Дене тәрбиесі жүйесінде жеңіл атлетика

К І Р І С П Е :
1. Дене тәрбиесі жүйесінде жеңіл атлетика.
2. Қазақстандағы жеңіл атлетиканың дамуы және оның маңызы.
П а й д а л а н ғ а н ә д е б и е т т е р :

Жеңіл атлетика¬ – спорттың ең кең тараған түрлерінің бірі. Оған жүгіру, жақсы секіру, қаруды алысқа және дәл лақтыру ерте замандардан бастап – ақ дұрыс бағаланды. Жүгіруден, секіру мен лақтырудан жарысуды адамдар алғашқы қауымдық құрылыс тұсында бастағаны белгілі болып отыр.
Ертедегі Грецияда мұндай жарыстар жиі өткізіліп тұрды. Б.з.д. 776 жылдан бастап бұл елде әрбір төрт жылдан кейін өткізіліп тұратын олимпиадалық ойындарға үлкен мән берілді. Алғашында мұндай олимпиадалық ойындар жарысы жүгіруден ғана өткізіліп тұрады. Кейіндері бұл ойындардың бағдарламасына ұзындыққа секіру, диск және найза лақтыру дегендер енгізілді. Содан кейін басқа да көптеген әр түрлі денешынықтыру жаттығулары енгізілген болатын. Ақырында бес негізгі жаттығудан тұратын олимпиадалық жарыс түрлерінің кешені қалыптасты. Бұл кешен пентатлон немесе қазіргі кезде айтылып жүргендей, бессайыс деп аталды. Пентатлонның құрамына бір ғана қашықтыққа диск лақтыру, нысанаға найза лақтыру және күрес енді.
Адамзаттың материалдық және рухани мәдениеті өсіп – жетіле түсуіне байланысты жүгіру, секіру, лақтыру сияқты жаттығулардың мәні мен міндеті біртіндеп кеңейе түсті. Олар адамның денесін шынықтыратын, ең бастысы, жас ұрпақтың денсаулығын нығайту мен үйлесімді дамып - жетілуін қамтамасыз ететін жаттығулар ретінде пайдаланылатын болды.
Жеңіл атлетиканың дене шыңықтыру жаттығулары кешенінің негізін бұрынғысынша, жоғарыда атап өтілген адамның табиғи және өмірлік мәні бар қимыл - қозғалыстары: жүру жүгіру, секіру және лақтыру құрайды. Және бұл жаттығулар бұрынғысынша «жеңіл атлетика» дейтін бір жалпы атаудың астына бірігіп, қазіргі олимпиадалық ойындардың аса маңызды түрлерінің бірі болып табылады.
«Жеңіл атлетика» дейтін бұл спорттық атау шартты ұғым. Ол қазіргі спорт түрлері біртіндеп өріс ала бастаған ХІХ ғасырдың басында пайда болды. «Жеңіл атлетика» тіркесі мамандарды пайымдауы бойынша пайда болғаннан бастап «ауыр атлетика» деп аталған күрес, бокс сияқты денеге салмақ түсіретін жаттығуларға қарама - қарсы қойып атаудың негізінде жасалып, қалыптасқан.

1. С.Тайжанов., С.Қасымбекова. «Дене тәрбиесі» Алматы - 2004.

2. Республикалық ғылыми - әдістемелік журнал «Дене шынықтыру»

3. А.С. Дубровский « Физическая культура» Москва - 2004.