Бостандық пен құқық кепілі

1 Қазіргі замандағы адам құқықтары
2 Бала құқықтары жөніндегі конвенция

– Сағынбек Тоқабайұлы, сіз Қазақ¬стан¬ның тәуелсіздік алғаннан кейінгі еуро¬палық елдердегі алғашқы елшілерінің бірі болдыңыз және әрине, осы елдердегі адам құқықтарына қатысты ахуалдар өзіңізге етене таныс екені анық. Ендеше, айтыңыз¬шы, осы құқық қорғаудың еуропалық стан-дарттары біздің мемлекетімізге сай келе ме?
– Он екі жыл ішінде Еуроодақтың он екі елінде Төтенше және өкілетті елші болып қызмет істедім және жоғары деңгейдегі он екі сапарды ұйымдастыруға қатыстым. Әрине, Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымында және БҰҰ-ның Венадағы штаб-пәтеріндегі барлық халықаралық ұйымдарындағы еліміздің өкілі ретінде Еуроодаққа қаты¬сатын мемлекет¬тердегі адам құқықтарына байланысты жағдайды кеңінен біліп отырдым.
Еуропа құрлығындағы ең көне өңірлік ұйым Еуропа кеңесі екендігі белгілі. Оның мүшелері 1953 жылы 3 қыркүйекте күшіне енген Адам құқықтары мен оның негізгі бостандықтарын қорғау туралы Еуропалық конвенцияны қабылдаған болатын. Сөйтіп, кейін мұның қабылданғанына 25 жыл өткенде оған Еуропа кеңесінің барлық мүшелері қатысатын болды. Ал Еуропалық конвенцияның құндылығы бекітілген құқықтар мен бостандықтарда ғана емес, сонымен қатар оны атқарудың айрықша, өміршең және дамушы тетіктерін жасауда деп түсінген дұрыс.
Әрине, адам құқықтарын қорғау сала¬сындағы жалпыға ортақ мойындалған еуро¬палық стандарттар біздің еліміз үшін де тартымды, өйткені біз ЕҚЫҰ-ның мү¬ше¬сіміз. Олардың кейбіреуін біз Комис¬сия қыз-метінде пайдалануды біртіндеп енгізіп отырмыз. Бірақ, бұл жағдайда ұлт-тық заң¬намамыз бен құқық қолдану тәжі¬рибесінің ерекшеліктерін де ескеретін боламыз.
– “Дипломатия – мүмкіндік өнері” дейді ғой, сіздің кітаптарыңыздың бірі де солай аталады. Ал адам құқықтарының мәнісін қандай формуламен айқындауға болады және оларды қорғауда дипломатия¬лық өнер қалай пайдаға асуы мүмкін?