Жапондық басқарудың тиімді әдістерін анықтап, Қазақстан кәсіпорындары үшін ұсыну


МАЗМҮНЫ
Кіріспе 2-4
I Бөлім. Басқрудың теориялық негіздері1
. І. Баскару ылымының қалыптасуымен дамуы 4-9
1. 2. Баскарудың функциялары, мақсаттары және технологиялары 9-15
II Бөлім. Жапондық баскдру жұйесінің ерекшеліктері
2. ] . Жапондык басқару фидософиясы және негізгі прынциптері - 16-28
2. 2. Жапондык, кәсіпорындарда еңбек ресурстарын баскдру 28-38
2. 3 Сапаны басқарудың жапондык жүйесі 38-42
2Л. Жапондық фирмаларда стратегиялық басқару 42-46
III Бөлім. К^зақстан мен жапондық басқару жүйесінің салыстырмалы
ерекшеліктеріЗ. І. Жапондык басқару жүйесінің тиімді әдістері 47-5/
Қорытынды - 52-53
Қолданылған әдебиеттер ~ - 54-55
Қосымша - 56-61
Кіріспе
Біздің елімІзде болып жаткан өзгерістер қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыруға бағынышталған. Осы міндетті шешу үшін көптеген іиаралар жиынтығын орындайды. Шығарылатын өнімдердің сапасын арттыруға шешуші күрес өріс алды, өзін-өзі құрткдн басқарудың әкімшілік әдістерінің орнына басқарудың аса тиімді экономикалық әдістері енгізілуде, толық шаруашылық есебіне өту принципі орындалды, сыртқы экономикалық байланыстарда қайта ұйымдастыру жүргізуде. Сонымен қатар басқарудың тиімді үйымдастыруда әліде колданылмаған қорларын іздеп, оларды іске қосу, қолда барлық ресурстардың түрлерін барынша сарқа пайдалану, еңбекті ынталандырудың әдістерін іске қосу. Бүл міндеттерді шешу үшін дамыған капиталистік елдердің басқарудағы алдыңғы қатарлы әдістерін игеру көмектеседі. Осы түрғыда дүние жүзіндегі практикада аса мүдделілік танытып отырған, баскдрудың жапондық одістерімен танысу кджет. Жапонияның менеджмент, басқа елдердегідей, олардың тарихи ерекшеліктерін, модениетін және қоғамдық психологиясын қамтып көрсетеді. Ол елдің қоғамдық-экономикалық қүрлысымен тығыз байланысты. Қызметкерлермен жапоңдық баскару әдісі мынадай себептерге байланысты болып отыр. Біріншіден, бұл менеджменттің сондай түрі, толығымен зерттеліп дамыған капиталситік елдердегі батыстық (американдық) стильден горі айырықша жапондық стиль аңғарылады. Кадр саясатының әдепкі алғы шарты, оның жапон өндіріс орындарындағы тиянакты әдістері американдыктардікінен едәуір өзгерілді.
Екіншіден, (мысалы, еңбек өнімділігінің өсу екпіні) жапондық кәсіпорындардағы алынған нәтиже, ондағы қолданыстағы персоналдарды баскдру әдістері барынша тиімді. Атап айтқаңда
шетелдік зерттеушілердің көңілін жапондық персоналды пайдалану тиімділігін айғақтап, осы әдісті өз елдерінде колдануды көздеп отыр. Жапон экономикасын зерггеушілер, олардың ішінде жапон менеджментінен шетелде белгілі маман Уильям Оучидің айтуынша: жапон экономикасының табыстары салдарынан баскарудың өзіндік жапондық жүйесі қордалануда және қызмет етуде. [14] .
