Арнайы мамандандырылған техникалық қызмет көрсету станцияларын жобалау
МАЗМҰНЫ
Реферат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Техникалық экономикалық негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Автомобильдердің техникалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Жол.көлік апаттарының техникалық себептері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ТҚС техникалық есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 Өндірісті басқару және ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Бас жоспарға қойылатын құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 ТҚС өндірістік гимаратына қойылатын
құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Техникалық жөндеу алаңына қойылатын құрылыс талаптары ... ... ... ... ... .
5 ТЖ алаңының техникалық жобасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.1 ТЖ алаңын тағайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.2 Техникалық жөндеудің технологиялық процесін ұйымдастыру ... ... ... ...
5.3 ТЖ алаңын техникалық есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3.1 Жұмыстың жылдық көлемін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3.2 ТЖ орындарының санын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3.3. ТҚ пен ТЖ алаңындағы жұмысшылар санын есептеу ... ... ... ... ... ... ...
5.4 ТЖ алаңына арналған жабдықтарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.5 Жұмыстарды орындау кезіндегі
қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.6 Технологиялық карта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
6 Конструкторлық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.3 Жобаланып отырған құрылыстарды техникалық негіздеу ... ... ... ... ... ... ...
6.4 Көтергіш қабілеттілігі мен беріктігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.2 Электр қозғалтқыш қуаты мен шкив өлшемін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.3 Күштік ебелекті берілісті есептеу
ебелектің тозуға төзімділігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.5 Көтергішті пайдалану ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.6 Көтергіштің ТЖ мен ТҚ жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7 Жобаның экологиялығы мен қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Техника, өрт қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ...
7.2 Қауіпсіздік ережелерін ескере отырып тж алаңын қиыстыру ... ... ... ... ... ...
7.3 ТЖ мен ТҚ учаскесін табиғи және жасанды
түрде жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3.1 Табиғи жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3.2 Жасанды жарықты сараптау және есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.4 ТЖ учаскесіндегі жергілікті және жалпы
ауыстырмалы сору қондырғыларын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.4.1 ТҚС үшін желдету жүйесін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.4.2 Жалпы ауыстырмалы қосылу.сору желдеткішін есептеу ... ... ... ... ... ... .
7.5 ТЖ алаңындағы өр қауіпсіздігі шараларын жетілдіру ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.6 ТҚС орналасқан аймақты санитарлық тазалау және жинау ... ... ... ... ... ...
7.7 ТҚС алдындағы алаңдағы көміртек тотығы
концентрациясын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8 Жобаның экономикалық тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.1 Толық шығынды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1.1 Станцияға кететін толық шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1.2. Көтергішті жасауға кететін толық шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2 Ағымдық шығындарды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.2.1 Жұмысшылардың еңбек ақы қорын жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.2 Электр энергиясына кететін шығынды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.4 Жабдықтарды ТЖ мен ТҚ көрсетуге кететін шығынды есептеу
8.2.5 Материалдарға кететін шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.2.6 Ағымдық шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.3 Кірісті анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.4 Экономикалық тиімділікті есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Реферат ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Техникалық экономикалық негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2 Автомобильдердің техникалық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.4 Жол.көлік апаттарының техникалық себептері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ТҚС техникалық есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 Өндірісті басқару және ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Бас жоспарға қойылатын құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 ТҚС өндірістік гимаратына қойылатын
құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Техникалық жөндеу алаңына қойылатын құрылыс талаптары ... ... ... ... ... .
5 ТЖ алаңының техникалық жобасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.1 ТЖ алаңын тағайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.2 Техникалық жөндеудің технологиялық процесін ұйымдастыру ... ... ... ...
5.3 ТЖ алаңын техникалық есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3.1 Жұмыстың жылдық көлемін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5.3.2 ТЖ орындарының санын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3.3. ТҚ пен ТЖ алаңындағы жұмысшылар санын есептеу ... ... ... ... ... ... ...
5.4 ТЖ алаңына арналған жабдықтарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.5 Жұмыстарды орындау кезіндегі
қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.6 Технологиялық карта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
6 Конструкторлық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.1 Жалпы бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.3 Жобаланып отырған құрылыстарды техникалық негіздеу ... ... ... ... ... ... ...
6.4 Көтергіш қабілеттілігі мен беріктігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.2 Электр қозғалтқыш қуаты мен шкив өлшемін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.3 Күштік ебелекті берілісті есептеу
ебелектің тозуға төзімділігін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.5 Көтергішті пайдалану ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
6.6 Көтергіштің ТЖ мен ТҚ жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7 Жобаның экологиялығы мен қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Техника, өрт қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ...
7.2 Қауіпсіздік ережелерін ескере отырып тж алаңын қиыстыру ... ... ... ... ... ...
7.3 ТЖ мен ТҚ учаскесін табиғи және жасанды
түрде жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3.1 Табиғи жарықтандыруды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.3.2 Жасанды жарықты сараптау және есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.4 ТЖ учаскесіндегі жергілікті және жалпы
ауыстырмалы сору қондырғыларын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.4.1 ТҚС үшін желдету жүйесін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.4.2 Жалпы ауыстырмалы қосылу.сору желдеткішін есептеу ... ... ... ... ... ... .
7.5 ТЖ алаңындағы өр қауіпсіздігі шараларын жетілдіру ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.6 ТҚС орналасқан аймақты санитарлық тазалау және жинау ... ... ... ... ... ...
7.7 ТҚС алдындағы алаңдағы көміртек тотығы
концентрациясын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8 Жобаның экономикалық тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.1 Толық шығынды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1.1 Станцияға кететін толық шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1.2. Көтергішті жасауға кететін толық шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2 Ағымдық шығындарды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.2.1 Жұмысшылардың еңбек ақы қорын жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.2 Электр энергиясына кететін шығынды есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.4 Жабдықтарды ТЖ мен ТҚ көрсетуге кететін шығынды есептеу
8.2.5 Материалдарға кететін шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.2.6 Ағымдық шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.3 Кірісті анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.4 Экономикалық тиімділікті есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Автомобиль көлігі сандық және сапалық жағынан қарқынды түрде дамып келеді. Қазіргі уақытта әлемдік автомобиль паркінің жылдық өсімі 10-12 млн. данаға, ал оның саны – 400 млн данаға тең. Әр бес автомобильдің төртеуі жеңіл көлік және оның үлесіне, жолаушыларды тасымалдайтын көліктің 60 % астамы тиесілі.
Бірақ та автомобильдендіру үрдісі, автомобиль паркін тек кеңейтумен ғана шектелмейді. Автокөліктерді қарқынды дамыту, ғылыми ізденіс пен мағыналы материалдық шығынды қажет ететін мәселелерді туындатады. Олардың негізгілері: көшелердегі өткізу қабілеттілігінің жоғарылауы, жол құрылысы мен көріктендіру, тұрақтар мен гараждарды ұйымдастыру, жол қозғалысы қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станциялар, қоймалар, жанар май құятын станциялар мен басқа кәсіпорындар құрылысы.
Жеке азаматтарға тиесілі автомобиль паркінінің қарқынды дамуы, автомобиль құрылысының күрделігі, өздеріне тиесілі автомобильдерге қажетті техникалық қызметті білікті түрде көрсете алмайтын адамдар санының өсуі, жолдардағы қозғалыс идентификациясы мен басқа да факторлар жаңа автотехникалық қызмет өнеркәсібі саласын құруға жағдай жасады.
ТҚ жетілдіру мен жеңіл автомобильдерді жөндеудің маңызды бағыттары: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісітік қызметтерді басқару мен ұйымдастыру деңгейін жоғарылату, негізгі өндірістік қаржыларды тиімді пайдалануды көтеру, технологиялық және құрылыс жағынан алғанда неғұрлым жетілдірілген жаңа жобаларды қолдану және қолданыстағы автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станцияларын қайта құру және оны сатылы түрде дамыту, қызметтер сапасы кепілділігін арттыру мен оларды қамтамасыз ететін шараларды материалдық және моральдық жағынан қолдау. Сондай-ақ автокөлік құралдарын техникалық пайдаланудың акуальды міндеттерінің бірі болып, ТҚС өндірістік қызметтерін басқару, еңбек шарттарын жақсарту, еңбекке кететін шығындар мен негізгі өндірістік қаржыларды пайдалану тиімділігін арттыру болып табылады.
Техниикалық қызметтер көлемі мен сипаты, және әсіресе ағымдық жөндеу жұмыстары жыл мезгілдері, жол және ауа райы жағдайына, автомобильдің шыққан жылы мен құрылысына байланысты өзгеріп отырады. Бұл өзгеріп отыратын жұмыстардың дер кезінде сапалы орындалуы үшін, өндірісті нақты және тиімді ұйымдастыру қажет. Сондай-ақ қазіргі уақытта ТҚ пен ТЖ кететін шығындардың көп бөлігін екбек ақы мен қосымша бөлшектер құрайды.
Бұл шығындарды азайтуға тиімді шараларды ұйымдастыру арқылы белсенді түрде әсер етуге болады. Автомобильдерге ТҚ пен ТЖ жұмыстарын сапалы қазіргі заман талаптарына сай ұйымдастыру арқылы ағымдық жөндеу жұмыстары жүйелігін жоғарылатуға және осы арқылы қосымша бөлшектерге кететін шыныдарды азайтуға болады.
Автомобиль көлігі сандық және сапалық жағынан қарқынды түрде дамып келеді. Қазіргі уақытта әлемдік автомобиль паркінің жылдық өсімі 10-12 млн. данаға, ал оның саны – 400 млн данаға тең. Әр бес автомобильдің төртеуі жеңіл көлік және оның үлесіне, жолаушыларды тасымалдайтын көліктің 60 % астамы тиесілі.
Бірақ та автомобильдендіру үрдісі, автомобиль паркін тек кеңейтумен ғана шектелмейді. Автокөліктерді қарқынды дамыту, ғылыми ізденіс пен мағыналы материалдық шығынды қажет ететін мәселелерді туындатады. Олардың негізгілері: көшелердегі өткізу қабілеттілігінің жоғарылауы, жол құрылысы мен көріктендіру, тұрақтар мен гараждарды ұйымдастыру, жол қозғалысы қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станциялар, қоймалар, жанар май құятын станциялар мен басқа кәсіпорындар құрылысы.
Жеке азаматтарға тиесілі автомобиль паркінінің қарқынды дамуы, автомобиль құрылысының күрделігі, өздеріне тиесілі автомобильдерге қажетті техникалық қызметті білікті түрде көрсете алмайтын адамдар санының өсуі, жолдардағы қозғалыс идентификациясы мен басқа да факторлар жаңа автотехникалық қызмет өнеркәсібі саласын құруға жағдай жасады.
ТҚ жетілдіру мен жеңіл автомобильдерді жөндеудің маңызды бағыттары: алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісітік қызметтерді басқару мен ұйымдастыру деңгейін жоғарылату, негізгі өндірістік қаржыларды тиімді пайдалануды көтеру, технологиялық және құрылыс жағынан алғанда неғұрлым жетілдірілген жаңа жобаларды қолдану және қолданыстағы автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станцияларын қайта құру және оны сатылы түрде дамыту, қызметтер сапасы кепілділігін арттыру мен оларды қамтамасыз ететін шараларды материалдық және моральдық жағынан қолдау. Сондай-ақ автокөлік құралдарын техникалық пайдаланудың акуальды міндеттерінің бірі болып, ТҚС өндірістік қызметтерін басқару, еңбек шарттарын жақсарту, еңбекке кететін шығындар мен негізгі өндірістік қаржыларды пайдалану тиімділігін арттыру болып табылады.
Техниикалық қызметтер көлемі мен сипаты, және әсіресе ағымдық жөндеу жұмыстары жыл мезгілдері, жол және ауа райы жағдайына, автомобильдің шыққан жылы мен құрылысына байланысты өзгеріп отырады. Бұл өзгеріп отыратын жұмыстардың дер кезінде сапалы орындалуы үшін, өндірісті нақты және тиімді ұйымдастыру қажет. Сондай-ақ қазіргі уақытта ТҚ пен ТЖ кететін шығындардың көп бөлігін екбек ақы мен қосымша бөлшектер құрайды.
Бұл шығындарды азайтуға тиімді шараларды ұйымдастыру арқылы белсенді түрде әсер етуге болады. Автомобильдерге ТҚ пен ТЖ жұмыстарын сапалы қазіргі заман талаптарына сай ұйымдастыру арқылы ағымдық жөндеу жұмыстары жүйелігін жоғарылатуға және осы арқылы қосымша бөлшектерге кететін шыныдарды азайтуға болады.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Аводькин Ф.Н. Изменение технического состояния автомобилей в процессе эксплуатации. - Саратов: Издательство СПТИ, 1973.
2 Автомобили ВАЗ 2108, 2109. Руководство по ремонту / А.П. Новокшонов. М:Ливр, 1996.
3Адрышев А.К. Безопасность и экологичность проекта: Учебное пособие
для дипломного проектирования / ВКГТУ.- Усть-Каменогорск, 2002.
4 Адрышев А.К. Просктированис и расчет вентиляционных и аспирационных систем: Учебное пособие / ВКГТУ. - Усть-Каменогорск, 1998.
5 Апанасенко B.C., Игудесман Я.В., Савич А.С. Проектирование авторемонтных предприятий. - Минск: Издательство Высшая школа, |l978.
6 Аринин И.Н. Диагностирование технического состояния автомобилей. -
транспорт, 1978.
7 Афанасьев Л.Л., Маслов А.А., Колесинский B.C. Гаражи и станции технического обслуживания автомобилей: Альбом чертежей. -М.: Транспорт,
8 Верещак Ф.П., Абелевич Л.А. Проектирование авторемонтных предприятий. - М.: Транспорт, 1973.
9 Карташов В.П., Мальцев В.М. Организация технического облуживания и
ремонта автомобилей. - М: Транспорт, 1989.
10 Колесник П.А.,Штейнин В.А. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей: учебник для вузов. - М.: Транспорт, 1985.
11 Крамарепко Г.В., Барашков И.В. Техническое обслуживание автомобилей:
учебник для техникумов. - М.: Транспорт, 1982.
12 Кузнецов IO.M. Охрана труда на автотранспортных предприятиях: Учебник для учащихся автотрансп. техникумов.-М.: Транспорт, 1990.
13Лудченко А.А'., Сова И.П. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей.
14 Киев: Вищашкола, 1982.((Методическое указание по структуре и составу дипломных проектов и ра-Г, организация их выполнения. - Усть-Каменогорск, 1982.
15 Мирошников Л.В., Волдин А.П., Нал В.И. Диагностирование техническое состояния автомобилей в автотранспортных предприятиях. - М.: Транспорт, 1977.
16 Напольский Г.М. Технологическое проектирование автотранспортных предприятий и станций технического обслуживания. - М.:Транспорт,
17 Руководство по диагностике технического состояния подвижного состава автомобильного транспорта / НИИАТ, ГосавтотрапНИИпроект. - М.: Транс-рт, 1976.
18 Салов А.И. Охрана труда на предприятиях автомобильного транспорта: учебник для студентов автомоб.-дор.вузов.- 3-е изд., перераб. и доп. - М.: «спорт, 1985.
19 Специализированное технологическое оборудование: Номенклатурный
каталог / Минавтотранс РСФСР, ЦБНТИ. - М.: 1986.
20 Спичкин Г.В., Третьяков A.M. Лабораторный практикум по техническому
диагностированию автомобилей. 4.2. - М: Высш. Школа, 1978.
21 Справочник технолога авторемонтного производства / Под редакцией Г.Л.
Малышева.-Транспорт, 1977.
22 Суханов Б.Н., Борзых И.О., Бедарев Ю.Ф. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей: Пособие по курсовому и дипломному проектированию. Транспорт, 1985.
23 Техническая эксплуатация автомобилей: Учебник для вузов / под редакцией Г.В. Крамаренко. - 2-е издание, переработано и дополнено - М: Транспорт, 1983.
24 Шадричев В.А. Основы технологии автомобилестроения и ремонта автомобилей.-JL: Машиностроение, 1976.
25 Шошин А.И., Федоренко В.А. Справочник по машиностроительному черчению. -М.: Машиностроение, 1983.
26 ГОСТ 2,701-68, ГОСТ 2,702-69, ГОСТ 2,703-68, ГОСТ 2,704-68. «Правила выполнения схем». - М.: 1969.
27 Справочник по машиностроительному черчению. - М.: Машиностроение
1 Аводькин Ф.Н. Изменение технического состояния автомобилей в процессе эксплуатации. - Саратов: Издательство СПТИ, 1973.
2 Автомобили ВАЗ 2108, 2109. Руководство по ремонту / А.П. Новокшонов. М:Ливр, 1996.
3Адрышев А.К. Безопасность и экологичность проекта: Учебное пособие
для дипломного проектирования / ВКГТУ.- Усть-Каменогорск, 2002.
4 Адрышев А.К. Просктированис и расчет вентиляционных и аспирационных систем: Учебное пособие / ВКГТУ. - Усть-Каменогорск, 1998.
5 Апанасенко B.C., Игудесман Я.В., Савич А.С. Проектирование авторемонтных предприятий. - Минск: Издательство Высшая школа, |l978.
6 Аринин И.Н. Диагностирование технического состояния автомобилей. -
транспорт, 1978.
7 Афанасьев Л.Л., Маслов А.А., Колесинский B.C. Гаражи и станции технического обслуживания автомобилей: Альбом чертежей. -М.: Транспорт,
8 Верещак Ф.П., Абелевич Л.А. Проектирование авторемонтных предприятий. - М.: Транспорт, 1973.
9 Карташов В.П., Мальцев В.М. Организация технического облуживания и
ремонта автомобилей. - М: Транспорт, 1989.
10 Колесник П.А.,Штейнин В.А. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей: учебник для вузов. - М.: Транспорт, 1985.
11 Крамарепко Г.В., Барашков И.В. Техническое обслуживание автомобилей:
учебник для техникумов. - М.: Транспорт, 1982.
12 Кузнецов IO.M. Охрана труда на автотранспортных предприятиях: Учебник для учащихся автотрансп. техникумов.-М.: Транспорт, 1990.
13Лудченко А.А'., Сова И.П. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей.
14 Киев: Вищашкола, 1982.((Методическое указание по структуре и составу дипломных проектов и ра-Г, организация их выполнения. - Усть-Каменогорск, 1982.
15 Мирошников Л.В., Волдин А.П., Нал В.И. Диагностирование техническое состояния автомобилей в автотранспортных предприятиях. - М.: Транспорт, 1977.
16 Напольский Г.М. Технологическое проектирование автотранспортных предприятий и станций технического обслуживания. - М.:Транспорт,
17 Руководство по диагностике технического состояния подвижного состава автомобильного транспорта / НИИАТ, ГосавтотрапНИИпроект. - М.: Транс-рт, 1976.
18 Салов А.И. Охрана труда на предприятиях автомобильного транспорта: учебник для студентов автомоб.-дор.вузов.- 3-е изд., перераб. и доп. - М.: «спорт, 1985.
19 Специализированное технологическое оборудование: Номенклатурный
каталог / Минавтотранс РСФСР, ЦБНТИ. - М.: 1986.
20 Спичкин Г.В., Третьяков A.M. Лабораторный практикум по техническому
диагностированию автомобилей. 4.2. - М: Высш. Школа, 1978.
21 Справочник технолога авторемонтного производства / Под редакцией Г.Л.
Малышева.-Транспорт, 1977.
22 Суханов Б.Н., Борзых И.О., Бедарев Ю.Ф. Техническое обслуживание и ремонт автомобилей: Пособие по курсовому и дипломному проектированию. Транспорт, 1985.
23 Техническая эксплуатация автомобилей: Учебник для вузов / под редакцией Г.В. Крамаренко. - 2-е издание, переработано и дополнено - М: Транспорт, 1983.
24 Шадричев В.А. Основы технологии автомобилестроения и ремонта автомобилей.-JL: Машиностроение, 1976.
25 Шошин А.И., Федоренко В.А. Справочник по машиностроительному черчению. -М.: Машиностроение, 1983.
26 ГОСТ 2,701-68, ГОСТ 2,702-69, ГОСТ 2,703-68, ГОСТ 2,704-68. «Правила выполнения схем». - М.: 1969.
27 Справочник по машиностроительному черчению. - М.: Машиностроение
МАЗМҰНЫ
Реферат
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Техникалық экономикалық
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ...
1.2 Автомобильдердің техникалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша
бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Жол-көлік апаттарының техникалық
себептері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ТҚС техникалық
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
3 Өндірісті басқару және
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... .
4.1 Бас жоспарға қойылатын құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... . ... ... ... .
4.2 ТҚС өндірістік гимаратына қойылатын
құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Техникалық жөндеу алаңына қойылатын құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... .
5 ТЖ алаңының техникалық
жобасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.1 ТЖ алаңын
тағайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .
5.2 Техникалық жөндеудің технологиялық процесін ұйымдастыру ... ... ... ...
5.3 ТЖ алаңын техникалық
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.3.1 Жұмыстың жылдық көлемін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.3.2 ТЖ орындарының санын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3.3. ТҚ пен ТЖ алаңындағы жұмысшылар санын
есептеу ... ... ... ... ... ... ...
5.4 ТЖ алаңына арналған жабдықтарды
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... .. ... ... ... ...
5.5 Жұмыстарды орындау кезіндегі
қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ...
5.6 Технологиялық
карта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..
6 Конструкторлық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...
6.1 Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
6.3 Жобаланып отырған құрылыстарды техникалық
негіздеу ... ... ... ... ... ... ...
6.4 Көтергіш қабілеттілігі мен беріктігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.2 Электр қозғалтқыш қуаты мен шкив өлшемін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
6.4.3 Күштік ебелекті берілісті есептеу
ебелектің тозуға төзімділігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.5 Көтергішті пайдалану
ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .
6.6 Көтергіштің ТЖ мен ТҚ
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.
7 Жобаның экологиялығы мен
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Техника, өрт қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ...
7.2 Қауіпсіздік ережелерін ескере отырып тж алаңын
қиыстыру ... ... ... ... ... ...
7.3 ТЖ мен ТҚ учаскесін табиғи және жасанды
түрде жарықтандыруды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..
7.3.1 Табиғи жарықтандыруды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.3.2 Жасанды жарықты сараптау және
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7.4 ТЖ учаскесіндегі жергілікті және жалпы
ауыстырмалы сору қондырғыларын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7.4.1 ТҚС үшін желдету жүйесін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... .. ... ... ... ... ... ... ...
7.4.2 Жалпы ауыстырмалы қосылу-сору желдеткішін
есептеу ... ... ... ... ... ... .
7.5 ТЖ алаңындағы өр қауіпсіздігі шараларын
жетілдіру ... ... ... ... ... ... .. ... ...
7.6 ТҚС орналасқан аймақты санитарлық тазалау және
жинау ... ... ... ... ... ...
7.7 ТҚС алдындағы алаңдағы көміртек тотығы
концентрациясын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..
8 Жобаның экономикалық тиімділігі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1 Толық шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
8.1.1 Станцияға кететін толық
шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.1.2. Көтергішті жасауға кететін толық
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2 Ағымдық шығындарды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.
8.2.1 Жұмысшылардың еңбек ақы қорын
жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.2 Электр энергиясына кететін шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.4 Жабдықтарды ТЖ мен ТҚ көрсетуге кететін шығынды есептеу
8.2.5 Материалдарға кететін
шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.6 Ағымдық
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
8.3 Кірісті
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
8.4 Экономикалық тиімділікті
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..
КІРІСПЕ
Автомобиль көлігі сандық және сапалық жағынан қарқынды түрде дамып
келеді. Қазіргі уақытта әлемдік автомобиль паркінің жылдық өсімі 10-12 млн.
данаға, ал оның саны – 400 млн данаға тең. Әр бес автомобильдің төртеуі
жеңіл көлік және оның үлесіне, жолаушыларды тасымалдайтын көліктің 60 %
астамы тиесілі.
Бірақ та автомобильдендіру үрдісі, автомобиль паркін тек кеңейтумен
ғана шектелмейді. Автокөліктерді қарқынды дамыту, ғылыми ізденіс пен
мағыналы материалдық шығынды қажет ететін мәселелерді туындатады. Олардың
негізгілері: көшелердегі өткізу қабілеттілігінің жоғарылауы, жол құрылысы
мен көріктендіру, тұрақтар мен гараждарды ұйымдастыру, жол қозғалысы
қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету, автомобильдерге
техникалық қызмет көрсету станциялар, қоймалар, жанар май құятын станциялар
мен басқа кәсіпорындар құрылысы.
Жеке азаматтарға тиесілі автомобиль паркінінің қарқынды дамуы,
автомобиль құрылысының күрделігі, өздеріне тиесілі автомобильдерге қажетті
техникалық қызметті білікті түрде көрсете алмайтын адамдар санының өсуі,
жолдардағы қозғалыс идентификациясы мен басқа да факторлар жаңа
автотехникалық қызмет өнеркәсібі саласын құруға жағдай жасады.
ТҚ жетілдіру мен жеңіл автомобильдерді жөндеудің маңызды бағыттары:
алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісітік қызметтерді
басқару мен ұйымдастыру деңгейін жоғарылату, негізгі өндірістік қаржыларды
тиімді пайдалануды көтеру, технологиялық және құрылыс жағынан алғанда
неғұрлым жетілдірілген жаңа жобаларды қолдану және қолданыстағы
автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станцияларын қайта құру және оны
сатылы түрде дамыту, қызметтер сапасы кепілділігін арттыру мен оларды
қамтамасыз ететін шараларды материалдық және моральдық жағынан қолдау.
Сондай-ақ автокөлік құралдарын техникалық пайдаланудың акуальды
міндеттерінің бірі болып, ТҚС өндірістік қызметтерін басқару, еңбек
шарттарын жақсарту, еңбекке кететін шығындар мен негізгі өндірістік
қаржыларды пайдалану тиімділігін арттыру болып табылады.
Техниикалық қызметтер көлемі мен сипаты, және әсіресе ағымдық жөндеу
жұмыстары жыл мезгілдері, жол және ауа райы жағдайына, автомобильдің шыққан
жылы мен құрылысына байланысты өзгеріп отырады. Бұл өзгеріп отыратын
жұмыстардың дер кезінде сапалы орындалуы үшін, өндірісті нақты және тиімді
ұйымдастыру қажет. Сондай-ақ қазіргі уақытта ТҚ пен ТЖ кететін шығындардың
көп бөлігін екбек ақы мен қосымша бөлшектер құрайды.
Бұл шығындарды азайтуға тиімді шараларды ұйымдастыру арқылы белсенді
түрде әсер етуге болады. Автомобильдерге ТҚ пен ТЖ жұмыстарын сапалы
қазіргі заман талаптарына сай ұйымдастыру арқылы ағымдық жөндеу жұмыстары
жүйелігін жоғарылатуға және осы арқылы қосымша бөлшектерге кететін
шыныдарды азайтуға болады.
1 ТЕХНИКАЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУ
1.1 Жалпы бөлім
Дипломдық жоба тақырыбы кездейсоқ таңдалған жоқ. Семей қаласындағы
жеңіл автомобильдер саны жыл сайын көптеп өсіп келеді. Бұл автомобильдердің
басым көпшілігі жеке адамдар үлесіне тиеді. 1 суретте Семей қаласы мен
облыстағы автомобиль паркінің сипаттамасы көрсетілген. Семей қаласындағы
жеңіл автомобильдер үлесі 75,6% құрайды.
Облыстағы автомобильдер паркі
28%
78%
Семей қаласындағы автомобильдер паркі
11,78%
75,60%
12,60%
75,60% - Семей қаласындағы жеңіл автомобильдер;
12,60%-Семей қаласындағы жүк автомобильдері;
11,78% - Семей қаласындағы басқа көлік құралдары
1 сурет – Облыстағы автомобильдердің жалпы санына қатысты
Семей қаласындағы автомобильдердің сандық сипатамасы
Автомобильдерді жөнделген қалыпта сақтау үшін ТЖ мен ТҚ жүйелі түрде
жүргізу керек. Қазіргі уақытта автомобильдерге теқникалық қызмет пен жөндеу
көбіне сәйкес біліктілігі, дағдысы мен тәжірибесі жоқ автомобиль иелерінің
өздері жүргізеді. Яғни мұндай жөндеу жұмыстары спонтанды түрде өтеді де,
сапасы да күмән келтіреді.
Өз қол күші нәтижелері – автомобильдерді ақауларымен, агрегаттар
мен механизмдердің техникалық жағдайын реттеу параметрлері көп ауытқыған
жағдайда пайдалану деген сөз.
Көптеген автомобильдерде жанар майлар шығыны мен қосымша бөлшектер
шығыны көп байқалады және ақаулар нәтижесінде жол-көлік апаттар үлесі де
жоғары деңгейде.
Техникалық ақаулары бар автомобильдерді пайдалануда:
- тиімсіз және пайдалану кезіндегі қирауы мен пайдалану
материалдарының шығыны көп;
- қоршаған ортаны ластайды;
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жүйелермен байланысты
ақаулар өте қауіпті.
Мұндай қанағаттанғысыз факторларға автомобиль иелерінің
автомобильдерді техникалық пайдалану талаптарын сақтамау жатады.
Іс жүзінде автокөлік кәсіпорындарында автомобильдерге ТЖ мен ТҚ
арнайы мамандар жүргізетіндіктен, жұмыстар сапасы мен автомобиль паркінің
дайындығы жоғары деңгейде, яғни жөндеу жұмыстары, жанар жағар май мен оған
кететін шығындар және қосымша бөлшектер мөлшері азаяды. Бұл жеке меншіктегі
көліктерге де қатысты.
Мемлекеттік сектор қаруаындағы жылжымалы автомобиль құрамын
техникалық жағынан жоғары деңгейде ұстау нақты тәртіппен бақыланатын жүйе
мен жөндеулер арқылы жұргізіледі.
Жеке меншіктегі автокөліктер үшін бұл мәселе көп қиындықтар туғызады.
Бұл көліктер барлық көліктердің жалпы санының ауқымды бөлігін қамтиды.
Бұл төмендегі мәселелерден туындайды:
- бұл автомобильдерді пайдаланудың өзіндік ерекшеліктерінен;
- маусымға байланысты- парктің басым көпшілігі тек сәуір- қазан
аралында қолданылады;
- жылдық жүрілген қашықтықтың аз мөлшерінен – орташа есеппен 12 мың
километр;
қарқынды жүктеме эпизодтылығынан – демалыс күндері, жазғы демалыс
уақыты;
- көптеген жағдайлардағы жөндеу жұмыстарының сәйкес кепілдемесіз
жасалатындығынан;
- әр түрлі маркалы жылжымалы құрамға байланысты.
Сондықтан жиі қолданыста болатын автомобильдерді жөндеу мен қызмет
көрсету үші қала аумағында арнайы жабдықталған ТҚС ұйымдастыру қажеттілігі
шығады.
1.2 Автомобильдердің техникалық жағдайы
Автомобильдердің техникалық жағдайын автомобиль, агрегат, жөндеу
материалдары жарамдылығы сияқты көптеген сипататамаларын көрсетуге болады.
Автомобиль пайдаланған жағдайда техникалық жағадайы өзгереді.
Мысалы габариттік өлшемі, жүк көтергіштігі мен сыйымдылығы сияқты
автомобиль сипаттамалары пайдалану аралығы кезінде өзнеріссіз қалады. Бірақ
та автомобиль сапасын анықтайтын (тиімділігі, қауіпсіздігі, динамикалылығы,
өнімділігі мен ыңғайлылығы – 1 кесте) көрстекіштері автомобильді пайдалану
аралығында өзгереді, яғни автомобильдің техникалық жағдайы нашарлайды.
Автомобильдердің техникалық жағдайын жоғары деңгейде ұстау
міндетті түрде үшін пайдалану кезіндегі өнімділігін арттыру, жанар-жағар
май шығынын азайту, экологиялық талаптарды көтеру, автомобиль құрылымын, ТҚ
пен ТЖ жетілдіру қажет.
1 Кесте – Автомобильдің негізгі сапа көрсеткіштерінің өзгерісі
Пайдалану аралығы, Жылдық өнімділігі, % Жөнделген жағдайда ұстау
қиындығы, %
жыл
0...1 100(шартты)
1...4 80...85 150..160
4...8 60...65 190...205
8...12 50...55 260...290
Сонымен қатар жеңіл автомобильдер паркінің пайдаланылған жыл
мөлшерінің сипатамалары да қызығушылық тудырады. Сондай-ақ 2 суреттерде
жеңіл автомобильдер паркінің шыққан жылдары бойынша бөлінген гистограмма
келтірілген. Бұл мәліметтер Семей қаласындағы ШҚО ІІБ ЖАБ базасынан
алынған.
Суретке қарайтын болсақ автомобильдердің 47% жыл мөлшері 10 жыл, ал
18% 20 жылдан жоғары.
Мұндай көрсеткіштерге қарасық автомобильдерге техникалық қызмет пен
жөндеу, өндірістік базаны жетілдіру қажеттілігінің жоғары екенін көреміз.
2 Сурет – жеңіл автомобильдер паркінің шыққан жылдары бойынша
бөлінген гистограммасы
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша бөлу
ВАЗ маркалы автомобильдер өндірістен шыққан уақыттан бері Семей
қаласы тұрғындары арасында үлкен сұранысқа ие болды. Бұл оның Шығыс
Қазақстан обылысы мен Семей қаласы аумағында көптеп тарауына әсер етті. Бұл
автомобильдердің ГАЗ, Москвич автомобильдеріне қарағанда өзінің бағасы,
пайдалануға кететін шығыны, ыңғайлылығы жағынан тиімді айырмашылығы бар.
Сонымен қатар қазіргі уақытта Семей қаласында Бипек-Авто атты қуатты
кәсіпорын жұмыс жасайды. Бұл кәсіпорын облыс пен қала азаматтарына SKODA
маркалы автомобильдерді таратады.
Қазақстан Республикасына шет ел өндірісінің автомобильдерін енгізуге
байланысты ГАЗ және ВАЗ маркалы автомобильдер үлесі төмендеп кетті. Шет
елдік автомобильдер үлесі 45%, ГАЗ маркалы автомобильдер үлесі – 20%, ВАЗ
маркалы автомобильдер – 25% құрайды, қалған бөлігіне басқа автомобильдердің
10% жатады.
1.4 Жол-көлік апаттарының техникалық себептері
Семей қаласындағы автомобильдер паркінің өсімі 10% шамасында.
Автомобильдер паркінің өсуіне байланысты, жолдардағы апаттар көрсеткіштері
де нашарлайды және қоршаған ортаны ластау қарқынды жүреді. Техникалық
жағдайы нашар автомобильдерді пайдалану ақыр соңында жол-көлік апаттарына
әкеліп соқтырады.
Шығыс Қазақстан облысы бойынша жол-көлік апаттарының орташа саны 947
құрайды, соның ішінде 10% - н облыстық МАИ мәліметтері бойынша техникалық
жағдайы төмен автомобильдер құрайды. 3 - суреттегі диаграммадан көрініп
тұрғандай көптеген жол – көлік апаттары тежегіш жүйесі ақауларынан болады,
екінші орында – жарықтандыру мен дабыл жүйесі, үшінші орында- 4
сурете көрсетілгендей әр түрлі құрылымды доңғалақ, аспа ақаулары тудырады.
Автомобильдердің техникалық жағдайының төмен болуы себептеріне
жатады:
- автомобильдер, тіркемелер мен жартылай тіркемелерге көрсетілетін
техникалық қызметтің төмен деңгейлігі, сондай-ақ техникалық қызмет
көлемінің толық орындалмауы;
- жеке адамдар автомобильдері техникалық жағдайын бақылау
жүйелілігінің жоқтығы. Автокөлік кәсіпорындарында жылжымалы бақылау-өлшеу
құралдарының жоқтығы және қолданылмауы;
- автомобиль құрылысындағы кемшіліктер, қозғалыс қауіпсіздігіне әсер
ететін агрегаттар мен түйіндерге арналған қосымша бөлшектердің
жетіспеушілігі мен сапасының төмендігі;
ЖКА статистикалық сараптамасының себептері бойынша
- белгіленбеген жерлерден өту; - кезекті сақтамау;
- қарсы қозғалыс жолағына шығу; - орағыту ережелерін сақтамау;
-жалдамдықты шамадан тыс арттыру; - мас күйінде басқару;
- техникалық ақауларға байланысты; - басқа да сабептер;
- жүргінші мас болуы; - ТҚ байланысты қапылыстан
шығу.
3 Сурет – ЖКА статистикалық сараптамасы
Техникалық ақаулар сараптамасы
19%- доңғалақ пен аспа ақаулары;
11% - басқа да ақаулар;
23% - тежегіш жүйесінің ақаулары;
47% - жарықтандыру мен дабыл жүйесі ақаулары.
4 Сурет – Техникалық ақаулар сараптамасы
Қозғалыс қауіпсіздігін автомобиль жүйесі, агрегаттар мен түйіндерді
сенімді түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етуге болады:
- тежегіш;
- сыртқы жарық беру аспаптары;
- құрылымның аспасы мен басқа да эелементері;
- рульдік басқару.
Автомобиль жүйесі, агрегаттар мен түйіндерді сенімді түрде
пайдалануды қаматамасыз ету барлық автокөлік құралдарының техникалық
жағдайын жақсартпайынша іске асыру мүмкін емес. Оған ТҚС ТҚЕ жетілдіру
арқылы, неғұрлым рационалды техникалық үрдістер мен еңбекті ұйымдастырудың
ғылыми эелементтерін енгізу, жүйелі, нақты бақылауды күшейту арқылы қол
жеткізуге болады. Диагностика мен ТҚ жүйелілігін сақтау қажеттілігіне сай
жарнаманың да маңызы бар. Осының арқасында агрегаттар мен бүтіндей
автомобильдердің жарамдылық мерзімін ұзартуға қол жеткіземіз, яғни
техникалық жөндеу мен қызметке кететін шығындарды ақтап шығады.
2 ТҚС ТЕХНИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕУ
Өндірістік кәсіпорындағы ТҚС ерекшеліктері осы сияқты
кәсіпорындардағы бекітілген негізгі көрстекіштерінің нақты шарттарын ашады.
Өнеркәсіптік кәпіорындарадағы сиқты ТҚС – да бекітіліген негізгі екі
көрсеткіш бар: өндіріс қуаты мен станция ауқымы.
Өнеркәсіптік кәсіпорынның өндіріс қуаты белгілі бір мерзім
аралығындағы бағалық және табиғи сипаттағы өндіріс өнімінің санымен
анықталады. Жалпы алғанда ТҚС үшін мұндай көрстекішке жыл бойындағы кешенді
түрде қызмет көрсетілетін автомобильдер саны жатады.
Кәсіпорын ауқымы жұмысшылар саны және өндірісі қорымен анықталады.
Кей жағдайларда өндіріс қорының шамасы және де ТҚС ауқымы қызмет көрсетуге,
жөндеуді тосуға және автомобильдерді сақтауға арналаған орын саны мен
автомоильдер орыны арқылы анықталады.
2.1 ТҚС ұйымдастыру кезіндегі есептеулер
Бастапқы мәліметтер.
ТҚС технологиялық есептеулерді жүргізуге арналған бастапқы
мәліметтер:
- жыл бойына қызмет көрсетілетін автомобильдер саны – 2000 дана;
- қызмет көрсетілетін автомобильдердің орта есеппен алағандағы
жылдық жүрілген жолы – 15000 км;
- ТҚС кіру саны, жыл бойында – 4рет;
- қызмет көрсету станциясының жұмыс тәртібі - D р.г. – 357 күн;
- ауысым саны – 1 (12 сағат).
ТҚС қуатын негіздеуді төмендегі формула арқылы есептейміз:
(1)
N сто - жыл бойындағы автомобильдер саны;
П- бір жұмыс орынының өткізу қабілеттілігі (244автжылына).
(2)
ТҚС жұмыс тәртібі:
Станцияның жұмыс тәртібі D р.г. = 357 күн;
Ауысым саны – 1.
ТҚС жұмысының жылдық көлемін есептеу.
Қала ішіндегі ТҚС жұмысының жылдық көлемін төмендегі формула арқылы
есептейміз:
, адам – сағ
(3)
мұндағы Lг – автомобильдің орта есепепен алғандағы жылдық жүрген
жолы, км.;
t- ТҚ және ТЖ салыстырмалы еңбек көлемі, адам*сағ.1000 км.
Жыл көлеміндегігі жинау-тазалау жұмыстары көлемін есептеу.
Жыл көлеміндегігі жинау-тазалау жұмыстары көлемін төмендегі формула
арқылы есептейміз:
(4)
мұндағы tум- ЖТЖ сыйымдылығы (қолмен жуғанда tум = 0,5 ад.-сағ.);
ά – кіру саны 4 – ке тең.
Өз-өзіне қызмет көрсетудің жылдық көлемі.
Өз-өзіне қызмет көрсетудің жылдық көлемін мына формула арқылы
есептейміз:
(5)
ТҚ пен ТЖ жұмыстарын жыл көлеміне бөлу.
ТҚ пен ТЖ бойынша жүргізілетін жұмыстарды жыл көлеміне бөлу 2 кесте
түрінде келтірілген. (ОНТП-АТП-СТО-80 бойынша).
2 Кесте ТҚ пен ТЖ жұмыстарын жыл көлеміне бөлінуі
Жұмыс көлемінің Жүргізілетін орынына байланысты
Жұмыс түрі бөлінуі жұмыс көлемінің бөлінуі
Жұмыс орындарында Учаскелерде
% ад.-сағ % ад.-сағ % ад.-са
ғ
Диагностикалық 5 6150 100 6150
Толық көлемде 25 30750 100 30750
Майлау 5 6150 100 6150
Алдыңғы доңғалақты 7 8610 100 8610
орнату бойынша реттеу
Тежегіш бойынша реттеу 5 6150 100 6150
Қоректендіргіш жүйесін 6 7380 75 5535 25 1845
жөндеу
2 Кестенің жалғасы
Доңғалақтың сыртқы 5 6150 30 1845 70 4305
резеңкесін монтаждау
Агрегаттар мен 20 24600 45 11070 55 13530
түйіндерді техникалық
жөндеу
Шанақ 10 12300 75 9225 25 3075
Сырлау 10 12300 100 12300
Жапсыру мен арматуралық 2 2460 50 1230 50 1230
БАРЛЫҒЫ 100 123000 99015 23985
Өндіріс жұмысшыларының санын еспетеу.
Өндіріс жұмысшыларына автомобилдерге тікелей техникалық қызмет
көрсететін және ағымдық жұмыстар жүргізетін аймақ пен учаске жұмысшылары
жатады. Олар технологиялық жағынан қажетті жұмысшылар саны мен штаттағы
жұмысшылар саны арқылы айырылады.
Технологиялық қажетті жұмысшылар саны ағындық жұмыстарды, ал штаттағы
жұмысшылар – бағдарлама бойынша өндірістік жылдық жұмыстарды атқарады (ТҚ
пен ТЖ бойынша жұмыс көлемі).
Өндіріс жұмысшыларының саны төмендегі формула бойынша есептеу:
(6)
мұндағы - ТҚ, ТЖ аймағы немесе учаскесі бойынша жылдық жұмыс
көлемі, адам-сағ;
-2070 сағ. – жұмыс орынының жылдық уақыт қоры.
(7)
мұндағы Фр- штаттағы жұмысшының жылдық уақыт қоры.
ТҚ пен ТЖ слесарьлары, агрегат пен түйіндерді жөндейтін слесарьлар,
мотористер, электриктер, доңғалақ монтаждаушылар, слеарь-жонғыштар,
қаңылтыршы, жабдықтарды жөндейтін слесарьлар, арматурашы – Фш = 1840 сағ;
сырлаушылар Фш = 1610 сағ
Рт және Рш санын есептеу 3 кестеде келтірілген.
3 Кесте – Жұмысшылар санын есептеу
Арнайы орындардағы жұмысшылар
ЖұмыстыңҚажеттіҚабылдШтаттағы Штаттағы
жылдық жұмысшыанған жұмысшыныңжұмысшы саны
Жұмыс түрі көлемі, саны, саны, жылдық
адам-сағ.адам адам уақыт
қоры,
адам-сағ.
ЕсептелҚабылданға
ген н
Диагностикалық 6150 2,9 3 1840 3,3 7999,23
Толық көлемді ТҚ 30750 14,8 15 1840 16,7 17
Майлау 6150 2,9 3 1840 3,3 3
Алдыңғы доңалақтарды8610 4,1 4 1840 4,6 5
орнатудағы реттеу
Тежегіштерді реттеу 6150 2,9 3 1840 3,3 3
Қоректендіргіш 5535 2,6 3 1820 3 3
жүйесіндегі жұмыс
Шиномонтажные 1845 0,8 1 1840 1 1
Агрегаттар мен 11070 5,3 5 1840 6 6
түйіндерді ТЖ
Шанақ 9225 4,4 4 1840 5 5
3 Кестенің жалғасы
Сырлау 12300 5,9 6 1610 7,6 8
Жапсыру мен 1230 0,5 1 1840 0,6 1
арматуралық
4 Кесте – Жұмысшылар санын есептеу
Учаскелердегі жұмысшылар
Жылдық Қажетті ҚабылдаШтаттағы Штаттағы жұмысшы
Жұмыс түрі уақыт жұмысшы нғандаржұмышының саны
көлемі, саны, адамсаны, жылдық
ад.-сағ. адам қоры, адам
Қабылданғандар
Қоректендіру 1845 0,8 1820 1,01 1
жүйесін жөндеу
Доңғалақты 4305 2,07 1840 2,3 2
монтаждау
Агрегаттар мен 13530 6,5 1840 7,3 7
түйіндерді ТЖ
Шанақ 3075 1,4 1840 1,6 2
Жапсыру және 1230 0,5 1840 ,6 1
арматуралық
БАРЛЫҒЫ 13
ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының санын есептеу
ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының саны төмендегі формула бойынша
іске асады:
(8)
5 Кесте - ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының санын есептеу
Жұмыс түрі Көп Жылдық Тсм С Рср η Х
еңбектң жұмыс
қажет күндері
жұмыс
Диагностикалық 20910 357 8,2 2 1,5 0,9 2,93 орын
(соның ішінде
алдыңғы доңғалақты
орнатудағы, тежегіті
реттеулер)
Толық көлемді ТҚ 38130 357 8,2 2 1,5 0,9 5,35
орындар
Майлау 6150 357 8,2 2 1,5 0,9 0,861 орын
ТЖ ( соның ішінде 12300 357 8,2 2 1,5 0,9 1,72 орын
жапсыру мен
арматуралық)
Шанақ 9225 357 8,2 2 1,5 0,9 1,281 оырн
Сырлау 12900 357 8,2 2 1,5 0,9 1,712 орын
БАРЛЫҒЫ 14 орын
Жинау-тазалау жұмыстапры орындары санын есептеу.
Жинау-тазалау жұмыстапры орындары саны төмендегі формула бойынша
есептеледі:
(9)
мұндағы Nс- ЖТЖ аумағына тәуліктік ену саны;
φм- ЖТЖ аумағына енетін автомобильдердің біркелкі емес коэффициенті (φм =
1,1...1,5);
Тоб – ЖТЖ аумағының жұмыс уақыты, сағ;
η = 0,90- уақытты орынды пайдалану коэффициенті;
Nу – жуу қондырғыларының өнімділігі;
Көмекші орындарды есептеу.
Көмекші орындарды есептеу мына формула бойынша жүргізіледі:
(10)
мұндағы Nпр – қабылдау орынының өткізу қабілеттілігі(2...3автсағ);
Тпр – автомобильдерді қабылдау учаскесінің жұмыс уақыты, сағ.
Автомобильдер кезекті тосатын орынды есептеу.
Автомобильдерді сақтау орынын есептеу.
(11)
мұндағы Тпр – автомобильдің жөндеуден кейінгі ТҚС тұратын орташа
уақыты 4 сағат шамасында.
11 автомобильді сақтау рындарына қабылдаймыз.
ТҚ пен ТЖ аумақтары ауданын есептеу.
ТҚ пен ТЖ аумақтары ауданы мына формула бойынша есептеледі:
(12)
мұндағы fа – жоспардағы автомобильдің алатын ауданы, м²;
Х- орын саны;
Кп = 7 орын бір жақты орналасқан жағдайда.
Өндірістік учаскелердің ауданын есептеу.
Өндірістік учаскелердің ауданы төмендегі формула бойынша есептеледі:
(13)
мұндағы fp1 – бірінші жұмысшының салыстырмалы ауданы, м²;
fh2 – келесі жұмысшылар удельная ауданы, м;
PT – неғұрлым мол ауысымдағы жұмысшы саны.
Қойма орындарының ауданын есептеу 5 Кестеде келтірілгін.
6 Кесте - Қойма орындарының ауданын есептеу
Учаске атауы Тиесілі аудан, м²
Бір жұмысшыға Қалғандарына
Доңғалақ монтаждау 2 15 10 25
ТЖ 7 12 10 72
Шанақ 2 30 15 45
Жүрілген жолдың меншікті нормалары бойынша қоймалардың орналасу
ауданын есептеу.
Қоймалар:
- қосалқы бөлшектер қоймасы 64 м²;
- агрегаттар қоймасы 24 м²;
- сырлау-лактау мен химикатты матрериалдары 8 м²;
- майлау материалдары 12 м²;
- автомобильге қажет заттарды сақтау 31 м².
БАРЛЫҒЫ 139 м².
Көмекші орындар ауданын есептеу.
1 орын8-9 м² есептеу бойынша 14 орын 8 м²·13 = 112 м²
Аудандары:
- аумақ 882 м²;
- учаске м²;
- қойма 139 м²;
- көмекші орындар 112 м²;
Барлығы 1275 м²
3 ӨНДІРІСТІ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ
станцияға түскен әр автомобильге түрі мен көлемі әр түрлі ТЖ мен ТҚ
жұмыстары жүргізілуі қажет, сондықтан өндірісті ұйымдастырған кезде әр
түрлі жұмыстарды оырндай алатындай, яғни ТҚ пен ТЖ технологиялық үрдістері
мейілінше ыңғайлы болуы қажет.
Тапсырыс беруші ТҚС кез келген түрдегі жұмыс пен таңдау кешеніне
тапсырыс бере алатынын ескере отырып, ТҚС техникалық үрдісті ұйымдастырудың
келесі нұсқасы ұсынылады: диагностика жасау кезінде анықталған қажетті ТҚ
пен ТЖ жұмыс кешендерін таңдауды жүргізу. Анықталған ақаулар мен тапсырысқа
байланысты автомобиль диагностика жасау учаскесінен орындарға 5 суретке
сәйкес жіберіледі.
ТҚС ТҚ пен ТЖ жұмыстары жүргізілуге түсетін автомобильдер ең алдымен
дуу-тазалау жұмыстарынан өтеді. Автомобиль қызмет көрсету
5 Сурет – Автомобильдің диагностика жасау учаскесінен орындарға
бөлінуі
көлемін анықтау үшін диагностика жасау учаскесімен бірге орналасқан
қабылдау учаскесіне келіп түседі.
ТҚС жүргізілетін жұмыс түрлері:
- ТҚС автомобильдерді қабылдау;
- Диагностика жасау, соның ішінде толық немесе алдын ала;
- Техникалық қызмет, соның ішінде бекіту жұмыстары, қоректендіру
жүйесінің жұмыстары, электр жабдықтар жүйесі бойынша жұмыстар,
реттеу жұмыстары, майлау жұмыстары;
- Ағымдық жұмыстар, соның ішінде учаскелік орындағы жұмыстар;
- Жұмыс сапысн бақылау;
- Автомобильді иесіне қайтару.
Жеңіл автомобильдерге жөндеу және техникалық қызмет көрсету жайлы
баптар ТҚС жұмыстарды ұйымдастырудың негізі болып табылады. Бұл баптар
автомобильдерді жөндеп ТҚ көрсететін барлы ТҚС үшін міндетті.
Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету ол ақаулар мен істен шығу
жұымыстарына бағытталған, автомобильдің ақаусыз, сенімді және экологиялық
жағынан дұрыс пайдаланылуын қаматамасыз ететін жұмыстар кешені.
Техникалық көрсету жұмыстарына енеді: бақылау-диагностика жасау,
бекіту, реттеу, элеткрлік-техникалық, қоректендіру жүйесі жұмыстары, отын
толтыру, майлау және басқа да жұмыстар.
Жеңіл автомобильдерге көрсетілетін ТЖ жұмыстарының орындалу
қиындығына, тізіміне және жүйелілігіне байланысты келесі түрлерге бөлінеді:
күнделікті жүргізілетін ТЖ, (КҚ); жүйелі техникалық қызмет (ТҚ); маусымды
қызмет (МҚ).
Күнделікті қызметке (КҚ) отын толтыру мен автомобильдің сыртқы түрін
ойдағыдай ұстау мен күнделікті қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған
бақылаулар енеді.
КҚ басым бөлігі автомобиль иелерінің өз қолымен, яғни жолға шығу
алдында, жолда немесе тұраққа қайтқан кездерде жүргізіледі.
ТҚ нақты көлемдегі жұмыстардың орындалуын, яғни автомобиль белгілі
бір қашықтықты өткеннен кейінгі жұмыстарды қамтиды.
Нормативтерге сай КҚ жүйелілігі бойынша жеңіл автомобильдердге ТҚ
көрсету тәулігіне бір рет, ТҚ – 1 рет 4000 км кейін, ТҚ – 2 рет 16000 км
жүргеннен кейін жүргізіледі.
Маусымды қызмет (МҚ) – шығарушы зауыт нұсқауларына сай
автомобильдерді жазғы және қысқы маусымға дайындау бойынша қосымша
операцияларды және ТҚ жұмыстарын қамтиды.
Жөндеу деп пайда болған ақауларды жою мен автомобиль немесе
агрегатттың жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша жасалатын
жұмыстар кешенін атайды. Автомобильге қажет болған жағдайда ғана жөндеу
жұмыстары жүргізіледі және оған электротехникалық, диагностикалық.-бақылау,
дәнекерлеу, механикалық, қаңылтыр, слесарльлық, сырлау жұмыстары
жүргізіледі. Сапалы ТЖ мен ТҚ іске асыру үшін ТҚС қажетті орындармен,
жабдықтармен, аспаптармен, құрал-сайманмен және техникалық құжаттармен
жабдықталады.
ТҚ пен ТЖ бойынша негізгі жұмыстар автомобильге ТҚ пен ТЖ
өткізетін аумақтағы 2 орында жүргізіледі. Қаптау және қоректендіру жүйесін
жөндеу диагностика учаскесінде, ал дәнекерлеу, қаңылтыр, шанақ, доңғалақты
монтаждау, сырлау жұмыстары арнайы тағайындалған учаскеде іске асады.
Аккумуляторды жөндеу жұмыстары аккумулятор учаскесінде, арасында
жабдықтарды жөндеу жұмыстары да жүргізіледі.
ТҚС автомобильдерді жөндеу кезінде көбінесе қозғалыс қауіпсіздігіне
әсер ететін ақауларға көп көңіл бөледі. Осы кезде міндетті түрде анықталған
ақауларды және түйін, агрегат пен жүйелердің келесі нашар бекітулерін
жояды:
- реттеу жұмыстары кезінде – қалып бастырмасы, тежегіш барабандары,
тежегіш педалі, тұрақты тежегіш жүйесі, рульдік басқару, доңғалақ пен
алдыңғы доңғалақтары подшипниктері;
- бақылау-диагностика жасау және бекіту жұмыстары кезінде – рульдік
басқарудың маятникті иінтірек пен сошкасы, рульдік жетек, шарлы саусақтағы
және ұяшықтағы шарлы саусақтардағы рульдік тартым, шарлы тірек,
шкворнянасы, бұрылыс жұдырығы доңғалаұ дискісі, карданды беріліс пен
жетектері, рессор мен серіппесі, аммортизатор, аспа тірегі, темір құбырлар,
гидравликалық тежегіш жетегінің шлангасы, басты тежеу жетегі, есік, капот
пен жүк салғыш құлпы қозғалтқыш, ажыратқыш, шыны жуғыш, артқы кескін
айнасы, жел шынысын қыздыру, желдету және жылыту жүйесі;
- қоректендіру және электр жабдықтары жүйелеріне қызмет көрсету
кезінде – қоректендіру және газ шығару, жүйесі, фара, алдыңғы және артқы
шам, жарықты ауыстырғыш, жарық шағылту, дыбыс дабыолары, электр өткіштері,
тежегіш сигналдары;
- ТҚ – 1 жоғарыда көрсетілген жүйеде өтеді, яғни келесі жұмыстарды
орындауүшін жылына екі рет;
ТО-1 проводится через указанную выше периодичность, но не менее 2-х
раз в год для выполнения следующих работ;
- бақылау – диагностикалық – жұмыс істеп тұрған тежегіш жүйесін
тежегіштің белсенділігі мен бір мезгілде әрекет етуіне, тұрған уақыттағы
тежегіш жүйесін, тежегеіш жетегін тексеру, рульдік жетектегі бірігулерді,
шина жағдайын, сигнал және жарық жүйесін тексеру;
- қарау – шанақты, шыныларды, нөмір таңбасын, есік механизмдері
әрекетін, терезе тазалағышты, артқы кескін айнасын, бірігуді майлау
беріктігі, герметикалылығы, суыту, тіркелуді қосатын гидравликалық жетек,
жүйелері, тексеру мен қарау орульдік тартымдағы топса мен жетек қаптары,
іліну мен тежеу педалі, желдеткіш серіппесі созылуын, басты тежегіш цилинді
багындағы тежегіш сұйықтығы деңгейін, ілінуді , серіппе мен алдыңғы
аспадағы иінтірегін өшіруді.
- бекіту – қозғалтқышты шанаққа, беріліс пен ұзарту қорабын, рульдік
механизм картері мен мен рульдік сошканы, рульдік доңғалақпен пен тартымды,
бұрылысы иінтіреугін, карданды вал фланцен, доңғалақ дискісін, аспаптарды,
майлау жүйесі және суыту жүйесі шлангалары мен құбырларын, тежегіш
механизмдерін;
- реттеу – іліну педалінің еркін жүрісі мен тежегішті, жұмыс істеп
немесе тұрған уақыттағы тежегіш жүйесін, рульдік жетек бірікпелеріне
рульдік доңғалақ пен саңылаудың еркін енуін, желдеткіш пен генератор
тартпаларының созылуын реттеу, шиналардағы ауа қысымы мен басты тежегіш
цилиндріндегі тежегіш сұйықтығы деңгейін нормаға келтіру.
Сондай - ақ 1 – ТҚ кезінде қоректендіру жүйесі мен олардың қосылған
жерлерін шаңнан тазалайды, жетек әреткетін, дросслеьді және ауа жапқышының
толық ашылып-жабылуын тексереді, қозғалтқыштың иінді білік айналымының аз
режиміндегі карбюратор жұмыссын реттейді. Электр жабдықтары жүйесінде
аккумулятор батареясы мен оның желдету саңылауларын шаң-тозаңнан тазалайды;
бекітулерді, сымдар түйіспелері контактары сенімділігі мен әр аккумулятор
банкасындағы электролит деңгейін тексереді; электр жабдықтары аспаптарын
шаң-тозаңнан тазартады; электр жабдықтары изоляциясын генератор, стартер
және реле-реттегіш бекітпелерін тексереді;
2-ТҚ жылына аз дегеде 1 рет, яғни 16000 км. Жол жүрілгеннен кейін
жүргізіледі. ТҚ-2 жүргізер алдында автомобильдің техникалық жағдайын мен
ақауларының себептері мен пайдалану ұзақтығын анықтау мақсатында негізгі
агрегаттар мен түйіндерге, жүйелерге тереңдетілген диагностика жасайды. Бұл
уақытата төмендегі тексеру жүргізіледі:
- қозғалтқышты – шатунды подшипниктердегі және газ үлестіру
механизмдеріндегі, қақпақтағы, тісті доңғалақтағы стуктарды, үдемелі
қуатты, қыспақ жүйелері ақауларын анықтайды;
- қозғалтқыштың қоректендіру жүйесін – құбырлар қоспасындағы майдың
ағуын, отынның көп жұмсалуы мен өңдіріліп шыққан газдағы СО құрамының
жоғарылауын, цилиндрлі-поршенлі топтардағы бөлшектер жағдайын, газ үлестіру
жүйелерін, цилиндр басындағы төсемдерді тексереді;
қозғалтқыш жүйесін майлау - қоспалардағы майдың ағуы (иінді вал
сальниктері, қозғалтқыш картері, үлестіру механизмінің қақпағы), майлау
жүйесіндегі қысым мен автомобиль аспабындағы көрсетілімдер дұрыстығы;
қозғалтқыштың суыту жүйесі - система охлаждения двигателя – қоспалардағы,
жүйе түйіндеріндегі суыту сұйықтығының ағуы (радиатор, су сорғысы, және
басқлары) қозғалтқыш үлкен күшпен жұмыс жасағандағы суыту сұйықтығының
қайнауы;
- іліну (тіркеліу) – үлкен күш әсерінен батып қалуы, берілісті
қосқан кездегі талпыныс, берілісті ауыстырып қосқандағы және жұмыс
кезіндегі шуыл мен тоқылдаулардың бар болуы, ілініс жетегінің ақауы;
- беріліс қорабы – жұмыс істеп тұрғандағы шуыл мен
тоқылдаулардың бар болуы, күш түскен кезде өздігінен өшіп қалуы, беріліс
қорабы бөлшектері қоспаларындағы май ағуынын, берілісті ажыратып қосқанда
саңылаудың бар болуы;
- артқы көпір – артқы көпір қоспаларындағы, май агуының, шуыл
мен тоқылдаулардың бар болуы, басты беріліспе дифференциалдағы саңылау
шамасы;
- карданды білік және аралық тірек – карданды бөлшектеріндегі,
жырашық қоспаларындағы және карданды валдың аралық тіректеріндегі
саңылаулар;
- рульдік басқару – рульдік доңғалақты айналысқа түсіруге қажетті
күш, төлкедегі рульдік сошка білігіндегі саңылау, алдыңғы аспа серіппесі
мен иінтірек бекітулерінің сенімділігі, сондай-ақ ендік орнықтылық
тұрақтандырғышы тағандары мен штангасы;
- аспа элементері мен рессорлары – беттер мен серіппеның сынуы,
рессорлы саусақ қоспаларындағы саңылау, алдыңғы және артқы көпір
паралельдігі, және олардың автомобиль шанағына қатысты алғандағы орналасуы;
- шанақ эелементтері – жаншылған, жарықшақ, сынулардың бар болуы,
автомобиль бояуының бұзылуы, жел шынысын жуғыштың дұрыс жұмыс істеуі,
шанақты жылыту жүйесі мен жел шынысын үрлеу желдеткіші, құлыптар мен капот
ілмегінің жағдайы, жүк салғыш жапқыштары мен есік;
Әмбе басқарылатын доңғалақтың қондыру бұрышын, тежегіш
механизмдерінің бір мезгілде әрекет жасап жұмыс белсенділігін, доңғалақтар
тепе-теңдігін, автомобильді қосу жүйесі жұмысын, үзу түйіспелері арасындағы
саңылауды, фраларды орнату мен жұмысын, шам жарығы ағынының бағытын, барлық
тежегіш жетектерінің жағдайын, радиатор жағдайын, резеңке жастықтарды,
қозғалтқыш аспасын реттеу және тексеру қажет.
2 – ТҚ кезінде 1 – ТҚ жұмыстарынан бөлек қосымша операция түрлерін
орындайды:
- радиаторды, цилидр блогы басын және күйенте тағанды, цилиндр блогы
басы құндағын, шығарып – енгізетін құбыр қақпақтарын, тісті доңғалақтардың
ілестіру блогын, корпус, май тазарту сүзгісн, қозғалтқыштың май картерінің
поддонының қақпақтарын, іліну картерін, , амортизатор, отын бактарын,
өшіргішті, артқы көпір редукторы қақпақтарын, рессор сасуқтарын,
жапқыштарын, стремянканы, есік тұтқалары мен құлыптарын бекіту;
- артқы көпірдің бас берілісінің басты тістегершігіне бекітіген
Фланц сомын тарту;
- рульдік доңғалақтың бұру күшін, қақпақтың жылулық саңылауын реттеу,
газ үлестіргіш қозғалтқыш механизмі жетегінің шынжырын керу, тежегіш
қалыптары арасындағы және доңғалақ дискілері арасындағы саңылауды, алдыңғы
доңғалақ күпшеутері подшипниктеріндегі саңылауды реттеу;
Қоректендіру жүйесінде отын бері багының тығыз жабылуы мен темір
құбырлар қоспасын, крбюратор бекітулерін тексереді және анықталған
ақауларды жояды. Крбюратор мен отын беру сорғысын шешіп, бөлшектеп оларды
тазалайды және арнайы аспаптарда олардың жағдайын тексереді. Бәрін
жинағаннан соң аранайы аспапта отын беру сорғысын тексереді.
Автомобиль бояуының сапасын, жел шынысын жуғышының, шанақты жылыту
жүйесін мен жел шынысы желдеткішінің дұрыс жұмыс жасауын, құлыптар мен
капот ілмегін, жүк салғыш қақпағы мен есіктерді тексереді.
Электр жабдықтар жүйесіне қызмет көрсеткенде келесі іс-шаоалар жүзеге
асады: автомобиль батареясын шешеді және заряд дәрежесін тексереді,
шеткалар мен генератор мен стартер коллекторы жағдайын , реттегіш жұмысын
тексереді; якорь серіппесінің керілуін реттейді; тұтану білте жібін шешеді
де жағдайын тексеріп күйдірмелерден тазалайды және электродтар арсындағы
саңылауды реттейдіеді; тұтануды таратып-тоқтататқышты шешіп олардың сыртқы
бетін шаң мен майдан тазалайды, түйіспелер жағдайын тексеріп олардың
арасындағы саңылауды реттейді, таратып-тоқтатқыш білігін майлайды; төменгі
және жоғарғы кернеу сымдары жағдайын тексереді және жарық беру мен сигнал
беру аспаптарының әрекетін реттейді.
1-ТҚ, 2-ТҚ және СО көтергіштермен жабдықталған тұйық орындарда ТҚ пен
ТЖ аймақтарында орындалады.
ТЖ кезінде бұзып-жинау операциялары, қаңылтыр және дәнекерлеу,
электротехникалық, сырлау, слесарьлыө-механикалық жұмыстар орындалады.
Түзету цехы автомобильді пайдалану кезінде пайда болған шанақ
ақаулары мен деффектілерін жоюға арналған. Цехта жөнделген шанақ
беріктілігін арттырып, бастапқы қалыпқа келтіреді, сондай-ақ шанақ пен оынң
механизмдерін техникалық жағдайын реттеп жөндейді.
Цехта шақа пен оынң механизмдері бөлшектерін түзеті мен дәнекерлеу,
бұзу –жинау жұмыстары енетін қаңылтыр мен дәнекерлеу және арматуралық,
шанақ жұмыстарын жүзеге асырады, сондай-ақ шанақ, панель, ендірме, косынка,
заплата бөлшектерін ауыстыруға қажетті дайындамаларды жасайды.
Автомобильдер түзету цехына доңғалақтар мен жеткізіледі, авариялық
жағдайдағы шанақтар аранайы арбалар арқылы жеткізіледі. Соңғы жағдайда
шанақтар ТЭ орындарында шешіліп алынады. Қаңылтыр жұмыстарына капоттардағы,
қанаттардағы, брызговиктердегі, радиатор беттері мен есіктердегі, т.б.
үзіліп қалған, майысқан, жарық жерлерді жөндеу жұмыстары енеді, сондай-ақ
жарамсыз болып қалған кейбір күрделі емес бөлшектерді дайындайды. Бұзу-
жинау жұмыстарына есіктерді, шанақ пен панельдің, механизмдердің жеке
бөлшектерін, шыны мен алмалы-салмалы басқа да бөлшектерді шешу және орнату
енеді. Жөндеу жұмыстары біткен соң шанақты жинау, соның ішінде шанаққа
бөлшектер мен түйіндерді орнату үшін әр түрлі аспаптар мен құрал-саймандар
қолданылады.
Түзету жұмыстарына зақымдану сипаттарына байланысты бүлінген
беттердегі бұдырларды жою, сондай-ақ шанқтың геометриялық өлшемінің қисаюын
түзету жұмыстары кіреді.
Дәнекерлеу ол қаңылтырды түзету жұмыстарының ажырамас бөлігі. Барлық
жөндеу жұмыстары дәнекерлеудә әр түрлі көлемде қолдануды қажет етеді.
Түзету цехтарындағы ТҚС газбен пісіру немес нүктелі пісіруді, ал дәнекерлеу
цехында электр доғалы дәнекерді де қолданады. Дәнкерлеуді жөндеу
жұмыстары, түзетулер мен бөлшектерді, шанақтың жаңа бір бөлігін оранату,
жарықтарды, ендірмелерді оларды жапсырмамен немесе жапсырмасыз қалпына
келтіру кезінде зақымдану ауданына байланысты қолданылады. Шанақтарды
дәнекерлеу, қаңылтыр жұсытарын 3 адам жүзеге асырады.
Сырлау бөлімі ескі бояудан тазартып жаңа бояулар түсіруге, кейбір
зақымданған жерлерді, шанақтың кейбір жеке бөлшектерін бояуға және қорғап
сақтайтын әр түрлі қабаттарды түсіруге арналған .
Сырлаудың жалпы техникалық үрдісіне беттерді бояуға дайындау,
грунттау, шпательдеу, тегістеу, аралық және сыртқы қабаттарды түсіру
жұмыстары енеді. Осы кездерде түсірілген әр қабатқа арналаған кептіру
камерасындағы режимді мұқият сақтау керек.
Беттерді сырлауға дайындау үшін әр түрлі аспаптар мен құрал-саймандар
көмегімен жергілікті сырлау жұмыстарын жүзеге асырады. Шанқты бояған кезде
бояу бүркіп шашатын пистолет қолданылады.
Электркарбюраорлық цех ақаулары ТҚ кезінде жойылмайтын автомобильдің
электр жабдықтары аспатарына қызмет жасауға, сондай-ақ карбюратор, тұтану
сорғысы, тұндырғыш пен ауа және тұтану фильтрлерін, отынды тарату мен
автомобильдің басқа қоректендіру жүйелері аспаптарын жөндеуге арналған.
Тереңірек тексеруді, реттеуді және жөндеуді қажет ететін тұтандырғыш
аппаратурасы диагностика жасау орынынан йехқа келіп түседі. Бөлімге түскен
аспаптар, бөлшектер мен қоректендіру жүйесінің түйіндері шаң-тозаңнан
тазартылады да аранайы аспаптары тексеріліп жөнделеді. Содан кейін
жөнделген карбюратор, тұтану сорғысы және басқа бөлшектердер арнайы
стендтерде сыналады. Сынақтан кейін барлық аспаптар мен қоректендіру
жүйесінің бөлшектері автомобильге орнатылады.
Ақыр соңында шыққан газдардың улылығының төмендігі мен жоғары
үнемділікке қол жеткізу үшін динаметрикалық стенде жөндеу мен реттеу
жұмыстарының сапасы
Электр жабдықтарын ТЖ кезінде аспаптарды және агрегаттарды, жеке
бөлшектер мен түйіндерді жинау бақылау және түйін мен бөлшектер
деффектілерін анықтау, ұсақ жарамсыз бөлшектерді ауыстыру, коллекторды
тазалау, сыдар түйіспелеріндегі дәнекерлеу, агрегат пен аспаптар жинау,
арнайы стендердегі сынама жұмыстары орындалады.
Диагностика жасау ол жұмыстарды орындалуы мен құнын анықтайды,
жұмыстардық орындалуы мен сапасын бақылайды, ТҚС рационалды түрде
ұйымдастыруға қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді. Диагностика жасау әр
автомобильді жеке алғанда жасалатын жөндеу жұмыстары көлемін анықтауға
мүмкіндік жасайды. Жөндеуге қабылданған автомобиль жүргізілетін жұмыс
түріне және тәсілдеріне байлданысты бөлінетін тікелей ТҚ пен ТЖ аймақтарына
келіп түседі.
Техникалық диагностика технологиялық қабылдау үрдістері мен ТҚС
автомобильдерді жөндеу мен ТЖ құрамдас бөлігі болып табылады және оны
бөлшектемей тұрып объектінің техникалық жағдайын нақты анықтайтын үрдіс.
ТҚС диагностика жасаудың негізгі міндеттері:
- автомобиль мен оның жеке жүйелерінің, агрегаттары мен түйіндерінің
техникалық жағдайының жалпы ьағасы;
- ақаулар орыны мен пайда болу себептері сипаттын анықтау;
- автомобильді ТҚС, Тқ пен жөндеуге қабылдаған кездегі автомобиль
иесінің көрсеткен агрегаттар мен жүйелер жұмыстарындағы ақаулар мен жұмыс
істемеуін анықтау және тексеру;
- ТҚ пен жөндеу үрдістерін басқару үшін, яғни автомобильдің ТҚС
өндірістік учаскелеріндегі қозғалыс маршрутын таңдау үшін автомобиль
техникалық жағдайы мен оның жүйелері және агрегаттары туралы ақпаратты
беру;
- автомобильдің МАИ-ғы жүйелі техникалық байқауға дайындығын анықтау;
- автомобиль мен оның жүйелері, механиздері мен агрегаттарына
көрсетіліген ТҚ пен жөндеу жұмыстарының орындалу сапасына бақылау жасау;
- материалдық және еңбек ресурстарын үнемді пайдалану үшін алдын-ала
негіздеме жасау;
ТҚС-ғы әр қилы жұмыс түрлерінің нақты қажеттілігін анықтау келесі
факторлардан туындайды: осы уақытта автомобиль ақаулары бар ма, қандай
агрегаттар мен түйіндер бұзылу стадиясында және қай уақытқа дейін жарамды.
Соңғысы күрделілігіне байланысты барлық жағдайларда анықтала бермейді.
Автомобильді пайдаланған кезде пайда болған ақауларлар кезінде
шуылдар, дірілдеу мен тоқылдақтар, қысым пульсациялары, қуат, тарту күші
мен қысым көрсеткіштерінің функционалды өзгеруі. Бұл сәйкес ақаулар мен
жұмысқа жарамсыздық себептері болып диагностикалық параметрлер жатады.
Диагностикалық параметр жанама түрде автомобиль жүйесі, агрегаттары мен
элементтерінің жұмысқа жарамдылығын сипаттайды.
ТҚС жұмыстарды ұйымдастырудың негізгі талаптарының бірі болып ТҚ пен
жөндеу аймақтарындағы технологиялық үрдістердің ықшамдығын қамтамасыз ету,
әр түрлі өндірістік операциялардың қосылу мүмкіндігі. Басқаруды
біріктіретін элемент ролін диагностика атқарады.
ТҚС өндіріс үрдісінде келесі диагностика түрлері орындалады: тапсырыс
бойынша диагностика; реттеуге байланысты жүргізілетін автомобильді жөндеу
мен ТҚ кезіндегі диагностика; тексеру диагностикасы.
ТҚС кеңінен таралған тапсырыс бойынша диагностика автомобиль иесінің
тапсырысы бойынша жүнргізіледі. Диагностикалық жұмыстың бұл түрі автомобиль
иесінің қатысуымен техникалық құралдың жағдайы туралы нақты және объективті
ақпарат алу үшін жүргізіледі. Тапсырыс бойынша диагностика тікелей
диагностика жасау орынында диагност-оператор арқылы жүзеге асады. Кей
жағдайладрда карбюраторды реттеу, тұтану білте жібін ауыстыру сияқты
жұмыстар атқарылады.
ТҚ пен жөндеу жұмыстары кезінде автомобильдерге диагностика жасау
негізінен тексеру-реттеу жұмыстарын жүргізу үшін, автомобильді жөндеу мен
ТҚ бойынша жүргізілетін қосымша жұмыстар көлемін анықтау үшін, автомобиль
ТҚС өндірістік учаскелері бойынша жылжу маршрутын анықтау үшін қолданылады.
Бұл диагностика диагностика орынында жүргізіледі. Мұндай диагностикалық
шараларды жүргізу көптеген тексеру-реттеу жұмыстарын жеңілдетеді,
автомобильдің құрылымдық параметрлерін өлшеу қажеттілігіне байланысты
бөлшектеу-жинау жұмыстарын болдырмау арқылы олардың сапасын арттырады
(үзгіш түйіспелері, иінтірек және қақпақтарды итермеші арасындағы саңылау).
Мысалы автомобильдің тарту сапасын тексеру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Реферат
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... .
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Техникалық экономикалық
негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ...
1.2 Автомобильдердің техникалық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша
бөлу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Жол-көлік апаттарының техникалық
себептері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ТҚС техникалық
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
3 Өндірісті басқару және
ұйымдастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4 Құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... .
4.1 Бас жоспарға қойылатын құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ... . ... ... ... .
4.2 ТҚС өндірістік гимаратына қойылатын
құрылыс талаптары ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Техникалық жөндеу алаңына қойылатын құрылыс
талаптары ... ... ... ... ... .
5 ТЖ алаңының техникалық
жобасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.1 ТЖ алаңын
тағайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... .
5.2 Техникалық жөндеудің технологиялық процесін ұйымдастыру ... ... ... ...
5.3 ТЖ алаңын техникалық
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.3.1 Жұмыстың жылдық көлемін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5.3.2 ТЖ орындарының санын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.3.3. ТҚ пен ТЖ алаңындағы жұмысшылар санын
есептеу ... ... ... ... ... ... ...
5.4 ТЖ алаңына арналған жабдықтарды
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... .. ... ... ... ...
5.5 Жұмыстарды орындау кезіндегі
қауіпсіздік талаптары ... ... ... ... ... ... .. ... ...
5.6 Технологиялық
карта ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..
6 Конструкторлық
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...
6.1 Жалпы
бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ...
6.3 Жобаланып отырған құрылыстарды техникалық
негіздеу ... ... ... ... ... ... ...
6.4 Көтергіш қабілеттілігі мен беріктігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.4.2 Электр қозғалтқыш қуаты мен шкив өлшемін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ...
6.4.3 Күштік ебелекті берілісті есептеу
ебелектің тозуға төзімділігін
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6.5 Көтергішті пайдалану
ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .
6.6 Көтергіштің ТЖ мен ТҚ
жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
.
7 Жобаның экологиялығы мен
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7.1 Техника, өрт қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны
қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ...
7.2 Қауіпсіздік ережелерін ескере отырып тж алаңын
қиыстыру ... ... ... ... ... ...
7.3 ТЖ мен ТҚ учаскесін табиғи және жасанды
түрде жарықтандыруды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..
7.3.1 Табиғи жарықтандыруды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
7.3.2 Жасанды жарықты сараптау және
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7.4 ТЖ учаскесіндегі жергілікті және жалпы
ауыстырмалы сору қондырғыларын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
7.4.1 ТҚС үшін желдету жүйесін
таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... .. ... ... ... ... ... ... ...
7.4.2 Жалпы ауыстырмалы қосылу-сору желдеткішін
есептеу ... ... ... ... ... ... .
7.5 ТЖ алаңындағы өр қауіпсіздігі шараларын
жетілдіру ... ... ... ... ... ... .. ... ...
7.6 ТҚС орналасқан аймақты санитарлық тазалау және
жинау ... ... ... ... ... ...
7.7 ТҚС алдындағы алаңдағы көміртек тотығы
концентрациясын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..
8 Жобаның экономикалық тиімділігі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8.1 Толық шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...
8.1.1 Станцияға кететін толық
шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8.1.2. Көтергішті жасауға кететін толық
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2 Ағымдық шығындарды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.
8.2.1 Жұмысшылардың еңбек ақы қорын
жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.2 Электр энергиясына кететін шығынды
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.4 Жабдықтарды ТЖ мен ТҚ көрсетуге кететін шығынды есептеу
8.2.5 Материалдарға кететін
шығын ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8.2.6 Ағымдық
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ...
8.3 Кірісті
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..
8.4 Экономикалық тиімділікті
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ..
КІРІСПЕ
Автомобиль көлігі сандық және сапалық жағынан қарқынды түрде дамып
келеді. Қазіргі уақытта әлемдік автомобиль паркінің жылдық өсімі 10-12 млн.
данаға, ал оның саны – 400 млн данаға тең. Әр бес автомобильдің төртеуі
жеңіл көлік және оның үлесіне, жолаушыларды тасымалдайтын көліктің 60 %
астамы тиесілі.
Бірақ та автомобильдендіру үрдісі, автомобиль паркін тек кеңейтумен
ғана шектелмейді. Автокөліктерді қарқынды дамыту, ғылыми ізденіс пен
мағыналы материалдық шығынды қажет ететін мәселелерді туындатады. Олардың
негізгілері: көшелердегі өткізу қабілеттілігінің жоғарылауы, жол құрылысы
мен көріктендіру, тұрақтар мен гараждарды ұйымдастыру, жол қозғалысы
қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету, автомобильдерге
техникалық қызмет көрсету станциялар, қоймалар, жанар май құятын станциялар
мен басқа кәсіпорындар құрылысы.
Жеке азаматтарға тиесілі автомобиль паркінінің қарқынды дамуы,
автомобиль құрылысының күрделігі, өздеріне тиесілі автомобильдерге қажетті
техникалық қызметті білікті түрде көрсете алмайтын адамдар санының өсуі,
жолдардағы қозғалыс идентификациясы мен басқа да факторлар жаңа
автотехникалық қызмет өнеркәсібі саласын құруға жағдай жасады.
ТҚ жетілдіру мен жеңіл автомобильдерді жөндеудің маңызды бағыттары:
алдыңғы қатарлы технологиялық үрдістерді қолдану, өндірісітік қызметтерді
басқару мен ұйымдастыру деңгейін жоғарылату, негізгі өндірістік қаржыларды
тиімді пайдалануды көтеру, технологиялық және құрылыс жағынан алғанда
неғұрлым жетілдірілген жаңа жобаларды қолдану және қолданыстағы
автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станцияларын қайта құру және оны
сатылы түрде дамыту, қызметтер сапасы кепілділігін арттыру мен оларды
қамтамасыз ететін шараларды материалдық және моральдық жағынан қолдау.
Сондай-ақ автокөлік құралдарын техникалық пайдаланудың акуальды
міндеттерінің бірі болып, ТҚС өндірістік қызметтерін басқару, еңбек
шарттарын жақсарту, еңбекке кететін шығындар мен негізгі өндірістік
қаржыларды пайдалану тиімділігін арттыру болып табылады.
Техниикалық қызметтер көлемі мен сипаты, және әсіресе ағымдық жөндеу
жұмыстары жыл мезгілдері, жол және ауа райы жағдайына, автомобильдің шыққан
жылы мен құрылысына байланысты өзгеріп отырады. Бұл өзгеріп отыратын
жұмыстардың дер кезінде сапалы орындалуы үшін, өндірісті нақты және тиімді
ұйымдастыру қажет. Сондай-ақ қазіргі уақытта ТҚ пен ТЖ кететін шығындардың
көп бөлігін екбек ақы мен қосымша бөлшектер құрайды.
Бұл шығындарды азайтуға тиімді шараларды ұйымдастыру арқылы белсенді
түрде әсер етуге болады. Автомобильдерге ТҚ пен ТЖ жұмыстарын сапалы
қазіргі заман талаптарына сай ұйымдастыру арқылы ағымдық жөндеу жұмыстары
жүйелігін жоғарылатуға және осы арқылы қосымша бөлшектерге кететін
шыныдарды азайтуға болады.
1 ТЕХНИКАЛЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУ
1.1 Жалпы бөлім
Дипломдық жоба тақырыбы кездейсоқ таңдалған жоқ. Семей қаласындағы
жеңіл автомобильдер саны жыл сайын көптеп өсіп келеді. Бұл автомобильдердің
басым көпшілігі жеке адамдар үлесіне тиеді. 1 суретте Семей қаласы мен
облыстағы автомобиль паркінің сипаттамасы көрсетілген. Семей қаласындағы
жеңіл автомобильдер үлесі 75,6% құрайды.
Облыстағы автомобильдер паркі
28%
78%
Семей қаласындағы автомобильдер паркі
11,78%
75,60%
12,60%
75,60% - Семей қаласындағы жеңіл автомобильдер;
12,60%-Семей қаласындағы жүк автомобильдері;
11,78% - Семей қаласындағы басқа көлік құралдары
1 сурет – Облыстағы автомобильдердің жалпы санына қатысты
Семей қаласындағы автомобильдердің сандық сипатамасы
Автомобильдерді жөнделген қалыпта сақтау үшін ТЖ мен ТҚ жүйелі түрде
жүргізу керек. Қазіргі уақытта автомобильдерге теқникалық қызмет пен жөндеу
көбіне сәйкес біліктілігі, дағдысы мен тәжірибесі жоқ автомобиль иелерінің
өздері жүргізеді. Яғни мұндай жөндеу жұмыстары спонтанды түрде өтеді де,
сапасы да күмән келтіреді.
Өз қол күші нәтижелері – автомобильдерді ақауларымен, агрегаттар
мен механизмдердің техникалық жағдайын реттеу параметрлері көп ауытқыған
жағдайда пайдалану деген сөз.
Көптеген автомобильдерде жанар майлар шығыны мен қосымша бөлшектер
шығыны көп байқалады және ақаулар нәтижесінде жол-көлік апаттар үлесі де
жоғары деңгейде.
Техникалық ақаулары бар автомобильдерді пайдалануда:
- тиімсіз және пайдалану кезіндегі қирауы мен пайдалану
материалдарының шығыны көп;
- қоршаған ортаны ластайды;
- қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жүйелермен байланысты
ақаулар өте қауіпті.
Мұндай қанағаттанғысыз факторларға автомобиль иелерінің
автомобильдерді техникалық пайдалану талаптарын сақтамау жатады.
Іс жүзінде автокөлік кәсіпорындарында автомобильдерге ТЖ мен ТҚ
арнайы мамандар жүргізетіндіктен, жұмыстар сапасы мен автомобиль паркінің
дайындығы жоғары деңгейде, яғни жөндеу жұмыстары, жанар жағар май мен оған
кететін шығындар және қосымша бөлшектер мөлшері азаяды. Бұл жеке меншіктегі
көліктерге де қатысты.
Мемлекеттік сектор қаруаындағы жылжымалы автомобиль құрамын
техникалық жағынан жоғары деңгейде ұстау нақты тәртіппен бақыланатын жүйе
мен жөндеулер арқылы жұргізіледі.
Жеке меншіктегі автокөліктер үшін бұл мәселе көп қиындықтар туғызады.
Бұл көліктер барлық көліктердің жалпы санының ауқымды бөлігін қамтиды.
Бұл төмендегі мәселелерден туындайды:
- бұл автомобильдерді пайдаланудың өзіндік ерекшеліктерінен;
- маусымға байланысты- парктің басым көпшілігі тек сәуір- қазан
аралында қолданылады;
- жылдық жүрілген қашықтықтың аз мөлшерінен – орташа есеппен 12 мың
километр;
қарқынды жүктеме эпизодтылығынан – демалыс күндері, жазғы демалыс
уақыты;
- көптеген жағдайлардағы жөндеу жұмыстарының сәйкес кепілдемесіз
жасалатындығынан;
- әр түрлі маркалы жылжымалы құрамға байланысты.
Сондықтан жиі қолданыста болатын автомобильдерді жөндеу мен қызмет
көрсету үші қала аумағында арнайы жабдықталған ТҚС ұйымдастыру қажеттілігі
шығады.
1.2 Автомобильдердің техникалық жағдайы
Автомобильдердің техникалық жағдайын автомобиль, агрегат, жөндеу
материалдары жарамдылығы сияқты көптеген сипататамаларын көрсетуге болады.
Автомобиль пайдаланған жағдайда техникалық жағадайы өзгереді.
Мысалы габариттік өлшемі, жүк көтергіштігі мен сыйымдылығы сияқты
автомобиль сипаттамалары пайдалану аралығы кезінде өзнеріссіз қалады. Бірақ
та автомобиль сапасын анықтайтын (тиімділігі, қауіпсіздігі, динамикалылығы,
өнімділігі мен ыңғайлылығы – 1 кесте) көрстекіштері автомобильді пайдалану
аралығында өзгереді, яғни автомобильдің техникалық жағдайы нашарлайды.
Автомобильдердің техникалық жағдайын жоғары деңгейде ұстау
міндетті түрде үшін пайдалану кезіндегі өнімділігін арттыру, жанар-жағар
май шығынын азайту, экологиялық талаптарды көтеру, автомобиль құрылымын, ТҚ
пен ТЖ жетілдіру қажет.
1 Кесте – Автомобильдің негізгі сапа көрсеткіштерінің өзгерісі
Пайдалану аралығы, Жылдық өнімділігі, % Жөнделген жағдайда ұстау
қиындығы, %
жыл
0...1 100(шартты)
1...4 80...85 150..160
4...8 60...65 190...205
8...12 50...55 260...290
Сонымен қатар жеңіл автомобильдер паркінің пайдаланылған жыл
мөлшерінің сипатамалары да қызығушылық тудырады. Сондай-ақ 2 суреттерде
жеңіл автомобильдер паркінің шыққан жылдары бойынша бөлінген гистограмма
келтірілген. Бұл мәліметтер Семей қаласындағы ШҚО ІІБ ЖАБ базасынан
алынған.
Суретке қарайтын болсақ автомобильдердің 47% жыл мөлшері 10 жыл, ал
18% 20 жылдан жоғары.
Мұндай көрсеткіштерге қарасық автомобильдерге техникалық қызмет пен
жөндеу, өндірістік базаны жетілдіру қажеттілігінің жоғары екенін көреміз.
2 Сурет – жеңіл автомобильдер паркінің шыққан жылдары бойынша
бөлінген гистограммасы
1.3 Автомольдерді маркалары бойынша бөлу
ВАЗ маркалы автомобильдер өндірістен шыққан уақыттан бері Семей
қаласы тұрғындары арасында үлкен сұранысқа ие болды. Бұл оның Шығыс
Қазақстан обылысы мен Семей қаласы аумағында көптеп тарауына әсер етті. Бұл
автомобильдердің ГАЗ, Москвич автомобильдеріне қарағанда өзінің бағасы,
пайдалануға кететін шығыны, ыңғайлылығы жағынан тиімді айырмашылығы бар.
Сонымен қатар қазіргі уақытта Семей қаласында Бипек-Авто атты қуатты
кәсіпорын жұмыс жасайды. Бұл кәсіпорын облыс пен қала азаматтарына SKODA
маркалы автомобильдерді таратады.
Қазақстан Республикасына шет ел өндірісінің автомобильдерін енгізуге
байланысты ГАЗ және ВАЗ маркалы автомобильдер үлесі төмендеп кетті. Шет
елдік автомобильдер үлесі 45%, ГАЗ маркалы автомобильдер үлесі – 20%, ВАЗ
маркалы автомобильдер – 25% құрайды, қалған бөлігіне басқа автомобильдердің
10% жатады.
1.4 Жол-көлік апаттарының техникалық себептері
Семей қаласындағы автомобильдер паркінің өсімі 10% шамасында.
Автомобильдер паркінің өсуіне байланысты, жолдардағы апаттар көрсеткіштері
де нашарлайды және қоршаған ортаны ластау қарқынды жүреді. Техникалық
жағдайы нашар автомобильдерді пайдалану ақыр соңында жол-көлік апаттарына
әкеліп соқтырады.
Шығыс Қазақстан облысы бойынша жол-көлік апаттарының орташа саны 947
құрайды, соның ішінде 10% - н облыстық МАИ мәліметтері бойынша техникалық
жағдайы төмен автомобильдер құрайды. 3 - суреттегі диаграммадан көрініп
тұрғандай көптеген жол – көлік апаттары тежегіш жүйесі ақауларынан болады,
екінші орында – жарықтандыру мен дабыл жүйесі, үшінші орында- 4
сурете көрсетілгендей әр түрлі құрылымды доңғалақ, аспа ақаулары тудырады.
Автомобильдердің техникалық жағдайының төмен болуы себептеріне
жатады:
- автомобильдер, тіркемелер мен жартылай тіркемелерге көрсетілетін
техникалық қызметтің төмен деңгейлігі, сондай-ақ техникалық қызмет
көлемінің толық орындалмауы;
- жеке адамдар автомобильдері техникалық жағдайын бақылау
жүйелілігінің жоқтығы. Автокөлік кәсіпорындарында жылжымалы бақылау-өлшеу
құралдарының жоқтығы және қолданылмауы;
- автомобиль құрылысындағы кемшіліктер, қозғалыс қауіпсіздігіне әсер
ететін агрегаттар мен түйіндерге арналған қосымша бөлшектердің
жетіспеушілігі мен сапасының төмендігі;
ЖКА статистикалық сараптамасының себептері бойынша
- белгіленбеген жерлерден өту; - кезекті сақтамау;
- қарсы қозғалыс жолағына шығу; - орағыту ережелерін сақтамау;
-жалдамдықты шамадан тыс арттыру; - мас күйінде басқару;
- техникалық ақауларға байланысты; - басқа да сабептер;
- жүргінші мас болуы; - ТҚ байланысты қапылыстан
шығу.
3 Сурет – ЖКА статистикалық сараптамасы
Техникалық ақаулар сараптамасы
19%- доңғалақ пен аспа ақаулары;
11% - басқа да ақаулар;
23% - тежегіш жүйесінің ақаулары;
47% - жарықтандыру мен дабыл жүйесі ақаулары.
4 Сурет – Техникалық ақаулар сараптамасы
Қозғалыс қауіпсіздігін автомобиль жүйесі, агрегаттар мен түйіндерді
сенімді түрде пайдалану арқылы қамтамасыз етуге болады:
- тежегіш;
- сыртқы жарық беру аспаптары;
- құрылымның аспасы мен басқа да эелементері;
- рульдік басқару.
Автомобиль жүйесі, агрегаттар мен түйіндерді сенімді түрде
пайдалануды қаматамасыз ету барлық автокөлік құралдарының техникалық
жағдайын жақсартпайынша іске асыру мүмкін емес. Оған ТҚС ТҚЕ жетілдіру
арқылы, неғұрлым рационалды техникалық үрдістер мен еңбекті ұйымдастырудың
ғылыми эелементтерін енгізу, жүйелі, нақты бақылауды күшейту арқылы қол
жеткізуге болады. Диагностика мен ТҚ жүйелілігін сақтау қажеттілігіне сай
жарнаманың да маңызы бар. Осының арқасында агрегаттар мен бүтіндей
автомобильдердің жарамдылық мерзімін ұзартуға қол жеткіземіз, яғни
техникалық жөндеу мен қызметке кететін шығындарды ақтап шығады.
2 ТҚС ТЕХНИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕУ
Өндірістік кәсіпорындағы ТҚС ерекшеліктері осы сияқты
кәсіпорындардағы бекітілген негізгі көрстекіштерінің нақты шарттарын ашады.
Өнеркәсіптік кәпіорындарадағы сиқты ТҚС – да бекітіліген негізгі екі
көрсеткіш бар: өндіріс қуаты мен станция ауқымы.
Өнеркәсіптік кәсіпорынның өндіріс қуаты белгілі бір мерзім
аралығындағы бағалық және табиғи сипаттағы өндіріс өнімінің санымен
анықталады. Жалпы алғанда ТҚС үшін мұндай көрстекішке жыл бойындағы кешенді
түрде қызмет көрсетілетін автомобильдер саны жатады.
Кәсіпорын ауқымы жұмысшылар саны және өндірісі қорымен анықталады.
Кей жағдайларда өндіріс қорының шамасы және де ТҚС ауқымы қызмет көрсетуге,
жөндеуді тосуға және автомобильдерді сақтауға арналаған орын саны мен
автомоильдер орыны арқылы анықталады.
2.1 ТҚС ұйымдастыру кезіндегі есептеулер
Бастапқы мәліметтер.
ТҚС технологиялық есептеулерді жүргізуге арналған бастапқы
мәліметтер:
- жыл бойына қызмет көрсетілетін автомобильдер саны – 2000 дана;
- қызмет көрсетілетін автомобильдердің орта есеппен алағандағы
жылдық жүрілген жолы – 15000 км;
- ТҚС кіру саны, жыл бойында – 4рет;
- қызмет көрсету станциясының жұмыс тәртібі - D р.г. – 357 күн;
- ауысым саны – 1 (12 сағат).
ТҚС қуатын негіздеуді төмендегі формула арқылы есептейміз:
(1)
N сто - жыл бойындағы автомобильдер саны;
П- бір жұмыс орынының өткізу қабілеттілігі (244автжылына).
(2)
ТҚС жұмыс тәртібі:
Станцияның жұмыс тәртібі D р.г. = 357 күн;
Ауысым саны – 1.
ТҚС жұмысының жылдық көлемін есептеу.
Қала ішіндегі ТҚС жұмысының жылдық көлемін төмендегі формула арқылы
есептейміз:
, адам – сағ
(3)
мұндағы Lг – автомобильдің орта есепепен алғандағы жылдық жүрген
жолы, км.;
t- ТҚ және ТЖ салыстырмалы еңбек көлемі, адам*сағ.1000 км.
Жыл көлеміндегігі жинау-тазалау жұмыстары көлемін есептеу.
Жыл көлеміндегігі жинау-тазалау жұмыстары көлемін төмендегі формула
арқылы есептейміз:
(4)
мұндағы tум- ЖТЖ сыйымдылығы (қолмен жуғанда tум = 0,5 ад.-сағ.);
ά – кіру саны 4 – ке тең.
Өз-өзіне қызмет көрсетудің жылдық көлемі.
Өз-өзіне қызмет көрсетудің жылдық көлемін мына формула арқылы
есептейміз:
(5)
ТҚ пен ТЖ жұмыстарын жыл көлеміне бөлу.
ТҚ пен ТЖ бойынша жүргізілетін жұмыстарды жыл көлеміне бөлу 2 кесте
түрінде келтірілген. (ОНТП-АТП-СТО-80 бойынша).
2 Кесте ТҚ пен ТЖ жұмыстарын жыл көлеміне бөлінуі
Жұмыс көлемінің Жүргізілетін орынына байланысты
Жұмыс түрі бөлінуі жұмыс көлемінің бөлінуі
Жұмыс орындарында Учаскелерде
% ад.-сағ % ад.-сағ % ад.-са
ғ
Диагностикалық 5 6150 100 6150
Толық көлемде 25 30750 100 30750
Майлау 5 6150 100 6150
Алдыңғы доңғалақты 7 8610 100 8610
орнату бойынша реттеу
Тежегіш бойынша реттеу 5 6150 100 6150
Қоректендіргіш жүйесін 6 7380 75 5535 25 1845
жөндеу
2 Кестенің жалғасы
Доңғалақтың сыртқы 5 6150 30 1845 70 4305
резеңкесін монтаждау
Агрегаттар мен 20 24600 45 11070 55 13530
түйіндерді техникалық
жөндеу
Шанақ 10 12300 75 9225 25 3075
Сырлау 10 12300 100 12300
Жапсыру мен арматуралық 2 2460 50 1230 50 1230
БАРЛЫҒЫ 100 123000 99015 23985
Өндіріс жұмысшыларының санын еспетеу.
Өндіріс жұмысшыларына автомобилдерге тікелей техникалық қызмет
көрсететін және ағымдық жұмыстар жүргізетін аймақ пен учаске жұмысшылары
жатады. Олар технологиялық жағынан қажетті жұмысшылар саны мен штаттағы
жұмысшылар саны арқылы айырылады.
Технологиялық қажетті жұмысшылар саны ағындық жұмыстарды, ал штаттағы
жұмысшылар – бағдарлама бойынша өндірістік жылдық жұмыстарды атқарады (ТҚ
пен ТЖ бойынша жұмыс көлемі).
Өндіріс жұмысшыларының саны төмендегі формула бойынша есептеу:
(6)
мұндағы - ТҚ, ТЖ аймағы немесе учаскесі бойынша жылдық жұмыс
көлемі, адам-сағ;
-2070 сағ. – жұмыс орынының жылдық уақыт қоры.
(7)
мұндағы Фр- штаттағы жұмысшының жылдық уақыт қоры.
ТҚ пен ТЖ слесарьлары, агрегат пен түйіндерді жөндейтін слесарьлар,
мотористер, электриктер, доңғалақ монтаждаушылар, слеарь-жонғыштар,
қаңылтыршы, жабдықтарды жөндейтін слесарьлар, арматурашы – Фш = 1840 сағ;
сырлаушылар Фш = 1610 сағ
Рт және Рш санын есептеу 3 кестеде келтірілген.
3 Кесте – Жұмысшылар санын есептеу
Арнайы орындардағы жұмысшылар
ЖұмыстыңҚажеттіҚабылдШтаттағы Штаттағы
жылдық жұмысшыанған жұмысшыныңжұмысшы саны
Жұмыс түрі көлемі, саны, саны, жылдық
адам-сағ.адам адам уақыт
қоры,
адам-сағ.
ЕсептелҚабылданға
ген н
Диагностикалық 6150 2,9 3 1840 3,3 7999,23
Толық көлемді ТҚ 30750 14,8 15 1840 16,7 17
Майлау 6150 2,9 3 1840 3,3 3
Алдыңғы доңалақтарды8610 4,1 4 1840 4,6 5
орнатудағы реттеу
Тежегіштерді реттеу 6150 2,9 3 1840 3,3 3
Қоректендіргіш 5535 2,6 3 1820 3 3
жүйесіндегі жұмыс
Шиномонтажные 1845 0,8 1 1840 1 1
Агрегаттар мен 11070 5,3 5 1840 6 6
түйіндерді ТЖ
Шанақ 9225 4,4 4 1840 5 5
3 Кестенің жалғасы
Сырлау 12300 5,9 6 1610 7,6 8
Жапсыру мен 1230 0,5 1 1840 0,6 1
арматуралық
4 Кесте – Жұмысшылар санын есептеу
Учаскелердегі жұмысшылар
Жылдық Қажетті ҚабылдаШтаттағы Штаттағы жұмысшы
Жұмыс түрі уақыт жұмысшы нғандаржұмышының саны
көлемі, саны, адамсаны, жылдық
ад.-сағ. адам қоры, адам
Қабылданғандар
Қоректендіру 1845 0,8 1820 1,01 1
жүйесін жөндеу
Доңғалақты 4305 2,07 1840 2,3 2
монтаждау
Агрегаттар мен 13530 6,5 1840 7,3 7
түйіндерді ТЖ
Шанақ 3075 1,4 1840 1,6 2
Жапсыру және 1230 0,5 1840 ,6 1
арматуралық
БАРЛЫҒЫ 13
ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының санын есептеу
ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының саны төмендегі формула бойынша
іске асады:
(8)
5 Кесте - ТҚ пен ТЖ бойынша жұмыс орындарының санын есептеу
Жұмыс түрі Көп Жылдық Тсм С Рср η Х
еңбектң жұмыс
қажет күндері
жұмыс
Диагностикалық 20910 357 8,2 2 1,5 0,9 2,93 орын
(соның ішінде
алдыңғы доңғалақты
орнатудағы, тежегіті
реттеулер)
Толық көлемді ТҚ 38130 357 8,2 2 1,5 0,9 5,35
орындар
Майлау 6150 357 8,2 2 1,5 0,9 0,861 орын
ТЖ ( соның ішінде 12300 357 8,2 2 1,5 0,9 1,72 орын
жапсыру мен
арматуралық)
Шанақ 9225 357 8,2 2 1,5 0,9 1,281 оырн
Сырлау 12900 357 8,2 2 1,5 0,9 1,712 орын
БАРЛЫҒЫ 14 орын
Жинау-тазалау жұмыстапры орындары санын есептеу.
Жинау-тазалау жұмыстапры орындары саны төмендегі формула бойынша
есептеледі:
(9)
мұндағы Nс- ЖТЖ аумағына тәуліктік ену саны;
φм- ЖТЖ аумағына енетін автомобильдердің біркелкі емес коэффициенті (φм =
1,1...1,5);
Тоб – ЖТЖ аумағының жұмыс уақыты, сағ;
η = 0,90- уақытты орынды пайдалану коэффициенті;
Nу – жуу қондырғыларының өнімділігі;
Көмекші орындарды есептеу.
Көмекші орындарды есептеу мына формула бойынша жүргізіледі:
(10)
мұндағы Nпр – қабылдау орынының өткізу қабілеттілігі(2...3автсағ);
Тпр – автомобильдерді қабылдау учаскесінің жұмыс уақыты, сағ.
Автомобильдер кезекті тосатын орынды есептеу.
Автомобильдерді сақтау орынын есептеу.
(11)
мұндағы Тпр – автомобильдің жөндеуден кейінгі ТҚС тұратын орташа
уақыты 4 сағат шамасында.
11 автомобильді сақтау рындарына қабылдаймыз.
ТҚ пен ТЖ аумақтары ауданын есептеу.
ТҚ пен ТЖ аумақтары ауданы мына формула бойынша есептеледі:
(12)
мұндағы fа – жоспардағы автомобильдің алатын ауданы, м²;
Х- орын саны;
Кп = 7 орын бір жақты орналасқан жағдайда.
Өндірістік учаскелердің ауданын есептеу.
Өндірістік учаскелердің ауданы төмендегі формула бойынша есептеледі:
(13)
мұндағы fp1 – бірінші жұмысшының салыстырмалы ауданы, м²;
fh2 – келесі жұмысшылар удельная ауданы, м;
PT – неғұрлым мол ауысымдағы жұмысшы саны.
Қойма орындарының ауданын есептеу 5 Кестеде келтірілгін.
6 Кесте - Қойма орындарының ауданын есептеу
Учаске атауы Тиесілі аудан, м²
Бір жұмысшыға Қалғандарына
Доңғалақ монтаждау 2 15 10 25
ТЖ 7 12 10 72
Шанақ 2 30 15 45
Жүрілген жолдың меншікті нормалары бойынша қоймалардың орналасу
ауданын есептеу.
Қоймалар:
- қосалқы бөлшектер қоймасы 64 м²;
- агрегаттар қоймасы 24 м²;
- сырлау-лактау мен химикатты матрериалдары 8 м²;
- майлау материалдары 12 м²;
- автомобильге қажет заттарды сақтау 31 м².
БАРЛЫҒЫ 139 м².
Көмекші орындар ауданын есептеу.
1 орын8-9 м² есептеу бойынша 14 орын 8 м²·13 = 112 м²
Аудандары:
- аумақ 882 м²;
- учаске м²;
- қойма 139 м²;
- көмекші орындар 112 м²;
Барлығы 1275 м²
3 ӨНДІРІСТІ БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ
станцияға түскен әр автомобильге түрі мен көлемі әр түрлі ТЖ мен ТҚ
жұмыстары жүргізілуі қажет, сондықтан өндірісті ұйымдастырған кезде әр
түрлі жұмыстарды оырндай алатындай, яғни ТҚ пен ТЖ технологиялық үрдістері
мейілінше ыңғайлы болуы қажет.
Тапсырыс беруші ТҚС кез келген түрдегі жұмыс пен таңдау кешеніне
тапсырыс бере алатынын ескере отырып, ТҚС техникалық үрдісті ұйымдастырудың
келесі нұсқасы ұсынылады: диагностика жасау кезінде анықталған қажетті ТҚ
пен ТЖ жұмыс кешендерін таңдауды жүргізу. Анықталған ақаулар мен тапсырысқа
байланысты автомобиль диагностика жасау учаскесінен орындарға 5 суретке
сәйкес жіберіледі.
ТҚС ТҚ пен ТЖ жұмыстары жүргізілуге түсетін автомобильдер ең алдымен
дуу-тазалау жұмыстарынан өтеді. Автомобиль қызмет көрсету
5 Сурет – Автомобильдің диагностика жасау учаскесінен орындарға
бөлінуі
көлемін анықтау үшін диагностика жасау учаскесімен бірге орналасқан
қабылдау учаскесіне келіп түседі.
ТҚС жүргізілетін жұмыс түрлері:
- ТҚС автомобильдерді қабылдау;
- Диагностика жасау, соның ішінде толық немесе алдын ала;
- Техникалық қызмет, соның ішінде бекіту жұмыстары, қоректендіру
жүйесінің жұмыстары, электр жабдықтар жүйесі бойынша жұмыстар,
реттеу жұмыстары, майлау жұмыстары;
- Ағымдық жұмыстар, соның ішінде учаскелік орындағы жұмыстар;
- Жұмыс сапысн бақылау;
- Автомобильді иесіне қайтару.
Жеңіл автомобильдерге жөндеу және техникалық қызмет көрсету жайлы
баптар ТҚС жұмыстарды ұйымдастырудың негізі болып табылады. Бұл баптар
автомобильдерді жөндеп ТҚ көрсететін барлы ТҚС үшін міндетті.
Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету ол ақаулар мен істен шығу
жұымыстарына бағытталған, автомобильдің ақаусыз, сенімді және экологиялық
жағынан дұрыс пайдаланылуын қаматамасыз ететін жұмыстар кешені.
Техникалық көрсету жұмыстарына енеді: бақылау-диагностика жасау,
бекіту, реттеу, элеткрлік-техникалық, қоректендіру жүйесі жұмыстары, отын
толтыру, майлау және басқа да жұмыстар.
Жеңіл автомобильдерге көрсетілетін ТЖ жұмыстарының орындалу
қиындығына, тізіміне және жүйелілігіне байланысты келесі түрлерге бөлінеді:
күнделікті жүргізілетін ТЖ, (КҚ); жүйелі техникалық қызмет (ТҚ); маусымды
қызмет (МҚ).
Күнделікті қызметке (КҚ) отын толтыру мен автомобильдің сыртқы түрін
ойдағыдай ұстау мен күнделікті қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған
бақылаулар енеді.
КҚ басым бөлігі автомобиль иелерінің өз қолымен, яғни жолға шығу
алдында, жолда немесе тұраққа қайтқан кездерде жүргізіледі.
ТҚ нақты көлемдегі жұмыстардың орындалуын, яғни автомобиль белгілі
бір қашықтықты өткеннен кейінгі жұмыстарды қамтиды.
Нормативтерге сай КҚ жүйелілігі бойынша жеңіл автомобильдердге ТҚ
көрсету тәулігіне бір рет, ТҚ – 1 рет 4000 км кейін, ТҚ – 2 рет 16000 км
жүргеннен кейін жүргізіледі.
Маусымды қызмет (МҚ) – шығарушы зауыт нұсқауларына сай
автомобильдерді жазғы және қысқы маусымға дайындау бойынша қосымша
операцияларды және ТҚ жұмыстарын қамтиды.
Жөндеу деп пайда болған ақауларды жою мен автомобиль немесе
агрегатттың жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша жасалатын
жұмыстар кешенін атайды. Автомобильге қажет болған жағдайда ғана жөндеу
жұмыстары жүргізіледі және оған электротехникалық, диагностикалық.-бақылау,
дәнекерлеу, механикалық, қаңылтыр, слесарльлық, сырлау жұмыстары
жүргізіледі. Сапалы ТЖ мен ТҚ іске асыру үшін ТҚС қажетті орындармен,
жабдықтармен, аспаптармен, құрал-сайманмен және техникалық құжаттармен
жабдықталады.
ТҚ пен ТЖ бойынша негізгі жұмыстар автомобильге ТҚ пен ТЖ
өткізетін аумақтағы 2 орында жүргізіледі. Қаптау және қоректендіру жүйесін
жөндеу диагностика учаскесінде, ал дәнекерлеу, қаңылтыр, шанақ, доңғалақты
монтаждау, сырлау жұмыстары арнайы тағайындалған учаскеде іске асады.
Аккумуляторды жөндеу жұмыстары аккумулятор учаскесінде, арасында
жабдықтарды жөндеу жұмыстары да жүргізіледі.
ТҚС автомобильдерді жөндеу кезінде көбінесе қозғалыс қауіпсіздігіне
әсер ететін ақауларға көп көңіл бөледі. Осы кезде міндетті түрде анықталған
ақауларды және түйін, агрегат пен жүйелердің келесі нашар бекітулерін
жояды:
- реттеу жұмыстары кезінде – қалып бастырмасы, тежегіш барабандары,
тежегіш педалі, тұрақты тежегіш жүйесі, рульдік басқару, доңғалақ пен
алдыңғы доңғалақтары подшипниктері;
- бақылау-диагностика жасау және бекіту жұмыстары кезінде – рульдік
басқарудың маятникті иінтірек пен сошкасы, рульдік жетек, шарлы саусақтағы
және ұяшықтағы шарлы саусақтардағы рульдік тартым, шарлы тірек,
шкворнянасы, бұрылыс жұдырығы доңғалаұ дискісі, карданды беріліс пен
жетектері, рессор мен серіппесі, аммортизатор, аспа тірегі, темір құбырлар,
гидравликалық тежегіш жетегінің шлангасы, басты тежеу жетегі, есік, капот
пен жүк салғыш құлпы қозғалтқыш, ажыратқыш, шыны жуғыш, артқы кескін
айнасы, жел шынысын қыздыру, желдету және жылыту жүйесі;
- қоректендіру және электр жабдықтары жүйелеріне қызмет көрсету
кезінде – қоректендіру және газ шығару, жүйесі, фара, алдыңғы және артқы
шам, жарықты ауыстырғыш, жарық шағылту, дыбыс дабыолары, электр өткіштері,
тежегіш сигналдары;
- ТҚ – 1 жоғарыда көрсетілген жүйеде өтеді, яғни келесі жұмыстарды
орындауүшін жылына екі рет;
ТО-1 проводится через указанную выше периодичность, но не менее 2-х
раз в год для выполнения следующих работ;
- бақылау – диагностикалық – жұмыс істеп тұрған тежегіш жүйесін
тежегіштің белсенділігі мен бір мезгілде әрекет етуіне, тұрған уақыттағы
тежегіш жүйесін, тежегеіш жетегін тексеру, рульдік жетектегі бірігулерді,
шина жағдайын, сигнал және жарық жүйесін тексеру;
- қарау – шанақты, шыныларды, нөмір таңбасын, есік механизмдері
әрекетін, терезе тазалағышты, артқы кескін айнасын, бірігуді майлау
беріктігі, герметикалылығы, суыту, тіркелуді қосатын гидравликалық жетек,
жүйелері, тексеру мен қарау орульдік тартымдағы топса мен жетек қаптары,
іліну мен тежеу педалі, желдеткіш серіппесі созылуын, басты тежегіш цилинді
багындағы тежегіш сұйықтығы деңгейін, ілінуді , серіппе мен алдыңғы
аспадағы иінтірегін өшіруді.
- бекіту – қозғалтқышты шанаққа, беріліс пен ұзарту қорабын, рульдік
механизм картері мен мен рульдік сошканы, рульдік доңғалақпен пен тартымды,
бұрылысы иінтіреугін, карданды вал фланцен, доңғалақ дискісін, аспаптарды,
майлау жүйесі және суыту жүйесі шлангалары мен құбырларын, тежегіш
механизмдерін;
- реттеу – іліну педалінің еркін жүрісі мен тежегішті, жұмыс істеп
немесе тұрған уақыттағы тежегіш жүйесін, рульдік жетек бірікпелеріне
рульдік доңғалақ пен саңылаудың еркін енуін, желдеткіш пен генератор
тартпаларының созылуын реттеу, шиналардағы ауа қысымы мен басты тежегіш
цилиндріндегі тежегіш сұйықтығы деңгейін нормаға келтіру.
Сондай - ақ 1 – ТҚ кезінде қоректендіру жүйесі мен олардың қосылған
жерлерін шаңнан тазалайды, жетек әреткетін, дросслеьді және ауа жапқышының
толық ашылып-жабылуын тексереді, қозғалтқыштың иінді білік айналымының аз
режиміндегі карбюратор жұмыссын реттейді. Электр жабдықтары жүйесінде
аккумулятор батареясы мен оның желдету саңылауларын шаң-тозаңнан тазалайды;
бекітулерді, сымдар түйіспелері контактары сенімділігі мен әр аккумулятор
банкасындағы электролит деңгейін тексереді; электр жабдықтары аспаптарын
шаң-тозаңнан тазартады; электр жабдықтары изоляциясын генератор, стартер
және реле-реттегіш бекітпелерін тексереді;
2-ТҚ жылына аз дегеде 1 рет, яғни 16000 км. Жол жүрілгеннен кейін
жүргізіледі. ТҚ-2 жүргізер алдында автомобильдің техникалық жағдайын мен
ақауларының себептері мен пайдалану ұзақтығын анықтау мақсатында негізгі
агрегаттар мен түйіндерге, жүйелерге тереңдетілген диагностика жасайды. Бұл
уақытата төмендегі тексеру жүргізіледі:
- қозғалтқышты – шатунды подшипниктердегі және газ үлестіру
механизмдеріндегі, қақпақтағы, тісті доңғалақтағы стуктарды, үдемелі
қуатты, қыспақ жүйелері ақауларын анықтайды;
- қозғалтқыштың қоректендіру жүйесін – құбырлар қоспасындағы майдың
ағуын, отынның көп жұмсалуы мен өңдіріліп шыққан газдағы СО құрамының
жоғарылауын, цилиндрлі-поршенлі топтардағы бөлшектер жағдайын, газ үлестіру
жүйелерін, цилиндр басындағы төсемдерді тексереді;
қозғалтқыш жүйесін майлау - қоспалардағы майдың ағуы (иінді вал
сальниктері, қозғалтқыш картері, үлестіру механизмінің қақпағы), майлау
жүйесіндегі қысым мен автомобиль аспабындағы көрсетілімдер дұрыстығы;
қозғалтқыштың суыту жүйесі - система охлаждения двигателя – қоспалардағы,
жүйе түйіндеріндегі суыту сұйықтығының ағуы (радиатор, су сорғысы, және
басқлары) қозғалтқыш үлкен күшпен жұмыс жасағандағы суыту сұйықтығының
қайнауы;
- іліну (тіркеліу) – үлкен күш әсерінен батып қалуы, берілісті
қосқан кездегі талпыныс, берілісті ауыстырып қосқандағы және жұмыс
кезіндегі шуыл мен тоқылдаулардың бар болуы, ілініс жетегінің ақауы;
- беріліс қорабы – жұмыс істеп тұрғандағы шуыл мен
тоқылдаулардың бар болуы, күш түскен кезде өздігінен өшіп қалуы, беріліс
қорабы бөлшектері қоспаларындағы май ағуынын, берілісті ажыратып қосқанда
саңылаудың бар болуы;
- артқы көпір – артқы көпір қоспаларындағы, май агуының, шуыл
мен тоқылдаулардың бар болуы, басты беріліспе дифференциалдағы саңылау
шамасы;
- карданды білік және аралық тірек – карданды бөлшектеріндегі,
жырашық қоспаларындағы және карданды валдың аралық тіректеріндегі
саңылаулар;
- рульдік басқару – рульдік доңғалақты айналысқа түсіруге қажетті
күш, төлкедегі рульдік сошка білігіндегі саңылау, алдыңғы аспа серіппесі
мен иінтірек бекітулерінің сенімділігі, сондай-ақ ендік орнықтылық
тұрақтандырғышы тағандары мен штангасы;
- аспа элементері мен рессорлары – беттер мен серіппеның сынуы,
рессорлы саусақ қоспаларындағы саңылау, алдыңғы және артқы көпір
паралельдігі, және олардың автомобиль шанағына қатысты алғандағы орналасуы;
- шанақ эелементтері – жаншылған, жарықшақ, сынулардың бар болуы,
автомобиль бояуының бұзылуы, жел шынысын жуғыштың дұрыс жұмыс істеуі,
шанақты жылыту жүйесі мен жел шынысын үрлеу желдеткіші, құлыптар мен капот
ілмегінің жағдайы, жүк салғыш жапқыштары мен есік;
Әмбе басқарылатын доңғалақтың қондыру бұрышын, тежегіш
механизмдерінің бір мезгілде әрекет жасап жұмыс белсенділігін, доңғалақтар
тепе-теңдігін, автомобильді қосу жүйесі жұмысын, үзу түйіспелері арасындағы
саңылауды, фраларды орнату мен жұмысын, шам жарығы ағынының бағытын, барлық
тежегіш жетектерінің жағдайын, радиатор жағдайын, резеңке жастықтарды,
қозғалтқыш аспасын реттеу және тексеру қажет.
2 – ТҚ кезінде 1 – ТҚ жұмыстарынан бөлек қосымша операция түрлерін
орындайды:
- радиаторды, цилидр блогы басын және күйенте тағанды, цилиндр блогы
басы құндағын, шығарып – енгізетін құбыр қақпақтарын, тісті доңғалақтардың
ілестіру блогын, корпус, май тазарту сүзгісн, қозғалтқыштың май картерінің
поддонының қақпақтарын, іліну картерін, , амортизатор, отын бактарын,
өшіргішті, артқы көпір редукторы қақпақтарын, рессор сасуқтарын,
жапқыштарын, стремянканы, есік тұтқалары мен құлыптарын бекіту;
- артқы көпірдің бас берілісінің басты тістегершігіне бекітіген
Фланц сомын тарту;
- рульдік доңғалақтың бұру күшін, қақпақтың жылулық саңылауын реттеу,
газ үлестіргіш қозғалтқыш механизмі жетегінің шынжырын керу, тежегіш
қалыптары арасындағы және доңғалақ дискілері арасындағы саңылауды, алдыңғы
доңғалақ күпшеутері подшипниктеріндегі саңылауды реттеу;
Қоректендіру жүйесінде отын бері багының тығыз жабылуы мен темір
құбырлар қоспасын, крбюратор бекітулерін тексереді және анықталған
ақауларды жояды. Крбюратор мен отын беру сорғысын шешіп, бөлшектеп оларды
тазалайды және арнайы аспаптарда олардың жағдайын тексереді. Бәрін
жинағаннан соң аранайы аспапта отын беру сорғысын тексереді.
Автомобиль бояуының сапасын, жел шынысын жуғышының, шанақты жылыту
жүйесін мен жел шынысы желдеткішінің дұрыс жұмыс жасауын, құлыптар мен
капот ілмегін, жүк салғыш қақпағы мен есіктерді тексереді.
Электр жабдықтар жүйесіне қызмет көрсеткенде келесі іс-шаоалар жүзеге
асады: автомобиль батареясын шешеді және заряд дәрежесін тексереді,
шеткалар мен генератор мен стартер коллекторы жағдайын , реттегіш жұмысын
тексереді; якорь серіппесінің керілуін реттейді; тұтану білте жібін шешеді
де жағдайын тексеріп күйдірмелерден тазалайды және электродтар арсындағы
саңылауды реттейдіеді; тұтануды таратып-тоқтататқышты шешіп олардың сыртқы
бетін шаң мен майдан тазалайды, түйіспелер жағдайын тексеріп олардың
арасындағы саңылауды реттейді, таратып-тоқтатқыш білігін майлайды; төменгі
және жоғарғы кернеу сымдары жағдайын тексереді және жарық беру мен сигнал
беру аспаптарының әрекетін реттейді.
1-ТҚ, 2-ТҚ және СО көтергіштермен жабдықталған тұйық орындарда ТҚ пен
ТЖ аймақтарында орындалады.
ТЖ кезінде бұзып-жинау операциялары, қаңылтыр және дәнекерлеу,
электротехникалық, сырлау, слесарьлыө-механикалық жұмыстар орындалады.
Түзету цехы автомобильді пайдалану кезінде пайда болған шанақ
ақаулары мен деффектілерін жоюға арналған. Цехта жөнделген шанақ
беріктілігін арттырып, бастапқы қалыпқа келтіреді, сондай-ақ шанақ пен оынң
механизмдерін техникалық жағдайын реттеп жөндейді.
Цехта шақа пен оынң механизмдері бөлшектерін түзеті мен дәнекерлеу,
бұзу –жинау жұмыстары енетін қаңылтыр мен дәнекерлеу және арматуралық,
шанақ жұмыстарын жүзеге асырады, сондай-ақ шанақ, панель, ендірме, косынка,
заплата бөлшектерін ауыстыруға қажетті дайындамаларды жасайды.
Автомобильдер түзету цехына доңғалақтар мен жеткізіледі, авариялық
жағдайдағы шанақтар аранайы арбалар арқылы жеткізіледі. Соңғы жағдайда
шанақтар ТЭ орындарында шешіліп алынады. Қаңылтыр жұмыстарына капоттардағы,
қанаттардағы, брызговиктердегі, радиатор беттері мен есіктердегі, т.б.
үзіліп қалған, майысқан, жарық жерлерді жөндеу жұмыстары енеді, сондай-ақ
жарамсыз болып қалған кейбір күрделі емес бөлшектерді дайындайды. Бұзу-
жинау жұмыстарына есіктерді, шанақ пен панельдің, механизмдердің жеке
бөлшектерін, шыны мен алмалы-салмалы басқа да бөлшектерді шешу және орнату
енеді. Жөндеу жұмыстары біткен соң шанақты жинау, соның ішінде шанаққа
бөлшектер мен түйіндерді орнату үшін әр түрлі аспаптар мен құрал-саймандар
қолданылады.
Түзету жұмыстарына зақымдану сипаттарына байланысты бүлінген
беттердегі бұдырларды жою, сондай-ақ шанқтың геометриялық өлшемінің қисаюын
түзету жұмыстары кіреді.
Дәнекерлеу ол қаңылтырды түзету жұмыстарының ажырамас бөлігі. Барлық
жөндеу жұмыстары дәнекерлеудә әр түрлі көлемде қолдануды қажет етеді.
Түзету цехтарындағы ТҚС газбен пісіру немес нүктелі пісіруді, ал дәнекерлеу
цехында электр доғалы дәнекерді де қолданады. Дәнкерлеуді жөндеу
жұмыстары, түзетулер мен бөлшектерді, шанақтың жаңа бір бөлігін оранату,
жарықтарды, ендірмелерді оларды жапсырмамен немесе жапсырмасыз қалпына
келтіру кезінде зақымдану ауданына байланысты қолданылады. Шанақтарды
дәнекерлеу, қаңылтыр жұсытарын 3 адам жүзеге асырады.
Сырлау бөлімі ескі бояудан тазартып жаңа бояулар түсіруге, кейбір
зақымданған жерлерді, шанақтың кейбір жеке бөлшектерін бояуға және қорғап
сақтайтын әр түрлі қабаттарды түсіруге арналған .
Сырлаудың жалпы техникалық үрдісіне беттерді бояуға дайындау,
грунттау, шпательдеу, тегістеу, аралық және сыртқы қабаттарды түсіру
жұмыстары енеді. Осы кездерде түсірілген әр қабатқа арналаған кептіру
камерасындағы режимді мұқият сақтау керек.
Беттерді сырлауға дайындау үшін әр түрлі аспаптар мен құрал-саймандар
көмегімен жергілікті сырлау жұмыстарын жүзеге асырады. Шанқты бояған кезде
бояу бүркіп шашатын пистолет қолданылады.
Электркарбюраорлық цех ақаулары ТҚ кезінде жойылмайтын автомобильдің
электр жабдықтары аспатарына қызмет жасауға, сондай-ақ карбюратор, тұтану
сорғысы, тұндырғыш пен ауа және тұтану фильтрлерін, отынды тарату мен
автомобильдің басқа қоректендіру жүйелері аспаптарын жөндеуге арналған.
Тереңірек тексеруді, реттеуді және жөндеуді қажет ететін тұтандырғыш
аппаратурасы диагностика жасау орынынан йехқа келіп түседі. Бөлімге түскен
аспаптар, бөлшектер мен қоректендіру жүйесінің түйіндері шаң-тозаңнан
тазартылады да аранайы аспаптары тексеріліп жөнделеді. Содан кейін
жөнделген карбюратор, тұтану сорғысы және басқа бөлшектердер арнайы
стендтерде сыналады. Сынақтан кейін барлық аспаптар мен қоректендіру
жүйесінің бөлшектері автомобильге орнатылады.
Ақыр соңында шыққан газдардың улылығының төмендігі мен жоғары
үнемділікке қол жеткізу үшін динаметрикалық стенде жөндеу мен реттеу
жұмыстарының сапасы
Электр жабдықтарын ТЖ кезінде аспаптарды және агрегаттарды, жеке
бөлшектер мен түйіндерді жинау бақылау және түйін мен бөлшектер
деффектілерін анықтау, ұсақ жарамсыз бөлшектерді ауыстыру, коллекторды
тазалау, сыдар түйіспелеріндегі дәнекерлеу, агрегат пен аспаптар жинау,
арнайы стендердегі сынама жұмыстары орындалады.
Диагностика жасау ол жұмыстарды орындалуы мен құнын анықтайды,
жұмыстардық орындалуы мен сапасын бақылайды, ТҚС рационалды түрде
ұйымдастыруға қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді. Диагностика жасау әр
автомобильді жеке алғанда жасалатын жөндеу жұмыстары көлемін анықтауға
мүмкіндік жасайды. Жөндеуге қабылданған автомобиль жүргізілетін жұмыс
түріне және тәсілдеріне байлданысты бөлінетін тікелей ТҚ пен ТЖ аймақтарына
келіп түседі.
Техникалық диагностика технологиялық қабылдау үрдістері мен ТҚС
автомобильдерді жөндеу мен ТЖ құрамдас бөлігі болып табылады және оны
бөлшектемей тұрып объектінің техникалық жағдайын нақты анықтайтын үрдіс.
ТҚС диагностика жасаудың негізгі міндеттері:
- автомобиль мен оның жеке жүйелерінің, агрегаттары мен түйіндерінің
техникалық жағдайының жалпы ьағасы;
- ақаулар орыны мен пайда болу себептері сипаттын анықтау;
- автомобильді ТҚС, Тқ пен жөндеуге қабылдаған кездегі автомобиль
иесінің көрсеткен агрегаттар мен жүйелер жұмыстарындағы ақаулар мен жұмыс
істемеуін анықтау және тексеру;
- ТҚ пен жөндеу үрдістерін басқару үшін, яғни автомобильдің ТҚС
өндірістік учаскелеріндегі қозғалыс маршрутын таңдау үшін автомобиль
техникалық жағдайы мен оның жүйелері және агрегаттары туралы ақпаратты
беру;
- автомобильдің МАИ-ғы жүйелі техникалық байқауға дайындығын анықтау;
- автомобиль мен оның жүйелері, механиздері мен агрегаттарына
көрсетіліген ТҚ пен жөндеу жұмыстарының орындалу сапасына бақылау жасау;
- материалдық және еңбек ресурстарын үнемді пайдалану үшін алдын-ала
негіздеме жасау;
ТҚС-ғы әр қилы жұмыс түрлерінің нақты қажеттілігін анықтау келесі
факторлардан туындайды: осы уақытта автомобиль ақаулары бар ма, қандай
агрегаттар мен түйіндер бұзылу стадиясында және қай уақытқа дейін жарамды.
Соңғысы күрделілігіне байланысты барлық жағдайларда анықтала бермейді.
Автомобильді пайдаланған кезде пайда болған ақауларлар кезінде
шуылдар, дірілдеу мен тоқылдақтар, қысым пульсациялары, қуат, тарту күші
мен қысым көрсеткіштерінің функционалды өзгеруі. Бұл сәйкес ақаулар мен
жұмысқа жарамсыздық себептері болып диагностикалық параметрлер жатады.
Диагностикалық параметр жанама түрде автомобиль жүйесі, агрегаттары мен
элементтерінің жұмысқа жарамдылығын сипаттайды.
ТҚС жұмыстарды ұйымдастырудың негізгі талаптарының бірі болып ТҚ пен
жөндеу аймақтарындағы технологиялық үрдістердің ықшамдығын қамтамасыз ету,
әр түрлі өндірістік операциялардың қосылу мүмкіндігі. Басқаруды
біріктіретін элемент ролін диагностика атқарады.
ТҚС өндіріс үрдісінде келесі диагностика түрлері орындалады: тапсырыс
бойынша диагностика; реттеуге байланысты жүргізілетін автомобильді жөндеу
мен ТҚ кезіндегі диагностика; тексеру диагностикасы.
ТҚС кеңінен таралған тапсырыс бойынша диагностика автомобиль иесінің
тапсырысы бойынша жүнргізіледі. Диагностикалық жұмыстың бұл түрі автомобиль
иесінің қатысуымен техникалық құралдың жағдайы туралы нақты және объективті
ақпарат алу үшін жүргізіледі. Тапсырыс бойынша диагностика тікелей
диагностика жасау орынында диагност-оператор арқылы жүзеге асады. Кей
жағдайладрда карбюраторды реттеу, тұтану білте жібін ауыстыру сияқты
жұмыстар атқарылады.
ТҚ пен жөндеу жұмыстары кезінде автомобильдерге диагностика жасау
негізінен тексеру-реттеу жұмыстарын жүргізу үшін, автомобильді жөндеу мен
ТҚ бойынша жүргізілетін қосымша жұмыстар көлемін анықтау үшін, автомобиль
ТҚС өндірістік учаскелері бойынша жылжу маршрутын анықтау үшін қолданылады.
Бұл диагностика диагностика орынында жүргізіледі. Мұндай диагностикалық
шараларды жүргізу көптеген тексеру-реттеу жұмыстарын жеңілдетеді,
автомобильдің құрылымдық параметрлерін өлшеу қажеттілігіне байланысты
бөлшектеу-жинау жұмыстарын болдырмау арқылы олардың сапасын арттырады
(үзгіш түйіспелері, иінтірек және қақпақтарды итермеші арасындағы саңылау).
Мысалы автомобильдің тарту сапасын тексеру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz