Атмосфера тіршілік ортасы

Жоспар
Кіріспе

1 Атмосфера
2 Атмосфераны ластаушы заттар
3

Жер шарын 80 км биіктікке дейін құрамында 78% азот, 21% оттек, 0,03 % көмірқышқыл газы, 0,04 % аргон және 0,93 % басқа газдар бар ауа қабатты қоршайды.
Атмосфера тіршілік ортасы. Ауаға тұрақты өмір сүргенмен, құрлықта тараған барлық ағзалардың тіршілігі онымен тығыз байланысты. Атмосферадан өсімдіктер, күн суәлесін, оттекті және қоректікке пайдаланатын көмір қышқыл газын алады.
Атмосфера - ауа, химиялық қоспалар мен су буынан тұратын күрделі жүйе. Ол биосферадағы физико-химиялық және биологиялық процестердің жүруінің шарты және метеорологиялық режимнің маңызды факторы. Атмосферадағы жекелеген компоненттердің қатынасы оның радиацияға, жылу және су режиміне, өздігінен тазартуға қабілетін анықтайды. Атмосфераның газдық құрамы, су буы және әр түрлі қоспалар жер бетіне күн радиациясының өту деңгейін және жер маңы кеңістігіндегі жылуды ұстап тұруды анықтайды. Егер атмосферада қоспалар болмаса, онда Жер бетіндегі орташа жылдық температура +15°С емес, —18°С болар еді.

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Атмосфера
Жер шарын 80 км биіктікке дейін құрамында 78% азот, 21% оттек, 0,03 %
көмірқышқыл газы, 0,04 % аргон және 0,93 % басқа газдар бар ауа қабатты
қоршайды.
Атмосфера тіршілік ортасы. Ауаға тұрақты өмір сүргенмен, құрлықта
тараған барлық ағзалардың тіршілігі онымен тығыз байланысты. Атмосферадан
өсімдіктер, күн суәлесін, оттекті және қоректікке пайдаланатын көмір қышқыл
газын алады.
Атмосфера - ауа, химиялық қоспалар мен су буынан
тұратын күрделі жүйе. Ол биосферадағы физико-химиялық және
биологиялық процестердің жүруінің шарты және метеорологиялық режимнің
маңызды факторы. Атмосферадағы жекелеген компоненттердің қатынасы оның
радиацияға, жылу және су режиміне, өздігінен тазартуға қабілетін
анықтайды. Атмосфераның газдық құрамы, су буы және әр түрлі қоспалар
жер бетіне күн радиациясының өту деңгейін және жер маңы
кеңістігіндегі жылуды ұстап тұруды анықтайды. Егер атмосферада
қоспалар болмаса, онда Жер бетіндегі орташа жылдық температура
+15°С емес, —18°С болар еді.
Атмосфераның маңызды қасиеттеріне оның жылдам араласуы
мен үлкен ара қашықтыққа орын ауыстыруы, басқа сфералармен,
әсіресе мұхитпен байланысы жатады. Мұхитпен жанасуы нәтижесінде мұхит
атмосферадағы көміртегінің қос оксиді (СО) мен оксидін (СО2),
күкіртті газ және басқа қосылыстарды сіңіреді. Атмосферадағы
қосылыстардың басым бөлігін өсімдіктер сіңіреді және зат алмасудың
топырақ звеносына кіреді. Жылдам араласқыш қасиеті мен оның
ластануды таратуы, сонымен қатар локальді ластануды ғаламдық
ластануга айналдырушы фактор болып табылады. Адам атмосфераның әр
түрлі параметрлеріне және қасиеттеріне, оның химиялық құрамына,
жылу режиміне, орын ауыстыру, радиоактивтілік, электромагниттік фон
және т.б. әсер етеді.
Ерте кездерден-ақ ауаның ластануына қарсы шаралар қолға
алына бастаған. XVIII ғасырда Англияда ірі қалаларда, Лондонда,
көмірді отын ретінде қолдануға шектеу қойылды. Осы кездерден бастап
жер үсті суларының ластануына қарсы, мысалы тұрмыстық қалдықтармен,
шаралар қолданыла бастады.
Адам ауаның құрамына кіретін негізгі химиялық элементтер — азот пен
оттегінің концентрациясына елеулі әсер етпейді. Бұл газдардың
концентрациясының өзгермеуі олардың концентрациясының жоғары (азот —
78,09%, оттегі — 20,95%) болуына байланысты. Бірақ мұны біз көмірқышқыл
газына қатысты деп айта алмаймыз. Оның концентрациясы біртіндеп артып
келеді, бұл көмірқышқыл газының атмосферада аз (0,03%) болуы жағдайында
келіп түскен мөлшерінің анағұрлым жоғары болуына байланысты.
Сонымен қатар атмосфераның міндетті емес заттарының концентрациясы
елеулі өзгерістерге ұшырауда. Бұларға ең алдымен көптеген ластаушылар,
соның ішінде тіршілік үшін бөгде (ксенобиотиктер) заттар жатады. Адам
қызметінің нәтижесінде атмосфераға атмосфера үшін бөтен немесе атмосфераға
тән заттардың концентрациясының өзгеруіне байланысты ластаушы зат болып
табылатын жүздеген заттар келіп түседі. Мысалы, СО2.
Адамның атмосфераға әсерінің байқалуы, оның биосфералық процестерге
белсенді түрде араласа бастауынан, ормандарды жою, жерді жырту, эрозия,
құрғату, суару, қалалар мен өндіріс орындарын және т.б. салу нәтижесінде
басталды.
Атмосфераны ластаушы заттар. Атмосфераға шығарылатын химиялық
заттардың ішінен бірінші орында көмірқышқыл газы тұр (10-кесте). Бұл
қосылыс ұзақ өмір сүреді және атмосферада жиналуға қабілетті.
Жер атмосферасына шығарылатын техногенді табиғаты бар калдыктардық
әлемдік мөлшері (Т.А. Акимова, В.В. Хаскин)

Ластаушы заттар Млн тжылына
Көмірқышқыл газы 6000
Түтіннің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.