Жапон менеджментін аңғарып жоне зерттегенде, басқарудың
жапондық жүйесі дегеніміз - дәстүрлі жапондық этномәдени әдет-
дәстүрі мен сырттан келген идеялардың жинақталуы (синтезі),
басқарудың жапондық әдістерінің жаңашылдықтарының көбісі
менеджмент ескі оку қүралдарының идеяларын жапондық жүйеге
бейімделген түрі деуге болады. Осыларға байланысты баскарудың
жапондық үлгісін үйрену оның негізгі принциптерін, түбірі мен
деректерін зерттеу қызыкды да пайдалы және жапондық жүйенің
кейбір негіз болатынын Қазақстандық кәсіпорындардың басқару
жүйесіне ендіруге немесе бейімдендіруге өзекті міндет. Жапондық менеджмент Россия және Қазақстан зерттеушілерінің назарына кейінгі кездерде іліісгі. Себебі мынаған саяды, жапондықтарға сірәда пайдалылығы болғанымен, баскд елдерге белгісіздеу. Жапониядағы өндіріс пен персоналды басқару жүйесі атамзаманғы деп есептеледі. Екінші дүниежүзілік соғысқа дейін жапондық менеджментгі баскдрумен айналыскан шетелдік мамандар, даму барысында дәстүрлі әдістер жоғалады деген сенім білдіреді, бірақ 60-70 жыддардағы баспа жүзінде және монографияда "нихотеки кэйби" - "Жапонша баскдру" немесе "баскарудың жапондык стилі" деген термин көріне бастады. Жапондық басқаруды үйренудегі барлық белсенді іс-орекеті, АКДІ және батыс Европаның іскерлік әлемін және ғылыми топтарының баскару сиякты шешуші саласында жалпы мазасыздануын көрсетеді. Басқарудың Американдық ассоциациясының президенті Т. Хортон былай деп жазады: "Менеджмент саласындағы Б. атыстық
дүниежүзілік үстемдігіне шамдану тастады", және Батыс басқарушылық шайкдста жеңуі керек. [2] . "Біздің елімізде Жапонияның тәжірибесін үйренуге барынша байсалды көңіл бөлінген. Россияда жарияланған еңбектердің ішінде мыналарды атауға болады: А. Н. Курицын - Жапониядағы басқару", В. З. Мильнердің "Жапондық оғаш пікір (парадокс) ", А. С. Ахиезердің "Жапониядағы ғылыми-техникалық революция және өндіріс пен басқарудың кейбір әлеуметтік мәселелері", А. И. Данлевич "Осы заманғы Жапонияның экономика очерктері", Я. А. Певзнердің "Жапониядағы экономикасындағы мемлекет" және көптеген баскалары. Кейіңгі жылдары Жапонияның әртүрлі экономика саласы және басқару жайлы тәжірмеленген әдебиеттер саны едәуір өсті. Олардың ішінде Х. О. Эглау "Алыптардың күресі", И. Каору "Сапамен баскарудың жапондық әдістері", Т. Кононың "Кәсіпорындарының стратегиясы мен қүрылысы", Р. Шонбергер "Өндірісті баскдрудағы жапондық әдістер" және баскдда көптеген кітаптар.
Менің дипломдық жүмысым кіріспедеч 3 бөлімнен және қорытындыдан түрады. Бірінші бөлімде мен баскдру ғылымының қалыптасуымен даму тарихын, басқару мақсаттарын, функцияларын және технологияларын қарастырдым. Екінші бөлімде Жапондық баскдру ерекшеліктерін, принциптерін, әдістерін кдрастырып талдау жасадым. Ушінші болімде Жапондық баскдру жүйесінің кдндай тиімді әдістерін Кдзақстанда қолдану мүмкіндігі түралы баяндадым.
Дипломдық жүмысымның мақсаты Жапондық басқарудың тиімді әдістерін анықтап, Қазақстан кәсіпорындары үшін үсыну болып табылады.
I Бөлім. Баскдрудың теориялық негіздері І. І. Баскдру іылымының кдлыптасуымен дамуы
Басқару өте ежелгі тәжірибе болып табылады. Адамдар топтар мен ұйымдарға бірігІп, өмір сұре бастаған кезден басқару қажеттілігі пайда болды. Ерте кездеғі Вавилонды, Египет пирамидаларын, Македонияны, Римді еске алатын болсақ, соның барлығы да үлкен үйлестіру, үйымдастыру қызметтері арқылы жүзеге асырылып келді. Дегенмен, баскару - кызмет пен тәжірибе ретінде өте ежелгі сипатқа ие болғанымен, ғылым мен зерттеу саласьт түрінде салыстырмалы түрде алғанда жаңа болып табылады. Өйткені, көп басқару кьізметті орындайтын орта буын басшыларының болмауы, баскару кызметтерінің накты және деректі түрде бөлінбеуі, басшылыктың мүрагерлік және тартып алу аркылы берілу әдісі осыған түрткі болады. Қорыта айтканда, XX ғасырға дейінгі кезең де жүйелі, жан жақты түрде баскару ғылыми жайлы ешкім терең ойлана қоймады. Мәселен, XX ғасырдың басындағы Нью -Ланердегі Роберт Оуэннің батыл да тамаша әлеуметтік сипаттағы тәжірибесін ешбір басшы өз тәжірибесінде колданған емес. Баскаша айтканда, соңғы ғасырға дейінгі баскарудың ғылыми әдістемелік маңызы айтарлыктай дамымай келді.
Өндірісті шогырландыру мен жаратылыстану - техникалық білімдері жетістіктері нәтижесінде баскаруға ғылыми жүйе ретінде кызығып коңіл бөлу XX ғасырдың басынан орын аладьт. 1931 жылы жарияланған Фредерик У. Тэйлордың "Ғылыми баскару қағидаларьГ атты еңбегі осы үлкен ғылыми бастаманын үйытқысы еді. Тэйлордың пікірінше, тиімді ғылыми басқару үдайы бақылау, тәжірибе жасау және ой - саналық, топшылау аркылы аныкталған көрсеткіштер көмегімен бизнестІ жандандыратын қызмет саласы болып саналады. Тэйлор өз теориясын түжырымдай отырып мынадай токтамға келді: "Дәстүрлі әдістің орнына ғылым, қарама - карсылықтың орнына -үйлесімділік, дербес жүмыстың орнына ынтымактастық, енбек өнІмділігін арттыру, өте қажетті барынша колайлы жағдай жасау . . . "
Қазіргі кездегі басқару теориясының дамуы ғылыми басқару мектебінің өкілдері Ф. Тейлор және X. Гильберт, Г. Гант, Г. Эмерсон және Г. Фордтың еңбектерімен тығыз байланыстырылады.
Ф. Тейлор ғылыми баскаруды көрсеткіштер уақыт пен міндетті зерттеу, үдайы сұрыптау және баулу, ақшалай ынталандыру салаларын да дамытты.
Ф. Тейлордың ғылыми баскару жүйесінің кағидалары мынадай:
-қызметкерді ғылыми түрде сүрыптау;
-еңбекке мамандандыру;
-енбек акыда ынталандыру жүйесін қолдану;
-жауапкершіліктін әділетті арттыруы.
Л. Гильберттін микрохронометр ойлап тауып, еңбек өнімділігін арттыру мақсатында әр бір операцияға жұмсалған еңбек козғалысы мен уақыт шығынын зерттейді. Г. Эмерсон "Өнімділіктің 12 қағидасы" деп аталатын кәсіпорынды баскаруды төмендегідей белгіледі:
-әр бір басшы мен қызметкер үмтылатын дәл түжырымдалған максат;
-болашак мақсатты ескере отырып, әр бір жаңа процесті талдауға шынайы көңіл бөлу;
-нақты белгіленген тәртіп пен ережеге бағыну;
-кызметкерлерге әділ коңіл бөлу;
-дер кезінде, әрі сенімді есеп беру;
-үйым қызметін мүкият және жедел баскару;
-көрсеткіштер мен жүмыс кестелерІ;
-уақыт, күш-куат пен шығындарды үйлесімді ұштастыра білу;
-операциялар көрсеткішін жасау;
-ереже мен жазбаша нүсқауларды қолдану;
-еңбек өнімділігін арттыру үшін сыйақы төлеу.
Г. Эмерсон алғашкы болып өндіріс пен баскаруды үйымдастырудағы күрделі міндеттерді шешуде әрекеттер кажеттілігін және рационализациялау үғымымен еңгізді.
Г. Форд өндірісті ұйымдастырудағы "Тейлор жүйесін" жетілдіре отырып, төмендегідей атап өтті:
-өндірІс процесі мен оның сатыларын байланыстыра отырып, дәл есептеу мен жоспарлау;
-қажетті жүмыс пен баска ресурстарды әзірлеу;
-стандартты технологиялар мен механизмдерді колдау;
-өндірІсті жетілдіру жолдарын ұнемі қарастыру.
