Мұнай құбырларын өлшеу жүйелерін блоктау
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4
І АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1 Құбырлардың жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
5
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы ... ... ... ... ... ... 7
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
II МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру 12
2.3 Мұнай құбыр жүйелеріндегі қысымды автоматты реттеу ... ... ... ... ... ... 22
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 25
І АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1 Құбырлардың жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
5
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы ... ... ... ... ... ... 7
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
II МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру 12
2.3 Мұнай құбыр жүйелеріндегі қысымды автоматты реттеу ... ... ... ... ... ... 22
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 25
Мұнай– әлемде теңдесі жоқ құнды пайдалы қазба. Оларды өңдеуден шыққан өнімдерді жай тұрмысқа да және мемлекеттік қорғауға да қажет. Олар өндірістің барлық саласында, көліктің барлық түрлерінде, соғыс және азаматтық құрылыста, ауылшаруашылығында, үй қызметінде, энергетика және т.б. қолданылады. Соңғы бір әр онжылдықта мұнай мен газдың көп мөлшерде әртүрлі мұнайдан химиялық материалдар ала бастады: пластмассалар, жасанды талшықтар, жасанды каучук, лактар, жуғыш заттар, минералды тыңайтқыштар және басқа.
Құбырлық жүйелерді автоматты басқару жүйесі келесі үрдістерді автоматтандыру үшін арналған:
- мұнай ағымдарын оперативті жоспарлу және өз қажеттілігне кететін энергия шығындарын минималдау шарттарындағы қажеттіліктерді максималды қанағаттандыру мақсатымен жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау.
- апаттық ауытқуларды жекелеу және жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету мақсатымен құбырлық транспорттың негізгі объектілерін оперативті басқару.
- қызмет ету режимінің тиімділігін талдау мен техникалық жағдайын бақылау мақсатымен құбыр жүйелерінің жұмысының іс жүзіндегі режимдері туралы режимдік-технологиялық ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске қосу;
- мұнайды тасымалдау және тұтыну, өндіру жоспарының іс жүзіндегі орындалуы туралы жоспарлы-есептік ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске асыру.
- құбырлық тасымалдау жүйесінің объектілерінің құрылымы, техникалық сипаттамалары, жоспарлы және режимдік көрсеткіштері туралы мәліметтерден тұратын салалық ақпараттық деректер банкін құру және жүргізу.
Мұнай құбыры деп мұнай және мұнай өнімдерін айдауға арналған құбырларды атайды. Тек мұнай өнімдері ғана айдалады деп айту қажет болған кезде, мұнай өнімінің құбыры терминін қолданады. Айдалатын мұнай өнімінің түріне байланысты құбырларды бензин құбыры, керосин құбыры, мазут құбыры деп атайды.
Сонымен бүгінгі зерттеу жұмысымыздың мақсаты – мұнай құбырларын өлшеу жүйелерін блоктауды зерттеуге арналады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Зерттеу жұмысымыз кіріспеден, төрт бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Құбырлық жүйелерді автоматты басқару жүйесі келесі үрдістерді автоматтандыру үшін арналған:
- мұнай ағымдарын оперативті жоспарлу және өз қажеттілігне кететін энергия шығындарын минималдау шарттарындағы қажеттіліктерді максималды қанағаттандыру мақсатымен жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау.
- апаттық ауытқуларды жекелеу және жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету мақсатымен құбырлық транспорттың негізгі объектілерін оперативті басқару.
- қызмет ету режимінің тиімділігін талдау мен техникалық жағдайын бақылау мақсатымен құбыр жүйелерінің жұмысының іс жүзіндегі режимдері туралы режимдік-технологиялық ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске қосу;
- мұнайды тасымалдау және тұтыну, өндіру жоспарының іс жүзіндегі орындалуы туралы жоспарлы-есептік ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске асыру.
- құбырлық тасымалдау жүйесінің объектілерінің құрылымы, техникалық сипаттамалары, жоспарлы және режимдік көрсеткіштері туралы мәліметтерден тұратын салалық ақпараттық деректер банкін құру және жүргізу.
Мұнай құбыры деп мұнай және мұнай өнімдерін айдауға арналған құбырларды атайды. Тек мұнай өнімдері ғана айдалады деп айту қажет болған кезде, мұнай өнімінің құбыры терминін қолданады. Айдалатын мұнай өнімінің түріне байланысты құбырларды бензин құбыры, керосин құбыры, мазут құбыры деп атайды.
Сонымен бүгінгі зерттеу жұмысымыздың мақсаты – мұнай құбырларын өлшеу жүйелерін блоктауды зерттеуге арналады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Зерттеу жұмысымыз кіріспеден, төрт бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1) Емельяиов А.И., Капник О.В. Проектирование систем автоматизации
технологических процессов - М.: Энергоатомиздат, 1983.
2) Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х., Клюев А.А. Проектирование
систем автоматизации технологических процессов - М.: Әнергоатомиздат, 1990.
3) Комягин А.Ф. Автоматизация производственных процессов и АСУТП
газонефтепроводов - М.: Недра, 1983.
4) Галлеев В.Б. Магистральные нефте-продуктопроводы - М.: Недра, 1976.
5) Галлеев В.Б. Автоматизация нефтепроводов - М.: Недра, 1976.
Васильев Г.Г., Коробков Г.Е., Коршак А.А., Луръе М.В., Писаревский
В.М., Прохоров А.Д. Трубопроводный транспорт нефти - М: Недра, 2002.
6) Сулейманов Р.Н., Галеев А.С., Бикбулатова Г.И. Эффективность работы
құбырных агрегатов - М.: 2004.
7) Нечваль A.M., Коршак А.А. Трубопроводный транспорт нефти,
нефтепродуктов и газа - М.: 2005.
8) Нұрсұлтанов Д.Т. Мұнайды өңдеу және тасымалдау. Алматы 2002.
Отчет НИР «Разработка технологических методов защиты от коррозии нефтепроводов
9) Джиенбаев Н.К. Мұнайды айдау және тасымалдау. Алматы 2006.
10) Ишмухамедова Т.Р., экономикалық негізі - Алматы: 2002.
11) Сулеев Д.К., Тяжин Ж.Т., Нургалиева Г.К. и др.Охрана нефтегазодобывающей промышленности - Алматы: КазНТУ, 2002.
12) Денисенко Г.Ф. Охрана труда: Учебное пособие для ВУЗов - М.: Высшая школа, 1985.
13) Чиликин М.Г., Ключев В.И., Сандлер А.С. Теория автоматизированного электропривода. - М.: Энергия, 1979. - 616 с.
14) Соколов М.М. Автоматизированный электропривод общепромышленных механизмов. - М.: Энергия, 1969. - 544 с.
15) Зимин Е.Н.,Чювашев И.И. Электро оборудование промышленных преприятии. - М.: Стройиздат, 1977. - 431 с.
технологических процессов - М.: Энергоатомиздат, 1983.
2) Клюев А.С., Глазов Б.В., Дубровский А.Х., Клюев А.А. Проектирование
систем автоматизации технологических процессов - М.: Әнергоатомиздат, 1990.
3) Комягин А.Ф. Автоматизация производственных процессов и АСУТП
газонефтепроводов - М.: Недра, 1983.
4) Галлеев В.Б. Магистральные нефте-продуктопроводы - М.: Недра, 1976.
5) Галлеев В.Б. Автоматизация нефтепроводов - М.: Недра, 1976.
Васильев Г.Г., Коробков Г.Е., Коршак А.А., Луръе М.В., Писаревский
В.М., Прохоров А.Д. Трубопроводный транспорт нефти - М: Недра, 2002.
6) Сулейманов Р.Н., Галеев А.С., Бикбулатова Г.И. Эффективность работы
құбырных агрегатов - М.: 2004.
7) Нечваль A.M., Коршак А.А. Трубопроводный транспорт нефти,
нефтепродуктов и газа - М.: 2005.
