Банк балансының баптарына кешенді талдау жасау



1 Коммерциялық банктің сырттан алынған ресурстарының пайдалану тиімділігін анықтау
2 Банк активтерінің өтімділігін анықтау
3 Коммерциялық банктердің қаржы нәтижелерін талдау ерекшеліктері
Банктердің баланстық есеп берулері негізінде оның қаржы жағдайына баға беру керек. Ол үшін ең алдымен банк бухгалтерлік балансы мен кірістері мен шығыстары туралы есеп беру мәліметтерініңкешенді талдау жүргізіледі. Кешенді талдау жасау вертикалды және горизонтальды тәсілдермен жүргізіледі. Вертикальды талдауда негізгі көңіл банк пассивінің немесе міндеттемелерінің жалпы көлеміндегі әрбір баптың жалпы соммадағы үлес салмағына бөлінеді. Мысалы , банктің пассивтерінің жалпы сомасында талап етуге дейінгі депозиттердің пайыздағы үлесі қандай және т.с.с
Мұндай талдау счеттар арасында пропорцияны анықтауға, олардың өзгерісіндегі тенденцияны анықтауға және бұл өзгерістердің банктің жалпы пайдасына қалай және қандай әсер тигізетіндігін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл талдауды келесідегідей кестеге келтіруге болады.
1. Банковское дело. Учебник. / Под ред. Сейткасымова Г.С.— Алматы: Қаржы-қаражат, 1998.
2. Иванов В.В. «Как надежно и выгодно вкладывать деньги коммерческие банки», Москва: Банки и биржа, 2002 г.
3. Лаврушина О.И. «Банковское дело», Москва: Финансы и статистика 1998 г.
4. Мақыш С.Б. «Ақша айналысы және несие», Алматы: Қазақ университеті, 2003 ж.
5. Батракова Л.Г. Экономический анализ деятельности коммерческих банков.Москва 2000

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
СӨЖ 1

Банк балансының баптарына кешенді талдау жасау

Банктердің баланстық есеп берулері негізінде оның қаржы жағдайына баға
беру керек. Ол үшін ең алдымен банк бухгалтерлік балансы мен кірістері мен
шығыстары туралы есеп беру мәліметтерініңкешенді талдау жүргізіледі.
Кешенді талдау жасау вертикалды және горизонтальды тәсілдермен
жүргізіледі. Вертикальды талдауда негізгі көңіл банк пассивінің немесе
міндеттемелерінің жалпы көлеміндегі әрбір баптың жалпы соммадағы үлес
салмағына бөлінеді. Мысалы , банктің пассивтерінің жалпы сомасында талап
етуге дейінгі депозиттердің пайыздағы үлесі қандай және т.с.с
Мұндай талдау счеттар арасында пропорцияны анықтауға, олардың
өзгерісіндегі тенденцияны анықтауға және бұл өзгерістердің банктің жалпы
пайдасына қалай және қандай әсер тигізетіндігін анықтауға мүмкіндік береді.
Бұл талдауды келесідегідей кестеге келтіруге болады.

Үлгі 1. Пассивтерді талдау
Пассивтегі баптар Өткен мерзім Ағымдағы
мерзім
Ақша Жалпы Ақша Жалпы
бірлігі сомағабірлігсомағ
пайызді а
а пайыз
да
1 ҚР ҰБ мен
үкіметінің
қаржылары
2 Несие мекемелерінің
қаржылары
3 Клиенттердің
қаржылары
4 Шығарылған қарыздық
бағалы қағаздар
5 Дивидендтер
6 Салықтық міндеттеме
7 Резервтер
8 Басқа да
міндеттемелер
11 Жарғылық капитал
12 Қосымша төленген
капитал
13 Меншікті акциялар
14 Резервтер
15 Бөлінген пайда
Баланс 100 100

Бұл талдаудың мақсаты – зерттеудің көптеген объектілерін банктің
табыстылығына басым әсер ететін негізгілеріне қосу және оларды әрі қарай
терең қарастыруға дайындау.
Горизонталды талдау әдісінде баланстың пассивінің әрбір бабындағы
өзгерістер қарастырылады. Ол үшін іс жүзіндегі мәліметтер өткен жылға,
жоспарлы немесе болжамдағы мәліметтермен салыстырылады. Мәндерінің
ауытқулары пайызбен көрсетіледі.
Горизонталды талдауда негізінен басым ауытқу байқалған счеттарға
акцент жасалады. Дәл осы баптар өзгерістің себептерін анықтау мақсатында
терең талдауға ұсынылады. Әрі қарай бұл баптар бойынша олардың банк
табыстылығына әсерін анықтау іске асырылады.
Үлгі 2. Баланстық шоттар бойынша талдау
Баланс баптары Көрсеткіштің АуытқуБолжанаАуытқу
мәні, ақша ы, % тын ы, %
бірлігі (21*1нәтиже,(24*1
00-100ақша 00-100
) бірлігі)
Жоспар Факт
1Талап етуге
дейінгі салымдар
2Мерзімді салымдар
.және т.б.
Пассивтердің
барлығы

СӨЖ 2

Коммерциялық банктің сырттан алынған ресурстарының пайдалану тиімділігін
анықтау

Коммерциялық банктің ресурстарының негізгі қайнар көзін, яғни сырттан
алынған депозиттерді тиімді пайдалануын талдау мақсатында келесідегідей
көрсеткіштер қолдануға болады.

ТСАҚ = сырттан алынған ресурстар несие салымдарының суммасы

Бұл көрсеткіш сырттан алынған капиталдың несиелік салымдардың бір
теңгесіне келетін көлемін анықтауға мүмкіндік береді. Егер оның мәні 75%-
ға тең болса, онда ресурстардың тиімдділігінің төмен екендігін білдіреді.
Бұл көрсеткіштің мәні 100 пайыздан көп болуы мүмкін. Мұндай жағдайда
банктің депозиттік портфелінің құрылу қарқыны несиелік портфельдің құрылу
қарқынынан озады. Бұл факт сырттан алынған ресурстарды тек несиелік
операцияларға ғана емес, басқа да активті опреацияларын жүргізуге
қолданатынын көрсетеді. Басқаша айтқанда ресурстарды несие беру көлемінен
көбірек жұмылдырады.

Банктің міндеттемелерінің жалпы суммасын талдауда жұмылдырылған және
қарыз қаражаттың жалпы валюта балансындағы үлесі де маңызды орынға ие. Ол
келесі формула бойынша анықталады.

Дбанк міндет = (міндеттемелердің жиыны баланс валютасы) х 100 %

Банктің міндеттемелерінің пайдалану тиімділігі келесі формуламен
анықталады:

Тмінд. = Міндеттемелер несие салымдары

Бұл қатынас несие салымдарының бір теңгесіне міндеттемелердің қанша
бөлігі келетіндігін көрсетеді. Бұл көрсеткіштің мәні 1-ден асып кетсе,
онда банк өз міндеттемелерін тиімсіз пайдаланады. Өйткені банк несиелік
саясатты жеткілікті деңгейде белсенді жүргізбейді.

Жоғарыда аталған көрсеткіштерден бөлек тағы келесідегідей қатынас маңызды
роль атқарады.

К = банк міндеттемелері тәуекелді активтер сомасы

СӨЖ 3

Банк активтерінің өтімділігін анықтау

Активтердің сапасын анықтауда негізгі ақпарат көзі болып банктің
балансы табылады. Банк балансы 2 бөлімнен тұрады: актив, яғни банктің
қаражат орналастыруы және пассив банктің қаражат жұмылдыруы, оған банктің
өз меншігіндегі және сырттан алынған капиталы жатады.
Активтердің сапасын талдауда олардың өтімділік деңгейіне көп көңіл
бөлінеді. Банкте сақталатын активтердің өтімділігі неғұрлым жоғары болса,
онымен байланысты тәуекел де аз болады, бірақ сонымен бірге осы активтерден
алынатын кірістер де азаяды.
Өтімділікті (ликвидность) бірнеше коэфициенттермен анықтаймыз.
Өтімділік дегеніміз – банк активтерінің тез арада ақшаға айналу
қабілеттілігі.
Ликвидтіліктің бірінші коэфициенті L1 бірінші кезектегі резервтердің
деңгейін бағалауға арналған, басқаша айтқанда тез арадағы депозиттер жталап
етуге дейінгі депозиттер түріндегі сырттан алынған ресурстардың жоғары
ликвидті қаражатпен қамтамасыз етілуі.

ақша қаражаты
L1=
Банктерден алынған қарыз қаражаттар + Клиентердің счеттары

Бұл көрсеткіштің минималды мәні 0,12 немесе 12 %
максималды мәні 0,20 немесе 20 %
Өтіміділік деңгейін анықтау тек бұл көрсеткішпен шектелмейді. Келесі
өтімділіктің екінші коэффициенті L2 – бұл екінші кезектегі резервтердің
деңгейін бағалауға арналған.

Ақша қаражаты + басқа банктердегі корр. счетарындағы қаржылары
L2=
Банктерден алынған қарыз қаражаттар + Клиентердің счеттары
Бұл көрсеткіштің минималды мәні 0,03 немесе 3 %
максималды мәні 0,10 немесе 10 %
Банктер үшін мерзімді депозиттер (мерзімі анықталған), талап етуге
дейінгі депозиттер мен банкаралық зайымдар түрлеріндегі сырттан алынған
қаражаттың 3, 10 %-і жоғары ликвидті қаражатпен (ақша қаражаты) және
банктің меншігіндегі тез арада ақшаға айналатын қаражатпен қамтамасыз
етілуі қажет.
L3 – бұл банк активтерінің ақшаға айналу мүмкіндігін бағалайды.

Ақша қаражаты + басқа банктердегі корр. счетарындағы
қаржылары
L3=
активтердің барлығы яғни суммасы
Бұл көрсеткіштің минималды мәні 0,8 немесе 8 %
максималды мәні 0,15 немесе 15 %
Келесі көрсеткіш L4 – банктің барлық міндеттемелерін бір мезгілде
өтімділігі жоғары активтер есебінен қанша жаба алуын (өтей алуын)
бағалауға арналған. Банкке жұмылдырылған барлық қаражаттың тәуекелді
операцияға жұмсаған бөлігі 85 %-тен аспауы керек. Сырттан алынған
қаражаттың кем дегенде 15 %-і жоғары өтімді активтермен жабылуы керек. Бұл
көрсеткіштің формуласы:

ақша қаражаты + басқа банктердегі корр. счетарындағы қаржылары
L4=
міндеттемелердің барлығы (суммасы)
Бұл көрсеткіштің минималды мәні 0,15 немесе 15 %
максималды мәні 0,20 немесе 20 %
Жоғары ликвидтілікке жету үшін банктің активті және пассивті
саясатының тепе-теңдігін көрсететін L5 коэффициентін есептейік.

Ағымдағы активтер
L5=
Ағымдағы пассивтер

Бұл жерде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қаржылық жағдайды талдау
Банк тұрақтылығы негізіндегі банк өтімділігі
Мемлекеттік борышқа қызмет көрсету - мемлекеттік бюджет шығыстары нысандарының бірітөлеу
Банктің актив операцияларына талдау
Төлем балансының теориялары
Ағымдағы операциялар балансы
Бухгалтерлік баланс элементтерін тану
НЕСИЕНІ БЕРУ НЕСИЕНІ ҚАЙТАРУ
Бухгалтерлік баланс туралы жалпы түсінік
Бухгалтерлік баланстың құрылымы
Пәндер