Аталған ғалым практиктер және баскдда еңбектері нәтижесінде баскарудағы ғылыми кағидалар түжырымдамасы осылайша калыптасып дамыды.
Ғылыми басқару мектебінін өкілдері көп жағдайда төменгі буындағы қызметтерді аткаруы себебті, олар еңбек өнімділігін арттырумен ғана шүғылданды. Әкімшілік мектептері пайда болғаннан кейін мамандар баскаруды ұдайы жетілдірумен, әкімшІлік кызметті ұйымдастыру қағидасымен айланысты.
Классикалық мектеп өкілдерінің үйғарымы бойынша басқару-белгілі максатқа жетуде орын алатын катаң әкІмшілік қағида, әдістердің жиынтығы. Мәселен, осы бағытты көрнекі өкІлі Файолдің пікІрінше, әкімшілік ету жан-жакты ауқымын белгілейтін басқарудың бір бөлігі, және де техникалык, коммерциялық, корғаныстык, бухгалтерлік, әкімшілік салаларын қамтиды. Осы кызметтер арасында әкімшІлік әрекет ең маңызды есептелініп, оның элементтері: жоспарлау, үйымдастыру, басшылык ету, үйлестіру және бакылау анықталған. Сонымен катар, А. Файол тәжірибеде кең қолдану тапқан баскарудың 14 кағидасын жасап шығарды. Оларға енетіндер: жауапкершілік, жеке дара басшылык, иерархиялық баскару, жеке және жалпы мүдделер үйлесІмділігІ, мамандандыру, тәртәп, әділеттілік, ынта-ыкылас, лауазымға сәйкестілік, кызметкерлер түрактылығы, орталыктандыру және т. б.
Ұйымдағы басшылық, билік және қүрылым күру проблемаларына көңіл бөліп зерттеуде әкімшілік мектептің келесі бір өкІлі ерекше орын алады. Ол әр түрлі үйымдарды талдай отырып, басшы ие болатын билік сипатына карай
үиымдастырудың негізгі үш кезеңін, яғни харизматикалык, дәстүрлі және идеалды кезеңдерін ажыратып берді. М. Вебер үйымдастырудың аталған түрлерін зерттей келіп, үшінші кезеңге үлкен коңіл бөле отырып, "бюрократтық жүйе қағидаларын" жасап шығарды. Оларға:
-нақтылы еңбек бөлінісі;
-басқару денгейлерінің жіктелуі;
-міндеттер бірыңғайлығымен үйлестірІле қажетті ресми ережелер және стандартар жүйесін жасау;
-әлеуметтік аралык пен әділеттілІк;
-жүмысқа кабылдауда қатаң орын алуы жаткызылады.
XX ғасырдың орта шеніне карай ғылыми баскару және әкімшілІк
мектептердің адам факторына жеткіліксіз көніл бөлуіне жауап ретінде жаңа
бағыт адамдық қатынастар мектебі пайда болды. Онын өзі классикалық
көзқарастағы кемшіліктерді шешу мақсатында пайда болғандықтан, адамдық
қатынастар мектебін кейде неоклассикалык мектеп деп те айтады. ■Адамдық қатынастар мектебінің көрнекті өкілдеріне М. Фоллет, Э. Мэйо, Д. Макгреғор т. б. жатқызылады.
Бүл бағыттың негізгі қағидасы үйымдағы бейресми топтардың ролін анықтау, басқару тәжірибесіндегі психологиялык және әлеуметтік тәсілдері қолданудың жолдарын карастыру болып табылады. М. Фоллет баскаруды "өзгелерд іпайдаланып нәтижеге жету" деп аныктаған болса, ал Э. Мэйо еңбек тиімділігіндегі психологиялык жағдай маңызын атай келе, "Бақытты жүмысшы дегеніміз - тиімдІ жүмысшы" деп түжырымдады. Яғни, осы мектеп өкілдерінің үйғарымы бойынша, басшылык кызметкерлерге көбірек көніл бөліп, камкорлық жасаса, онда олардың қанағаттану сезімдері де, еңбек өнімділігі де жоғары болады.
Тәртіптілік тәсіл, жалпы алғанда, үйымдастыру тиімділігін арттыруды жеке адамдардың мүмкіндігіне ыкпал ету, тиісті қатынастарды калыптастыру максаттарын көздеді. Бастапкы өкілдер ретінде В. Герцберг, Г. Арджерис, Р. Лайкерт. олар өз зерттеулерінде мінез-күлық туралы ғылымдары қолдануға
9
әлеуметтік әрекеттестікті, басшылык пен билік, ынталандыру жүйелерін сипаттау бағыттарына баса назар аударды.
Баскару теориясы мен тәжірибесінің дамып жетілуінде қолданбалы және техникалык ғылым салаларының нәтижелері маңызды орын алды. Математика, статистика, кибернетика пәндері, сондай-ак операцияны зерртеу ғылыми басқару саласындағы міндеттерді белгілеу және шешім кабылдауда тиімді әдіс-тәсілдер мен формаларды іздестіріп табуға және оларды кеңінен қолдануға жағдай тудырды. [3, 4, 6] .
І. 2. Баскррудың функциялары мен макраттары
Экономика - әрбір қоғамдық күрылыстың негізгі іргетасы материалдық өндірістердің даму дәрежесін сипаттайды, коғамдағы аса маңызды барлык процесстерді белгілейді.
Нарықгы экономикаға өту кезеңінде басқару жүйесін одан әрі дамыту және осы кезеңге тән жаңа кдғидаларды басшылықка ала отырып экономиканы жандандыру - бүгінгі күннің өзекті моселелерінің бірі. Осы тауқыметті шешу жөніндегі негізгі тұтқалардың бірі ол өндірісті, жалпы экономиканы іскерлікпен баскдру, нарықгы экономикалыұ кдтынастарды дамыту, оларды қуқықгы тұрғыдан реттеу, ақша-несие, қаржы және валюта кдтынастарын жүзеге асыру.
"Менеджмент" түсінігі шетел тілінен аударғанда - өндірісті баскару, баскдша айтқанда, өндірісті басқару кағидалары мен әдістері, құралдары мен форомаларының жиынтығы деген мағынаны бшдіреді. Олар өндірістің тиімділігін арттыру және пайданы көбейту мақсатымен жасалып кдбылданады. Ал осы түсініктеме сәйкес "менеджер" дегеніміз - өндіріс, өткізу және кызмет көрсету саласындағы ұйымдастыру және басқару жөніндегі шаруашылық
10
дербестегі бар іскер адам, өз ісін егжей-тегжейлі білетін мамандырылған басшы.
Қазіргі наықтық экономика жағдайында кәсіпорындардың өмір сүруі және табыскд жетуі үшін көптеген түтынушыларға ие болуы керек. Бүл кәсіпорындардың негізгі мақсатын аныктауға мүмкіндік береді - яғни кәсіпорынның өмір сүруін қамтамасыз етеін көп тұтынушыларының болуы. Осы көз-карастан карағанда менеджменттің екі маңыз ды саласы бар: маркетинг және инновация. Баскару нарықгык шаруашылық жүйенің даму заңцарымен ретгеледі және өзгермелі сыртқы орта жағдайына кәсіпорынның өндірістік-өткізу қызметінің икемді бейімделуіне бағытталады.
Баскдру ісі үйымға өте маңызды кджетті қызмет болып саналады. Үйым ойдағыдай, табысты іс-әрекеттер жасауы үшін баскдру жөніндегі жүмыстар өте анық баскарылмайтын жүмыстардан бөлініп көрсетілуі тиіс, яғни үйымның баскдру қызметкерлері болуы кджет. Олар өздерінің міндеттемелерімен жауапкершіліктерінің шеңберін анықтап алуы керек. Жалпы басщрудың мак, саттары - болжамдау, жоспарлау және бизнестің көздеген нотижелеріне жету болып табылады. Ал басшылардың міндеттері: өндіріс саласын рационалды үйымдастыру арқылы фирма қызметінің табыстылығын кдмтамасыз ету.
Үйым басшының көзкдрасынан алып карағанда, баскдру кызметкерлері үш категорияға бөлінеді. Баскдру деңгейіндегі адамдар негізінде басқару мен үйым ішіндегі үйлесімділікті кдмтамасыз етеді. Олар қызметтердің әртүрлі формалары мен үйымның әр бөлімшелерінің күш жігерлерінің үлестері жөнінде пікірлеседі. Институционалды деңгейдегі басшылар негізінде үзақ мерзімді жоспарлар жасаумен, мақсаттарды айқындаумен жоне үйымның түрлі өзгерістерге бейімделуін зерттеумен айналысады.
Сонымен, баскдру қызметкерлері төмендегідей болып бөлінеді:
II
- төменгі буын басшылары
- ортаңғы буын басшылары
- жоғарғы буын басшылары
Төменгі буын басшылары - жұмысшылар мен басқа да баскарушы емес к^ізметкерлерді тікелей кдцағалайтын ұйымдастыру деңгейі. Олар негізінде өндіріс міндеттемелерінің орындалуына бақылау жасайды, яғни осы міндеттердің дұрыс орындалуы үшін тікелей мәліметермен қамтамасыз етілуін бақылайды. Бұл буынның бөлініп берілген ресурстардың (шикізаггар, құрал-жабдықтар) қолданылуына, жұмсалуына тікелей жауап береді. Төменгі буын деңгейіне мастер, смена мастері, бөлім меңгерушісі, бизнес мектебінің кафедра меңгерушісі қызметтегі адамдар жатады. Күнделікті жұмыс процесімен айналысатын басшылардың жүмысын ортаңғы деңгей басшылары бақылап, үйлестіріп отырады. Басқарудың ортаңғы буынның басшылары қызметіне мысал ретінде колледж деканын, жөңдеу жұмысын жүргізетін басқарушыны және филиал директорын келтіруге болады.
Ортащы буын басшылары - көп жағдайларда ірі бөлімшелерді немесе ұйымның бІр бөлімін басқарып отырады. Оның жүмысының сипаты бөлімше еңбегінің мазмұнымен аныкгалынады. Мысалы, өнеркәсіп өндірісі басшысының қызметі негізінде төменгі буын басшыларының еңбегін баскдру мен үйлестіру болып табылады, яғни еңбек өнімділігі жөніндегі мәліметтерді талдау және жаңа өнім жасап шығару жөнінде инженермен қарым-қатынасы.
Жоғарғы буын басшыларының қызметтеріне мысал ретінде, президент, корпорация вице-президенті, және корпорацияның бас бухгалтерлерін келтіруге болады.
Баскдрудың мамандануы мен еңбек бөлінісі процесі кезінде баскдру қызметкерлері мына келесі топтарға жіктеледі:
- сызықгы басшылар тобы (кәсіпорын, цех басшылары) .
12
- функционалды басшылар тобы (әртүрлі бөлім басшылары)
- функционалды мамандар тобы (бөлім кызмкеткерлері)
- көмекші қызметкерлер тобы (техникалық қызметкерлер)
- функционалды-сызыктық басшылар тобы (ор қызметбөлімінің көлеміндегі басшылар-экономикалық сүрактаржөніндегі басшы көмекшісі, бас инженер және т. б. )
Баскару қызметкерлерінің жікгелуін қарастырып болғаннан соң төмендегідей екі қорытынды жасауымызға болады:
- баскару органдарын құрған кезде, жоғарыда еңбегін ұйымдастыруды бөлшектепкарастыру қажет;
- жоғарыда айтылған басқару қызмкеткерлерінің әрбір тобынаәртүрлі деңгейдей дайындыктар қажет.
Болашақга басқару процесінің күрделілігіне байланысты, баскдру саласында жаңа мамандар кеңінен қолданылады. Сол себептен де басқару қызметкерлері аппаратының үлғаюы мүмкін деген үйғарымды теріске шығармағанымыз жөн.
