Қазақстан Республикасында әйелдердің жағдайын жақсарту жөніндегі ұлттық іс-қимыл дар жоспары
1 ӘЙЕЛ БАҚЫТЫ . ҚОҒАМ АЙНАСЫ
2 Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы туралы
3 Өнегелі отбасы . мемлекет тірегі
2 Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы туралы
3 Өнегелі отбасы . мемлекет тірегі
Елбасы Н.Нବзарбаев: “Қғамның да¬му бары¬сын өмір¬де – нә¬зік, көңілде – биік, ал істе – мы¬¬ғым әйелдер қауы¬мынсыз көз¬ге елестету мүм¬кін емес”, – дейді.
Президенттің кешегі сай¬лаудағы жар¬қын жеңісі – тілеуін тілеп отырған мил¬лиондаған ана¬лардың, апалардың, қарындастардың да ойындағысының орындалғаны.
Жексенбі күнгі Президент сайлауында біздің институтымыздың ұжымы ерекше ауызбірлік, ұйымшылдық танытты – студенттер мен аспи¬ранттар, жас оқытушылар тұратын жатақханалар қарайтын сайлау учаскесінде Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевты жақтап 94 пайыз дауыс берілді.
Осы жағдай мені қатты толқытып, қолыма шұ¬ғыл қалам алдыртып отыр. Жалпы, еліміз бой¬ын¬ша сайлау ерекше жауапкершілікпен, үл¬кен өрлеумен өтті ғой. Соның өзінде де біздің Қазақтың қыздар педагогика институтындағы көңіл-күйдің бөлекше болуының сырына ой кө¬зімен үңілгенде мен Елбасымыздың халқымыз¬дың әйел-анаға, қыз балаға деген құрметін бойына сіңірген қасиетін алдымен еске аламын. Бұл қамқорлық дәл сайлау қарсаңында Прези¬дент¬тің “Қазақстан Республикасында 2006-2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік страте¬гиясын бекіту туралы” Жарлыққа қол қоюынан да тамаша танылды.
Көне Күлтегін ескерткішінде: “Азды көп еттім, ашты тоқ еттім” деген сөз бар. Қарап отыр¬саңыз, сонау ықылым заманнан-ақ жер мен елге ие болған батырлар мен даналар өз зама¬ны¬ның ерлік, елдік салты ұрпақ жадында мәңгі¬лік сақталуын да мұрат еткен сияқты. Тасқа жа¬зыл¬ған жазулар, ауызша тараған батырлық дас¬тандар мен аңыз әңгімелер соның куәсі іспетті. Биылғы тамызда 300 жылдық мерейтойы той¬ланған Райымбек бабамыздың да ерлік рухының бүгінгі ұрпаққа жеткені соның айғағы болса керек.
Райымбек бабаның өткелсіз Іледен аман-есен өткені де, жап-жас ноян батырдың қалың қолды басқарып, жауға ұрыс салғаны да тарихта айтылған. Сонымен бірге, батыр баба күш-қайратымен ғана емес, ақыл-парасатымен, әділ төрелік-билігімен де ел басқарған еді.
Президенттің кешегі сай¬лаудағы жар¬қын жеңісі – тілеуін тілеп отырған мил¬лиондаған ана¬лардың, апалардың, қарындастардың да ойындағысының орындалғаны.
Жексенбі күнгі Президент сайлауында біздің институтымыздың ұжымы ерекше ауызбірлік, ұйымшылдық танытты – студенттер мен аспи¬ранттар, жас оқытушылар тұратын жатақханалар қарайтын сайлау учаскесінде Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевты жақтап 94 пайыз дауыс берілді.
Осы жағдай мені қатты толқытып, қолыма шұ¬ғыл қалам алдыртып отыр. Жалпы, еліміз бой¬ын¬ша сайлау ерекше жауапкершілікпен, үл¬кен өрлеумен өтті ғой. Соның өзінде де біздің Қазақтың қыздар педагогика институтындағы көңіл-күйдің бөлекше болуының сырына ой кө¬зімен үңілгенде мен Елбасымыздың халқымыз¬дың әйел-анаға, қыз балаға деген құрметін бойына сіңірген қасиетін алдымен еске аламын. Бұл қамқорлық дәл сайлау қарсаңында Прези¬дент¬тің “Қазақстан Республикасында 2006-2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік страте¬гиясын бекіту туралы” Жарлыққа қол қоюынан да тамаша танылды.
