Алғашқы қауым құрылысы дәуірі кезеңіндегі Қазақстандағы дене шынықтыру тарихы

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 74 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. Алғашқы қауым құрылысы дәуірі кезеңіндегі қазақстандағы дене шынықтыру тарихы . . . 13

1. 1. Феодализм қоғамы құрылысының орнығыуы мен дамуы барысындағы дене шынықтыру . . . 21

1. 2. Қазақстанның ресейге қосылуы кезеңіндегі дене шынықтыру тәрбиесі және спорт . . . 31

1. 3. Қазақстаңдағы капиталистік қатынастармен патриоттьқ-феодалдық қатынастар кезеңіндегі дене шынықтыру және спорт . . . 41

1. 4 Қазақстандағы социалистік төңкеріс және дене шынықтырудың даму сатылары. (1917-1920ж. ж. ) . . . 46

2. Қазақстанның мәдени төңкерісінің жүзеге асу кезеңінен кейінгі дене шынықтыру мен спорт (1921-1927жж) . . . 51

2. 1. Қазақстандағы мәдени төңкерістің дамыған кезеңіндегі дене шынықтыру мен спорт (1923-1940 жж) . . . 53

2. 2. Ұлы отан соғысы кезеңіндегі қазақстандағы дене шынықтыру мен спорт(1941-1945 жж) . . . 54

2. 3. Социалистік құрылыстың аяқталуы жылдарындағы қазақстанның дене шынықтыру мен спортты (1946-1958 жж) . . . 55

2. 4. Мәдени төңкерістің аяқталуы кезеңіндегі қазақстандағы дене шынықтыру мен спорт (1959-1970жж) . . . 58

Қорытынды… . . . 63

Қолданылған әдебиеттер тізімі … . . . 74

КІРІСПЕ

Өзектілігі. Дене шынықтыру және спорт тарихы үлкен тәрбиелік және білімдік маңызға ие. Ол ғылыми көзқарастың қалыптасуына ықпал етеді, адамдар санасын өткеннің маңызды оқиғаларымен байыта түседі, адамгершілікке тәрбиелейді, отанға деген сүйіспеншілікке, дене шынықтыру және спорттың дамуы мен қалыптасуына үлес қосқан барлық халықтарға деген құрмет сезімдерін тәрбиелейді. Дене шынықтыру және спорт тарихы ұлттық және интернационалдық қызығушылықтардың дұрыс ұштасуына үйретеді. Тəрбиенің кез-келген түрі жалпы қоғамдық мəденеттің құрамына кіреді.

Дене шынықтыру дене тəрбиесінің арнайы құралдарын жасау мен пайдалану ісінде қоғамдық жетістіктер жиынтығын көрсет отырып, жалпы мəдениеттің бір бөлігі болып табылады.

Сондықтанда қазіргі таңда мемлекеттік бағдарламаның негізгі мақсаттары: елімізде дене шынықтыруды жəнеспортты одан əрі дамыту; халықтың дене шынықтырумен жəне спортпен шұғылдануы үшін жағдайлар жасау, олимпиадалық, ұлттық, техникалық, қолданбалы спорт түрлерін жəне халық ойындарын дамыту; саланы басқарудың оңтайлы жолдарын жəне қазіргі тəсілдемесін белгілеу; дене шынықтыру жəне спорт саласындағы заңдарды жетілдіру; бұқаралық спорт пен жоғары жетістіктер спорты саласында спорт резерві мен халықаралық дəрежедегі спортшыларды дайындаудың ғылыми-əдістемелік, медициналық-биологиялық жəне психологиялық қамтамасыз етілуі жөнінде зерттеулер жүргізу; спорт резервін жəне халықаралық дəрежедегі спортшыларды даярлау болып келеді.

Бұл жұмыс барлық аспектілерде, дене тəрбиесі туралы ғылымның барлық салаларында жүргізу тиіс. Үкіметтің қойып отырған міндеті - дене шынықтыру мен спорт қоғамдық əсер етудің анағұрлым белсенді тəсілдері реттінде адамның рухани келбетін қалыптастыру арқылы тұлғаның жан-жақты жарасымды дамуына ықпал ету болып отыр. Сондықтан да, дене шынықтыру тарихи мен оның жекелеген мəселелерін зерттеу үлкен ғылыми мəндігі іс болып табылады. Қазақ халқының дене шынықтыру жəне спортының дамуын басқа да ұлттардың дамуының тарихи жолдарынан байланыстырып айтуға болады.

