Әлемді үрей елесі кезіп жүр

Біз соғысты көрмедік. Біздің бақытымыз сол, қан-талапай қырқыс, ту-талақай талау, қанкешу, қиын-қыстау, осының ешбірінің ащы дәмін татпадық. Зұлымдықтың оты құшып өткен жер жаһандағы қилы-қилы қасіреттер «тарих» атты кітапқа тасқа қашалғандай басылды, жазылды, сақталды. Сол сақалы сапсиған ақсақал тарих-кітап арқылы өткеннің өртті жылдарын оқып-білдік. Көгілдір экраннан көрдік. Керуен көш. Елім-айлаған жұрт. Зарлаған дауыс. Репрессия. Атылған, асылған қайраткерлер. Ұрпағын құл етуді көксеген қандықол патша-шабармандармен алысу. Атамекенді тұл етуге асыққан жауыздармен жұлысу. Қайран да қайран қазақтың есіл ерлері! «Арманымды ардақтайтын жұртым, азат күнді күтіп алар ұрпағым бар!» деп, қара жерді қара түнек қаптаса да бір үміттің шырағын сөндірмей шыбын жанын шырқыратып қиып кетті. Қаншама рет қазақтың басына біржолата жойылып кету қаупі төнді. Ұлттық ерекшелігінен айырылып, құмға судай сіңіп кетуге сәл-ақ қалды. Бірақ, Құдайдың өзі бізге жар болған шығар, ұлттық архетиптерімізді аман сақтап келдік. Енді айналаңызға қараңызшы. Құдай маңдайымызға бейбіт те азат өмірдің бал шырын татуды жазыпты. Сол бал шырынның қадірін сезініп жүрміз бе біз?
Әр елдің өз қайғысы бар. Бір елдер халқын кедейшіліктен құтқара алмай зар илеуде. Бір ел жаппай жұққан дерттен, енді бір ел соғыстан, зілзаладан зардап шегуде. Ал мен баяндағалы отырған мынадай «жан дерті» барлық мемлекеттерге тән дерт. Бізге сырттай қараған сыншы жылтырақ, әшекейлі осынау қоғамның заңды мүшелері іштей іріп, рухы шіріп жатқанын байқамайды. Адамдар көздеген мақсатына жетіп жатыр. Тұрмыс түзелді. Мемлекет тұрақты дамуға бет алды. Экономикамыз гүлдеп, еліміз көркейіп келеді. Жалақы көбейді. Жұмыссыздардың саны азайды. Бірақ, «болашағы жарқын» деп дардай ат таққан елдің жастары ел аман, жұрт тынышта өз өміріне қиянат жасап, ың-шыңсыз арқанға асыла салатыны несі? Неге көңіл күйі күндіз де түн, түнде де түннің кебін киеді? Неге маңдайына шоқпар тимесе де шортандай қайғыға батып жүреді? Сонау биіктігі көкпен таласқан көпқабатты үйлерде тірлік кешкен жас семьяларды алайықшы. Олар не ішем, не кием демей өсті. Ата-аналары «біз көрген сұмдықты балаларымыз көрмесін» деп қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай бақты. Есейгенше қалағанының бәрін алдына тосты. Жағдайын жасады. Балалары егін екпеді, соқамен жер жыртпады. Мал бақпады, оны суғарып, маңдайын ыстық терге малшындырмады. Табанына тікенек кіргізбей ақсаусақ боп өсті. Бірақ олар бақыттың бақшасында бұлбұл боп сайрап жүр деп ойласаңыз қатты қателесесіз. Бақытты болу олар үшін мүмкін емес нәрсе секілді. Күйзеліс, күңіреніс бет-жүзін жаулап алған. Сұрасаң «өмірден түңіліп жүрмін» - дейді. Осы өмірді жек көретіні жайлы мұңын төгіп-төгіп кеп-кеп қалса, құдай басқа салмасын, трагедияның атасы Эсхил, Гомерлерден асып түспесе кем емес. Осы біздің ата-әжелеріміз мың-миллион қиыншылықты бастан кешіп, тақыр кедей болып өссе де онысын сөз қылмайды ғой. Ал біз ше? Біз солар көрген қасіреттің бірін де көрмедік қой. Солар бізге бар жақсылығын жасап кетпеді ме? «Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұламаның» зауалы, жоңғар шапқыншылығы, басқа да «зар заман» қасіретінің нақты себебі бар. Ал мынадай жұмбақ «аурудың» жаппай белең алуын түсіну мүмкін болмай тұр. Бұл өзі қанша жылдарға созылуы мүмкін? Бұл өзі ақырзаманның басталуын көрсетпей ме? Адамдар өз жандарын өздері қиюы арқылы мына жердегі тіршілікті тоқтатпақ па? Түсініксіз. Ешкім де бізге нақтылы жауап бере алмайды. Бірақ, әркім өзінше жауап іздейді.