Руссоның педагогикалық теориясы мен көзқарастары

1. Руссоның педагогикалық теориясы мен көзқарастары

2. Тәрбиенің мақсаты мен сипаты

3. Руссоның педагогикалық көзқарасының маңызы

1.Атақты француз жазушысы, ағартушы-философы және педагогы, XYIII ғасырдағы ревалюция қарсаңындағы буржуазиялық интеллигенцияның тамаша өкілдерінің бірі – Жан-Жак Руссо.
1712 жылы 28 июньде Женевада сағатшының семьясында туған. Өзі дүниеге келген күні шешесі қайтыс болды да өмірінің бастапқы кезінде ғана әке тәрбиесін көреді. Балалық шағы тым ауыр жағдайда өтеді, жүйелі білім беретін ешбір оқу орнында оқи алмайды, 16 жасынан бастап ауыр өмір салдарынан ел-елді кезушілік жолға түседі, Франция мен швейцарияны бірнеше рет шарлап, әр түрлі мамандықта кәсіп етеді,. Бірақ бұл жылдар болашақ атақты ойшыл және қайраткер үшін зор өмір мектебі болған еді.
Отыз жасында Руссо Парижға келіп, онда сол кездегі фрнацуз интеллигенциясының ең алдыңғы қатарлы өкілдерімен (Дидро, Даламбер, Вольтер т.бт) танысады.
1749 жылы Дижон академиясы «Ғылым мен искусство прогресі мінездің жөнделуіне немесе әлсіреуіне ықпал етті ме?» деген тақырыпта конкурс жариялаған болатын. Руссо Дидроның кеңесіменосы тақырыпта еңбек жазады, онда ол табанды түрде әлеуметтік теңсіздікте, аристократтар мен арам тамақтарға, феодалдық қоғамның мәдениетіне, халыққа ешбір көмегін тигізе алмай отырған ғылымына қарсы шығады. Еңбек зор табысқа ие болып, бірінші сыйлыққа бағаланады.
1754 жылы Руссоның «Адамдар арасындағы теңсіздіктің пайда болуы туралы» деген екінші кітабы, 1761 жылы «Жаңа Элоиза» атты романы, ал бір жылдан кейін «Қоғамдық шарт» деген атақты шығармалары жарық көрді.
1762 жылы Руссоының «Эмиль, немесе тәрбие туралы » деген романы басылып шығады. Бұл шығармада Руссо іріген феодалдық қоғамның шармауынан арылып, бостандық алған жаңа адамды тәрбиелеудің жолын көрсетті.
Соңғы шығарма автордың есімін дүние жүзіне танытты, бірақ ондағы жаңа адам жөніндегі, оның тәрбиесі туралы пікірлері король чиновниктерінің, әсіресе дін иелерінің ызасын туғызды.
Париж парламенті «Эмильді» өртеу жөнінде қаулы өабылдайды да, кітапты үкімет қарақшылары қаланың бір алаңында өртейді. Руссоының өзі Швейцарияға кетуге мәжбүр болады. Қуғын көреді, тек 1776 жылдан бастап Англияда ғана уақытша паналайды, осында «Насихат» деген ең сонғы өмірбаяндық шығармасын жаза бастайды. Тек 5 жылдан кейін ғана денсаулығы әлсіреп, көңілі қайтқан Руссо өз Отанына оралады, бірақ онда да басқа фамилиямен тұруға рұқсат алады. Ол 1778 жылы париж түбінде қайтыс болады.
Француз буржуазиялық революцияның кезінде оның ең ревлоюцияшыл партиясы якобинцтер Руссоны өздерінің идеялық көсемі ретінде бағалады. Руссо өлгеннен кейін оның саркофагіне «Бұл жерде табиғаи пен шындықтың адамы жатыр» деген сөздердің жазылуы кездейсоқ беріле салған баға емес еді. Француз бен Швейцар еңбекшілерінің атынан ұлы ойшылға асқан құрмет ретінде әдейі сол екі елде де (Франция, Швейцария) Руссоға ескерткіш орнатылған, кейін оның аты бүкіл дүние жүзіне әйгілі болды.

1. Бержанов, Мусин «Педагогика тарихыва»