Еңбекті Қорғау жайында

1. Еңбекті қорғау
2. Кәсіпорынды жобалағанда, салынғанда және пайдаланғанда еңбекті қорғау талаптарын қамтамасыз ету.
3. Өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу немесе орындамау
4. Өрт қауіпсіздігі талаптарына жауап бермейтін өнімдерді
5. шығару және өткізу
6. Су қоймаларында қауіпсіздік ережелерін бұзу немесе орындамау
7. Атом энергиясын пайдалану кезінде радиациялық
8. қауіпсіздік талаптарын бұзу
9. Кәсіпорындарда салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын камтамасыз ету.
10. Әйелдер мен он сегіз жасқа толмаған адамдардың еңбегін қорғау.
11. Еңбекті қорғау жөніндегі зандарды бұзғаны үшін жауаптылық
12. Өндірістегі жазатайым жағдайларды тексеру және есепке алу

Меншік түріне қарамастан шаруашылық қызметі мен кәсіпорындардың барлық түрінде еңбек ететін қызметкерлердің еңбегін қорғау, өндірістегі жазатайым жағдайлар мен денсаулықка зақым келтірудің алдын алу, қауіпті және зиянды өндірістік факторларды барынша кеміту мақсатында жүргізілетін ұлттык саясаттың негізгі принциптерін Қазақстан Республикасының 1993 жылғы 22 қаңтарда қабылданған «Еңбекті қорғау туралы» Заңы жүзеге асырады.
Еңбекті қорғау дегеніміз — тиісті заң және басқа да нормативтік актілердің негізінде еңбек процесінде адамның қауіпсіздігін, денсаулығы мен жұмыс қабілетін сақтауды қамтамасыз ететін, әлеуметтік-экономикалық, ұйымдастыру, техникалық-гигиеналық және емдеу — алдын алу шаралары.
Еңбек заңдары еңбекті қорғаудағы ұлттық саясат пен мемлекеттік басқару қағидаттарын белгілей отырып, жұмыс берушілер қызметкерлердің негізгі құқықтарының бірі — қауіпсіздік пен гигиена талаптарына сай келетін еңбек жағдайларын жасауын талап етеді.
Еңбекті қорғау саласындағы ұлттық саясат кәсіподақтар мен жұмыс берушілер қатысқан барлық деңгейдегі мемлекеттік өкімет пен басқару органдары іс-қимылының бірлігін көздейді. Бұл жүргізілетін саясат мына қағидаттарға негізделеді:
— қызметкерлердің өмірі мен денсаулығының кәсіпорынның өндірістік қызметінің нәтижелеріне қатысты артықшылығына;
— меншік иесінің немесе ол уәкілдік берген өкілдің (жұмыс берушінің) толық жауаптылығына;
— еңбекті қорғау міндеттерін бұл мәселелер жөніндегі мемлекеттік бағдарламалар негізінде кешенді шешуге және еңбекті қорғау саласындағы қызметті экономикалық және әлеуметтік саясаттын басқа бағыттарымен үйлестіруге;
— барлық кәсіпорындарға меншік пен шаруашылықты жүргізу түрлеріне қарамастан еңбекті қорғау саласында бірыңғай талап орнатуға;
— кәсіпорындарда еңбек қорғау талаптары мен қауіпсіздік техникасының барлық жерде орындалуы үшін мемлекеттік кадағалау мен бақылауды жүзеге асыруға;
— еңбекті қорғау жөніндегі ғылымның, техниканың жетістіктері мен ұлттық және шетелдік озық тәжірибені кеңінен пайдалануға;
— қауіпсіз техника, технология мен жұмыс істеушілерді қорғау құралдарын, еңбекті қорғау жөніндегі ғылыми-зерттеу жұмыстарын әзірлеу мен енгізуді ынталандыруға;
— мемлекеттің еңбекті қорғауды қаржыландыруға қатысуына;
Еңбек туралы заңдардың, оның ішінде еңбекті қорғауды еңбек жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік енбек инспекторлары жүзеге асырады.
Мемлекеттік еңбек инспекторларының іс-әрекетіне зандарда белгіленген тәртіппен шағым жасалады. Шағым жасалу берілген ұйғарымдардың орындалуын тоқтата тұрмайды (ЕтЗ-ның 107-бабы).
Ал кәсіпорындарда істейтін қызметкерлер тиісті заң және нормативтік актілерде, нұсқауларда, ұжымдық шарттарда белгіленген еңбекті қорғау жөніндегі ережелер мен нормалар талаптарын сақтауға міндеттенеді.

Кәсіпорынды жобалағанда, салынғанда және пайдаланғанда еңбекті қорғау талаптарын қамтамасыз ету.
Ағымдағы еңбек заңдарына байланысты еңбекті қорғау жөніндегі мемлекеттік стандарттардың, ережелердің, нормалардың талаптарына сай келмейтін өндірістік үйлер мен ғимараттарды жобалауға, салуға, қайта жаңғыртуға, машиналарды, механизмдердің жабдықтары мен басқа да бұйымдардың, соның ішінде шетелден сатып алынған бұйымдардың технологиясын жасауға және шығаруға, конструкциялауға және әзірлеуге рұксат етілмейді.
Адамның организмі мен денсаулығына әсер ететін токсиколгиялық бағалаудан өтпеген заттарды, шикізатты, материалдарды қолдануға тыйым салынады.

Өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзу немесе орындамау
1. Ұйымдарда, қоғамдықорындарда, қоймалық үй-жайларда, жатақханаларда және тұрғын үйлерде өрт қауіпсіздігі ережелерімен, құрылыс нормаларымен және ғимараттар мен құрылыстарды жобалау, салу кезіндегі ережелермен, мемлекеттік стандарттармен көзделген өртке қарсы талаптарды, сондай-ақ өрт техникасын, өртке қарсы құрал-саймандарды, жабдықтарды, өртті табу мен өшірудің автоматтық құралдарын, өртке қарсы автоматиканы пайдалану меп күтіп-ұстау ережелерін бұзу немесе орындамау,
ескерту жасауға немесе азаматтарға - айлық есептік көрсеткіштің үшке дейінгі мөлшерінде, лауазымды адамдарға - онға дейінгі мөлшерінде, заңды тұлғаларпі елуге дейінгі мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.
2. Өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтауға жауапты адамның оны бұзуы, егер ол адам денсаулығына зиян немесе елеулі залал келтірген өрттің шығуына әкеп соқтырса, қылмыс құрамы болмаған кезде, айлық есептік көрсеткіштің елуге дейінгі мөлшеріңде айыппұл салуға әкеп соғады.