Жалпы экологияға кіріспе



1 Жалпы экологияға кіріспе.
2 Экология ғылымының даму тарихы
3 Экология туралы түсінік және оның пайда болуы.
Адамзат қоғамының табиғатпен қарым – қатынасы қазіргі заманның ең маңызды проблемаларының біріне айналды. Адам жерде пайда болган кезден бастап оның биосфераға тигізетін әсері үнемі үдеп отырды. Бірақ тек индустриалдық қоғам және демографиялық жарылыс жағдайында ғана Адам әрекетінің жағымсыз зардаптары ғаламдық сипатқа ие болды. Қоршаған орта бұған дейін ешқашан байқалмаған қарқынмен ластанып жатыр. Энергетикалық және минералдық ресурстардың сарқылу үрдісі байқала бастады. Антропогендік әрекеттің саналуан түрлері жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлерінің тікелей немесе жанама түрде жойылуына әкеліп соқты. Табиғи ортаның химиялық ластануы, радиациялық жағдай, азық –түлік пен ауыз судың сапасының нашарлауы және т.б. халықтың денсаулығының нашарлауына әкеліп соқты. Бірқатар ғаламдық ээкологиялық проблемалар пайда болды: жылыжай эффекті, озон қабатының жарыруы, әлемдік мұхиттың ластануы, шөлдену және т.б. Экономиканың экстенсивті дамуына байланысты экологиялық жағдай Қазақстанда да күрт нашарлады: Арал экожүйесінің бұзылуы, Каспий маңында және Шығыс Қазақстандағы қолайсыз экологиялық жағдай; Семей сынақ алаңына іргелес жатқан территориялар, топырақтың құнарсыздануы және т.т.
Экология мақсаты студенттерде қоршаған ортаға және өз денсаулығына ұқыптылықпен қарау сезімін қалыптастыру. Мұндай көзқарас болашақ магистрлардын экологиялық тұрқыдан сауатты шешімдер қабылдап, сол арқылы биосфераның тұрақты дамуына көмектесуіне септігін тигізеді.
Пәнді оқытқандағы міндет:
- тірі ағзалардың, әртүрлі деңгейде ұйымдастырылған экожүйелердің, бүкіл биосфераның қызмет атқаруының негізгі заңдылықтарын және олардың тұрақтылығын оқып-білу;
- биосфера компоненттерінің өзара әсерлесу заңдылықтары және адамның шаруашылық әрекеттерінің, әсіресе табиғатты қарқынды пайдалану кезіндегі салдарлары туралы білімдерді қалыптастыру;
- әртүрлі мемлекеттердегі және Қазақстан Республикасындағы тұрақты дамудың тұжырымдамалары, стратегиясы және практикалық міндеттері туралы заманауй түсініктерді қалыптастыру.

