Қазақстандағы мемлекеттік иелігінен алу мен жекешелендіру



1. Қазақстандағы мемлекеттік иелігінен алу мен жекешелендіру
2. Жаппай жекешелендіру
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Әншейін немесе қалдық құны несиеге сатылатын жекешелендіру тәсілі бір қарағанда дұрыс сияқты, өйткені халық арасында әлеуметттік наразылықты болдырмайды және ол қысқа мерзімде жүргізіледі, ваучер, акцияға қосымша шығындарды қажет етпейді. Бұл жолы барлық проблемаларды кейінге қалдырды, оны жақтаушылар жекешелендіруді байқамайды, одан алшақтайды, ал жекешелендіру – тек мемлекеттік меншікті жеке кәсіпорындарға беру емес, капиталдың құрылымдық қайта құрылуы, ол үшін белгілі көлемде қаржы қажет. Ал бұл кедейленген халықта жоқ, дүниеге жаңа кемен тақыпкерлердің қаржы – қорлары жеткіліксіз. Мұның үстіне тәжірибе көрсеткендей «ешбір жерде еңбек ұжымына меншікті әншейін беру керек, олар басқаларға қарағанда оны жақсы пайдаланады» деген аргумент кең тараған емес.
Бүгінде Қазақстандағы мемлекеттік иелігінен алу мен жекешелендірудің ұлттық бағдарламасы негізінен ресейлік үлгіні қайталайды. Купондық жекешелендіру мақсаты біздерді үміттендіреді әрбіреуі мемлекеттік игіліктің бір бөлігін алады сөйтіп әркімнің ұлттық өнімді өндіруге қатысты болуы керек. Кәсіпорындардың нарықтық құны өндірістің рентабельділігіне қатысты. Қазір өнеркәсіптегі кәсіпорындардың үштен бірі, ауыл шаруашылығындағылардың жартысы шығынмен істейді, қалғандардың біразы рентабельділігі төмен. Егер рентабельділік өлшемімен қарасақ, Қазақстанның ИЖҚ – ларының құны нөлге тең. Шығынмен істейтін кәсіпорындар олардың құрал – жабдықтары мен қозғалмайтын қорлары, егер соңғыларын нарықтық бағамен сатсақ және түскен қаржыны ИЖҚ – ның иелеріне бөлсек арзан емес. Және шығынға ұшырады деген кәсіпорындар шынында банкрот емес. өз кезінде олардың басшылары кәсіпорындарды сөзсіз күйреуден сақтау үшін, кәсіпорындар негізінде «қосалқы» кіші кәсіпорындарын құрды, ал бұған оларды мемлекеттің экономикалық саясаты әкелді. Мұндай кіші кәсіпорындар мен коммерциялық фирмалар «кіру мен шығу есікткріне» тосқауыл қойды, жабдықтарды өнімді өткізуді өз міндетіне алды, табысты бөлуді де сөйтті. Кәсіпорын формальдық жағынан банкрот болады, ал іс жүзінде онда отырғандарда құрылымдар борышы мен инвесторларға тарайтын қаржылары бар.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Қазақстан 2030 Ел Президентінің Қазақстан халқына жолдауы.
2. Г.В. Пиханов, Таңдамалы философиялық шығармалар.
3. Ержан Жатқанбаев, Аралас экономика негіздері, 1996.
4. КазНу хабаршысы, 2004 №1.
5. Агропромышленный комплекс Казахстана, 1992.
6. М.В. Сокович, Жоспарлылық пен тауарды салыстыру келіспейді.
7. Қазақстан Республикасы мем. Мүлік комитеті ГПФ 10, аукцион материалдары, 1995 23 қаңтар.
8. Т. Алшынбаев, Где конец беспределу, журнал Казахстана: экономика и жизнь, 1992 №3.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
Әншейін немесе қалдық құны несиеге сатылатын жекешелендіру тәсілі бір
қарағанда дұрыс сияқты, өйткені халық арасында әлеуметттік наразылықты
болдырмайды және ол қысқа мерзімде жүргізіледі, ваучер, акцияға қосымша
шығындарды қажет етпейді. Бұл жолы барлық проблемаларды кейінге қалдырды,
оны жақтаушылар жекешелендіруді байқамайды, одан алшақтайды, ал
жекешелендіру – тек мемлекеттік меншікті жеке кәсіпорындарға беру емес,
капиталдың құрылымдық қайта құрылуы, ол үшін белгілі көлемде қаржы қажет.
Ал бұл кедейленген халықта жоқ, дүниеге жаңа кемен тақыпкерлердің қаржы –
қорлары жеткіліксіз. Мұның үстіне тәжірибе көрсеткендей ешбір жерде еңбек
ұжымына меншікті әншейін беру керек, олар басқаларға қарағанда оны жақсы
пайдаланады деген аргумент кең тараған емес.
Бүгінде Қазақстандағы мемлекеттік иелігінен алу мен жекешелендірудің
ұлттық бағдарламасы негізінен ресейлік үлгіні қайталайды. Купондық
жекешелендіру мақсаты біздерді үміттендіреді әрбіреуі мемлекеттік игіліктің
бір бөлігін алады сөйтіп әркімнің ұлттық өнімді өндіруге қатысты болуы
керек. Кәсіпорындардың нарықтық құны өндірістің рентабельділігіне қатысты.
Қазір өнеркәсіптегі кәсіпорындардың үштен бірі, ауыл шаруашылығындағылардың
жартысы шығынмен істейді, қалғандардың біразы рентабельділігі төмен. Егер
рентабельділік өлшемімен қарасақ, Қазақстанның ИЖҚ – ларының құны нөлге
тең. Шығынмен істейтін кәсіпорындар олардың құрал – жабдықтары мен
қозғалмайтын қорлары, егер соңғыларын нарықтық бағамен сатсақ және түскен
қаржыны ИЖҚ – ның иелеріне бөлсек арзан емес. Және шығынға ұшырады деген
кәсіпорындар шынында банкрот емес. өз кезінде олардың басшылары
кәсіпорындарды сөзсіз күйреуден сақтау үшін, кәсіпорындар негізінде
қосалқы кіші кәсіпорындарын құрды, ал бұған оларды мемлекеттің
экономикалық саясаты әкелді. Мұндай кіші кәсіпорындар мен коммерциялық
фирмалар кіру мен шығу есікткріне тосқауыл қойды, жабдықтарды өнімді
өткізуді өз міндетіне алды, табысты бөлуді де сөйтті. Кәсіпорын формальдық
жағынан банкрот болады, ал іс жүзінде онда отырғандарда құрылымдар борышы
мен инвесторларға тарайтын қаржылары бар. Бүгінгі экономикалық жағдай
оларға тиімді, кәсіпорынның банкрот болғанына қарамастан, бұл факторлар
жекешелендіру барысында назарға алынбайды, әсіресе өндірісті бағалау,
қалдық баланс жасағанда. Купондық жекешелендірудің ең басты кемшілігі
мемлекеттік жекешелендіру қоры жүргізілген аукциондарға жеңіл және тамақ
өнеркәсібінің кәсіпорындары шығарылады. Қазіргі кезде бұл өнеркәсіп
саласының кәсіпорындары аз пайда келтіретіндер, олардың техникалық
жарақтануы әлдеқашан ескірген, өндірістік қорлар тозған.
Жаппай жекешелендіру тәсілін проблеманы шешудің ең әділетті жолы деп
жариялауда, өйткені ол жүзеге асқан жағдайда барлық азаматтар
жекешелендірілген мүліктен тең көлемде үлес алатын еді. Сонымен қатар
реформаның бастапқы кезінде жүздеген кәсіпорындардың акциясына баға
белгілеу прблемасы болмас еді. Меншік құқылығы экономикалық баға немесе
талдаудан бұрын болатын еді. Ең соңында, процестің тез болуы заңсыз
жекешелендіруді болдырмайды, сонымен қатар жекешелендіруді созуға болатын
мүлік бұйымдарына жол бермейді.
Соңғы кезде Қазақстанда шетел капиталын қатыстыратын бірлескен
кәсіпорындар құру процесі кең қанат жаюда. 1995 жылдың бірінші қаңтарында
республикада 2025 бірлескен кәсіпорындар тіркелді. Олардың экспорты 223,9
млн. доллар. Бірлескен кәсіпорындар экспортының шикізаттық бағыты басым,
экспорттық 98% - і шикізат пен материалдар. Ипорттың тауар құрылымында
халық тұтынатын тауарлар үлесі 46% машина және жабдықтар 28% шикізат пен
материалдар 18%. Қорытынды: шетел инвестициясына қазіргі заманғы технология
алдыңғы қатарлы басқару мен маркетинг үшін қажет. Бірақ шетел капиталы
арқылы өндірістің құрылымын және оны басқаруды қайта құрамыс деген үміт
негізсіз. Шетел капиталы ұлттық экономиканың ашықтығын, дүниежүзілік
шаруашылық интеграциясына ендіру жолы деп қарауы тиіс. Ол отандық
кәсіпкерлердің нарықтық қатынастарға бейімделу тәсілі, әлемдік
өлшемге сәйкес шаруашылық қызметін реттеу әдісі ретінде қарау керек.
Аралас экономика құру барысында бұл ең маңызды мәселе. Мұнда басқа
факторлардың орны ерекше. Осылардың ішінде адамдардың жаңаны
қабылдауы, экономикалық мінез- құлқы мен ойлау мәдениеті, шеберлілігі.
Сонымен қатар шетел капиталының нақтылығы мен несие ағымын бақылау керек.
Жаңа өндірістік қуаттарды жасау үшін өндірістік капитал, оның заттай түрін
импорттау керек.
Соңғы кезде шетед кәсіпкерлерінің үлкен тобының барлығын
түбірімен сатып алуы көбейіп келеді. Сондықтан шетелдік –
контрагенттерді барынша таңдау керек. Шетелдік қатысушыларға қолайлы
объектілерді дәл таңдаудың да орны ерекше. өйткені батыстық кәсіпкерлер
әлбетте өздерінің капиталдарын әлемдік нарықта бәсекелестікке төтеп тұратын
ғылыми – техникалық потенциялы бар салаларға жұмсалды. Қазақстан
Республикасы әзірге технологиялық өсу жолында көп қиындықты көруде,
сондықтан қазіргі таңда бізге инвестициялық өсу типі тән.
Бұл мақсатқа жету үшін көптеген жағдайлар, алғы шарттар қажет. Алдымен
экономиканың инвеститциялықретінің негізгі қозғаушы күші кәсіпкерлік
қызметті дамыту керек. Қазақстанда аралас экономикның негізін қалай отырып
біз нарықты елестетеміз. Ол жарнама – реклама, маркетинг, жоспарлау және
басқа да ұйымдастыру шаралары арқылы ірі орталықтар мен кіші фирмалардың
қызметін тиімді ету.
Жекешелендірудің бағдарламалары мен заңдылықтарын салыстырмалы таңдау
мынаны көрсетті.”Қоғамдық жүйені түптілікті демократиялаудырудың
жақтаушылары дағдарыстан шығудың жолы мемлекеттік меншікті “таратып”, оны
денацианализациялау және жеке меншікке көшу”, - дейді. Мұнда ұжымдық және
мемлекеттік меншікке баса назар аударылған. Шынында, мұнда жеке
артықшылықтар берілген, тіпті ұжымдық болса да, белгілі топтың жеке
меншігі. Бұл жекешелендіруді бастапқы сатасында ақтау болады, бірақ бірден
– бір бағыт деу дұрыс емес ол қордаланған проблемалардың бәріне шеше
алмайды. Қоғамдық өндірістегі шаруашылықтың ұжымдық түрінің маңызын аралас
экономиканы құрудың алғы шарты ретінде сақтау абзал.
Екіншіден, нарыққа көну барысында барлық еңбекшілердің құннық қатынастар
заңымен жұмыс істеп, өмір сүруді талап ету мүмкін емес, оның себебі олардың
еңбек, әлеуметтік, жас ерекшеліктері сияқты және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жекешелендіру
Жекешелендіру негіздері
Қазақстандағы жекешелендіру: заңдық-нормативтік негіздері, кезеңдері, нәтижелері
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕКЕШЕЛЕНДІРУДІҢ ЗАҢДЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Меншікті мемлекет иелігінен алу және жекешелендіру туралы
Жекешелендірудің мәні, түрлері және қазақстандағы жекешелендіру үлгісі
Қазақстандағы жекешелендірудің негізгі түрлері, әдістері, қорытындысы және қайшылықтары
ҚР-да жекешелендіру мәні, кезеңдері және оны жүргізу әдістері
Меншік мемлекет иелігінен алу
ҚР жекешелендіру, меншік объектілерін заңдастырудың әлеуметтік және экономикалық мәні, маңызы, нәтижелері
Пәндер