Көне Күлтегін ескерткішінде: “Азды көп еттім, ашты тоқ еттім” деген сөз бар. Қарап отыр¬саңыз, сонау ықылым заманнан-ақ жер мен елге ие болған батырлар мен даналар өз зама¬ны¬ның ерлік, елдік салты ұрпақ жадында мәңгі¬лік сақталуын да мұрат еткен сияқты. Тасқа жа¬зыл¬ған жазулар, ауызша тараған батырлық дас¬тандар мен аңыз әңгімелер соның куәсі іспетті. Биылғы тамызда 300 жылдық мерейтойы той¬ланған Райымбек бабамыздың да ерлік рухының бүгінгі ұрпаққа жеткені соның айғағы болса керек.
Райымбек бабаның өткелсіз Іледен аман-есен өткені де, жап-жас ноян батырдың қалың қолды басқарып, жауға ұрыс салғаны да тарихта айтылған. Сонымен бірге, батыр баба күш-қайратымен ғана емес, ақыл-парасатымен, әділ төрелік-билігімен де ел басқарған еді.
Қазақстан Республикасында әйелдердің жағдайын жақсарту жөніндегі ұлттық іс-
қимыл дар жоспары
Әйел бақыты – қоғам айнасы
Елбасы Н.Назарбаев: “Қоғамның даму барысын өмірде – нәзік, көңілде – биік,
ал істе – мығым әйелдер қауымынсыз көзге елестету мүмкін емес”, – дейді.
Президенттің кешегі сайлаудағы жарқын жеңісі – тілеуін тілеп отырған
миллиондаған аналардың, апалардың, қарындастардың да ойындағысының
орындалғаны.
Жексенбі күнгі Президент сайлауында біздің институтымыздың ұжымы ерекше
ауызбірлік, ұйымшылдық танытты – студенттер мен аспиранттар, жас оқытушылар
тұратын жатақханалар қарайтын сайлау учаскесінде Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевты
жақтап 94 пайыз дауыс берілді.
Осы жағдай мені қатты толқытып, қолыма шұғыл қалам алдыртып отыр. Жалпы,
еліміз бойынша сайлау ерекше жауапкершілікпен, үлкен өрлеумен өтті ғой.
Соның өзінде де біздің Қазақтың қыздар педагогика институтындағы көңіл-
күйдің бөлекше болуының сырына ой көзімен үңілгенде мен Елбасымыздың
халқымыздың әйел-анаға, қыз балаға деген құрметін бойына сіңірген қасиетін
алдымен еске аламын. Бұл қамқорлық дәл сайлау қарсаңында Президенттің
“Қазақстан Республикасында 2006-2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік
стратегиясын бекіту туралы” Жарлыққа қол қоюынан да тамаша танылды.
Көне Күлтегін ескерткішінде: “Азды көп еттім, ашты тоқ еттім” деген сөз
бар. Қарап отырсаңыз, сонау ықылым заманнан-ақ жер мен елге ие болған
батырлар мен даналар өз заманының ерлік, елдік салты ұрпақ жадында мәңгілік
сақталуын да мұрат еткен сияқты. Тасқа жазылған жазулар, ауызша тараған
батырлық дастандар мен аңыз әңгімелер соның куәсі іспетті. Биылғы тамызда
300 жылдық мерейтойы тойланған Райымбек бабамыздың да ерлік рухының бүгінгі
ұрпаққа жеткені соның айғағы болса керек.
Райымбек бабаның өткелсіз Іледен аман-есен өткені де, жап-жас ноян батырдың
қалың қолды басқарып, жауға ұрыс салғаны да тарихта айтылған. Сонымен
бірге, батыр баба күш-қайратымен ғана емес, ақыл-парасатымен, әділ төрелік-
билігімен де ел басқарған еді.
Райымбек елін жаудан азат еткен батыр, әрі өзі азат еткен елінің болашағын
ойлаған, болжап білген әулие адам.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Райымбек баба туралы ақ жарыла айтқан сөзін
естігенде осындай ойға қалдым. Нұрекең: “Жасырмаймын, мен де Райымбек
сияқты әулие бабалардың шапағаты шалған адамдардың бірімін. Әкем мен шешем
үй болғаннан кейін он жыл бала көтермепті. Бір шикі өкпеге зар болып
жүргенде ауыл адамдарының бірі Райымбек батырдың зиратына барып түнеуге
кеңес беріпті. Құдайдан шын тілесең, осы түбі саған әулиелер аян беруге
тиіс, депті анамызға. Екеуі зират басына түнеп шығады, шешем түс көреді.
Түсінде терең судың түбінен мылтық тауып алады. Осыны жақсылыққа жорып,
екеуі риза болып қайтыпты. Содан кейін дүниеге мен келдім”, – дейді.
Міне, ата-ананың аппақ тілегімен, әулие Райымбек бабаның рухының желеп-
жебеуімен өмірге келген ұл Райымбектің жолын ұстады. Халқын қолына алды,
өткелі жоқ тоқыраудан елін аман алып шықты. Ол – қазақ деген халықты әлемге
танытқан, көрегендігімен, ақыл-парасатымен өркениетті елдермен иық
тірестіруге жеткізіп, құрмет-беделге ие болған Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаев.
Әулие-батырдың рухы жебеген Нұрсұлтан Әбішұлы баба үмітін ақтап келеді.
Қазақ тарихында бұрын-соңды болмаған өзгерістер осы 14 жылда болды. Ғасырға
жүк болар жұмыс істелінді. Мемлекеттің бүкіл саяси-экономикалық құрылымы
өзгеріп, оның рәміздері қабылданып, ел іргесі бекітіліп, шекарасы
анықталды. Дүниежүзілік қоғамдастықта салмақты сөзі бар, Еуразияның
кіндігінде гүлжазира мекені бар мемлекетке айналғанымызды басқалар да
мойындады. Осының бәрі еліміздің тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың
есімімен тығыз байланысты екеніне ешкім дауласа қоймас.
Он төрт жыл тарих үшін қас-қағым сәт. Алайда, әрқайсымыз осы кезеңде талай
оқиғаны бастан кешірдік, мемлекетімізбен бірге есейдік.
Мен осы мақалада қысқа мерзімде елімізде әйел және отбасы жағдайын
жақсартуға бағышталған мемлекеттік саясатты қалыптастырудың түп негізінде
Елбасы тұрғаны туралы өз ойымды ортаға салғым келеді.
Осыдан 10 жыл бұрын Қазақстан Президенті жанындағы Отбасы, әйелдер және
демографиялық саясат проблемалары жөніндегі кеңес құрылған-тын. Кейін ол
Президент жанындағы Отбасы және әйелдер ісі жөніндегі ұлттық кеңес болып,
статусы жоғарылады. Мұндай консультативтік кеңесші орган ТМД елдерінің
ешқайсында жоқ. Оның негізгі міндеттері: әйелдердің еліміздегі саяси
үрдістерге белсене қатысуына қолдау жасау; әйелдің экономикалық қызметін
жандандыра түсу; әйелдерге тұрмыста зорлық-зомбылық жасалуына қарсы күрес;
әйелдердің денсаулығы мен отбасы жағдайын жақсарту.
Әйелдердің жағдайы жөніндегі ІV Бүкілдүниежүзілік конференцияның (Пекин,
1995 ж.) іс-қимыл тұғырнамасын іске асыру мақсатында ҚР Үкіметінің
қаулысымен “Қазақстан Республикасында Әйелдердің жағдайын жақсарту
жөніндегі ұлттық іс-қимылдар жоспары” қабылданды. Әйелдердің қоғамдық-саяси
өмірдегі белсенділігі мен рөлін арттыру үшін мүмкіндіктер жасау және
пәрменді тетіктер дайындауда ұзақ мерзімге бағытталып, 12 басымдықты
қамтыған бұл жоспардың маңызы зор болды.
Тәуелсіздік жылдарында әйелдер мен отбасы мәселелеріне байланысты бұрын-
соңды болмаған заңнамалық базаны нығайту қолға алынды.
Қазақстан “Әйелдерге қатысты дискриминацияның барлық түрін жою туралы” БҰҰ
конвенциясына кірді және оның Факультативтік хаттамасын бекітті. Осы
Конвенция шараларының орындалуы жөнінде еліміз есеп беріп отырады. БҰҰ
сарапшылары Конвенцияның орындалуы мен гендерлік теңдікке қол жеткізуімізде
Қазақстанда прогресшіл өзгерістер болып жатқанын атап айтты.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 27 қарашадағы N 1190 қаулысы
Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2003 ж., N 45, 490-құжат
Қазақстан Республикасы үкiметiнiң 2003 жылғы 5 қыркүйектегi N 903
қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2003-2006 жылдарға
арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегi
iс-шаралар жоспарының 6.7.3.-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының
Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат
тұжырымдамасы мақұлдансын.
2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 27 қарашадағы
N 1190 қаулысымен
мақұлданған
Қазақстан Республикасындағы
гендерлік саясат тұжырымдамасы
Астана қаласы, 2003 ж.
Кіріспе
2000 жылғы қыркүйекте өткен Мыңжылдық саммитiнде әлемнiң көптеген
елдерiнiң лидерлepi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Мыңжылдық декларациясын
қабылдады, оның сегiз мақсатының бiрi гендерлiк теңдiкті қолдау болып
айқындалған.
Бұл мәселеге БҰҰ Бас ассамблеясының "Әйелдер 2000 жылы: әйелдер мен
ерлер арасындағы теңдiк, XXI ғасырдағы даму және әлем" (2000 ж., маусым)
XXIII арнайы сессиясы арналды. Осы сессияға қатысушы Үкiметтерге әйелдердiң
өмiрдiң барлық салалары мен барлық деңгейлерiне тең қол жеткiзуiн және
толық ауқымда қатысуын қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдауды ұсынды.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы (бұдан әрi -
Тұжырымдама) Қазақстандағы гендерлiк саясаттың негiзгi қағидаттарын,
басымдықтары мен мiндеттерiн белгiлейдi.
Гендерлiк саясаттың негiзгi қағидаттары Қазақстан Республикасының
Конституциясымен кепiлдiк берiлген әйелдер мен ерлердiң тең құғықы мен
еркiндiгiн белгiлейдi.
Қазақстандағы гендерлiк саясаттың мiндеттерiне әйелдер мен ерлердiң
билiк құрылымдарында теңдестiрiлген қатысуына ғол жеткiзу, экономикалық
тәуелсiздiктiң барлық тең мүмкiндiктерiн қамтамасыз ету, өз бизнесiн дамыту
және қызмет бабында iлгерiлеу, отбасында құқықтар мен мiндеттердi тең
жүзеге асыру үшiн жағдайлар жасау, жыныстық белгiсi бойынша зорлықтан еркiн
болу жатқызылады.
Тұжырымдама Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстанның
2030 жылға дейiнгi даму стратегиясы, Қазақстан Республикасында әйелдердiң
жағдайын жағсарту жөнiндегi ұлттық
iс-қимыл жоспары, әйелдерге қатысты кемсiтушіліктiң барлық нысандарын жою
туралы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының конвенциясы, ол конвенцияның Қазақстанда
орындалуы жөнiнде БҰҰ-ның ұсыныстары, басға да бекiтiлген халықаралық
шарттар мен келiсiмдердiң негiзiнде әзiрлендi.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат Тұжырымдамасы халықтың
әлеуметтiк-экономикалық жағдайы тұрақталуының және ел экономикасының
орнықты дамуының (2010 жылға дейiн) қазiргi кезеңiне, сондай-ақ ұзақ
мерзiмдi перспективаға (2030 жылға дейiн) есептелген.
Әйелдерге қатысты мемлекеттiк саясаттың негiзгі басымдықтары бойынша
Қазақстандағы қазiргі заманғы гендерлiк ахуал
Қазақстан тәуелсiздiгi жылдары Қазақстанның әлемдік қоғамдастыққа
интеграциялануы жөнiнде үлкен жұмыстар атқарылды.
1998 жылы Қазақстан Бiрiккен Ұлттар Ұйымының әйелдерге қатысты
кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы конвенциясына қосылды. Осы
конвенцияға факультативтiк хаттама бекiтiлдi, ал 2001 жылы Қазақстан
Республикасы конвенцияның орындалуы туралы БҰҰ-ға есеп бердi, бұл есепке оң
баға берiлдi. БҰҰ-ның "Әйелдердiң саяси құқығы туралы", "Тұрмыстағы
әйелдiң азаматтығы туралы" конвенциясы, Халықаралық еңбектi ұйымдастырудың
алты конвенциясы, оның iшiнде "Бiрдей еңбек еткенi үшiн ерлер мен әйелдердi
тең марапаттау туралы" конвенциялар бекiтiлдi.
Отбасы, әйелдер және балалар проблемасын шешу үшiн 1995 жылы Мемлекет
басшысы Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы Отбасы, әйелдер және
демографиялық саясат проблемалары жөнiндегi кеңестi құрды. Кеңес Қазақстан
Республикасындағы әйелдер жағдайын жақсартудың мемлекеттiк саясатының
тұжырымдамасын әзiрледi және Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1997
жылғы 5 наурыздағы N 3395 өкiмiмен мақұлданды.
1998 жылы Кеңес Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы Отбасы
және әйелдер iстерi жөнiндегi ұлттық комиссия (бұдан әрi - Ұлттық комиссия)
болып қайта құрылды. 1999 жылы Ұлттық комиссия тұңғыш рет Қазақстан
Республикасы үкiметiнiң 1999 жылғы 19 шiлдедегi N 999 қаулысымен бекiтiлген
Қазақстан Республикасындағы әйелдердiң жағдайын жақсарту жөнiндегi ұлттық
iс-қимыл жоспарын әзiрледi.
Қазақстан Республикасындағы еркектер мен әйелдердің тең құқықтары және тың
мүмкіндіктері туралы заң
Мен Үкімет комиссиясының мүшесі емеспін. Комиссия ресми түрде
Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Отбасы істері және
гендерлік саясат жөніндегі ұлттық комиссия деп аталады. Комиссияның
негізгі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
қимыл дар жоспары
Әйел бақыты – қоғам айнасы
Елбасы Н.Назарбаев: “Қоғамның даму барысын өмірде – нәзік, көңілде – биік,
ал істе – мығым әйелдер қауымынсыз көзге елестету мүмкін емес”, – дейді.
Президенттің кешегі сайлаудағы жарқын жеңісі – тілеуін тілеп отырған
миллиондаған аналардың, апалардың, қарындастардың да ойындағысының
орындалғаны.
Жексенбі күнгі Президент сайлауында біздің институтымыздың ұжымы ерекше
ауызбірлік, ұйымшылдық танытты – студенттер мен аспиранттар, жас оқытушылар
тұратын жатақханалар қарайтын сайлау учаскесінде Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевты
жақтап 94 пайыз дауыс берілді.
Осы жағдай мені қатты толқытып, қолыма шұғыл қалам алдыртып отыр. Жалпы,
еліміз бойынша сайлау ерекше жауапкершілікпен, үлкен өрлеумен өтті ғой.
Соның өзінде де біздің Қазақтың қыздар педагогика институтындағы көңіл-
күйдің бөлекше болуының сырына ой көзімен үңілгенде мен Елбасымыздың
халқымыздың әйел-анаға, қыз балаға деген құрметін бойына сіңірген қасиетін
алдымен еске аламын. Бұл қамқорлық дәл сайлау қарсаңында Президенттің
“Қазақстан Республикасында 2006-2016 жылдарға арналған Гендерлік теңдік
стратегиясын бекіту туралы” Жарлыққа қол қоюынан да тамаша танылды.
Көне Күлтегін ескерткішінде: “Азды көп еттім, ашты тоқ еттім” деген сөз
бар. Қарап отырсаңыз, сонау ықылым заманнан-ақ жер мен елге ие болған
батырлар мен даналар өз заманының ерлік, елдік салты ұрпақ жадында мәңгілік
сақталуын да мұрат еткен сияқты. Тасқа жазылған жазулар, ауызша тараған
батырлық дастандар мен аңыз әңгімелер соның куәсі іспетті. Биылғы тамызда
300 жылдық мерейтойы тойланған Райымбек бабамыздың да ерлік рухының бүгінгі
ұрпаққа жеткені соның айғағы болса керек.
Райымбек бабаның өткелсіз Іледен аман-есен өткені де, жап-жас ноян батырдың
қалың қолды басқарып, жауға ұрыс салғаны да тарихта айтылған. Сонымен
бірге, батыр баба күш-қайратымен ғана емес, ақыл-парасатымен, әділ төрелік-
билігімен де ел басқарған еді.
Райымбек елін жаудан азат еткен батыр, әрі өзі азат еткен елінің болашағын
ойлаған, болжап білген әулие адам.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Райымбек баба туралы ақ жарыла айтқан сөзін
естігенде осындай ойға қалдым. Нұрекең: “Жасырмаймын, мен де Райымбек
сияқты әулие бабалардың шапағаты шалған адамдардың бірімін. Әкем мен шешем
үй болғаннан кейін он жыл бала көтермепті. Бір шикі өкпеге зар болып
жүргенде ауыл адамдарының бірі Райымбек батырдың зиратына барып түнеуге
кеңес беріпті. Құдайдан шын тілесең, осы түбі саған әулиелер аян беруге
тиіс, депті анамызға. Екеуі зират басына түнеп шығады, шешем түс көреді.
Түсінде терең судың түбінен мылтық тауып алады. Осыны жақсылыққа жорып,
екеуі риза болып қайтыпты. Содан кейін дүниеге мен келдім”, – дейді.
Міне, ата-ананың аппақ тілегімен, әулие Райымбек бабаның рухының желеп-
жебеуімен өмірге келген ұл Райымбектің жолын ұстады. Халқын қолына алды,
өткелі жоқ тоқыраудан елін аман алып шықты. Ол – қазақ деген халықты әлемге
танытқан, көрегендігімен, ақыл-парасатымен өркениетті елдермен иық
тірестіруге жеткізіп, құрмет-беделге ие болған Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаев.
Әулие-батырдың рухы жебеген Нұрсұлтан Әбішұлы баба үмітін ақтап келеді.
Қазақ тарихында бұрын-соңды болмаған өзгерістер осы 14 жылда болды. Ғасырға
жүк болар жұмыс істелінді. Мемлекеттің бүкіл саяси-экономикалық құрылымы
өзгеріп, оның рәміздері қабылданып, ел іргесі бекітіліп, шекарасы
анықталды. Дүниежүзілік қоғамдастықта салмақты сөзі бар, Еуразияның
кіндігінде гүлжазира мекені бар мемлекетке айналғанымызды басқалар да
мойындады. Осының бәрі еліміздің тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың
есімімен тығыз байланысты екеніне ешкім дауласа қоймас.
Он төрт жыл тарих үшін қас-қағым сәт. Алайда, әрқайсымыз осы кезеңде талай
оқиғаны бастан кешірдік, мемлекетімізбен бірге есейдік.
Мен осы мақалада қысқа мерзімде елімізде әйел және отбасы жағдайын
жақсартуға бағышталған мемлекеттік саясатты қалыптастырудың түп негізінде
Елбасы тұрғаны туралы өз ойымды ортаға салғым келеді.
Осыдан 10 жыл бұрын Қазақстан Президенті жанындағы Отбасы, әйелдер және
демографиялық саясат проблемалары жөніндегі кеңес құрылған-тын. Кейін ол
Президент жанындағы Отбасы және әйелдер ісі жөніндегі ұлттық кеңес болып,
статусы жоғарылады. Мұндай консультативтік кеңесші орган ТМД елдерінің
ешқайсында жоқ. Оның негізгі міндеттері: әйелдердің еліміздегі саяси
үрдістерге белсене қатысуына қолдау жасау; әйелдің экономикалық қызметін
жандандыра түсу; әйелдерге тұрмыста зорлық-зомбылық жасалуына қарсы күрес;
әйелдердің денсаулығы мен отбасы жағдайын жақсарту.
Әйелдердің жағдайы жөніндегі ІV Бүкілдүниежүзілік конференцияның (Пекин,
1995 ж.) іс-қимыл тұғырнамасын іске асыру мақсатында ҚР Үкіметінің
қаулысымен “Қазақстан Республикасында Әйелдердің жағдайын жақсарту
жөніндегі ұлттық іс-қимылдар жоспары” қабылданды. Әйелдердің қоғамдық-саяси
өмірдегі белсенділігі мен рөлін арттыру үшін мүмкіндіктер жасау және
пәрменді тетіктер дайындауда ұзақ мерзімге бағытталып, 12 басымдықты
қамтыған бұл жоспардың маңызы зор болды.
Тәуелсіздік жылдарында әйелдер мен отбасы мәселелеріне байланысты бұрын-
соңды болмаған заңнамалық базаны нығайту қолға алынды.
Қазақстан “Әйелдерге қатысты дискриминацияның барлық түрін жою туралы” БҰҰ
конвенциясына кірді және оның Факультативтік хаттамасын бекітті. Осы
Конвенция шараларының орындалуы жөнінде еліміз есеп беріп отырады. БҰҰ
сарапшылары Конвенцияның орындалуы мен гендерлік теңдікке қол жеткізуімізде
Қазақстанда прогресшіл өзгерістер болып жатқанын атап айтты.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 27 қарашадағы N 1190 қаулысы
Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2003 ж., N 45, 490-құжат
Қазақстан Республикасы үкiметiнiң 2003 жылғы 5 қыркүйектегi N 903
қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2003-2006 жылдарға
арналған бағдарламасын iске асыру жөнiндегi
iс-шаралар жоспарының 6.7.3.-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының
Үкiметi қаулы етеді:
1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат
тұжырымдамасы мақұлдансын.
2. Осы қаулы қол қойылған күнiнен бастап күшiне енедi.
Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2003 жылғы 27 қарашадағы
N 1190 қаулысымен
мақұлданған
Қазақстан Республикасындағы
гендерлік саясат тұжырымдамасы
Астана қаласы, 2003 ж.
Кіріспе
2000 жылғы қыркүйекте өткен Мыңжылдық саммитiнде әлемнiң көптеген
елдерiнiң лидерлepi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Мыңжылдық декларациясын
қабылдады, оның сегiз мақсатының бiрi гендерлiк теңдiкті қолдау болып
айқындалған.
Бұл мәселеге БҰҰ Бас ассамблеясының "Әйелдер 2000 жылы: әйелдер мен
ерлер арасындағы теңдiк, XXI ғасырдағы даму және әлем" (2000 ж., маусым)
XXIII арнайы сессиясы арналды. Осы сессияға қатысушы Үкiметтерге әйелдердiң
өмiрдiң барлық салалары мен барлық деңгейлерiне тең қол жеткiзуiн және
толық ауқымда қатысуын қамтамасыз ету жөнiнде шаралар қабылдауды ұсынды.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат тұжырымдамасы (бұдан әрi -
Тұжырымдама) Қазақстандағы гендерлiк саясаттың негiзгi қағидаттарын,
басымдықтары мен мiндеттерiн белгiлейдi.
Гендерлiк саясаттың негiзгi қағидаттары Қазақстан Республикасының
Конституциясымен кепiлдiк берiлген әйелдер мен ерлердiң тең құғықы мен
еркiндiгiн белгiлейдi.
Қазақстандағы гендерлiк саясаттың мiндеттерiне әйелдер мен ерлердiң
билiк құрылымдарында теңдестiрiлген қатысуына ғол жеткiзу, экономикалық
тәуелсiздiктiң барлық тең мүмкiндiктерiн қамтамасыз ету, өз бизнесiн дамыту
және қызмет бабында iлгерiлеу, отбасында құқықтар мен мiндеттердi тең
жүзеге асыру үшiн жағдайлар жасау, жыныстық белгiсi бойынша зорлықтан еркiн
болу жатқызылады.
Тұжырымдама Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстанның
2030 жылға дейiнгi даму стратегиясы, Қазақстан Республикасында әйелдердiң
жағдайын жағсарту жөнiндегi ұлттық
iс-қимыл жоспары, әйелдерге қатысты кемсiтушіліктiң барлық нысандарын жою
туралы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының конвенциясы, ол конвенцияның Қазақстанда
орындалуы жөнiнде БҰҰ-ның ұсыныстары, басға да бекiтiлген халықаралық
шарттар мен келiсiмдердiң негiзiнде әзiрлендi.
Қазақстан Республикасындағы гендерлiк саясат Тұжырымдамасы халықтың
әлеуметтiк-экономикалық жағдайы тұрақталуының және ел экономикасының
орнықты дамуының (2010 жылға дейiн) қазiргi кезеңiне, сондай-ақ ұзақ
мерзiмдi перспективаға (2030 жылға дейiн) есептелген.
Әйелдерге қатысты мемлекеттiк саясаттың негiзгі басымдықтары бойынша
Қазақстандағы қазiргі заманғы гендерлiк ахуал
Қазақстан тәуелсiздiгi жылдары Қазақстанның әлемдік қоғамдастыққа
интеграциялануы жөнiнде үлкен жұмыстар атқарылды.
1998 жылы Қазақстан Бiрiккен Ұлттар Ұйымының әйелдерге қатысты
кемсiтушiлiктiң барлық нысандарын жою туралы конвенциясына қосылды. Осы
конвенцияға факультативтiк хаттама бекiтiлдi, ал 2001 жылы Қазақстан
Республикасы конвенцияның орындалуы туралы БҰҰ-ға есеп бердi, бұл есепке оң
баға берiлдi. БҰҰ-ның "Әйелдердiң саяси құқығы туралы", "Тұрмыстағы
әйелдiң азаматтығы туралы" конвенциясы, Халықаралық еңбектi ұйымдастырудың
алты конвенциясы, оның iшiнде "Бiрдей еңбек еткенi үшiн ерлер мен әйелдердi
тең марапаттау туралы" конвенциялар бекiтiлдi.
Отбасы, әйелдер және балалар проблемасын шешу үшiн 1995 жылы Мемлекет
басшысы Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы Отбасы, әйелдер және
демографиялық саясат проблемалары жөнiндегi кеңестi құрды. Кеңес Қазақстан
Республикасындағы әйелдер жағдайын жақсартудың мемлекеттiк саясатының
тұжырымдамасын әзiрледi және Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1997
жылғы 5 наурыздағы N 3395 өкiмiмен мақұлданды.
1998 жылы Кеңес Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы Отбасы
және әйелдер iстерi жөнiндегi ұлттық комиссия (бұдан әрi - Ұлттық комиссия)
болып қайта құрылды. 1999 жылы Ұлттық комиссия тұңғыш рет Қазақстан
Республикасы үкiметiнiң 1999 жылғы 19 шiлдедегi N 999 қаулысымен бекiтiлген
Қазақстан Республикасындағы әйелдердiң жағдайын жақсарту жөнiндегi ұлттық
iс-қимыл жоспарын әзiрледi.
Қазақстан Республикасындағы еркектер мен әйелдердің тең құқықтары және тың
мүмкіндіктері туралы заң
Мен Үкімет комиссиясының мүшесі емеспін. Комиссия ресми түрде
Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Отбасы істері және
гендерлік саясат жөніндегі ұлттық комиссия деп аталады. Комиссияның
негізгі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz