Жұмыс уақытының түрлері
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1 Жұмыс уақытының түрлері
2 Қалыпты жұмыс уақыты
3 Қысқартылған жұмыс уақыты
4 Толық емес жұмыс уақыты
5 Түнгі уақытта жұмыс істеу
6 Күнделікті жұмыс барысындағы үзілістер
ІІІ. Пайдаланған әдебиет
ІІ. Негізгі бөлім
1 Жұмыс уақытының түрлері
2 Қалыпты жұмыс уақыты
3 Қысқартылған жұмыс уақыты
4 Толық емес жұмыс уақыты
5 Түнгі уақытта жұмыс істеу
6 Күнделікті жұмыс барысындағы үзілістер
ІІІ. Пайдаланған әдебиет
Жұмыс Уақыты– қызметкер (жұмысшы немесе қызметші) кәсіпорынның (фирманың‚ мекеменің‚ ұйымның) ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес жұмыс орнында болуға және еңбек міндеттерін орындауға тиіс күнтізбелік мерзім, қызметкердің еңбекпроцесіне қатысу ұзақтығының өлшемі. Оған, сондай-ақ, әкімшіліктің өкімімен белгіленген нормадан тыс орындалатын Жұмыс уақыты да (мысалы‚ демалыс күндеріндегі жұмыс‚ т.б.) жатады.
Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні – қызметкердің кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 – 12 сағат болып белгіленді. 1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні қабылданған. Жұмыс аптасы – күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда).
Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні – қызметкердің кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 – 12 сағат болып белгіленді. 1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні қабылданған. Жұмыс аптасы – күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда).
1. Қазақ энциклопедиясы, 4 том;
2. «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 13 желтоқсандағы N 267-II Заңы
Һижраның зу-л-хидж 10 күні жыл сайын 11—12 күнге артқа ығысады. 2007 ж. желтоқсанның 20 келеді, 2008 ж. 9 желтоқсанға келеді, 2009 ж. 27 қарашада, ал 2010 ж. 17 қарашада болады.
3. “ Құқықтану: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған окулық /А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006.
2. «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 13 желтоқсандағы N 267-II Заңы
Һижраның зу-л-хидж 10 күні жыл сайын 11—12 күнге артқа ығысады. 2007 ж. желтоқсанның 20 келеді, 2008 ж. 9 желтоқсанға келеді, 2009 ж. 27 қарашада, ал 2010 ж. 17 қарашада болады.
3. “ Құқықтану: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған окулық /А. Ибраева, Г. Өлібаева, Қ. Айтхожин. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006.
ЖОСПАР
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1 Жұмыс уақытының түрлері
2 Қалыпты жұмыс уақыты
3 Қысқартылған жұмыс уақыты
4 Толық емес жұмыс уақыты
5 Түнгі уақытта жұмыс істеу
6 Күнделікті жұмыс барысындағы үзілістер
ІІІ. Пайдаланған әдебиет
Жұмыс уақыты
Жұмыс Уақыты– қызметкер (жұмысшы немесе қызметші) кәсіпорынның
(фирманың‚ мекеменің‚ ұйымның) ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес жұмыс
орнында болуға және еңбек міндеттерін орындауға тиіс күнтізбелік мерзім,
қызметкердің еңбекпроцесіне қатысу ұзақтығының өлшемі. Оған, сондай-ақ,
әкімшіліктің өкімімен белгіленген нормадан тыс орындалатын Жұмыс уақыты да
(мысалы‚ демалыс күндеріндегі жұмыс‚ т.б.) жатады.
Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс
айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні – қызметкердің
кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы
ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында
көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 – 12 сағат болып
белгіленді. 1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет
шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы
халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні
қабылданған. Жұмыс аптасы – күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің
өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс
уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік
ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық
шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс
аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда).
Заңмен реттеу жұмыс аптасының тұрақты ұзақтығын белгілемей, тек
кәдуілгі мөлшерлемелер бойынша төленетін жұмыс сағатының ең жоғарғы
мөлшерін ғана шектейтіндіктен, жұмыс аптасының заңмен белгіленген және
нақты ұзақтығы арасында айырмашылық бар. Қазақстан заңдарында екі демалыс
күні (әдетте, сенбі мен жексенбі) бар 5 күндік жұмыс аптасы, яки жұмыс
жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы (аптасына 41 сағат)‚ қысқартылған ұзақтығы
(қызметкерлердің кейбір санаттары үшін)‚ толық емес Жұмыс уақытының‚ жұмыс
уақытынан тыс мерзімдегі жұмыс‚ түнгі уақыттағы жұмыс тәртіптемелері
белгіленген. Мысалы‚ 16 жастан 18 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін ұзақтығы
36 сағаттан аспайтын‚ 14 жастан – 16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін 24
сағаттан аспайтын‚ зиянды еңбек жағдайындағы жұмыстарда 36 сағаттан
аспайтын қысқартылған жұмыс аптасы белгіленген. 5 күндік жұмыс аптасы
кезінде әр апталық жұмыстың (ауысымның) ұзақтығы кәсіпорын (фирма)
әкімшілігі кәсіподақпен келісе отырып, жұмыс аптасының белгіленген
ұзақтығын сақтап, бекіткен ішкі еңбек тәртібімен немесе ауысымдылық
кестесімен айқындалады.
Өндірістің сипаты мен еңбек жағдайларына қарай 5 күндік жұмыс аптасын
енгізу тиімсіз кәсіпорындарда (фирмаларда) бір демалыс күні бар 6 күндік
жұмыс аптасы белгіленеді. Жұмыс жылы – қызметкердің белгілі бір
кәсіпорындағы жұмыс істеген жылы. Ол қызметкердің осы кәсіпорынға жұмысқа
тұрған күнінен бастап есептеледі. Жұмыс жылы қызметкерге кезекті еңбек
демалысын беру кезінде ескеріледі. Жұмыс уақытының пайдаланылу
көрсеткішінің өндірістік маңызы зор. Оның құрылымын зерделеу орындаушының
немесе жабдықтың ауысым бойына (немесе уақыттың басқа кезеңі бойына)
жұмсайтын уақыт шығынын және олардың жұмысбастылық деңгейін‚ Жұмыс
уақытының резервтерін‚ оны тығыздау мүмкіндіктерін‚ белгілі бір жұмысты
орындауға жұмсалатын еңбектің ғылыми негізделген шығынын анықтау үшін
қажет. Өндірісте жұмыс уақытының пайдаланылуын сипаттайтын көрсеткіштер
жүйесін жұмыс уақытының балансы деп атайды. Ол, әдетте, кесте түрінде бір
жылға арналып жасалады.
Жұмыс уақыты — бұл қызметкердің жұмыс берушінің актілеріне және
ішкі еңбек шартының талаптарына сәйкес өзінің еңбек міндеттерін орындауға
кететін уақыты. Жұмыс берушінің актілеріне бұйрықтар, өкімдер, нұсқаулар,
ішкі еңбек төртібінің ережелері түріндегі актілер және басқалары жатады.
Бүгінде мемлекеттің жұмыс уақытын реттеудегі рөлі түбірінен өзгерді.
Еңбек жағдайлары (соның ішінде жұмыс уақытының ұзактығы да) көбінесе жұмыс
беруші мен қызметкер арасындағы келісім бойынша анықталады.
Мемлекет заң жолымен жұмыс уақытының ұзақтығын ғана белгілейді (жетісіне 40
сағат). Екі жақтың өзара келісімі бойынша жекееңбек шарттарында жұмыс
уақытының ұзактығы қысқартылуы мүмкін.
Жұмыс уақытының түрлері
Жұмыс уақытының мынадай түрлері көзделген: ұзақтығы қалыпты,
қысқартылған және толық емес жұмыс уақыты.
Қалыпты жумыс уақыты
Кәсіпорындардағы (мекемелердегі, ұйымдардағы) қызметкерлердің қалыпты
жұмыс уақытының ұзақтығы жетісіне 40 сағаттан аспауы тиіс. Көрсетілген
мөлшер экономиканың салаларына, кәсібіне, мамандығына, қарапайым қалыпты
еңбек жағдайлары бар қызметтергеқарамастан қызметкерлердің барлығына бірдей
қатысты. Жұмыс уақытының апталық 40 сағаттық ұзақтығы екі жақтың келісімі
бойынша ұзартуға болмайтын ең шектік ұзақтық.
Қысқартылған жұмыс уақыты
Қысқартылған жұмыс уақыты еңбекті қорғау, оқуды өнімді еңбекпен
ойдағыдай ұштастыру үшін қолайлы жағдай туғызу, кәмелетке толмағандар мен
еңбек қабілеті төмен адамдарды өндіріске тарту мақсатында қызметкерлердің
жекелеген топтары үшін белгіленеді.
Еңбек туралы заңда 18 жасқа толмаған қызметкерлер үшін қысқартылған
жұмыс уақыты белгіленген. 16—18 жастағы адамдарға аптасына 36 сағаттық
жұмыс уақыты, ал 14—16 жас арасындағы жасөспірімдер үшін аптасына ... жалғасы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1 Жұмыс уақытының түрлері
2 Қалыпты жұмыс уақыты
3 Қысқартылған жұмыс уақыты
4 Толық емес жұмыс уақыты
5 Түнгі уақытта жұмыс істеу
6 Күнделікті жұмыс барысындағы үзілістер
ІІІ. Пайдаланған әдебиет
Жұмыс уақыты
Жұмыс Уақыты– қызметкер (жұмысшы немесе қызметші) кәсіпорынның
(фирманың‚ мекеменің‚ ұйымның) ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес жұмыс
орнында болуға және еңбек міндеттерін орындауға тиіс күнтізбелік мерзім,
қызметкердің еңбекпроцесіне қатысу ұзақтығының өлшемі. Оған, сондай-ақ,
әкімшіліктің өкімімен белгіленген нормадан тыс орындалатын Жұмыс уақыты да
(мысалы‚ демалыс күндеріндегі жұмыс‚ т.б.) жатады.
Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс
айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні – қызметкердің
кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы
ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында
көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 – 12 сағат болып
белгіленді. 1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет
шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы
халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні
қабылданған. Жұмыс аптасы – күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің
өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс
уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік
ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық
шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс
аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда).
Заңмен реттеу жұмыс аптасының тұрақты ұзақтығын белгілемей, тек
кәдуілгі мөлшерлемелер бойынша төленетін жұмыс сағатының ең жоғарғы
мөлшерін ғана шектейтіндіктен, жұмыс аптасының заңмен белгіленген және
нақты ұзақтығы арасында айырмашылық бар. Қазақстан заңдарында екі демалыс
күні (әдетте, сенбі мен жексенбі) бар 5 күндік жұмыс аптасы, яки жұмыс
жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы (аптасына 41 сағат)‚ қысқартылған ұзақтығы
(қызметкерлердің кейбір санаттары үшін)‚ толық емес Жұмыс уақытының‚ жұмыс
уақытынан тыс мерзімдегі жұмыс‚ түнгі уақыттағы жұмыс тәртіптемелері
белгіленген. Мысалы‚ 16 жастан 18 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін ұзақтығы
36 сағаттан аспайтын‚ 14 жастан – 16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін 24
сағаттан аспайтын‚ зиянды еңбек жағдайындағы жұмыстарда 36 сағаттан
аспайтын қысқартылған жұмыс аптасы белгіленген. 5 күндік жұмыс аптасы
кезінде әр апталық жұмыстың (ауысымның) ұзақтығы кәсіпорын (фирма)
әкімшілігі кәсіподақпен келісе отырып, жұмыс аптасының белгіленген
ұзақтығын сақтап, бекіткен ішкі еңбек тәртібімен немесе ауысымдылық
кестесімен айқындалады.
Өндірістің сипаты мен еңбек жағдайларына қарай 5 күндік жұмыс аптасын
енгізу тиімсіз кәсіпорындарда (фирмаларда) бір демалыс күні бар 6 күндік
жұмыс аптасы белгіленеді. Жұмыс жылы – қызметкердің белгілі бір
кәсіпорындағы жұмыс істеген жылы. Ол қызметкердің осы кәсіпорынға жұмысқа
тұрған күнінен бастап есептеледі. Жұмыс жылы қызметкерге кезекті еңбек
демалысын беру кезінде ескеріледі. Жұмыс уақытының пайдаланылу
көрсеткішінің өндірістік маңызы зор. Оның құрылымын зерделеу орындаушының
немесе жабдықтың ауысым бойына (немесе уақыттың басқа кезеңі бойына)
жұмсайтын уақыт шығынын және олардың жұмысбастылық деңгейін‚ Жұмыс
уақытының резервтерін‚ оны тығыздау мүмкіндіктерін‚ белгілі бір жұмысты
орындауға жұмсалатын еңбектің ғылыми негізделген шығынын анықтау үшін
қажет. Өндірісте жұмыс уақытының пайдаланылуын сипаттайтын көрсеткіштер
жүйесін жұмыс уақытының балансы деп атайды. Ол, әдетте, кесте түрінде бір
жылға арналып жасалады.
Жұмыс уақыты — бұл қызметкердің жұмыс берушінің актілеріне және
ішкі еңбек шартының талаптарына сәйкес өзінің еңбек міндеттерін орындауға
кететін уақыты. Жұмыс берушінің актілеріне бұйрықтар, өкімдер, нұсқаулар,
ішкі еңбек төртібінің ережелері түріндегі актілер және басқалары жатады.
Бүгінде мемлекеттің жұмыс уақытын реттеудегі рөлі түбірінен өзгерді.
Еңбек жағдайлары (соның ішінде жұмыс уақытының ұзактығы да) көбінесе жұмыс
беруші мен қызметкер арасындағы келісім бойынша анықталады.
Мемлекет заң жолымен жұмыс уақытының ұзақтығын ғана белгілейді (жетісіне 40
сағат). Екі жақтың өзара келісімі бойынша жекееңбек шарттарында жұмыс
уақытының ұзактығы қысқартылуы мүмкін.
Жұмыс уақытының түрлері
Жұмыс уақытының мынадай түрлері көзделген: ұзақтығы қалыпты,
қысқартылған және толық емес жұмыс уақыты.
Қалыпты жумыс уақыты
Кәсіпорындардағы (мекемелердегі, ұйымдардағы) қызметкерлердің қалыпты
жұмыс уақытының ұзақтығы жетісіне 40 сағаттан аспауы тиіс. Көрсетілген
мөлшер экономиканың салаларына, кәсібіне, мамандығына, қарапайым қалыпты
еңбек жағдайлары бар қызметтергеқарамастан қызметкерлердің барлығына бірдей
қатысты. Жұмыс уақытының апталық 40 сағаттық ұзақтығы екі жақтың келісімі
бойынша ұзартуға болмайтын ең шектік ұзақтық.
Қысқартылған жұмыс уақыты
Қысқартылған жұмыс уақыты еңбекті қорғау, оқуды өнімді еңбекпен
ойдағыдай ұштастыру үшін қолайлы жағдай туғызу, кәмелетке толмағандар мен
еңбек қабілеті төмен адамдарды өндіріске тарту мақсатында қызметкерлердің
жекелеген топтары үшін белгіленеді.
Еңбек туралы заңда 18 жасқа толмаған қызметкерлер үшін қысқартылған
жұмыс уақыты белгіленген. 16—18 жастағы адамдарға аптасына 36 сағаттық
жұмыс уақыты, ал 14—16 жас арасындағы жасөспірімдер үшін аптасына ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz