Гүлшоғы

Жоспар
Кіріспе

1. ГҮЛШОҒЫ (ГҮЛШОҒЫРЫ)
2. ГҮЛШОҒЫНЫҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ
3. Күрделі симподиальды, немесе цимозды (шектеулі) гүлшоғы
4.Күрделі моноподиальды, немесе рацемозды (шектеусіз) гүлшоғы

Гүлшоғыры деп өркеннің жоғарғы, көп жағдайда шашыраңқы тарамдалған, гүл беретін бөлігін айтады. Гүлшоғының өсінің буыңдарында жапырақтар орналасады. Олар өркеннің вегетативтік жапырағына ұқсас болуыда, немесе түрі өзгерген, фотосинтездік қабілетін жоғалтқан болуыда мүмкін. Бұларға гүлдің жабыңдық жапырақтары прицветники) және гүлсағағының жабыңдық жапырақшалары жатады.
Гүлшоғының жекелеген гүлдерден биологиялық артықшылықтары болады. Оларға мыналарды жатқызуға болады:
1)гүлшоғында тозаңцанудың жүру мүмкіңдігі бірден-бір арта түседі;
2)гүлшоғындағы гүлдердің біртіндеп ашылуына байланысты, олардың сыртқы ортаның қолайсыз әсерінен зақымдануы азаяды.
Гүлшоғының екі типі болады: күрделі гүлшоғы, бұл жағдайда гүлдер негізгі өстің тармақтарында орналасады және жай гүлшоғы, бұл жағдайда гүлдердің сағағы болады, немесе сағақсыз тікелей негізгі өстің өзіне орналасады.
Күрделі гүлшоғы өстерінің ұзындыққа өсу ерекшеліктеріне қарай симподиальды (шектеулі) және моноподи-альды (шектеусіз) болып екіге бөлінеді.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ГҮЛШОҒЫ (ГҮЛШОҒЫРЫ)

Гүлшоғыры деп өркеннің жоғарғы, көп жағдайда шашыраңқы тарамдалған, гүл
беретін бөлігін айтады. Гүлшоғының өсінің буыңдарында жапырақтар
орналасады. Олар өркеннің вегетативтік жапырағына ұқсас болуыда, немесе
түрі өзгерген, фотосинтездік қабілетін жоғалтқан болуыда мүмкін. Бұларға
гүлдің жабыңдық жапырақтары прицветники) және гүлсағағының жабыңдық
жапырақшалары жатады.
Гүлшоғының жекелеген гүлдерден биологиялық артықшылықтары болады. Оларға
мыналарды жатқызуға болады:
1)гүлшоғында тозаңцанудың жүру мүмкіңдігі бірден-бір арта түседі;
2)гүлшоғындағы гүлдердің біртіндеп ашылуына байланысты, олардың сыртқы
ортаның қолайсыз әсерінен зақымдануы азаяды.

ГҮЛШОҒЫНЫҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ

Гүлшоғының екі типі болады: күрделі гүлшоғы, бұл жағдайда гүлдер негізгі
өстің тармақтарында орналасады және жай гүлшоғы, бұл жағдайда гүлдердің
сағағы болады, немесе сағақсыз тікелей негізгі өстің өзіне орналасады.
Күрделі гүлшоғы өстерінің ұзындыққа өсу ерекшеліктеріне қарай
симподиальды (шектеулі) және моноподи-альды (шектеусіз) болып екіге
бөлінеді.

Күрделі симподиальды, немесе цимозды (шектеулі) гүлшоғы

Күрделі симподиальды гүлшоғының негізгі өсі гүлмен аяқталады, гүлдерінің
ашылуы жоғарғы жағынан басталып, бүйірлік бүтақтарына қарай жүреді, ал
егерде гүлдері бір деңгейде орналасқан болса, онда олардың ашылуы шоқтың
ортасынан шетіне қарай жүреді. Күрделі симподиальды гүлшоғына мыналар
жатады (126-сурет).
Монохазий — негізгі өсі гүлмен аяқталады, оның төменгі жағынан екінші
реттегі жаңа өс пайда болады, ол да гүлмен аяқталады. Бұдан соңғы пайда
болған гүлдер де осы ретпен бүйірлеп өсіп, гүлдеп одан әрі жалғаса береді.
Монохазий бұйра (завиток) жөне ирек (извилина) гүлшоқтары болып екіге
бөлінеді.
Гүлшоғы орналасқан негізгі өсі гүлмен аяқталса, оның төменгі жағынан
кеткен гүлдердің барлығы оның не кілең оң жағыңда, болмаса тек сол жағында
бірыңғай орналасса, оңда мүңдай гүлшоғын бұйра гүлшоғыдеп атайды (көкбас-
гүлде — синяк, помидорда, ландышта және т.б.).
Гүлшоғы орналасқан негізгі өсі гүлмен аяқталса, оның төменгі жағынан кеткен
гүл бүтақтарының бірі оның оң жағынан, екіншісі сол жағынан кезектесіп
кетіп отырса, онда мұндай гүлшоғын ирек гүлшоғы деп атайды (гладиолуста,
гравилатта және т.б.).Дихазий — негізгі өсі гүлмен аяқталады, оның төменгі
жағынан екі қарама-қарсы орналасқан жаңа өстер кетеді, олардың әрқайсысы
гүлмен аяқталады. Осылайша гүлшоғының бұтақтануы одан әрі жалғаса береді.
Бұл жағдайда жаңа өстер аналық өстен біршама биік түрады. Соның нәтижесінде
төменгі реттік гүлдері — гүлшоғының төменгі жағыңда, ал жоғарғы реттік
гүлдері — жоғарғы жағында орналасады (қалампырда — гвоздика, тенге
жапырақта — манжетка және т.б.).Плейхазий — негізгі өсі бір гүлмен
аяқталады, оның төменгі жағынан екіден көп қарама-қарсы немесе кезектесіп
орналасқан, өз кезегінде гүлдермен аяқталатын жаңа өстер кетеді
(сүттігенде, қызыл ырғайда, гортензияда және т.б.).Тирс.Тирс деп негізгі
өсі моноподиальды бүтақтанып гүлмен аяқталатын, ал бүйірлік өстері
симподиальды бұтақтанып гүлдер беретін аралас гүлшоғын атайды. Көпшілік
жағдайда тирсті қосарлы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.