Орта Азия мен Қазақстан ертедегі мəдениет ошақтары атанған елдерге жатады. Дене шынықтырудың да көне тарихы осы жерден басталады. Оның

адами қоғамның дамуына үлкен мəн-маңызы бар.

Ретінде қалаптасу өскелең ұрпақты тəрбиелеудегі қоғамдылық қажеттіліктің алғы шарты болғандығын көрсетті. Сақтар массагеттер, самраттар, үйсіндер, мен басқа тайпалар атбегілік, садақ ату, найза лақтыру, сайысу, күресу, жұдырықтасу жəне т. б. дене жаттығулар түрлерін пайдаланды.

Осы кезеңде Орта Азия мен Қазақстан халықтарының қазіргі ұлттық спорты мен ойындарыны алғы шарттары пайда бола бастады (аламан бəйге, қыз қуу, тоғыз құмалақ) . Қазақ халқының тарихи көне жылдарының, эпостарының қай-қайысын алып қарасақ олардың өн бойынан халықтың ұлттық ойындарының, əдеп-ғұрып салттарының алуан түлерін кездестіреміз. Осы жылдары негізгі кейіпкері - болашақ ел қорғаушы батыр, жауынгер, халық қайраткерлері, ойын үстінде көрінеді.

Орта Азия мен Қазақстан тайпалаты классикалық грек дене шынықтыруы дəстүрлерімен таныс болатын. Бірақ ертедегі гректердің дене шынықтыру əсері біржақты болып қойған жоқ. Бұл жерде екі мəдениет өзара терең əсер ету арқылы бір-бірін байыта түсті, ал оның құрамды бөліктерінің бірі дене шынықтыру болды.

VI ғасырдан бастап, Қазақстан аумағында феодалдық қатынастар орныға бастады. Қоғамдық қатынастағы өзгерістер дене жəне əскери дайындықтың

халықтық түрлерінің дамуының басты шарты болып келеді. Мемлекеттік бірлестіктің ерте феодалдық типі - түрік қағанаты пайда болды. өткен дəуірдің қабылдап алушылар мен жалғастырушылары жаңа мемлекет құрамына енген тайпалар мен ұлыстар болды.

Көне дəуірмен байланысты мерекелер, салт-дəстүрлер Түрік қағанаты кезіңінде де өмір сүре бастады. Олардың көпшілігі дене шынықтыру элементтерімен тығыз байланыса отырып, халықтың күнделікті өмірінде үлкен орынға ие болды.

VII ғасырда Орта Азияны арабтар жаулап алып, жаңа дін-исламды алып келді. Ислам дінінің кеңінен қанат жаюының жергілікті халықтар арасында

дене шынықтырудың дамуына кері əсер етті. Монғол шапқын шылығы да үлкенкедергі жасады.

ХV ғасырда алғашқы қазақ хандықтары пайда болып, қазақ халқының қалыптасуына əсер еткен үрдістер тұрақтала бастады. Қазақ елі көшпелі түрде өмір сүрді. Дене тəрбиесінің негіздерін тəрбиенің жалпы жүйесінің бөлігі ретінде түрлі дене жаттығулар, ойындар мен көңіл көтерулер арқылы

қазақтардың мал шаруашылығы ерекшеліктерінің мазмұның көрсетті. Кейбір

дене шынықтырудың прогресшіл бағыттары өскелең ұрпаққа əскери дайындықтың қажеттігін айқындады.

Дене шынықтыру дамуының кей түрлеріне қазақтардың əдеттегі құқылары əсер етті. Түрлі сипаттағы ойындар, жарыстар қазақ халқының дəстүр салттарында өз көрініс тапқан ауызша ережелер мен этикалық қондырмалардың тұтас жинақтары арқылы реттелді. ХVIII ғасырдың 30- жылдарында басталып, ХIХ ғасырдың екінші жартсында аяқталған кезде Қазақстанның Ресейге қосулуының қазақ өмірінде аса зор маңызы болды. Қазақстан Ресейге қосылуы қазақтар мəдениетінің едəуір жоғары денгейге артуына ықпал етуі, əсіресе, дене шынықтырудың дамуы саласында байқалды. Ресей Қара жəне Каспий теңізі мен Орталық Азия, башқұрттар мен

татарлар үшін өркениеттілік рөл атқарды. Осы кезең қазақ халқының дене шынықтыру мен спорт саласында да аса зор маңыз атқарды.

Капиталисттік қатынастардың Қазақстандағы тереңдеп орнығуы өндіргіш күштердің даму мен феодалдық қатынастардың бұзылуына ықпал етті. Жаңа қоғамдық қатынастар дене шынықтырудың дамуына өсімтал түрде əсер етті.

Идеялық мазмұны бойынша дене шынықтыру бірыңғай болып табылған емес. Ол қазақ халықтарының бүкіл мəдениеті мен өмірі іспетті еңбекші халық пен қанаушы топтар арасындағы қайшылықты көрсетті. Төнкеріске дейінгі Қазақстан халықтарының өмірінде дене шынықтыру мен спорттың рөлі үлкен еді. Олар қазақ халқына театр мен стадиондар түрінде қызмет етті. Спорт пен ойындар, халық əндері мен саздары барлық қоғамдық жəне мерекелердің негізін құрады. Төнкерістен соң дене шынықтыру жəне спорттың дамуына кең көкжиек ашылып, жаңа құрылым тұсында ғана мемлекеттік маңызға ие болды.

Алғашқы күндерден-ақ Қазақстандағы мəдени құрлыстың нақты түрлері мен мазмұны айқындалды. Ол өз дамуының алғашқы кезеңдерінде едəуір қиындықтарға тап болды, мұның себебі Қазақстанның экономикалық жəне мəдени өміріндегі артта қалушылықпен байланысты еді.

1918 жылдың сəуір айында Ресей федерациясы құрамында Турікстан республикасы құрылып, Орта Азия мен Қазақстандағы көп ұлтты мемлекет

болып табылды.

1920 жылдың тамызында «Автономиялық Қырғыз (Қазақ) Советтік Социалистік республикасын құру туралы» декрет жарияланды.

Қазақ АССР-і қызметтінде дене шынықтыру мен спорт жаңа құрылыс талаптарына сай еңбекшілерді тəрбиелеудің маңызды құралы ретінде мəдени

төнкеріс міндеттерін шешудің бір бөлігі болды. Партия мен үкімет ұлттық республикаларымыздағы еңбекшілердің дене тəрбиесін дұрыс жолға қоюды,

соның ішінде Қазақстанда да дене шынықтыру мен спорттық жалпы мəдени

құрлыс барысында қысымға ұшырамауын жете қадағалады.

1928 жылдың жазында Бүкілқазақстандық 1 спартакиадасы өткізілді.

1935 жылы республика өзінің 15 жылдығын тойлайды. Осы кезең аралығында Республика өсіп, жетілген шақ. Қазақстанның экономикасы мен

мəдениеті жеделдетілген қарқынмен дамыды. Осы салалардағы кейбір жетістіктерге қарағанда, дене шынықтыру мен спорт дамуы, дене тəрбиесі бойынша жүргізілген жұмыстар ауқымы кеңестік қоғам дамуының осы кезеңіне жеткілікті емес еді. əсіресе, дене тəрбиесі жұмысына əйелдерді тарту едəуір қиындық туғызатын. Жергілікті халықтарды өкілдері арасында дене

шынықтыру мен спортты дамытуға айрықша көңіл болінді.

Фашистік Германияның шабуылы кеңес адамдардың бейбіт өміріне орасан кедергі келтірді. Қазақстанның дене шынықтыру ұйымдары əскери уақыт талабына сай өз жұмыстарын қайта құрды. Олардың жұмысының негізі мазмұны көпшілікті əскери-дене дайындығын əзірлеуден тұрды.

Соғыстан кейінгі жылдарында Республикада дене шынықтыру қозғаласын нығайтуға ерекше назар аударылды. Соған сəйкес Қазақ ССР-нің Министрлер Кеңесі арнайлы қаулы қабылдап, еңбекшілер арасында дене шынықтыру мен спортты əрі қарай дамыту мəселелері қарастыралды.

1950 жылдан бастап Қазақстан спортшылары халықаралық жолдастық кездесулер мен халықаралық масштабтағы ресми жарыстарға қатынасып келеді. Осы жылы Алматы маңындағы таулы мұз айдыны Медеудің іске қосылуымен де есте қалған. Мұз айдыны əлемдік рекордтар мен белгілі кеңес

спортшыларының дайындық алаңы болды. Ол Республикамыздағы конькимен жүгіру спортының дамуына орасан зор əсерін тигізді.

Республикамыздағы дене шынықтыру жəне спортты дамытуда кемшіліктер мен жетіспеушіліктерде болды. Бұл СССР халықтарының 1 спортакиадасындағы, Қазақстан спортшылары жалпы командалық 13 орын

алғанда расталады. 1956 жылы қазанда республика Министрлер Кеңесі бірігіп қаулы қабылдады, онда мəдениетті дамытудың жалпы денгейінен дене шынықтыру мен спорттың жоғарғы денгейде болмауы, облыстық, қалалық жəне аудандық партия ұйымдары, сонымен бірге атқару комитеті спорт жұмыстары жəне жалпы одақ спорт жұмыстары, жалпы дене шынықтыру дамыту, кəсіподақ спорт жұмыстары қызметін нашар бақылайтынын, дене шынықтыру жəне спорт сабағына қажетті жағдай жасалмайтығын жазылған.

Республика өкіметінің нұсқауына сəйкес дене шынықтыру қозғалысын ұйымдастыру жұмысын жақсарту, дене шынықтыру жəне спортты дамытуда

үлкен жұмыстар атқарылды. Дене шынықтыру жұмыстарының жақсарғанын

СССР халқының IV спартакиадасында жалпы алтыншы орын алғаннан байқауға болады.

Совет одағы кезеңін де дене шынықтыру жəне спорт-тəрбиенің өзекті мəселелерінің маңызды тəсілдерінің бірі болып табылады. Сондықтанда да

Республика олардың ары қарай дамуына мемлекеттік қамкорлық жасайды.

Өкіметтің дене тəрбиесіне қамқорлығы жыл сайын өз жетістіктерін əкелуде.

Мұның барлығы дене шынықтыру мен спорт халықтың игілігі болу мақсатында құрылды.

1976 жылы Олимпиадалық ойындарда (Монреаль, Канада) КСРО құрама

комаандасына 14 қазақстандық спортшы 11 спорт түрінен қатысты. Бұл олимпиада ойынында жерлестеріміз 8 алтын жəне 2 күміс медальға ие болды.

Ал осы жылы өткен Қысқы олимпиада ойындарында шаңғы жарысынан 2 қола медальді иемденді. Мəскеуде өткен ХХII олимпиада ойындарында (1980) 20 қазақстандық спортшы 6 алтын, 2 күміс жəне 7 қола медальды алды. Осы олимпиада ойындарында Ж. Үшкемпіров, Ш. Серіков, т. б. олимпиада чемпиондары атанда.

1988 жылы Сеулде (Корея Республикасы) өткен ХХIV Олимпиада ойындарында КСРО құрама командасында 30 қазақстандық спортшы қатысты.

Олар əр түрлі дəрежедегі 18 медальді еиленді. Барселонада (Испания) өткен ХХV Олимпиада ойындарында (1992) Қазақстан Республикасы ТМД құрама командасында болды. Мұнда 11 спорт түрінен 23 спортшы қатысып, 5 медаль (Е. Чебукина, И. Герлиц, Д. Тұрлыханов, Т. Меньшова, В. Вохмянин) алды. Еліміздің егемендік алғалы дене тəрбиесі мен спорттың даму динамикасы жетіле бастады жəне дене тəрбиесі мен спортпен шұғылдануға аса көңіл бөлді.

1992 жылы өзінде-ақ дене тəрбиесімен спортқозғалысың құрылымын қайта құрып, жеттілдіру мақсатында көпшілік спорттық іс-шаралар жүргізіле бастады. Дене шынықтыру қозғалысы жалпы халықтық қозғалысқа айналу

үшін, дене тəрбиесінің ұлттық жүйесінің жалпы принциптерін тарату ерекшеліктерін талдау қажеттілігі болды. Бұл аймақта зерттеу жұмыстарын

өткізу қажеттілігі өкіметтің көптеген шешімдерінде айтылды, оны 1999 жылы ҚР-нің Дене тəрбиесі жəне спорт заңы, 2001-2005 жылғы ҚР-нің Дене

тəрбиесімжəне спорттің жетілуі мемлекеттік бағдарламасындағы қойылған мақсаттардан көруге болады. Қазақстандықтар 1994 жылдан бастап Азия ойындарына қатысып келеді.

Хиросима (Жапония) қаласында өткен ХII ойындарында қазақстандықтар жалпыкомандалық төртінші орынды иеленді. Олар 77 медальға (оның 25-і алтын) ие болды. Атап айтқанда Қ. Шағатаев, Н. Сманов (бокс), М. Мамыров (еркін күрес), Ю. Мельниченко, Д. Тұрлыханов (грек-рим күресі), О. Шишигина (жеңіл атлетика) сынды спортшылар алтын медаль иегерлері атанды. 1994 жылы Лиллехаммерде (Норвегия) өткен қысқы олимпиада ойындарында көкшетаулық В. Смирнов олимпиада чемпионы атанды.

1996 жылы Атланта (АҚШ) қаласында өткен ХХVI Олимпиада ойындарында Қазақстан Республикасының командалары өз туының астында тұнғыш рет жеке команда болып шықты. Қазақстандық спортшылар 3 алтын, 4күміс жəне 4 қола медальға ие болды. Олимпиадаға қатысқан 197 елдің ішінде Қазақстан 24-орынды иемденді. Ю. Мельниченко (грек-рим күресі), А. Парыгин (бессайыс), В. Жиров (бокс) тəуелсіз мемлекетіміздің тұнғыш чемпиондары болды.

1998 жылы Таиландта (Бангкок қаласы) өткен ХIII Азия ойындарында қазақстандықтар бесінше орын алды. Олардың үлесінде барлығы 78 медаль

(оның 24-і алтын) болды. Чемпион атанғандардың ішінде В. Гуща, Д. Аспандиярова (нысана кездесу), Д. Топоров, Қ. Нқрмағамбетов (ескек), Б. Байсейітов, С. Матвиенко (грек-рим күрес), Н. Торшина, О. Шишигина, И. Потапович, С. Арзамасов (жеңіл атлетика), В. Бурба, Е. Ибрайымов, М. Ділдəбеков (бокс) сынды спортшылар бар.

1999 жылы Кангвонеде өткен IV-і Азиятық ойында 10-алтын, 8 күміс медаліне жəне 7 қола медаліне жəне командалық біріншілікте 3 орынға ие болды. Бангкоке өткен ХIII-ші жазғы Азиятық ойында 24 алтын, 24 күміс жəне 30 қола медалін жеңіп алды.

Қазақстан азаматтарының денсаулығын қалыптастыру мен салауатты өмір салтын мен стилі қажеттілігін тəрбиелеу барысында көптеген позитивтік жетістіктерге жетті. Елімізде 102089 астам айналысатын 9900 жуық Дене тəрбиесі жəне спорт ұйымдары, 100 астам жасөспірімдер, 210 дене сауықтандыру жəне 38 астам кəсіпқой клубтары жұмыс жасайды.

2000 жылы Сиднейде (Австралия) өткен ХХVII Олимпиада ойындарында қазақстандықтар 3 алтын, 4 күміс медальді иемденді. Олимпиадаға қатысқан

199 елдің ішінде Қазақстан спортшылары 22 орында тұрақты. Бұл олимпиада ойындарынд Е. Ибрайымов, Б. Саттарханов, О. Шишигина чемпион атанды. 2000 жылы елімізде 700-ден астам бұқаралық спорттық іс-шаралар жүргізілді.

Атақты спортшыларымыз 196 халықаралық жарыстарға, 61 бөлімді Бейбітшілік кубок ойынына, 37 Бейбітшілік чемпионатына, қысқы жəне жазғы Унисерсиадаға, 26 Азиялық чемпионатына қатысты.

2001 жылы Қазақстан Республикасы тəуелсіздігінің 10 жылдығына арналған 1-ші жазғы спартакиада өтті. Бұл бəсекеге еліміздің миллионнан аса тұрғыны қатысты. Бəсеке қорытындысында Оңтүстік Қазақстан облысының өкілдері (4430 ұпай) бас жүлдені еншіледі. Алматы қаласының спортшылары екінші (4272 ұпай), қарағандылықтар үшінші (3658, 33 ұпай) орынға шықты.

Осы жылы жасөспірімдер спорт мектептерінің саны 400-ге жетті, оның ішінде 55 арнаулы спорт түрлерінен 6000 спортшылар жаттығады. 2001 жылғы ҚР- ның мемлекеттінің қаулысы студенттік Универсиаданы, орта оқу бөлімдер мен мектептер арасындағы спартакиаданы жандандырды. Бұл оқушылар мен студент жастардың спорта жетілуінің жаңа импульсын берді.

2002 жылы Корея Республикасының Пусан қаласында өткен ХIII Азия ойындарында жерлестеріміз 76 медаль алды. Командалық есепте бесінші орында болды. 20 спортшы алтыннан алқа тақты. Олардың арасында А. Тетерюк (велоспорт), Ə. Иманбаев, Г. Цурцумия (грек-рим күресі), Б. Ахметов, С. Филимонов (ауыр атлетика), Н. Торшина, Г. Егоров, В. Борисов (жеңіл атлетика), Н. Кəрімжанов, Г. Головкин (бокс), О. Довгун, С. Беляев (нысана кездесу), т. б. спортшылар бар.

2004-2008 Олимпиадалық циклдың бірінші жылынан бір ғана 2005-ші жылды алайық, абырой болғанда ол қазақстандық спортшылардың жеңістеріне толы болды. Сонымен бірге оны тарихи деп те айтуға болады. Дəл осы жылы бүкіл қазақстан спорты үшін де маңызды болып келетін ең ірі спорттық оқиғалар өтті.

2006 жыл бұл жылда жа жауапкершіліктер аз болған жоқ. Қаңтар айында қазақстанда əуесқой бокстан Қазақстан республикасы Президентінің кубогы

үшін ірі халықаралық турнир өтетіндігі ресми түрде белгілі болды. Ал ақпанда қазақстандықтар италияның Турин қаласында өткен Қысқы олимпиадаға қатысты.

Қазіргі таңда дене шынықтыру мен спорттың даму тенденцияларына бұл өрісін Қазақстанда тарихи дамуының динамикасының əсері көп.

Республикада дене шынықтырумен жəне спортпен шұғылданушылар саны 24, 1 пайызға өсті, бұқаралық дене шынықтыру-спорттық іс-шараларын өткізудің саны едəуір артты, салалық спартакиадаларды, оқушылардың спартакиадасын жəне студенттік универсиадаларды өткізу қайта қолға алынды.

Балалар мен жасөспірімдер спорт мектептерін, олимпиада резерві желісі мектептерін қысқарту тоқтатылды. Қазіргі уақытта, республикад 290 спорт

мектебі жұмыс істейді, оларда 134 мың балалар мен жасөспірімдер шұғылданады. Мектептен тыс мекемелер саны арта бастады, тұрғылықты жері бойынша жұмыс жанданды. Мемлекеттік бағдарламда мекпетке дейінгі

жастағы балалардың, оқушылардың жəне студент жастардың, орта жəне егде

жастағы халықтың, мүгедектердің дене тəрбиесінің, спорт резервін жəне халықаралық дəрежедегі спортшыларды дайындаудың басты аспектілерін қамтиді, дене шынықтыру мен спорттың материалдық-техникалық базасын

нығайту жəне дамытуды, ғылыми-зерттеу базаны құру жəне нормативтік құқықтық базаны жетілдіруді қарастырады.

Мәдениет - күрделі қоғамдық құбылыстар қатарына жатады. Мәдениет тарихы құбылыс болғандықтан оның жеке жақтары ілімдік және практикалық мағынаға ие. Сондықтан да қоғамдық ғылымның маңызды міндеттері олардың шығу тегі мен қалыптасуын зерттеу болып табылады. Зерттеу нысаналарының - бірі қоғамдық тәрбиеде тұрмыста дене шынықтыруды пайдалану мәселесі - бұл спорттың әлеуметтегі және дене тәрбиесінің ілімі, тарихтың негізі болып табылады. Тарих дене шынықтыру мен спорттың ертедегі кезеңдерінен бүгінгі уақытқа дейінгі даму мәселелерін қарастырады. Дене шынықтыру жалпы мәдениеттің бір бөлігі сияқты қоғамды дамыту қатынасы бойынша өзіндік дамуға ие.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.