңіл бөле отырып, ол белгілі дәрежеде жалпы білім беретін мектептерде суретті оқытуға қызыға қараған. «Мен осы тамаша пәнге осы кезге дейін дұрыс баға берілмей келе жатыр деп айтқым келеді. Егер оған көбірек уақыт беріп, оның оқыту әдістемесінің талдауларын дайындаса, онда басқа пәндердегі білімдерді қабылдауды жеңілдетер еді және бұл пәндерді өзара байланыстыру звеносы қызметін атқарар еді, сурет қоршаған дүниені дұрыс түсініп, жеке тұлғаны дамытуға жәрдемдеседі» деп жазған. Ол «менің негізгі тезисім үнемі, бұлтарыссыз көру әлемінің заңдылығын оқыту» деп есептеген. (Юон К. Ф. Об искусстве М, 1959, -297 с. ) . Сонымен қатар ол перспектива туралы, горизонт сызығы туралы негізгі түсінікті бере білу керектігін, мысалдар келтіру арқылы горизонт сызығы туралы түсіндіруге болатындығын көрсеткен. Оқушылар бояумен жұмыс істеу барысында, оларға спектр туралы, бояулардың өзара әсері туралы ғылыми түсініктер беруге кеңес берген.

Оқыту әдістерін ғылыми негіздеуге мән бере отырып, Юон сурет салудың техникалық мәселелерінің өз ғылыми таным тұрғысынан қарауға көңіл бөледі. Ол «Менің өнер мен ғылымның байланысы туралы бірқатар сөз айтқым келеді» бұл екі жақты байланыс, деп көрсеткен. Бірінші жағынан, өнер, сурет география, тарих, жаратылыстану ғылымдары-зоология, ботаника, геология, сондай-ақ, физика, химия, математика ғылымдарын оқыту әдістемесімен байланысты болса, екінші жағынан, фактура сияқты ғылымның белгілі бір саласындағы құбылысты, ғылыми танымды айтқым келеді. Фактураның өзі әр түрлі. Бірі-табиғатта, екіншісі-суретте болады деп көрсетті.

Табиғатта фактура өзінің материалдарымен байланысты (бархат-бір фактура, жүн-басқа фактура) . Бұл фактуралардың әр түрлі қасиеттері болады, және олар жарық құбылысын әр түрлі қабылдайды деп көрсеткен.

Мұнан соң ол «сурет фактурасы, сурет техникасы туралы айту қажет. Бұл салада да айтып отырғанымыз көркемдік құбылысқа жатады. Ғылыми дүниеге қатысты жеке құбылыстарды да ғылыми тұрғыдан ашып көрсету маңызды» деп ойлаған

ХХ ғасырдың 40 жылдары сурет мектебі реалистік суреттің берік жолына түсті. Суретті оқытудың дұрыс принциптері мен оны оқытудың әдістері бекіді. Оқулық суреттің мәселелерін терең ғылыми негізде шешу қажеттігі көріне бастады.

Суретші педагог Н. Н. Ростовцев оқыту барысында балаларға қоршаған ортаның өмір шындығын таныстыру қажеттігіне мән берген. Ол «мұғалім эстетикалық тәрбиемен айналыса отырып өнерге деген оң көзқарасты қалыптастырады, қоғамдағы өнердің орнын ашып көрсетеді. Мектептегі бейнелеу өнерін оқыту балаларға қоршаған өмір шындығын танып, өнерді олардың санасына, сезімі мен еркіне әсер етеді. Мұғалім бұл міндеттерге көңіл бөлудің маңызын түсіне білуі қажет» деп кеңес берген.

Суретші педагог В. С. Кузин «бейнелеу өнерін оқытудағы ғылымилық принципі, оқушыларға оқудың әрбір кезеңінде, сатысында бейнелеу өнерінің ұғымдарын үйретуді талап етеді, ал осы ұғымдарды оқыту әдістері арқылы үйретіледі. Мұғалімнің оқушыларға ұсынатын білімдік материалдары осы заман ғылымының дәрежесіне сәйкес болуы керек. Ғылыми білімдердің шеңбері үнемі кеңи береді. Ал балалардың білім алу қабілеттілігі, өсіп отыратын ғылымның шеңберіндегідей кеңейе алмайды. Сондықтан ғылымның оқу мазмұны үстіндегі қажетті материалын іріктейтіндей принциптерді табу қажет» екендігіне көңіл бөлген.

Педагог ғалым Е. В. Шорохов «Бейнелеу өнерінің ғылыми негіздерін жарық-көлеңке перспектива, түстану симметрия композиция заңдылықтарымен оларды бейнелеудің ережелері құрайды. Мұғалім бұл заңдылықтармен оқушыларды таныстырады. Сонымен қатар мұғалім оқушыларға табиғат пен қоғам дамуының заңдылықтарын ашып көрсету қажеттігін ұсынған.

Педагог ғалым Б. А. Әлмұханбетов, «Түстану түс туралы ғылым. Түстер хроматикалы және ахроматикалық болып бөлінеді. Хроматикалық түстерге, түрлі-түсті түстер жүйесі кіреді. Ахроматикалық түстерге ақ және қара түстер жатады. Барлық хроматикалық түс үш параметрмен - ашықтылықпен, түстік өңмен және қанықтылықпен сипатталады. Ахроматикалық түстер бір-бірінен тек бір белгісі бойынша - ашықтығы (ашық сүрғылт немесе қара сүрғылт) бойынша ерекшеленеді. Түстік өң бұл «қызыл», «сары» және т. б. сөздермен анықталады. Мысалы қызыл, таза қызыл немесе сұрғылт қызыл. Бұл қызылға қосылған сұрғылт қоспа түстің өңін өзгертпейді, қызыл түс қызыл болып қалады. Ахроматикалық қоспадан, хроматикалық түстің қанықтығы азаяды. Мұндай қоспада ахроматикалық түс неғұрлым аз болған сайын оның қанықтығы арта түседі. Хроматикалық түстер шартты түрде жалпы түстер суық түстер болып бөлінеді» деп көрсеткен.

Педагог ғалым Ж. Балкенов «Жылы түске түс спектірінің сары-қызыл бөлігі, ал суық түске көк-көгілдір бөлігі жатады. Жылы түстерді күн мен оттың түсімен, суық түстерді аспан, су мен мүздың түсімен сипаттауға болады. Күлгін және жасыл түстер аралық жағдайға ие болады. Басқа түстермен қатынасына байланысты бірде жылы, бірде суық түске жатқызуға болады.

Түстік шеңбер-бірге қатар қойылған түстерден құралған шеңбер. Бұл шеңбер, сары, сарғыш қызыл, қызғыш қоңыр, жасыл көк, көк күлгін, көк, болып жалғасып отырады. Негізгі түстер сары, қызыл және көк түстер контраст бір-біріне қарама-қарсы түстер.

Контраст түстер - бір біріне қарама-қарсы түстер. Ақ түске, қара түстер қарсы ақ пен қызыл, ақ пен көк, қарамен қызыл т. б түстер контраст түстер сипатын береді» деп түстердің заңдылықтарын көрсеткен.

Педагог ғалым К. Ералин «Сурет салу негізінде біз нұсқаны бақылап қана, оның сыртқы формасын көшіріп салумен шектеліп қоймаймыз, сонымен қатар оның ішкі құрылымын түсінуге талпынамыз, заттың ішкі құрылымының скелеті көзге көрінбегенімен, ол заттың сыртқы формасын бейнелеу үшін өте маңызды. Мысалы, сурет салушы кубтың оның қабырғаларымен шектесіп жатқан қырларын және оның формасын елестетеді, куб құрылымының конструктивтік схемасын елестетеді, сонан соң барып, кубтың суретін салуға кіріседі. Біз кімге кубтың суретін сал десек те, олардың бірі жақсы бірі жаман қылып оның суретін салып береді, бірақ мүның себебі олардың зат формасы мен сипаты туралы анық елестетудің - зат құрылымы туралы білімінің болуына байланысты болып табылады» деп таныған.

Егер біз сурет салатын адамдарға, ол ешбір уақытта көрмеген заттың суретін салыңдар десек, олардың көпшілігі, логикалық құрылымы бар бейненің көрінісін бере алмайды. Себебі олардың саналарына ешқандай оның образы жоқ.

Бұл сурет салу кезінде, сурет салушының зат туралы дұрыс елестетуі және түсініктері пайда болады, немесе әрбір сурет салушы өз суретінде өмір шындығының елестерін білдіреді. Басқаша айтқанда өзінің санасында қалыптасқан зат образын бейнелейді. Сондықтан да ұлы суреткер Микеланджело «Суретті қолмен емес, оймен салу керек» деп көрсеткен. Сонымен адам сурет сала отырып, қоршаған әлемді талдайды. Өмір шындығын тану үрдісі өнер мен ғылым арқылы тану негізі форманы шағылыстыру формаларына байланысты әр түрлі болып бөлінеді: ғылым өмір шындығын түсініп, ойлау және қорытындысын шығару формалары арқылы жүзеге асыратын болса, өнер өмір шындығын образдық түрде бейнелейді.

Оқушыны зат көрінісін дұрыс бейнелеуге үйрету үшін, мұғалім балаға ең бірінші зат құрылымының ерекшеліктерін дұрыс көре білуге үйретуі тиіс. Оқулық сурет салу барысында табиғатты бақылау мен тану маңызды роль атқарады. Мұғалім оқушылардың сурет салуды бастағаннан бастап заттың конструкциялық құрылымы, форма сипаты, пропорциялары сияқты зат құрылымының заңдылықтарын нұсқадан көре отырып түсінулеріне басшылық көрсетеді. «Зат формасын дұрыс көре білуге үйретуге болмайды» деген түсінік бар. Олар әркім әр түрлі субьективті көреді, сонан соң оларды қалай көрсе солай бейнелейді деп ойлайды. Бұл көзқарас қате. Әрбір адам затформасын дұрыс көре білуге мүмкіндігі бар екендігі ғылымда бұрыннан дәлелденген. Оқу үрдісінде әрбір оқушының нұсқаны өзінше әр түрлі етіп салуына мұғалім жол бермеуі тиіс. Ол барлық сурет салушылардан заттарды шынайы бейнелеуін, яғни көрініс бейнесінің нұсқамен сәйкес келуін талап етуі тиіс. Бұл шығармашылық қабілеттің дамуына қайшы келмейді.

Керісінше бұл шығармашылық қабілеттің дамуына қажетті білім мен дағдылардың мықты фундаментін қалайды. Тек қана жақсы меңгерілген заңдылықтар мен дәстүрлерден бастау алғанда ғана адам қолөнершілікті емес жаңашылдық өнімді жасай алады.

Материалдық әлем күрделі де көпқырылы болғандықтан оны танып, оның заңдылықтарын ашуға сезімдік қабылдау жеткіліксіз. Бұл жерге таным процестерінің екінші және сонымен бірге жоғарғы сатысы болып табылатын абстрактылық ойлау келуге тиіс. Біздің ойымыз түйсік пен қабылдаудан шыға отырып, өмір шындығы тікелей бейнелеу өрісімен шектеседі. Ол қоршаған дүниені бір орталықты, жалпылауы түсінік, ойлау, ой қорытындысы формасында көрсетеді. Көре білу ептілігі санамен және ойлаумен байланысты. Адам өмір шындығының ерекшеліктері мен нәзік баяуларын көре білумен қатар қабылдаудың күрделі жүйесін меңгеруге қабілетті.

Бүркіттің көзі адамның көзіне қарағанда алыстағыны көреді, бірақ адам көзі бүркіттің көзіне қарағанда заттардағы өзгерістерді көп көретіндігі белгілі.

Таным теориясында табиғатты эстетикалық қабылдау енжар көре салу емес, қоршаған ортаны тануға оның заңдылықтарын ашуға, тануға үмтылған, өмірді тануға бағытталған шығармашылық белсенді әрекетке негізделген қарым-қатынас түрінде танылады.

Суретте өмір шындығы беріліп, ол бейне түрінде көрініс табады. Өмір шындығының суретін салу, танымдық үрдіссіз мүмкін емес. Оқушыға көргенін автоматты түрде қағаз бетіне түсіруге емес, оның санасында қалыптасқан нұсқа туралы түсініктері мен елестетуі арқылы көргенін бейнелеуге үйрету қажет. Затты әр түрлі көру нүктесінен қарау арқылы әдепкіде оны логикалық тануына қабілеті жете бермейді. Бұл кезде бірінші әсер толық болмай, түйсіктің бір-бірімен өзара логикалық нақты шешім шығаратын байланысы да болмайды.

Жаңадан сурет салуды үйреніп жүрген сурет салушы әдетте өзінің бірінші көрген әсерімен тоқтап қалып, зат туралы жартылай елестеулерін санасында бекіп қалады. Зат туралы нағыз түсінік бірізді бірқатар көру әсерлері мен логикалық ой толғанысы нәтижесінде анықталды.

Сурет салуды үйренудің негізгі нұсқаға қарап отырып сурет салу болып табылады. Бұл жағдайда, көру көргенін ой елегінен өткізу ептілігіне қарамастан көрген зат сурет салу процесінде, яғни практикада үйлестіруден өтеді. Негізгі үлгерім нәтижесі мұғалімнің әдістемелік басшылығына байланысты алынады. Оқулық суреттегі көру арқылы берілетін бағаның бірізділігін мұғалім белгілі жүйеге бағыттауы тиіс. Оқушы заттың суретін сала отырып, нұсқа туралы елестеулер мен өз әсерлері туралы мұғаліммен пікір алысады. Дұрыс жасалған әдістемелік нұсқау нәтижесінде ол нұсқа туралы әдепкі қате пікірден бас тартып, оның ақиқатын тануға келеді. Мысалы, оқушы оқу бағдарламасы бойынша гипстен жасалған вазаның суретін салды делік. Бұл кезде балалардың көбі нұсқаны механикалық түрде вазаның контур сызықтарына қарап көшірме жасауға ұмтылады бірақ, форма құрылымының ерекшеліктеріне мән бере бермейді. Бүл жағдайда педагог форма қандай бөліктерден түратындығына, оларды тұтас бір формаға қалай жиналып түрғандығына, қосымша сызықтар сызу арқылы көрсетеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.