Ғылыми мекемелер және қоғамдардың құрылуы

1 Ғылыми мекемелер және қоғамдардың құрылуы
2 ХІХ ғасырдың екінші жартысы . ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан ғылымының дамуы, оған ат салысқан ғалымдар.
3 Қазақстан егемендік алғаннан кейінгі ғылымның дамуы.
4 Оқу ағарту сауатсыздықты жою жолындағы күрес.

19 ғасырдың аяғында қоғамның көптеген өкілдері жергелікті жерлердегі кең-байтақ Қазақстан кеңістігін зерттеу жөнінде алға қойған міндеттерді атқара алмай отырғаны белгілі болды. Сөйтіп күн тәртібіне, бөлімдер құрамына бөлімшілер ашу туралы мәселе қойылды. Батыс Сібір бөлімі Семей бөлімшесі ашылуы осылай дайындалды. Өлкені зерттеу ісіне қосқан үлес сондай – ақ өзінің ғылыми практикалық жұмысы бойынша ол Қазақстанның шығысындағы асма ірі ғылыми мекемеге айналды. Бұған біріншіден айдауда жүрген зиялылардың көптеп шоғырлануы ықпал етті. Екіншіден Семейдің өкілдері ірі экономикалық –мәдени орталыққа айналуы себеп болды. Ғылыми іздестіру жұмысын жүргізген көптеген ғалымдар географиялық қоғамның жұмысынан қол үзбеді. Негізінен алғанда бұлар географаттар және басқа да жаратылыстану ғылымы пәндерінің өкілдері болатын. Олар географиялық ғылымның одан әрі дамуына және сол кездегі жаратылыстанудың жалпы ағында одан мамандандырудың ой елегінен тереңдете өткізді. Ғылыми ізденістердің алуан түрлі болуы жөнінде көп мөлшерде бағдарламалар мен нұсқаулар таратты. Олар 1500 ал кейде 6000 дейін жетті. Ал ауыл зиялыларына түсінікті тілмен жазылды. Сонымен бірге ол өз кезіндегі ғылыми жетістіктер деңгейінде жасалып елдің әр түрлі мекендеріне жіберілді. 19 ғасырдың 80-жылдарынан бастап, 1917 жылға дейін Қазақстанды тікелей географиялық, биологиялық және басқа зертеулер және де көптеген нұсқаулар мен бағдарламар жасады. 20 ғасырдың басында Ресей бұратаналарының әлеуметтік және экономикалық жағдайына деген ғылыми ынта ықылас өсе түсті. Қоғам қызметінің аса маңызды бөлігі экспедициялық жұмыс болды.