Ян Амос Коменскийдің педагогикалық қызметі мен теориясы. (1592-1670жж)



Кіріспе
Негізгі бөлім

1. Я.А.Коменскийдің қысқаша ғұмырнамалық деректері.
2. Я.А.Коменскийдің көзқарасының қалыптастыруы.
3. Я.А.Коменскийдің педагогикалық теориясының маңызы.

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
16 ғасыр мен 17 ғасырдың аралығындағы жаңа педагогиканың негізін қалаушы, ұлы Славян педагогы Ян Амос Каменский 1592 жылы 28 мартта туылды. Бұл кезде 15 ғасырдың бас кезінде болған аса зор ұлт-азаттық қозғалысының әсері әлі де бар еді.
Соның ықпалымен шаруалар мен қол өнершілердің қалың бұхарасы демократияның көз қарастарындағы адамдардан «гетық» немесе «багемалық туыстар» атты қауымдары құруы , Коменскийдің әкесі осы қауымның мүшесі еді, ол өзі кейінірек сол қауысның уөсемі болды.Лауазымның көмегімен ол латын мектебін кейіннен университетін, бітірді.
Мұнан соң священник болып сайланады, сонымен бірге қауымның
«туыстық » мектебін басқарады.1670 жылы Чех басқарушыларымен күресте жеңіліске ұшырауына байланысты ұлы педагогтың отаны өзінің дкербестігін жойды.Ең үлкен күйзеліске кезікті. Коменскийдің қымбат бағалы кітапханасы мен қолжазбалары отқа жағылады және барлық семьясынан айырылады.
Отанынан айырылған қауым мүшелері Польшаға келіп паналады. Коменский мұнда да өзінің педагогикалық қызметін тоқтатқан емес « тұрмыстық мектепті» басқаруды, қаржылы түрде ғылыми –педагогикалық жұмыс жүргізді.Ол 1673 жылы « Тілдер мен барлық ғылымдардың ашық есігі» деген оқулығын жазып шығарады.Білім беру тарихындағы тұңғыш оқулық жедел 15 елдің тіліне аударылып, мектептерге кеңінен тарады.Келесі жылы коменскийдің есімін дүние жүзіне танытқан « Ұлы дидиактика» еңбегіжазылып бітті.
« Ұлы дидактика » еңбегі жазылып бітті.Бұл еңбек педагогикалық жүйені толық және дәлелді түрде баяндаған шығарма болады.
Бұл еңбекте ақыл ой адамгершілік тәрбиесінің мәселелері сондай-ақ ұлы педагог ұсынған жаңа мектепті ұйымдастыру мәселелері зерттелді.
Осы еңбектерімен атақты ғылым және педагог ретінде әійгілі болған Каменский 1641жыл мен 1654 жылдың аралығында әдейі шақырумен Англияда , Шведцияда және Венгрияда болып, мектеп реформаларын әзірлеу ісіне оқулықтар және оқыту методикасын жасаумен айналысты.1640 жылы ол шетелден келіп «Чех туыстық » қауымның басшысы болып сайланды.
Осы жылдары оның «әлемді суреттеп бейнелеу» оқулығы «жақсы ұйымдастарған мектептің заңдары» және « жастар ережелері» деге педагогикалық шығармалары аяқталды.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Ян Амос Коменскийдің педагогикалық
қызметі мен теориясы. (1592-1670жж).

Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім

1. Я.А.Коменскийдің қысқаша ғұмырнамалық деректері.
2. Я.А.Коменскийдің көзқарасының қалыптастыруы.
3. Я.А.Коменскийдің педагогикалық теориясының маңызы.

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

16 ғасыр мен 17 ғасырдың аралығындағы жаңа педагогиканың негізін
қалаушы, ұлы Славян педагогы Ян Амос Каменский 1592 жылы 28 мартта туылды.
Бұл кезде 15 ғасырдың бас кезінде болған аса зор ұлт-азаттық қозғалысының
әсері әлі де бар еді.
Соның ықпалымен шаруалар мен қол өнершілердің қалың бұхарасы
демократияның көз қарастарындағы адамдардан гетық немесе багемалық
туыстар атты қауымдары құруы , Коменскийдің әкесі осы қауымның мүшесі еді,
ол өзі кейінірек сол қауысның уөсемі болды.Лауазымның көмегімен ол латын
мектебін кейіннен университетін, бітірді.
Мұнан соң священник болып сайланады, сонымен бірге қауымның
туыстық мектебін басқарады.1670 жылы Чех басқарушыларымен күресте
жеңіліске ұшырауына байланысты ұлы педагогтың отаны өзінің дкербестігін
жойды.Ең үлкен күйзеліске кезікті. Коменскийдің қымбат бағалы кітапханасы
мен қолжазбалары отқа жағылады және барлық семьясынан айырылады.
Отанынан айырылған қауым мүшелері Польшаға келіп паналады. Коменский
мұнда да өзінің педагогикалық қызметін тоқтатқан емес тұрмыстық мектепті
басқаруды, қаржылы түрде ғылыми –педагогикалық жұмыс жүргізді.Ол 1673 жылы
Тілдер мен барлық ғылымдардың ашық есігі деген оқулығын жазып
шығарады.Білім беру тарихындағы тұңғыш оқулық жедел 15 елдің тіліне
аударылып, мектептерге кеңінен тарады.Келесі жылы коменскийдің есімін дүние
жүзіне танытқан Ұлы дидиактика еңбегіжазылып бітті.
Ұлы дидактика еңбегі жазылып бітті.Бұл еңбек педагогикалық
жүйені толық және дәлелді түрде баяндаған шығарма болады.
Бұл еңбекте ақыл ой адамгершілік тәрбиесінің мәселелері сондай-ақ ұлы
педагог ұсынған жаңа мектепті ұйымдастыру мәселелері зерттелді.
Осы еңбектерімен атақты ғылым және педагог ретінде әійгілі болған
Каменский 1641жыл мен 1654 жылдың аралығында әдейі шақырумен Англияда ,
Шведцияда және Венгрияда болып, мектеп реформаларын әзірлеу ісіне оқулықтар
және оқыту методикасын жасаумен айналысты.1640 жылы ол шетелден келіп Чех
туыстық қауымның басшысы болып сайланды.
Осы жылдары оның әлемді суреттеп бейнелеу оқулығы жақсы
ұйымдастарған мектептің заңдары және жастар ережелері деге
педагогикалық шығармалары аяқталды.

1. Я.А.Коменскийдің қысқаша ғұмырнамалық деректері.
Ұлы славян педагогі-гуманисі, жаңа педагогиканың негізін қалаушы Ян
Амос Коменский, оның отаны чехия халқы неміс феодалдарының тарапынан ауыр
ұлттық езгіге ұшыраған жағдайда болды. Чехия халқы өз бостандығы үшін
күреске бас көтерді. Феодализмге халықтың қарсылығы діни-демократиялық,
сектанттық қозғалыс сипатында болды.
Осындай демократиялық сектаттық ұйымдардың ішінде ХҮ ғасырдың басында
табориттердің діни-коммунистік қауымы болды, осы қозғалыстың атымен аталды
(Табор деген қаланың аты). Табориттер Чехиядағы бірден-бір радикалды,
гуситтік ұлттық-діни қозғалыстың неміс дворяндары мен католиктік шіркеуге
қарсы бағытталған плебейлік қанаты болып табылады. Табориттердің айтуынша,
жақын арада “байлар да, жарлылар да болмайтын” күн туады, бәрі де тең
болады, жекеменшік болмайды, бәрі де ортақ болады деген болатын-ды.
ХҮ ғасырдың бірінші жарытысында табориттер қауымы жеңіліске ұшырады.
Оның қалдықтарынан “чех ағайындары” деп аталатын демократиялық қауымдастық
ұйымдасты,оның құрамына қолөнершілер мен шаруалар кірді. Я.А.Коменский 1592
жылы 28 наурызда Чехияда “чех ағайындары” демократиялық қауымға жататын
жанұяда дүниеге келді. Бұл қауым чех халқының тәуелсіздігі үшін күреске
бағытталған патриоттық бірлестігі болып табылады.
Я.А.Коменский ата-аналарынан ерте айырылып, ол “чех ағайындары”
қауымдастығының қамқорлығының арқасында алғашында бастауыш және орта
мектепті бітірді, кейін Гейдельберг университетіне түсіп, онда
математикамен айналысты, Коперниктің ілімін оқып-үйренді. Европаның сол
кездегі ірі орталықтарының бірі Амстердамда болды. Студент кезінің өзінде,
Коменский чех тілінде халқы үшін кітаптар жазды. Ол былай деді: “Ғалымдар
үшін ғылымды кітаптарда жасырып қоюға болмайды, себебі білім бәріне де қол
жететіндей түсінікті болу керек”. Осы демократиялық идеялына Коменский
өмірінің соңына дейін берік болды. 1614 жылы отанына оралғаннан кейін,
Коменский кезінде орта білім алған мектепте мектеп басшысы болып
тағайындалды. Кейіннен “чех ағайындылары” қауымы өздерінің қауымының
священнигі етіп сайлайды. Коменский мектепке ерекше көп көңіл бөлді:
мұғалімдер мен шәкірттердің қарым-қатынасында гуманистік бастаманы талап
етті, мектеп тәжірибесіне білімнің ерекше түсініктілігін қамтамасыз ететін
оқытудың тәсілдерін енгізді, оқушыларды табиғатпен таныстыруға, олардың
табиғатқа деген сүйіспеншілігін тәрбиелеуге, оны тануға қызығуын
қалыптастыруға, “чех ағайындары” қоғамының мүшелерінің арасында
насихаттауға, ерекше көңіл бөлді. Бұл кезеңде Коменский бірнеше
педагогикалық еңбектерді жазуға кіріскен болатынды.
Отызжылдық соғыстың басталуымен (1618-1648), “чех ағайындары” қауымы
бүкіл чех халықмен бірге ұлттық тәуелсіздік үшін белсене күресе отырып,
реакциялық топтардың тарапынан қуғындала бастады. Осындай қуғын-сүргіннен
кейін “чех ағайындары” қауымы және оның жетекшісі Я.А.Коменскийге өз отанын
тастап, уақытша Польшаға қоныс аударуға тура келді. Осындай қуғын-сүргіннің
салдарынан шума ауруынан жолдасы және балалары қайтыс болды, оның
қолжазбалары мен бағалы кітапханасы отқа жағылды. Польшаның Лешно қаласында
орын тапқан Я.А.Коменский өз қауымынан қол үзе алмаған ол гимназия
басшысының міндетін өзіне алды. Гимназияда тағы да ерекше табандылықпен
мектеп тәжірибесіне жаңалықты, прогрессивті идеяларды енгізуді одан әрі
жалғастырды. Коменский толықтай дене жазалауын және басқа да балаларға
ықпал ететін өрескел шараларды, құрғақ жаттауды алып тастады және өзіндік
іс-әрекеті, көрнекілікті кеңінен қолдануды және оқытудың төзімді жолдары
мен тәсілдері кеңінен мадақталды.
Өзінің тәжірибелік педагогикалық іс-әрекетін ол өткендегі және
бүгінгі педагогикалық тәжірибе мен педагогикалық теорияны зерттеумен,
педагогикалық еңбектерді жасауда күшейтілген жұмыстармен ұштастыра білді.
1631 жылы Коменский “Тілдер мен барлық ғылымдардың ашық есігі” атты
оқулығын басып шығарды. Бұл еңбегі автордың есімін кеңінен танытты. 1632
жылы ол өзінің ең негізгі еңбегі “Ұлы дидактика” чех тілінде жарық көрді.
1638 жылы ол еңбек сол кездегі ғылым тілі латын тіліне аударылды.
Коменскийдің есімі бүкіл әлемге кеңінен танымал болды.
“Ұлы дидактика” педагогика тарихында педагогика ғылымын теориялық
тұрғыдан негіздеген, оқыту теориясы – дмдактикасының негізін қалаған ғылыми
еңбек болды. Осы еңбек жарық көргеннен кейін Коменскийді әлемнің көптеген
елдері Англия, Германия, Америка, Швеция және т.б. мектеп ісін қайта
ұйымдастыру үшін өз елдеріне шақыруға ұсыныс жасаған болатын-ды.
1641-1654 жылдардың аралығында Коменский Англияда, Швецияда және
Венгрияда болды, ол онда барлық ғылымдардың энциклопедиясын жасаумен,
мектеп реформасын дайындаумен, оқулықтар және оқытудың әдістемесін жасаумен
айналысты. Осы уақыттың ішінде ол даярлап және 1648 жылы “Тілдердің жаңа
әдісі” деп аталатын еңбегі жарық көрді және негізінен көрнекілік қағидасына
негізделіп құрылған атақты оқулығы “Дүниені суреттер арқылы бейнелеу” атты
даярланды кейіннен 1658 жылы жарық көрді. Бұл атақты оқулығы кейін дүние
жүзінің барлық елдерінде аударылып, жарық көрді. Көптеген ғасырлар бойы ең
құнды оқулық ретінде есептеліп келді.
1654 жылы Коменский Лешко қаласына қайта оралды, бірақ швед-поляк
соғысы кезінде Лешко қаласы 1656 жылы соғыста қиратылды. Коменский екінші
рет өзінің қолжазбаларының, кітапханасының, өз өз мүлкінің көп бөлігінен
айырылғаннан кейін, амалсыз Голландияға қайтып кетуге мәжбүр болды,
өмірінің соңғы 14 жылын Амстердамда өткізді, онда өз шығармаларын басып
шығарды.

2. Я.А.Коменскийдің көзқарасының қалыптасуы.
Коменскийдің көзқарасының қалыптасуына кей жағдайда қарама-қарсы
факторлардың әсері болды: феодалдық қоғамның дәстүрлері, феодалдық қоғамның
өз ішінде қалыптасқан капитализмнің өзімен бірге алып келген жаңалығы, “чех
ағайындардың” демократиялық (аяғына дейін бірізді болмағанмен) даму
бағыттары және ғылымдағы материалистік лептің әсері зор болды.
Сол кезеңдегі материалистік бағыттар айтқанда, ең алдымен дүниенің
шексіздігі туралы ілімді (Бруно) Беконның философиясын, ағылшын
материализмнің негізін салушы ол ғылыми білімнің негізіне бақылауды,
тәжірибені индукцияны алды және ол таным қабылдаудан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ян Амос Коменский - чех елінің белгілі ойшылы, педагог
Мектеп оқуының жүйесі
Ян Амос Коменскийдің дидактиканың негізін салушы
Ян Амос Коменскийдің педагогикалық қызметі мен теориясы
Оқу процесінің мəні жəне дидактика жөнінде
Педагогика тарихы курсының теориялық әдіснамалық негізі және пәні және міндеті
Коменскийдің педагогикалық теориясының маңызы
Оқытудың жаңа әдісінің қажеттілігі
Оқыту теориясы туралы
Табиғатқа сәйкес тәрбиелеу қағидасы
Пәндер