Баскдру технологиялары - бүл тиімді басқарушылық әсер ету үшін кдбілеттілік, шаралар мен әдістер жүйесі. Оларға:
- ақпараттарды жинау және өндеу;
- жүмысшыларға тиімді әсер ету қүралдары;
- баскдру зандылыктарын анықтау негіздері, принциптері;
- бақылау жүйесін өңдеу және еңгізу жолдарымен әдістеріжатады.
Басқару технологиясының объектілеріне адам, үйым, қоғам жатады. Үйымның ерекшелігіне байланысты келесІ технология түрлері қолданылады:
Мақсаттар бойынша баскцру технологиясы мақсаттарды құру методикасы жоқ болғанда, мақсаттар мен міндеттерді жүзеге асыру
13
статистикасы жоқ болғанда, мақсаттар мен міндеттерді талдау қүжаттары жоқ болғанда т. б. жағдайларда қолданылады.
Нәтижелер бойынша баск&ру технологиясы көптеген жұмысшылар тек кдна бір жұмыс орыны мен шектелген кезде, фирма аймағында өз тауарларын сататын дүкендері болмағанда, жұмысшылар ұйым бұйымдарын ұрлағанда, қоймалар өнімдер мен толып кеткен кезде қолданылады.
Кджеттшктер мен қызыіушылыідпврды есепке алу технологиясы жұмысшылар компанияның болашағы түралы аз білгенде, кадрлар ағымы үлкен болғанда, өндірістік травмалар көп болғанда қолданылады.
Жекелеген жағдайларда баскрру технологиясы жоғары білімді мамандар жұмыстан босаған кезде, басшалыр жұмыс орнында аз болғанда, компания жаңа қүрал-жабдықтар мен кдмтылған кезде, жүмысшылар тиімді іскерлік кдтынас болғанда қолданылады.
Персонал цызметін активизациялау технологиясы
жүмысшылардың инициативасы жок. болған кезде, көп уақыт өндірістік кайшылықгарды шешуге кеткенде, васшылар мәжілістерді өз кабинетінде өткізгенде, үйымда жастар аз болған жағдайда қолданылуда. [21] .
Ьастру жүйесіндегі щ>ізмет түрлері
Баскдру - ұйымның дамуы мен дүрыс жұмыс істеуіне міндетті түрдегі кджетті қызмет болып саналады. Баскдру қызметі мына келесіу бағытгар арқылы аныкхалынады:
- объектінің дамуы мен жүмыс істеуін анык^айтын мақсаггарарқылы; •
- сол көздеген мақсаттарға жету үшін қажетті құрал-жабдықтармен әдістерін қолдану;
14
- осы мақсаттарға сәйкес нәтижелер алу үшін барлық өндірісте
катысушылардың күш жігерлерін біріктіріп, үйлестіру.Нарық жағдайына, жаңалыктар енгізуіне, еңбек өнімділігіне, қаржы және еңбек ресурстарымен кдмтамасыз етуге, қызметкерлер еңбегінің тиімділігІ мен олардың өзара қарым қатынасына т. б. негізгі сала қызметтеріне сәйкес жоғарғы деңгей басшылары мақсаггар белгілейді.
Басқару қызметі - баскдрудың жүзеге асыратын көрсеткіштерімен, жұмыс істеу нормаларымен кері байланыспен, ауыткуларды жоспарланған нәтижелер мен максатгарға сәйкестендіріп реттеулермен өте тығыз байланысты. Егер өткізілген өнім көлемі жоспарланғаннан төмен болған жағдайда, онда мына төменде көрсетілген түзету амаддарын қоддану қажет:
- жарнаманы күшейту;
- өнім өткізу ісімен айналысатын қызметкерлер санын арттыру;
- бағаны өзгерту;
- өнім ісімен айналысатын кызметкерлердің білім деңгейлерінкөтеруді үйымдастыру;
- өнім сапасын жетілдіру жүмыстарын жүргізу.
Өте тез арада қажетті нәтижелерге қол жеткізу үшін ұйымды баскдру жолы нақты және карапайым тұрде болуы керек.
Кез келген үйымға қолданбалы басқару қызметі - басшы орындайтын кызметтерді жүзеге асыру арқылы жасалынады. Жалпы сипаты бар мамандандырылған басқару қызметтері, яғни жоспарлау, үйымдастыру, бақылаумен байланысты болады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz