ҚОҒАМНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК



КІРІСПЕ 2
ҚОҒАМНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК 3
ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМ ТУРАЛЫ МАРКСТІК ІЛІМ ЖӘНЕ 4
ОНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ 4
ҚОРЫТЫНДЫ 10
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 10
2) К. Марке қоғамның даму заңдарын түсіндірегнде, әр уақытта экономиканы (яғни, өндірістік тәсілді, оның ішінде) өндіргіш күштерді, оларға сәйкес өндірістік қатынастарды ең басты, қозғаушы, шешуші күш деп санады;
3) қоғамның дамуын ( детерминизм) бір формацияның оған тән өндірістік тәсілдің екінші бір формациямен ауыл суымен байланыстырды.
4) К. Маркетің әдістемесінде қоғам дамуының екі басты үлгісі бар:
а) органикалық, б) механикалық.
Біріншісі, әлеуметтік эволюциялық процесті түсіндіру үшін қолданылады. Басқаша айтқанда, бірінші үлгі қоғамды тарихи процесс ретінде қарастырады. Екінші үлгі формацияның негізгі екі компоненті – базис пен қондырманы талдағанда, олардың арасындағы қатынастарды механизм ретінде түсіндіреді.
5) К. Марке әлеуметтік құрылым (яғни, қоғамды таптарға, топтарға, жікке бөлу) теориясын жасаған авторлардың бірі болды. Жікке, топқа бөлудің негізгі, басты белгісі өндірістік құрал-жабдықтарына меншік формасына байланысты екенін көрсетті. Сөйтіп К. Маркс қоғамның әлеуметті құрылымын экономикалық таптардың қатынастары арқылы анықталады деп көрсетеді. Осыған орай К. Маркс жеке тұлғаны зерттеудің қажеттілігін айтып, оны қоғамдық қатынастардың жиынтығы деп түсіндірді.
Маркстік әлеуметтанудың кемшіліктері де болды. Батыс әлеуметтанушылары қоғам дамуының бірден-бір қозхғаушы, негізгі күші тек экономикалық қатынастарда деген маркстік теорияны сынға алды. Бұл жерде К. Маркс қоғамның рухани-мәдени факторының мәні мен мазмұнын төмендетті деп айыптады. Экономикалық факторлардың рөлін жоғары, асыра-бағалап қараудың нәтижесінде жікте теориясының бір жақты, бір өлшемді екенін аңғартты. Мұнда ол тек қана өндірістік құрал-саймандар болуына себеп болатын басқа әлеуметтік саяси факторларға, мысалы, өкімет, билік, мәртебелік, бедел, абырой, артықшылық, т.б. есепке алмады. К. Маркс тарихтағы таптар арасындағы әлеуметтік ымыраға келу, ынтымақтастық мәселелеріне де көңіл бөлмеді. Ал, бұл кейінгілер қазіргілер әлеуметтану ғылымында ең бір көкейкесті мәселелердің бірі болып саналады. Маркстің әлдеуметтену терреториясының таға бір кемшілігі, оның басқа ілімдерден оқшаулануында болды. Осылардаң бәріне қарамастан Маркстік әлеуметтану теориясы көне елдерге тарап дамыды. (әсіресе КСРО-да).
Егемен, Маркстік әлеуметтану теориясы ХІХ ғасыр және ХХ ғасырдағы әлеметтанушыларға - әсіресе Э. Дюргеймге, М. Веберге, Г. Зиммельге, т.б. зор әсер етті. Олар Маркстік теорияның көптеген бағалы, құнды идеяларын өз тұжырымдамаларында кең қолданды.
1. «Әлеметтену негіздері». А.И.Икенов, А.Д.Жүсіпова. Алматы. Экономика
2. Тощенко Ж.Т. «Социология». – Москва, 1998г.
3. «Социология» Рахметов Қ.Ж, Болатова А.Н, Исмағамбетова
4. «Әлеуметтану» Оқу-әдістемелік құрал. Орал, 2005 ж.
5. Аитов Н.А. Основы социологии, Учебник А.,
6. Ұ.Е.Сыдықов, Ц.Р.Розенберг. Инженерлік еңбек социологиясы. Алматы

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
 ЖОСПАР 
КІРІСПЕ 2 
ҚОҒАМНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК 3 
ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМ ТУРАЛЫ МАРКСТІК ІЛІМ ЖӘНЕ 4 
ОНЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ 4 
ҚОРЫТЫНДЫ 10 
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 10 

2) К. Марке қоғамның даму заңдарын түсіндірегнде, әр уақытта экономиканы
(яғни, өндірістік тәсілді, оның ішінде) өндіргіш күштерді, оларға сәйкес
өндірістік қатынастарды ең басты, қозғаушы, шешуші күш деп санады;
3) қоғамның дамуын ( детерминизм) бір формацияның оған тән өндірістік
тәсілдің екінші бір формациямен ауыл суымен байланыстырды.
4) К. Маркетің әдістемесінде қоғам дамуының екі басты үлгісі бар: 
а) органикалық, б) механикалық.
Біріншісі, әлеуметтік эволюциялық процесті түсіндіру үшін қолданылады.
Басқаша айтқанда, бірінші үлгі қоғамды тарихи процесс ретінде қарастырады.
Екінші үлгі формацияның негізгі екі компоненті – базис пен қондырманы
талдағанда, олардың арасындағы қатынастарды механизм ретінде түсіндіреді. 
5) К. Марке әлеуметтік құрылым (яғни, қоғамды таптарға, топтарға, жікке
бөлу) теориясын жасаған авторлардың бірі болды. Жікке, топқа бөлудің
негізгі, басты белгісі өндірістік құрал-жабдықтарына меншік формасына
байланысты екенін көрсетті. Сөйтіп К. Маркс қоғамның әлеуметті құрылымын
экономикалық таптардың қатынастары арқылы анықталады деп көрсетеді. Осыған
орай К. Маркс жеке тұлғаны зерттеудің қажеттілігін айтып, оны қоғамдық
қатынастардың жиынтығы деп түсіндірді. 
Маркстік әлеуметтанудың кемшіліктері де болды. Батыс әлеуметтанушылары
қоғам дамуының бірден-бір қозхғаушы, негізгі күші тек экономикалық
қатынастарда деген маркстік теорияны сынға алды. Бұл жерде К. Маркс
қоғамның рухани-мәдени факторының мәні мен мазмұнын төмендетті деп
айыптады. Экономикалық факторлардың рөлін жоғары, асыра-бағалап қараудың
нәтижесінде жікте теориясының бір жақты, бір өлшемді екенін аңғартты. Мұнда
ол тек қана өндірістік құрал-саймандар болуына себеп болатын басқа
әлеуметтік саяси факторларға, мысалы, өкімет, билік, мәртебелік, бедел,
абырой, артықшылық, т.б. есепке алмады. К. Маркс тарихтағы таптар
арасындағы әлеуметтік ымыраға келу, ынтымақтастық мәселелеріне де көңіл
бөлмеді. Ал, бұл кейінгілер қазіргілер әлеуметтану ғылымында ең бір
көкейкесті мәселелердің бірі болып саналады. Маркстің әлдеуметтену
терреториясының таға бір кемшілігі, оның басқа ілімдерден оқшаулануында
болды. Осылардаң бәріне қарамастан Маркстік әлеуметтану теориясы көне
елдерге тарап дамыды. (әсіресе КСРО-да).
Егемен, Маркстік әлеуметтану теориясы ХІХ ғасыр және ХХ ғасырдағы
әлеметтанушыларға - әсіресе Э. Дюргеймге, М. Веберге, Г. Зиммельге, т.б.
зор әсер етті. Олар Маркстік теорияның көптеген бағалы, құнды идеяларын өз
тұжырымдамаларында кең қолданды. 
Әлеуметтанудың классикалық негізін салушылардың ірі өкілінің бірі. Әрі өте
беделдісі –Эмиль Дюркгейм (1858-1917ж.ж.).

Маркс Карл (1818—1883) — немістің әлеуметтік ойшылы, саяси, экономикалық,
философияық, әлеуметтанулық мәселелердің теоретикалық негіздемесін жасаған.
Ол Бонн және Берлин универсиеттерінде құқықты оқыды, ерекше
қызығушылытарихқа ауды. Маркс бірінші кезекте  — экономист (Капитал,
1867. Т. 1), әлеуметтанушы, тарихшы. 1818 жылы Трир қаласында (Германия)
адвокаттьщ отбасында дүниеге келген. Германияда (Бонн, Берлин университеті)
білім алады, оқуын бітірген соң баронесса Женни фон Вестфаленге үйленеді.
Журналист болып істейді. Түрақты жүмыс іздеп 1843 жылы Парижге келеді. Онда
радикалды эмигранттар тобына кіріп, социалист болады. Парижде ауқатты
фабрикант-тоқымашылар отбасынан шыққан Фридрих Энгельспен кездеседі.
Кейіннен олар өмір бойы жақын дос болып кетеді. 1845 жылы Пруссия
үкіметінің шешімімен Парижден жер аударылып, Брюссельге көшіп келеді. 1848
жылы Француз революциясы басталғаннан кейін Бельгия үкіметі оны түтқындап,
елден қуады. Маркс Парижге қайтып оралып, жаңа Коммунистер Одағының Орталык
Комитетін қүрады. Осы жылдың сәуір айында Маркс пен Энгельс Кельнғе келеді.
Мүнда Маркс “Жаңа рейн газетінің” бас редакторы болып істейді. 1849 жылы
мамыр айында Пруссия үкіметі газетті жауып, Марксті елден қуады. Ол Парижге
қайтып оралып, одан 1849 жылы тамыз айында Лондонға кетуге мәжбүр болады.
Мүнда ол өмірінің соңына дейін, яғни 1883 жылға дейін өмір сүреді. Қатты
мүқтаждық көріп, кездейсоқ журналистік табыспен күн көреді. Оның отбасына
негізінен Энгельс қаржылық көмек беріп түрды.
Британдық сөздігі Маркстің еңбегі
әлеуметтанудың дамуы үшін маңызды болып табылатын бес саланы
көрсетеді: 1) өзінің алғашқы еңбектерінде Маркс иеліктен айыру үғымына
ден қойды; бүл тақырып оның кейінгі көптеген еңбектерінде кездеседі; 2) ол
өзінің экономикалыц өмір мен басца да әлеуметтік институттар
байланысты деген көзқарастарымен кеңінен танымал; 3) ол ең алдымен
әлеуметтік таптарга үйымдасқан цогам тіршілігіне талдау жасауга
мүдделі болды; 4) әлеуметтік өзгеріс теориясы Маркстің еңбектерінде таптық
күрес теориясынан соншалықты көрініс табады. Таптық күрес, оньщ
түжырымдауынша, “тарихтың қозғаушы күші” болып табылады; бүл идея Маркстің
шығармашылығын терең баурап алғаны сонша, батыс әлеуметтануында маркстік
теорияны кейде “жанжалдар теориясы” (сопііісі;
Іһеогу) деп атайды; 5) Маркс негізінен капиталистік цогамның теоретигі
болды.
Маркс өзінің бірқатар еңбектерінде, атап айтқанда, “1844 жылғы экономикалық
және фшгософиялық қолжазбаларынан” бастап, иеліктен айырудың мұндай
түсіндірмесін дамытып, өрістете түседі.
Маркс капиталистік қоғамда иеліктен айырудың төрт түрлі ерекшелігін
керсетеді. 1. Жүмысшы өз еңбегінің өнімінен айрылып отыр, себебі ол
өндірген затты басқалар иемденеді, ал ол осы өнімнің кейінгі тағдырына
бақылау жасай алмайды. 2. Жүмысшы өндіріс актісіне иелік жасаудан
айырылған. Жүмыс іштей қанағаттандырмайтын нәрсеге айналады да, жүмысшыға
сыртқы мәжбүрлеуші күш ретінде қысым жасайды. Бүл ретте еңбек өз аясына
басқа біреу мәжбүрлеп үсынатын бағаны да қамтиды. Жүмыс іс жүзінде сауда
түріне айналады, ол сатыладьг және жүмысшы үшін мүндағы бірден-бір қүндылық
– өндіріс агенті ретіндегі оған деген сүраныс болып табылады. 3. Жүмысшы
өзінің табиғи болмысынан немесе “әлеуметтік болмысынан” алшақтайды, себебі
осы екі нәрсе оны жануарлардан ерекшелендіріп түратын өндірістік
белсенділігінен айырады. 4. Жүмысшы басқа адамдардан оқшаулана береді,
себебі капитализм оның басқа адамдармен қатынастарын нарықтық қатынастарға
айналдырып жібереді.
Ғылыми социализмнің теориялық ерекшелігі негізінен Маркстің социализмге
немістің классикалық философиясы арқылы келуімен түсіндіріледі.
Маркс пен Энгельс оқшауланудың жойылуы (дәлірек айтқанда, қүрып кетуі)
коммунизмнің материалдық алғышарты ретіндегі өндіргіш күштердің орасан
дамуымен тығыз байланысты деп санады.
Маркс өзінің зерттеулерінде қолданған әлеуметтану әдісі тарихи
материализм деп аталады. Оның мәні мынада: К.Маркс тарихтың материалистік
түсіндірмесін үсынады, ол бойыңша әлеуметтік, мәдени және саяси қүбылыстар
кез келген қоғамда материалдық күндылықтарды өндіру әдісімен анықталады
(“табиғи-тарихи даму”). Тарихи процестерді түсіндіруде бүл түжырымдама
қоғамдық санадағы басқа идеялар сайьгп келгенде экономикалық түрмыс-
тіршілік шартьшың туындысы деп есептеп, ең алдымен экономикаға себепті
басымдық береді. Басқаша айтқанда, адамдар араласатын барлық қарым-
қатынастардың ішінде Маркс материалдық игіліктер өндіру, тарату және түтыну
жөніндегі қарым-қатынастарды бірінші орынға қояды. Сөйтіп, оның ойынша,
адамдар ғылыми пікірталас жүргізбес бүрын, қүлшылық етпес бүрын, өлең
жазып, гимн айтпас бүрын өздеріне тамақ, киім, баспана жасаулары керек.
Осы үлгінің көмегімен Маркс қоғамның әлеуметтік өмірі мен басқа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың жүйесі
Құқықтық нормалардың элементтерінің құрылу тәсілдері
«Қоғамдық білім негіздері»
Қоғам философиялық таным обьектісі ретінде
ӘЛЕУМЕТТІК ҚҰРЫЛЫМ ТУРАЛЫ
Құқықтық норма және құқықтық қатынас ұғымдары
Табиғат ұғымы. Қоғам табиғаттың бір бөлігі
Педагогика және психология 3 курс мамандығына арналған Әлеуметтік психология ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Әлеуметтану пәнінен дәрістер жинағы
Мемлекет және құқықтың жалпы теориясының пәнінен дәрістер
Пәндер