Жырын тыңда дулаттың

1 Дулат толғауларының мазмұны
2 Дулаттың сап толғау түрінде жазылған өлеңі

Өз кезеңіндегі басқа ақын-жыраулар секілді негізінен дидактикалық, сарында шешендік толау өлеңдерді дүниеге әкелген Дулат сөздерінде қазақтың шешендік өнеріне тән қысқалық, нұсқалық, көркемдік, шыншылдық, турашылдық, алмастай өткірлік, сенімділік т.б. ерекшеліктер мен мақал-мәтелге тән түйіп айту, образдылық, салыстыру, салғастыру, саралау, нақтылық, ой жұмырлығы секілді қасиеттер қатар көрініп жатады. Өзара туыс, өзара тектес осы екі жанрдың Дулат толғауларында да тоғыса көрінуі қоғамдық ой мен халықтық мүддені көздей айтылған көсемдіктің ішкі бауырқанысынан туып, жаңаша мәнге ие болуымен байланысты. Өзіне дейінгі көркем сөйлеу үлгілерінің басын біріктіріп, біртұтас өнерге айналдыру мен абстрактылы сипаттағы ой кеңдігін заман сөзіне ұластыруда ақын әу бастан өзіндік оң-тұжырымдарын тағылымдық, танымдық биікке көтеруді көздейді. Осы мақсат негізінде ой әсерлілігін күшейтетін жаңа сөз, суретті сырлы саз, кейде тіпті түйдек-түйдек жаңа тіркестер қосылып, бір ғана ой төңірегінде бірнеше тармаққа ұласқан, одан әрі шоғырларға, ұла-ғатты шешімдерге, шешендікке жалғасқан жаңа шығармалардың тууына мұрындық болған. Міне, басқа емес, шешендік сөздер мен шешендік толғау өлеңдер ортақ сарындас, нұсқалас болып келуі негізінде қазақ поэзиясына тән үрдісті бір ерекшелік жатыр. Соңғы жылдарда әдебиеттану ғылымында поэтика, эстетика мәселелерінің өз алдына күн тәртібіне қойылуында да мән бар. «Поэтика мен эстетиканы әдебиеттің көркемдік ерекшелігі тұрғысында ғана емес, оның идеялық бағытын айқындау құралы ретінде де тану қажеттігі туып отыр» (Кәрібаева Б.)