Жалпы экологияға кіріспе. Экология пәні, оның міндеттері мен әдістері
Адамзат қоғамының табиғатпен қарым – қатынасы қазіргі заманның ең
маңызды проблемаларының біріне айналды. Адам жерде пайда болган кезден
бастап оның биосфераға тигізетін әсері үнемі үдеп отырды. Бірақ тек
индустриалдық қоғам және демографиялық жарылыс жағдайында ғана Адам
әрекетінің жағымсыз зардаптары ғаламдық сипатқа ие болды. Қоршаған орта
бұған дейін ешқашан байқалмаған қарқынмен ластанып жатыр. Энергетикалық
және минералдық ресурстардың сарқылу үрдісі байқала бастады. Антропогендік
әрекеттің саналуан түрлері жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлерінің
тікелей немесе жанама түрде жойылуына әкеліп соқты. Табиғи ортаның химиялық
ластануы, радиациялық жағдай, азық –түлік пен ауыз судың сапасының
нашарлауы және т.б. халықтың денсаулығының нашарлауына әкеліп соқты.
Бірқатар ғаламдық ээкологиялық проблемалар пайда болды: жылыжай эффекті,
озон қабатының жарыруы, әлемдік мұхиттың ластануы, шөлдену және т.б.
Экономиканың экстенсивті дамуына байланысты экологиялық жағдай Қазақстанда
да күрт нашарлады: Арал экожүйесінің бұзылуы, Каспий маңында және Шығыс
Қазақстандағы қолайсыз экологиялық жағдай; Семей сынақ алаңына іргелес
жатқан территориялар, топырақтың құнарсыздануы және т.т.
Экология мақсаты студенттерде қоршаған ортаға және өз денсаулығына
ұқыптылықпен қарау сезімін қалыптастыру. Мұндай көзқарас болашақ
магистрлардын экологиялық тұрқыдан сауатты шешімдер қабылдап, сол арқылы
биосфераның тұрақты дамуына көмектесуіне септігін тигізеді.
Пәнді оқытқандағы міндет:
- тірі ағзалардың, әртүрлі деңгейде ұйымдастырылған экожүйелердің,
бүкіл биосфераның қызмет атқаруының негізгі заңдылықтарын және олардың
тұрақтылығын оқып-білу;
- биосфера компоненттерінің өзара әсерлесу заңдылықтары және адамның
шаруашылық әрекеттерінің, әсіресе табиғатты қарқынды пайдалану кезіндегі
салдарлары туралы білімдерді қалыптастыру;
- әртүрлі мемлекеттердегі және Қазақстан Республикасындағы тұрақты
дамудың тұжырымдамалары, стратегиясы және практикалық міндеттері туралы
заманауй түсініктерді қалыптастыру.

Экология ғылымының даму тарихы
“Тұрақты даму” ұғымының пайда болу тарихы: Рим клубы, Медоуз және
Форестер еңбектері (өсу шектері, 1972). БҰҰ-ның қоршаған орта жөніндегі
бірінші конференциясының декларациясы (Стокгольм, 1972). Рио-де-Жанейрода
(1992) және Йоханнесбургте (2002) өткен Дүниежүзілік саммиттер. Еуропа
қалаларының тұрақты даму хартиясы (Ольборг қаласы, Дания, 1994). Тұрақты
даму факторлары: экологиялық фактор (өркениет дами алалтын дәліз
шекаралары), экономикалық фактор (нарық жүйесін қайта құру),әлеуметтік
фактор (ауылшаруашылық өндірісі, адам құқықтары, демография). Тұрақты
дамудың стратегиясы мен принциптері. Тұрақты даму деңгейлері–жергілікті,
аймақтық ұлттық, мемлекетаралық, әлемдік деңгейлері. Әр деңгейдегі тұрақты
даму мүмкіншіліктерін анықтаушы факторлар. Тұрақты дамуды қамтамасыз ету
жолындағы халықаралық ынтымақтастық. Тұрақты дамудың ғылыми теориясын жасау
жолындағы халықаралық ұйымдардың қызметі.

Экология туралы түсінік және оның пайда болуы.
Қазіргі заманғы экологияның мәні мен міндеттері. Экология ғылымының
негізгі зерттейтін бағыттары.Экологияның неігзгі даму
кезеңдері.Экологияның зерттеу әдістері. Адам экологиясы және халықтық
экология бағыттары. Биологиялық –экологиялық зерттеулер
бағыты.Экологияның басқа ғылымдармен байланысы. Экологияның салалары.

Табиғи ресурстар және табиғатты ұтымды
пайдалану – ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Есіл қалалық экологиясы
Экологиялық мәселелерді экономика тарапынан шешу
Ұлттық экологиялық проблемалар
Табиғатты пайдалану экономикасы
Экологиялық менеджменті және экологиялық басқару
Арал экологиясының ахуалы
Zhan Travel турфирмасы негізінде тұрақты туризмді дамыту жолдарын талдау
Адамның экологияға тәуелді аурулары
Қазіргі таңдағы экология ғылымының құрылымы
Автокөліктің экологияға зияны
Пәндер