8) Нұрсұлтанов Д.Т. Мұнайды өңдеу және тасымалдау. Алматы 2002.
Отчет НИР «Разработка технологических методов защиты от коррозии нефтепроводов
9) Джиенбаев Н.К. Мұнайды айдау және тасымалдау. Алматы 2006.
10) Ишмухамедова Т.Р., экономикалық негізі - Алматы: 2002.
11) Сулеев Д.К., Тяжин Ж.Т., Нургалиева Г.К. и др.Охрана нефтегазодобывающей промышленности - Алматы: КазНТУ, 2002.
12) Денисенко Г.Ф. Охрана труда: Учебное пособие для ВУЗов - М.: Высшая школа, 1985.
13) Чиликин М.Г., Ключев В.И., Сандлер А.С. Теория автоматизированного электропривода. - М.: Энергия, 1979. - 616 с.
14) Соколов М.М. Автоматизированный электропривод общепромышленных механизмов. - М.: Энергия, 1969. - 544 с.
15) Зимин Е.Н.,Чювашев И.И. Электро оборудование промышленных преприятии. - М.: Стройиздат, 1977. - 431 с.
МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН БЛОКТАУ
МАЗМҰНЫ
кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4
І АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Құбырлардың жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
5
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы ... ... ... ... ... ...
7
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
9
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
10
II МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру
12
2.3 Мұнай құбыр жүйелеріндегі қысымды автоматты реттеу ... ... ... ... ... ...
22
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .
25
Кіріспе
Мұнай - әлемде теңдесі жоқ құнды пайдалы қазба. Оларды өңдеуден шыққан өнімдерді жай тұрмысқа да және мемлекеттік қорғауға да қажет. Олар өндірістің барлық саласында, көліктің барлық түрлерінде, соғыс және азаматтық құрылыста, ауылшаруашылығында, үй қызметінде, энергетика және т.б. қолданылады. Соңғы бір әр онжылдықта мұнай мен газдың көп мөлшерде әртүрлі мұнайдан химиялық материалдар ала бастады: пластмассалар, жасанды талшықтар, жасанды каучук, лактар, жуғыш заттар, минералды тыңайтқыштар және басқа.
Құбырлық жүйелерді автоматты басқару жүйесі келесі үрдістерді автоматтандыру үшін арналған:
- мұнай ағымдарын оперативті жоспарлу және өз қажеттілігне кететін энергия шығындарын минималдау шарттарындағы қажеттіліктерді максималды қанағаттандыру мақсатымен жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау.
- апаттық ауытқуларды жекелеу және жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету мақсатымен құбырлық транспорттың негізгі объектілерін оперативті басқару.
- қызмет ету режимінің тиімділігін талдау мен техникалық жағдайын бақылау мақсатымен құбыр жүйелерінің жұмысының іс жүзіндегі режимдері туралы режимдік-технологиялық ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске қосу;
- мұнайды тасымалдау және тұтыну, өндіру жоспарының іс жүзіндегі орындалуы туралы жоспарлы-есептік ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске асыру.
- құбырлық тасымалдау жүйесінің объектілерінің құрылымы, техникалық сипаттамалары, жоспарлы және режимдік көрсеткіштері туралы мәліметтерден тұратын салалық ақпараттық деректер банкін құру және жүргізу.
Мұнай құбыры деп мұнай және мұнай өнімдерін айдауға арналған құбырларды атайды. Тек мұнай өнімдері ғана айдалады деп айту қажет болған кезде, мұнай өнімінің құбыры терминін қолданады. Айдалатын мұнай өнімінің түріне байланысты құбырларды бензин құбыры, керосин құбыры, мазут құбыры деп атайды.
Сонымен бүгінгі зерттеу жұмысымыздың мақсаты - мұнай құбырларын өлшеу жүйелерін блоктауды зерттеуге арналады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Зерттеу жұмысымыз кіріспеден, төрт бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ
1.1 Құбырлардың жіктелуі
Мұнай құбырлары мұнай өнімдерінің құбырлары міндеттері бойынша келесі топтарға бөлінеді:
- ішкі - кәсіптерде, мұнай өңдейтін зауыттарында және мұнай базаларында әртүрлі объектілер мен қондырғыларды біріктіреді.
- жергілікті - ішкімен салыстырғанда ұзындығы көбірек (бірнеше ондық километрге дейін) және мұнай кәсіптерін немесе мұнай өңдеуші зауыттарын магистральды мұнай құбырларының басты бекеттерімен немесе темір жолындағы құю пункттерімен біріктіреді.
- магистральды - үлкен ұзақтылықпен сипатталады (жүздеген және мыңдаған километрлер), сондықтан айдау трасса бойынша орналасқан бірнеше бекеттермен іске асырылады. Құбырлардың жұмыс режимі - үзіліссіз (уақытша тоқтамдар кездейсоқ болады немесе жөндеумен байланысты).
Сурет-1. Мұнай құбырларының құрылымы
2.05.06 -85 СНиП сәйкес магистральды мұнай құбырлары мен мұнай өнімінің құбырлары құбырдың шартты диаметріне байланысты төрт класқа бөлінеді (миллиметрмен): І - 1000-1200; І - 500-1000; І - 300-500; ІV - 300-ден төмен.
Мұнай құбырларының төсемін іс-әректіндегі немесе жобаланатын магистральды құбырларға параллельді және бір-бірден іске асыруға болады - техникалық өткелінде 2.05.06-85 СНиП сәйкес магистральды құбырлардың техникалық өткел деп мұнай және газ тасымалдауға арналған бір трассаның бойына параллельді орналастырылған құбырлар жүйесін айтады. Жеке жағдайларда мұнай құбырлары мен газ құбырларының бір техникалық өткелінде біріккен төсем жүргізуге рұқсат етіледі.
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары
Құбырлық тасымалдау жүйелеріне әртүрлі сипаттағы қатаң ішкі (технологиялық, экономикалық, бағдарламалық) және сыртқы (отын-энергетикалық кешенімен және мұнай өңдеуші салалармен) байланыстар тән. Технологиялық байланыс өндіру үрдісінің үзіліссіздігімен, мұнайды алысқа тасымалдауға дайындаумен, мұнайды өңдеумен, тасымалдаумен шартталады. Экономикалық және бағдарламалық байланыстар жобалау, жоспарлау, басқару тапсырмаларын шешу барысында бір-бірімен тығыз байланысады.
Көптеген тұтынушыларды үзіліссіз мұнаймен қамсыздандыруды қамтамасыз ету реттеудің өзара байланысқан тапсырмалар кешенін кезекпен өткізу және өңдеуді талап етеді. Мұнаймен қамсыздандыру сапасы мен сенімділігіне талаптардың әрдайым өсуі, шығындар мен жоғалтулардың төмендеуіне қажеттілік реттеудің ішкі жүйесін нақты бөліп алуды және оны сала ішінде максималды оптималдауды іске асырады.
Мұнаймен қамсыздандырудың құбырлық жүйелеріндегі реттеу тапсырмалары құбырлық тасымалдау жүйесінің дамуын оптималды жобалау мен жоспарлау сатысында, сонымен қатар қызмет ету үрдісінде шешіледі.
Міндеттеріне сәйкес АБЖ құбырлық тасымалдау жүйесі үшін бес функционалды-бағытталған және ақпаратты бір-бірімен байланысқан тапсырмалар кешенін шешеді:
- жұмыстар режимін оперативті жоспарлау.
- жұмыстар режимін диспетчерлік талдау және бақылау.
- жұмыстар режимін оперативті басқару.
- құрылымды оптималды дамыту және қайта құру.
- тасымалдау және үлестіру, өндіру жоспарының орындалуын бақылау және ескеру.
Құбырлық жүйені үлкен жүйе ретінде ішкі жүйелер арасындағы байланыс жүйе шегінде ішкі параметрлері ғана іске асырылып, ал қалған бөлігі ішкі жүйелерге байланыспайтындай етіп, олардың әрқайсысы көптеген ішкі және сыртқы параметрлерімен сипатталатындай бірнеше ішкі жүйелерге бөліп тастауға болады.
Шектеулер жүйесін екі бөлікке бөлуге болады, біріншісі - бұл сыртқы параметрлердің шектеулеру, екіншісі - әр ішкі жүйенің ішкі және сыртқы параметрлеріне шектеулер.
Оптималдау тапсырмасы бірнеше кезеңдермен шешіледі.
1 Кезең. Сыртқы параметрлер үшін рұқсат етілетін өзгеріс аудандарын құрастыру. Әр ішкі жүйе үшін сыртқы параметрлерінің өзгеру аудандары әр сыртқы параметрлердің мәндер жиынтығына арналған ішкі параметрлер мәндерінің жиынтығы болатындай етіп құрастырылады, мұнда ішкі және сыртқы параметрлер берілген ішкі жүйе үшін екінші жоспардағы шектеулер жүйесін қанағаттандыруы қажет. Сонымен қатар сыртқы параметрлер құрастырылған мүмкін ауданға кірмейтін сыртқы және ішкі параметрлердің жинағы екінші жоспарлы шектеулерді қанағаттандырмау қажет. Айдау бекеттері ішкі жүйе ретінде қарастырылатын жағдайларда мүмкін аудан келесі координаталарда үш өлшемді болуы мүмкін: кірістегі қысым, шығыстағы қысым беру. Оған іске асырылуы технологиялық шектеулердің бұзылуынсыз жүретін қысым мен берудің мәндері кіреді.
2 Кезең. Ішкі жүйелердің агрегатталған сипаттамаларын құру. Агрегатталған сипаттама мүмкін аудандағы ішкі жүйенің сыртқы параметрлерінің әр векторына сәйкес берілген жүйе бойынша критериясын құрайтын оптималды мән беретін функция, мұнда оптималдау технологиялық шектеулерді ескере отырып, ішкі парамтрлердің барлық мәндері бойынша жүргізіледі.
Айдау бекетін ішкі жүйе ретінде қабылдайтын жағдайда агрегаттық сипаттама МАБ кірісі мен шығысындағы әртүрлі қысымдар жинағында минималды режимдік - мүмкін шығындарды бейнелейтін функция болып табылады.
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы
1-суретінде көрсетілгендей, магистральды мұнай құбырларының құрамына кіретіндер: байланыс сызықтары, коррозияға қарсы қорғаныс жүйесі, құбырдың өзі ретінде алынатын сызықтық жасақ; айдаушы және жылу бекеттері; құбыр бойынша келіп түсетін өнімді қабылдап, оны тұтынушылар арасында үлестіретін, зауытқа өңдеу үшін жіберетін немесе әрі қарай транпорттың басқа түрлерімен жіберетін мұнай құбырларының соңғы пункттері.
1 - кәсіптік мұнай жинағыш пункті.
2 - жеткізу құбырлары.
3 - құбырдың басты жасақтары.
4 - магистралды құбырлар.
5 - сызықтық арматура.
6 - аралық МАБ.
7 - жерасты мұнай қоймалары.
8 - басты магистралдың бұрмалары.
9 - мұнай үлестіретін бекет.
Сурет 1 - Магистралды мұнай құбырларының сұлбасы
Кейбір жағдайларда магистральды құбырдың құрамына мұнай кәсіптен құбырдың басты жасақтарына берілетін жеткізу құбырлары да кіреді.
Магистральды құбырлардың негізгі элементтері - құбырдың өзі сияқты, құбырдың үзіліссіз жібіне пісірілген. Ережеге сай магистральдық құбырларды жоғарғы құраушы құбырға дейін 0,8 метр тереңдікке әдетте топыраққа ендіреді, егер ендірудің үлкен немесе кіші тереңдігі ерекше геологиялық ерекшеліктермен және белгілі деңгейде айдалатын өнімнің температурасын сақтаудың қажеттілігімен жүрмесе. Магистральды құбырлар үшін 300-1420 миллиметр диаметрлі бүтін тартылған немесе пісірмелі құбырларды қолданады. Құбыр қабырғаларының қалыңдығы 10 мегапаскальға дейін жететін құбырдағы жобалық қысыммен анықталады. Мәңгі салқын топырақты немесе батпақ аудандары арқылы жүргізілетін құбырды тіректерге немесе жасанды төкпелерге орнатады.
Кейбір жағдайларды ірі өзендердің қиылысындағы мұнай құбырларын біртұтас бетондық жабулармен немесе жүктермен құбырларға бекіту арқылы ауырлатып, өзеннің төменгі түбіне батырады. Негізгіден басқа сол диаметрдегі өтудің резервті жібін орнатады. Темір және ірі шоссейлік жолдардың қиылысындағы құбыр, құбыр диаметрінен 100-200 миллиметрге үлкен диаметрлі құбыр патронында өтеді. Қосымша мұнай қажеттілігін талап ететін мұнай өңдеу зауыттарын немесе трассаға жақын орналасқан басқа түрдегі транспорт үшін мұнай қабылдау орнын қанағаттандыру үшін, осы пункттерге мұнайдың бөлігі жеткізілетін кіші диаметрлері құбырлардан тармақшалар немесе бұрмалар жүргізіледі. Трасса бедеріне байланысты 10-30 километр интервалмен құбырда жөндеу немесе апат жағдайларында аймақты жабу үшін ысырмалар немесе сызықты крандар орнатады.
Трасса бойымен диспетчерлік атауы бар байланыс сызығы (сымтетік, радиорелелі) жүргізіледі. Оны телеөлшеу және телебасқару сигналдарын жіберу үшін пайдаланады. Трасса бойымен орналасқан катодты және дренажды қорғаныс бекеттері, сонымен қатар протекторлар құбырдың коррозияға қарсы изоляциялық жабуына қосымша ретінде құбырды сыртқы коррозиядан қорғайды. Трасса бойымен бір-бірінен 10-20 километр қашықтықта сызықты қарап шығу мекендері орналастырылған, олардың міндеттеріне өзінің аймағындағы құбырдың дұрыстығын бақылау және құбырды коррозиядан электрлік қорғайтын құрылғыларды бақылау кіреді.
Айдаушы бекеттерді 50-150 километрлер интервалымен орналастырады. Мұнай құбырларының айдаушы сораптық бекеттері электр жетекті центрден тарқыш сораптармен жабдықталған. Қазіргі кезде қолданылатын магистральді сораптардың берілісі сағатына 12500 текше метріне дейін жетеді. Мұнай құбырының басында басты сорапты бекет орналасқан. Үлкен территорияда шашыранды орналасқан бір кәсіп немесе бірнеше кәсіптерді қызмет көрсететін магистральды мұнай құбыры бар болса, жеткізу құбырларының аяғында немесе мұнай кәсібінің төңірегінде орналастырылады. Басты сораптық бекет аралықтықтан мұнай құбырының 2-3 тәуліктік өткізу қабілеттілігіне тең көлемдегі резервуарлық паркі бар болуымен айрықшаланады. Әр сораптық бекетте негізігі объектілерден басқа көмекші жасақтар кешені бар: токтың электр берілісіне БҚ немесе 35-36 киловаттқа дейін берілетін кернеуді төмендететін трансформаторлық ішкі бекет, қазандық, сонымен қатар сумен қамсыздандыру, канализация, салқындату және т.б. жүйелері. Егер мұнай құбырының ұзындығы 800 километрден асса, оны шектерінде сорап жабдықтарының тәуелсіз жұмысы мүмкін болатындай етіп, 400-800 километрлер ұзындықты пайдалану аумақтарына бөліп тастайды. Аумақтар шектеріндегі аралықтық сораптық бекеттер құбырдың 0,3-1,5 тәуліктік өткізу қабілеттілігіне тең көлемді резервуарлық парктерге ие болуы керек. Резервуарлы парктер бар басты және аралықтық сорапты бекеттер тіректі сораптармен жабдықталады.
Жоғары тұтқырлы және қоюланған мұнайды тасымалдайтын құбырларда жылу бекеттерін орнатады, кейде оларды сораптық бекеттемен біріктіреді. Айдалатын өнімді жылыту үшін булық немесе оттық (пештер) жылытқыштар қолданады. Жылу жоғалтуларын төмендету үшін мұндай құбырларды жылу изоляциялық жабулармен жабдықтайды.
Мұнай құбырының соңғы пункті - мұнай өңдеуші зауытының шикізат паркі, не мұнай өңдеуші зауыттарға немесе шетелге экспортталу үшін мұнайды танкерлермен тасымалдайтын теңіздік мұнай базасы.
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер
Сорапты бекеттеріндегі автоматтандыру көлемі мен жабдықтар құрамы, мұнайды мұнай құбырымен тасымалдау әдісіне байланысты.
Айдаудың үш әдісі қолданылады: бекеттер бойынша, қосылған резервуармен, сораптан сорапқа. Бекет бойынша айдауда басты немесе аралықтық сорапты бекеттер мұнайды келесі бекеттің ыдысына құяды, ал мұнадй кері айдау басқа резервуардан жүргізіледі, мұнда бекетте екіден кем емес резервуарлар болуы қажет. Осы әдістің негізгі кемшілігіне резервуарлардағы мұнай өнімдерін булану арқылы жоғалтулар жатады.
Қосылған резервуарлармен айдау кезінде сұйықтық беретін сораптан келесі сорапты бекеттеріне тікелей келіп түседі.құбырға параллельді қосылған резервуар көршілес бекеттердің келістірілмеген жұмыстарын реттейтін буфер ретінде қызмет атқарады. Айдаудың осындай әдісінде құбырдың бір аумағы бұзылған жағдайда да құбырдың жұмысы жалғаса береді. Бұзылған аумақты өшіріп тастайды, ал қалғандары аралықтық бекеттердің ыдыстарындағы мұнайлармен жұмыс істейді.
Сораптан сорапқа айдау әдісінде мұнай алдыңғы сораптан келесі сорапқа келіп түседі. Аралықтық бекеттерде резервукарлар жоқ , бұл өнімді буланудан жоғалтулардың алдын алады. Айдаудың бұл әдісі келесі бекеттің тіреуін пайдалануға мүмкіндік беріп, бекет бойынша айдау мен қосылған резервуармен айдау әдісіне қарағанда тіреуіш сораптарын орнату қажеттілігін жоқ қылады.
Магистральды мұнай құбырларының сорапты бекеттері 2 - суретіне сәйкес ортадан тартқыш сораптарымен жабдықталады.
Сурет 2 - Мұнай құбырындағы сорапты бекетіндегі магистралды (МН1-МН4) және тіреуіш сораптарының (ТС) қосылуының сұлбасы
Айдау цикліне біреуі резервті (МН1-МН4) болатындай, кезекпен біріктірілген үш-төрт сораптарды орнатады.
Бірсатылы спираль түріндегі тіреуіш сораптар ТС, бір жұмысшы, екіншісі резервті - параллельді біріктіріледі. әр сораптың сору мен айдау жерінде ысырма орнатылып, ал сорапқа параллельді - сорапты тоқтатып, оның ысырмаларын жапқан кезде , мұнай ағымы айналдыру құбырaымен автоматты түрде келесі сорапқа немесе магистральды мұнай құбырына бағытталатындай етіп, кері клапан орнатады. Нәтижесінде сораптарға параллельді кері клапанды сораптың, әдетте сораптының коллекторы деп аталатын, айналдыру құбыры құралады. Осы коллектордың соңына айдау жағынан сораптың айдау және соруындағы қысымды автоматты реттеу жүйесінің реттеуші дроссельдеуші мүшелері құрастырылады.
Негізгі сораптардың жетегі ретінде бұрын ашық (ААЖ) және тұйық (АТЖ) асинхронды вентиляциясы бар, және 4000 кВТ қуатпен орындалатын синхронды қолданатын. Соңғы жылдары мұнай құбырларында 4000 және 6300 кВт қуатты, СҮҚЖ (синхронды, үшфазалы, артық қысыммен үрілетін) түріндегі электроқозғалтқыштарын қолданады.
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау
Мұнай кен орындарындағы алғашқы өңдеу кезеңі, әдетте, фонтандалған ұңғылардан сусыз мұнай өндірумен сипатталады. Бірақ, әр кен орындарында қабаттан мұнаймен бірге судың аз мөлшері , кейін көбірек мөлшері шығып бастайтын кезеңі туады. Мұнайдың шамамен 60-75% суланған қалыпта өндіріледі.
Әр кен орындарындағы ұңғылардан шығатын қабаттық сулар , олардың құрамындағы минералды тұздардың, газ бен микроорганизмдерінің құрамы мен концентрациясына байланысты бір-бірінен айрықшаланады. Мұнай мен қабат суының қоспалары көбейген кезде, біреуі екіншісінің көлемінде әртүрлі өлшемдегі тамшылар түрінде анықталатын, екі ерімейтін сұйықтықтардың (мұнай мен су) механикалық қоспасы ретінде қарастырылуы қажет эмульсия қалыптасады. Мұнай құрамында судың болуы, сұйықтық пен оның көбейген тұтқырлығын тасымалдау көлемінің өсуіне байланысты тасымалдаудың қымбаттануына әкеледі. Мұнайда судың 0,1% болуы да мұнай өңдеуші зауыттарының рктификациялық тізбектерінде оның көпіршектенуін қарқындандырып, өңдеудің технологиялық режимін бұзады және конденсациялық аппаратураларды ластайды.
Өндірілетін өнімнің сапасы көбінесе бастапқы шикізаттың, яғни мұнайдың сапасына тәуелді. Егер бұрын мұнай өңдеуші зауыттың технололгиялық қондырғыларын құрамында минералды тұздар (бір литрге 100-500 миллиграмм) бар мұнай келетін болса, қазіргі кезде терең тұздалмаған мұнай талап етіледі, көбінесе мұнады өңдеу алдында оны толығымен тұздан тазарту қажет болады.
Мұнай құрамында механикалық қоспалардың (құм мен балшық бөлшектері) болуы мұнай айдаушы құрал-жабдықтарының, құбырлардың қажалып тозуына әкеліп, мұнай өңдеуді қиындатады, мазуттар мен гудрондардың тұздылығын өсіреді, жылу беру коэффициентінің төмендеуі мен қатардан тез шығуына әкелетін пештер мен жылу бергіштерде, тоңазытқыштарды шөгінділерді қалыптастырады. Механикалық қоспалар қиын бөлінетін эмульсиялардың қалыптасуына әрекеттеседі.
2 МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері
Құбырлық тасымалдау жүйелеріне әр түрлі сипаттардағы қатаң ішкі (технологиялық, экономикалық, ақпараттық) және сыртқы (отын энергетикалық кешенімен және мұнай өңдеу салаларымен) байланыстары болады. Технологиялық байланысқа мұнай шығару, алыс қашықтыққа тасымалдауға дайындау, мұнай өңдеу үрдістерінің үзсіздігі себепші болады. Экономикалық және ақпараттық байланыстар жобалау, жоспарлау және басқару мәселелерін шешкен кезде бір-бірімен тығыз шиеленіседі.
Сансыз көп тұтынушыларды мұнаймен тоқтаусыз қамтамасыз ету реттеудің өзара байланысқан мақсаттар кешенінің жобалануын және кейінгі жүзеге асырылуын талап етеді. Мұнаймен қамтамасыз етудің сапасына және сенімділігіне әрдайым өсіп тұратын талап және шығындарды қысқарту қажеттілігі реттеу жүйесін айқындауын және оның сала ішінде барынша көп тиімділеуін аса елеулі етеді.
Мұнаймен қамтамасыз ету құбырлар жүйелерін реттеу мәселелері құбырлық тасымалдау жүйелерін оптималды жобалау және ары қарай дамытуын жоспарлау кезінде ғана емес, сонымен қатар жұмыс істеу процесінде де шешіледі.
Құбырлық жүйелерді автоматты реттеу жүйесі келесі үрдістерді автоматтауға арналған:
oo өзінің мүдделеріне кететін энергия шығындарын минимал ету шартының орындалуымен, мұқтаждықтарды максимал қанағаттандыру мақсатымен мұнай ағындарын және жұмыс режимдерін оперативті жоспарлануы;
oo жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету және апаттық қобалжытуларды жайылдырмау мақсатымен құбырлық тасымалдаудың негізгі объектілерін оперативті басқарылуы;
oo техникалық күйді бақылау және жұмыс жасау режимдерінің тиімділігін анализдеу мақсатымен құбырлар жүйелерінің жұмыс режимдерінің шындық жайы туралы ережелік-технологиялық ақпараттың жиналуы, өңделуі және көрсетілуі;
oo мұнайды шығару, тасымалдау және тұтыну жоспарларын орындаудың шындық жайы туралы жоспарлы-есептік ақпараттың жиналуы, өңделуі және көрсетілуі;
oo ішінде құбырлық тасымалдау жүйелер объектілерінің жоспарлы және режимді көрсеткіштері туралы мағлұматтар болатын салалық ақпараттық банкінің құрылуы және жүзеге асырылуы.
АБЖ арналуына сәйкес құбырлық тасымалдау жүйелері үшін бес функциональды-хабардар және ақпараты бойынша өзара байланысатын мәселелер кешенін шешеді:
oo жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау;
oo жұмыс режимдерін диспетчерлік бақылау және талдау;
oo жұмыс режимдерін оперативті басқару;
oo саланың үйлесімді дамыту және қайта құру;
oo өндіру, тасымалдау және тарату жоспарларын бақылау және тіркеу.
Құбыр жүйесін үлкен жүйе ретінде қайсының да күйі көптеген ішкі және сыртқы параметрлерімен сипатталатындай ішкі жүйелерге бөлуге болады, бұл кезде жүйе шеңберіндегі ішкі жүйелердің өзара әрекеттесуі тек олардың бір бөлігі ішкі жүйелерге байланысты болмайтын сыртқы параметрлер арқылы ғана іске асырылады.
Шектеулер жүйесін екі бөлікке бөлуге болады, біріншісі - сыртқы параметрлерге қойылатын шектеулер, екіншісі - әр ішкі жүйенің сыртқы және ішкі параметрлеріне қойылатын шектеулер.
Тиімділеу есептері бірнеше этапта шығарылады.
Бірінші этап. Сыртқы параметрлерді рұқсат етілген өзгеру аудандарын құру. Әр ішкі жүйенің сыртқы параметрлерін өзгеру аудандары сыртқы параметрлердің әр мәндер жиыны үшін ішкі параметрлердің мәндер жиыны да болу керек, сонымен бірге ішкі және сыртқы параметрлер бұл ішкі жүйенің екінші кезектегі шенеулерлеріне сәйкес болу керек. Сонымен бірге сыртқы параметрлері құрылған рұқсат етілген ауданға кірмейтін, рұқсат етілген, яғни екінші кезектегі шенеулерге сәйкес болатын ішкі және сыртқы параметрлердің жиыны болмау тиіс. Ішкі жүйе ретінде тасымалдаушы бекеттер қарастырылған жағдай үшін рұқсат етілген аудан кірісіндегі қысым, шығысындағы қысым және жіберу координаттарында үш кеңістікті болуы мүмкін. Оған, жүзеге асырылуы технологиялық шенеулерді бұзбайтын қысымдар және жіберулер мәндері кіреді.
Екінші этап. Ішкі жүйелердің агрегирленген сипаттамаларын құрастыру. Агрегирленген сипаттама деп рұқсат етілген аймақтан ішкі жүйенің сыртқы параметрлерінің әр векторына сәйкес бұл жүйе бойынша критерийдің құраушы бөлігінің оптималды мәнін қоятын функцияны атайды, сонымен бірге, оптималдандыру технологиялық шектеулердің есебімен ішкі параметрлердің барлық мәндері бойынша жүргізіледі.
Ішкі жүйе ретінде тасымалдаушы бекет болып қабылданған жағдайда, агрегирленген сипаттама мұнай бекеттерінің тасымалдаушы бекеттерінің кірісітеріндегі және шығыстарындағы қысымдардың және жіберулердің әр түрлі мәндеріндегі режим бойынша рұқсат етілген минималды шығындарды көрсететін функция болып табылады.
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру
Магистральды мұнайқұбырларын автоматтандырудың негізгі мақсаты − бір орталықтан басқарылатын толығымен автоматтандырылған құбырды құру. Бұл мәселе магистральды құбырдың жеке құрылыстарын (тораптарын) автоматтандыру және одан кейінгі телемеханика амалдары көмегімен бүкіл құбырды басқарудың орталықтандыру арқылы шешіледі.
Магистральды құбырдың негізгі құрылыстары, олар − тасымалдаушы Құбырдың бекеттер және сызықты бөлім. Мұндай бекеттердің автоматтандыру деңгейі әр құбыр үшін өзіне ғана тән ерекше факторлар қатарына байланысты болатын әр түрлі болуы мүмкін.
Автоматтандыру дәрежесі және жүйесі техникалық-экономикалық анализ арқылы анықталуы тиіс.
Қазіргі уақытта автоматтандыру дәрежесі бойынша тасымалдаушы бекеттерді келесі топтарға бөлуге болады:
oo қолмен істелінетін басқаруы бар бекеттер;
oo қолмен істелінетін басқаруы, сигнал беруі, және Құбырдың бекетте немесе арнайы диспетчерлік пунктіде орналасатын БӨП қалқанына берілетін негізгі параметрлерін бақылауы бар бекеттер;
oo жергілікті диспетчерлік пунктінде орналасатын басқару қалқанынан орындалатын автоматты қорғауы және қашықтықтан басқаруы бар бекеттер;
oo тасымалдаушы бекеттердің біреуінде немесе тіпті мұнай құбырының трассасынан басқа жақта орналасатын орталық диспетчерлік пунктінен басқарылатын толығымен автоматтандырылған Құбырдың бекеттер.
Қолмен басқарылатын Құбырдың тасымалдаушы бекеттер бұрын жасалынатын; қазіргі кезде олардың көбісі тасымалдаудың негізгі параметрлерің бақылау және басқару құрылғыларымен жабдықталған. Бақыланатын және сигнал берілетін шамалардың шамамен алынған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
МАЗМҰНЫ
кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4
І АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Құбырлардың жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5
5
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
5
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы ... ... ... ... ... ...
7
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ...
9
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
10
II МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
11
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру
12
2.3 Мұнай құбыр жүйелеріндегі қысымды автоматты реттеу ... ... ... ... ... ...
22
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .
25
Кіріспе
Мұнай - әлемде теңдесі жоқ құнды пайдалы қазба. Оларды өңдеуден шыққан өнімдерді жай тұрмысқа да және мемлекеттік қорғауға да қажет. Олар өндірістің барлық саласында, көліктің барлық түрлерінде, соғыс және азаматтық құрылыста, ауылшаруашылығында, үй қызметінде, энергетика және т.б. қолданылады. Соңғы бір әр онжылдықта мұнай мен газдың көп мөлшерде әртүрлі мұнайдан химиялық материалдар ала бастады: пластмассалар, жасанды талшықтар, жасанды каучук, лактар, жуғыш заттар, минералды тыңайтқыштар және басқа.
Құбырлық жүйелерді автоматты басқару жүйесі келесі үрдістерді автоматтандыру үшін арналған:
- мұнай ағымдарын оперативті жоспарлу және өз қажеттілігне кететін энергия шығындарын минималдау шарттарындағы қажеттіліктерді максималды қанағаттандыру мақсатымен жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау.
- апаттық ауытқуларды жекелеу және жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету мақсатымен құбырлық транспорттың негізгі объектілерін оперативті басқару.
- қызмет ету режимінің тиімділігін талдау мен техникалық жағдайын бақылау мақсатымен құбыр жүйелерінің жұмысының іс жүзіндегі режимдері туралы режимдік-технологиялық ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске қосу;
- мұнайды тасымалдау және тұтыну, өндіру жоспарының іс жүзіндегі орындалуы туралы жоспарлы-есептік ақпараттарды жинақтау, өңдеу және іске асыру.
- құбырлық тасымалдау жүйесінің объектілерінің құрылымы, техникалық сипаттамалары, жоспарлы және режимдік көрсеткіштері туралы мәліметтерден тұратын салалық ақпараттық деректер банкін құру және жүргізу.
Мұнай құбыры деп мұнай және мұнай өнімдерін айдауға арналған құбырларды атайды. Тек мұнай өнімдері ғана айдалады деп айту қажет болған кезде, мұнай өнімінің құбыры терминін қолданады. Айдалатын мұнай өнімінің түріне байланысты құбырларды бензин құбыры, керосин құбыры, мазут құбыры деп атайды.
Сонымен бүгінгі зерттеу жұмысымыздың мақсаты - мұнай құбырларын өлшеу жүйелерін блоктауды зерттеуге арналады.
Курстық жұмыстың құрылымы. Зерттеу жұмысымыз кіріспеден, төрт бөлімнен және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
I АВТОМАТТАНДЫРУ ОБЪЕКТІСІ РЕТІНДЕ МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫН ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІ
1.1 Құбырлардың жіктелуі
Мұнай құбырлары мұнай өнімдерінің құбырлары міндеттері бойынша келесі топтарға бөлінеді:
- ішкі - кәсіптерде, мұнай өңдейтін зауыттарында және мұнай базаларында әртүрлі объектілер мен қондырғыларды біріктіреді.
- жергілікті - ішкімен салыстырғанда ұзындығы көбірек (бірнеше ондық километрге дейін) және мұнай кәсіптерін немесе мұнай өңдеуші зауыттарын магистральды мұнай құбырларының басты бекеттерімен немесе темір жолындағы құю пункттерімен біріктіреді.
- магистральды - үлкен ұзақтылықпен сипатталады (жүздеген және мыңдаған километрлер), сондықтан айдау трасса бойынша орналасқан бірнеше бекеттермен іске асырылады. Құбырлардың жұмыс режимі - үзіліссіз (уақытша тоқтамдар кездейсоқ болады немесе жөндеумен байланысты).
Сурет-1. Мұнай құбырларының құрылымы
2.05.06 -85 СНиП сәйкес магистральды мұнай құбырлары мен мұнай өнімінің құбырлары құбырдың шартты диаметріне байланысты төрт класқа бөлінеді (миллиметрмен): І - 1000-1200; І - 500-1000; І - 300-500; ІV - 300-ден төмен.
Мұнай құбырларының төсемін іс-әректіндегі немесе жобаланатын магистральды құбырларға параллельді және бір-бірден іске асыруға болады - техникалық өткелінде 2.05.06-85 СНиП сәйкес магистральды құбырлардың техникалық өткел деп мұнай және газ тасымалдауға арналған бір трассаның бойына параллельді орналастырылған құбырлар жүйесін айтады. Жеке жағдайларда мұнай құбырлары мен газ құбырларының бір техникалық өткелінде біріккен төсем жүргізуге рұқсат етіледі.
1.2 Мұнайды құбырлық тасымалдау жүйелерін автоматты басқару тапсырмалары
Құбырлық тасымалдау жүйелеріне әртүрлі сипаттағы қатаң ішкі (технологиялық, экономикалық, бағдарламалық) және сыртқы (отын-энергетикалық кешенімен және мұнай өңдеуші салалармен) байланыстар тән. Технологиялық байланыс өндіру үрдісінің үзіліссіздігімен, мұнайды алысқа тасымалдауға дайындаумен, мұнайды өңдеумен, тасымалдаумен шартталады. Экономикалық және бағдарламалық байланыстар жобалау, жоспарлау, басқару тапсырмаларын шешу барысында бір-бірімен тығыз байланысады.
Көптеген тұтынушыларды үзіліссіз мұнаймен қамсыздандыруды қамтамасыз ету реттеудің өзара байланысқан тапсырмалар кешенін кезекпен өткізу және өңдеуді талап етеді. Мұнаймен қамсыздандыру сапасы мен сенімділігіне талаптардың әрдайым өсуі, шығындар мен жоғалтулардың төмендеуіне қажеттілік реттеудің ішкі жүйесін нақты бөліп алуды және оны сала ішінде максималды оптималдауды іске асырады.
Мұнаймен қамсыздандырудың құбырлық жүйелеріндегі реттеу тапсырмалары құбырлық тасымалдау жүйесінің дамуын оптималды жобалау мен жоспарлау сатысында, сонымен қатар қызмет ету үрдісінде шешіледі.
Міндеттеріне сәйкес АБЖ құбырлық тасымалдау жүйесі үшін бес функционалды-бағытталған және ақпаратты бір-бірімен байланысқан тапсырмалар кешенін шешеді:
- жұмыстар режимін оперативті жоспарлау.
- жұмыстар режимін диспетчерлік талдау және бақылау.
- жұмыстар режимін оперативті басқару.
- құрылымды оптималды дамыту және қайта құру.
- тасымалдау және үлестіру, өндіру жоспарының орындалуын бақылау және ескеру.
Құбырлық жүйені үлкен жүйе ретінде ішкі жүйелер арасындағы байланыс жүйе шегінде ішкі параметрлері ғана іске асырылып, ал қалған бөлігі ішкі жүйелерге байланыспайтындай етіп, олардың әрқайсысы көптеген ішкі және сыртқы параметрлерімен сипатталатындай бірнеше ішкі жүйелерге бөліп тастауға болады.
Шектеулер жүйесін екі бөлікке бөлуге болады, біріншісі - бұл сыртқы параметрлердің шектеулеру, екіншісі - әр ішкі жүйенің ішкі және сыртқы параметрлеріне шектеулер.
Оптималдау тапсырмасы бірнеше кезеңдермен шешіледі.
1 Кезең. Сыртқы параметрлер үшін рұқсат етілетін өзгеріс аудандарын құрастыру. Әр ішкі жүйе үшін сыртқы параметрлерінің өзгеру аудандары әр сыртқы параметрлердің мәндер жиынтығына арналған ішкі параметрлер мәндерінің жиынтығы болатындай етіп құрастырылады, мұнда ішкі және сыртқы параметрлер берілген ішкі жүйе үшін екінші жоспардағы шектеулер жүйесін қанағаттандыруы қажет. Сонымен қатар сыртқы параметрлер құрастырылған мүмкін ауданға кірмейтін сыртқы және ішкі параметрлердің жинағы екінші жоспарлы шектеулерді қанағаттандырмау қажет. Айдау бекеттері ішкі жүйе ретінде қарастырылатын жағдайларда мүмкін аудан келесі координаталарда үш өлшемді болуы мүмкін: кірістегі қысым, шығыстағы қысым беру. Оған іске асырылуы технологиялық шектеулердің бұзылуынсыз жүретін қысым мен берудің мәндері кіреді.
2 Кезең. Ішкі жүйелердің агрегатталған сипаттамаларын құру. Агрегатталған сипаттама мүмкін аудандағы ішкі жүйенің сыртқы параметрлерінің әр векторына сәйкес берілген жүйе бойынша критериясын құрайтын оптималды мән беретін функция, мұнда оптималдау технологиялық шектеулерді ескере отырып, ішкі парамтрлердің барлық мәндері бойынша жүргізіледі.
Айдау бекетін ішкі жүйе ретінде қабылдайтын жағдайда агрегаттық сипаттама МАБ кірісі мен шығысындағы әртүрлі қысымдар жинағында минималды режимдік - мүмкін шығындарды бейнелейтін функция болып табылады.
1.3 Магистральдық мұнай құбырлары жасақтарының құрамы
1-суретінде көрсетілгендей, магистральды мұнай құбырларының құрамына кіретіндер: байланыс сызықтары, коррозияға қарсы қорғаныс жүйесі, құбырдың өзі ретінде алынатын сызықтық жасақ; айдаушы және жылу бекеттері; құбыр бойынша келіп түсетін өнімді қабылдап, оны тұтынушылар арасында үлестіретін, зауытқа өңдеу үшін жіберетін немесе әрі қарай транпорттың басқа түрлерімен жіберетін мұнай құбырларының соңғы пункттері.
1 - кәсіптік мұнай жинағыш пункті.
2 - жеткізу құбырлары.
3 - құбырдың басты жасақтары.
4 - магистралды құбырлар.
5 - сызықтық арматура.
6 - аралық МАБ.
7 - жерасты мұнай қоймалары.
8 - басты магистралдың бұрмалары.
9 - мұнай үлестіретін бекет.
Сурет 1 - Магистралды мұнай құбырларының сұлбасы
Кейбір жағдайларда магистральды құбырдың құрамына мұнай кәсіптен құбырдың басты жасақтарына берілетін жеткізу құбырлары да кіреді.
Магистральды құбырлардың негізгі элементтері - құбырдың өзі сияқты, құбырдың үзіліссіз жібіне пісірілген. Ережеге сай магистральдық құбырларды жоғарғы құраушы құбырға дейін 0,8 метр тереңдікке әдетте топыраққа ендіреді, егер ендірудің үлкен немесе кіші тереңдігі ерекше геологиялық ерекшеліктермен және белгілі деңгейде айдалатын өнімнің температурасын сақтаудың қажеттілігімен жүрмесе. Магистральды құбырлар үшін 300-1420 миллиметр диаметрлі бүтін тартылған немесе пісірмелі құбырларды қолданады. Құбыр қабырғаларының қалыңдығы 10 мегапаскальға дейін жететін құбырдағы жобалық қысыммен анықталады. Мәңгі салқын топырақты немесе батпақ аудандары арқылы жүргізілетін құбырды тіректерге немесе жасанды төкпелерге орнатады.
Кейбір жағдайларды ірі өзендердің қиылысындағы мұнай құбырларын біртұтас бетондық жабулармен немесе жүктермен құбырларға бекіту арқылы ауырлатып, өзеннің төменгі түбіне батырады. Негізгіден басқа сол диаметрдегі өтудің резервті жібін орнатады. Темір және ірі шоссейлік жолдардың қиылысындағы құбыр, құбыр диаметрінен 100-200 миллиметрге үлкен диаметрлі құбыр патронында өтеді. Қосымша мұнай қажеттілігін талап ететін мұнай өңдеу зауыттарын немесе трассаға жақын орналасқан басқа түрдегі транспорт үшін мұнай қабылдау орнын қанағаттандыру үшін, осы пункттерге мұнайдың бөлігі жеткізілетін кіші диаметрлері құбырлардан тармақшалар немесе бұрмалар жүргізіледі. Трасса бедеріне байланысты 10-30 километр интервалмен құбырда жөндеу немесе апат жағдайларында аймақты жабу үшін ысырмалар немесе сызықты крандар орнатады.
Трасса бойымен диспетчерлік атауы бар байланыс сызығы (сымтетік, радиорелелі) жүргізіледі. Оны телеөлшеу және телебасқару сигналдарын жіберу үшін пайдаланады. Трасса бойымен орналасқан катодты және дренажды қорғаныс бекеттері, сонымен қатар протекторлар құбырдың коррозияға қарсы изоляциялық жабуына қосымша ретінде құбырды сыртқы коррозиядан қорғайды. Трасса бойымен бір-бірінен 10-20 километр қашықтықта сызықты қарап шығу мекендері орналастырылған, олардың міндеттеріне өзінің аймағындағы құбырдың дұрыстығын бақылау және құбырды коррозиядан электрлік қорғайтын құрылғыларды бақылау кіреді.
Айдаушы бекеттерді 50-150 километрлер интервалымен орналастырады. Мұнай құбырларының айдаушы сораптық бекеттері электр жетекті центрден тарқыш сораптармен жабдықталған. Қазіргі кезде қолданылатын магистральді сораптардың берілісі сағатына 12500 текше метріне дейін жетеді. Мұнай құбырының басында басты сорапты бекет орналасқан. Үлкен территорияда шашыранды орналасқан бір кәсіп немесе бірнеше кәсіптерді қызмет көрсететін магистральды мұнай құбыры бар болса, жеткізу құбырларының аяғында немесе мұнай кәсібінің төңірегінде орналастырылады. Басты сораптық бекет аралықтықтан мұнай құбырының 2-3 тәуліктік өткізу қабілеттілігіне тең көлемдегі резервуарлық паркі бар болуымен айрықшаланады. Әр сораптық бекетте негізігі объектілерден басқа көмекші жасақтар кешені бар: токтың электр берілісіне БҚ немесе 35-36 киловаттқа дейін берілетін кернеуді төмендететін трансформаторлық ішкі бекет, қазандық, сонымен қатар сумен қамсыздандыру, канализация, салқындату және т.б. жүйелері. Егер мұнай құбырының ұзындығы 800 километрден асса, оны шектерінде сорап жабдықтарының тәуелсіз жұмысы мүмкін болатындай етіп, 400-800 километрлер ұзындықты пайдалану аумақтарына бөліп тастайды. Аумақтар шектеріндегі аралықтық сораптық бекеттер құбырдың 0,3-1,5 тәуліктік өткізу қабілеттілігіне тең көлемді резервуарлық парктерге ие болуы керек. Резервуарлы парктер бар басты және аралықтық сорапты бекеттер тіректі сораптармен жабдықталады.
Жоғары тұтқырлы және қоюланған мұнайды тасымалдайтын құбырларда жылу бекеттерін орнатады, кейде оларды сораптық бекеттемен біріктіреді. Айдалатын өнімді жылыту үшін булық немесе оттық (пештер) жылытқыштар қолданады. Жылу жоғалтуларын төмендету үшін мұндай құбырларды жылу изоляциялық жабулармен жабдықтайды.
Мұнай құбырының соңғы пункті - мұнай өңдеуші зауытының шикізат паркі, не мұнай өңдеуші зауыттарға немесе шетелге экспортталу үшін мұнайды танкерлермен тасымалдайтын теңіздік мұнай базасы.
1.4 Сорапты бекеттер туралы жалпы мәліметтер
Сорапты бекеттеріндегі автоматтандыру көлемі мен жабдықтар құрамы, мұнайды мұнай құбырымен тасымалдау әдісіне байланысты.
Айдаудың үш әдісі қолданылады: бекеттер бойынша, қосылған резервуармен, сораптан сорапқа. Бекет бойынша айдауда басты немесе аралықтық сорапты бекеттер мұнайды келесі бекеттің ыдысына құяды, ал мұнадй кері айдау басқа резервуардан жүргізіледі, мұнда бекетте екіден кем емес резервуарлар болуы қажет. Осы әдістің негізгі кемшілігіне резервуарлардағы мұнай өнімдерін булану арқылы жоғалтулар жатады.
Қосылған резервуарлармен айдау кезінде сұйықтық беретін сораптан келесі сорапты бекеттеріне тікелей келіп түседі.құбырға параллельді қосылған резервуар көршілес бекеттердің келістірілмеген жұмыстарын реттейтін буфер ретінде қызмет атқарады. Айдаудың осындай әдісінде құбырдың бір аумағы бұзылған жағдайда да құбырдың жұмысы жалғаса береді. Бұзылған аумақты өшіріп тастайды, ал қалғандары аралықтық бекеттердің ыдыстарындағы мұнайлармен жұмыс істейді.
Сораптан сорапқа айдау әдісінде мұнай алдыңғы сораптан келесі сорапқа келіп түседі. Аралықтық бекеттерде резервукарлар жоқ , бұл өнімді буланудан жоғалтулардың алдын алады. Айдаудың бұл әдісі келесі бекеттің тіреуін пайдалануға мүмкіндік беріп, бекет бойынша айдау мен қосылған резервуармен айдау әдісіне қарағанда тіреуіш сораптарын орнату қажеттілігін жоқ қылады.
Магистральды мұнай құбырларының сорапты бекеттері 2 - суретіне сәйкес ортадан тартқыш сораптарымен жабдықталады.
Сурет 2 - Мұнай құбырындағы сорапты бекетіндегі магистралды (МН1-МН4) және тіреуіш сораптарының (ТС) қосылуының сұлбасы
Айдау цикліне біреуі резервті (МН1-МН4) болатындай, кезекпен біріктірілген үш-төрт сораптарды орнатады.
Бірсатылы спираль түріндегі тіреуіш сораптар ТС, бір жұмысшы, екіншісі резервті - параллельді біріктіріледі. әр сораптың сору мен айдау жерінде ысырма орнатылып, ал сорапқа параллельді - сорапты тоқтатып, оның ысырмаларын жапқан кезде , мұнай ағымы айналдыру құбырaымен автоматты түрде келесі сорапқа немесе магистральды мұнай құбырына бағытталатындай етіп, кері клапан орнатады. Нәтижесінде сораптарға параллельді кері клапанды сораптың, әдетте сораптының коллекторы деп аталатын, айналдыру құбыры құралады. Осы коллектордың соңына айдау жағынан сораптың айдау және соруындағы қысымды автоматты реттеу жүйесінің реттеуші дроссельдеуші мүшелері құрастырылады.
Негізгі сораптардың жетегі ретінде бұрын ашық (ААЖ) және тұйық (АТЖ) асинхронды вентиляциясы бар, және 4000 кВТ қуатпен орындалатын синхронды қолданатын. Соңғы жылдары мұнай құбырларында 4000 және 6300 кВт қуатты, СҮҚЖ (синхронды, үшфазалы, артық қысыммен үрілетін) түріндегі электроқозғалтқыштарын қолданады.
1.5 Мұнайды тасымалдауға дайындау
Мұнай кен орындарындағы алғашқы өңдеу кезеңі, әдетте, фонтандалған ұңғылардан сусыз мұнай өндірумен сипатталады. Бірақ, әр кен орындарында қабаттан мұнаймен бірге судың аз мөлшері , кейін көбірек мөлшері шығып бастайтын кезеңі туады. Мұнайдың шамамен 60-75% суланған қалыпта өндіріледі.
Әр кен орындарындағы ұңғылардан шығатын қабаттық сулар , олардың құрамындағы минералды тұздардың, газ бен микроорганизмдерінің құрамы мен концентрациясына байланысты бір-бірінен айрықшаланады. Мұнай мен қабат суының қоспалары көбейген кезде, біреуі екіншісінің көлемінде әртүрлі өлшемдегі тамшылар түрінде анықталатын, екі ерімейтін сұйықтықтардың (мұнай мен су) механикалық қоспасы ретінде қарастырылуы қажет эмульсия қалыптасады. Мұнай құрамында судың болуы, сұйықтық пен оның көбейген тұтқырлығын тасымалдау көлемінің өсуіне байланысты тасымалдаудың қымбаттануына әкеледі. Мұнайда судың 0,1% болуы да мұнай өңдеуші зауыттарының рктификациялық тізбектерінде оның көпіршектенуін қарқындандырып, өңдеудің технологиялық режимін бұзады және конденсациялық аппаратураларды ластайды.
Өндірілетін өнімнің сапасы көбінесе бастапқы шикізаттың, яғни мұнайдың сапасына тәуелді. Егер бұрын мұнай өңдеуші зауыттың технололгиялық қондырғыларын құрамында минералды тұздар (бір литрге 100-500 миллиграмм) бар мұнай келетін болса, қазіргі кезде терең тұздалмаған мұнай талап етіледі, көбінесе мұнады өңдеу алдында оны толығымен тұздан тазарту қажет болады.
Мұнай құрамында механикалық қоспалардың (құм мен балшық бөлшектері) болуы мұнай айдаушы құрал-жабдықтарының, құбырлардың қажалып тозуына әкеліп, мұнай өңдеуді қиындатады, мазуттар мен гудрондардың тұздылығын өсіреді, жылу беру коэффициентінің төмендеуі мен қатардан тез шығуына әкелетін пештер мен жылу бергіштерде, тоңазытқыштарды шөгінділерді қалыптастырады. Механикалық қоспалар қиын бөлінетін эмульсиялардың қалыптасуына әрекеттеседі.
2 МҰНАЙ ҚҰБЫРЛАРЫ ӨЛШЕУ ЖҮЙЕЛЕРІН АВТОМАТТАНДЫРУ
2.1 Мұнайды құбырлар арқылы тасымалдау жүйелерін автоматтандырылған басқарудың міндеттері
Құбырлық тасымалдау жүйелеріне әр түрлі сипаттардағы қатаң ішкі (технологиялық, экономикалық, ақпараттық) және сыртқы (отын энергетикалық кешенімен және мұнай өңдеу салаларымен) байланыстары болады. Технологиялық байланысқа мұнай шығару, алыс қашықтыққа тасымалдауға дайындау, мұнай өңдеу үрдістерінің үзсіздігі себепші болады. Экономикалық және ақпараттық байланыстар жобалау, жоспарлау және басқару мәселелерін шешкен кезде бір-бірімен тығыз шиеленіседі.
Сансыз көп тұтынушыларды мұнаймен тоқтаусыз қамтамасыз ету реттеудің өзара байланысқан мақсаттар кешенінің жобалануын және кейінгі жүзеге асырылуын талап етеді. Мұнаймен қамтамасыз етудің сапасына және сенімділігіне әрдайым өсіп тұратын талап және шығындарды қысқарту қажеттілігі реттеу жүйесін айқындауын және оның сала ішінде барынша көп тиімділеуін аса елеулі етеді.
Мұнаймен қамтамасыз ету құбырлар жүйелерін реттеу мәселелері құбырлық тасымалдау жүйелерін оптималды жобалау және ары қарай дамытуын жоспарлау кезінде ғана емес, сонымен қатар жұмыс істеу процесінде де шешіледі.
Құбырлық жүйелерді автоматты реттеу жүйесі келесі үрдістерді автоматтауға арналған:
oo өзінің мүдделеріне кететін энергия шығындарын минимал ету шартының орындалуымен, мұқтаждықтарды максимал қанағаттандыру мақсатымен мұнай ағындарын және жұмыс режимдерін оперативті жоспарлануы;
oo жоспарлы режимдерді қамтамасыз ету және апаттық қобалжытуларды жайылдырмау мақсатымен құбырлық тасымалдаудың негізгі объектілерін оперативті басқарылуы;
oo техникалық күйді бақылау және жұмыс жасау режимдерінің тиімділігін анализдеу мақсатымен құбырлар жүйелерінің жұмыс режимдерінің шындық жайы туралы ережелік-технологиялық ақпараттың жиналуы, өңделуі және көрсетілуі;
oo мұнайды шығару, тасымалдау және тұтыну жоспарларын орындаудың шындық жайы туралы жоспарлы-есептік ақпараттың жиналуы, өңделуі және көрсетілуі;
oo ішінде құбырлық тасымалдау жүйелер объектілерінің жоспарлы және режимді көрсеткіштері туралы мағлұматтар болатын салалық ақпараттық банкінің құрылуы және жүзеге асырылуы.
АБЖ арналуына сәйкес құбырлық тасымалдау жүйелері үшін бес функциональды-хабардар және ақпараты бойынша өзара байланысатын мәселелер кешенін шешеді:
oo жұмыс режимдерін оперативті жоспарлау;
oo жұмыс режимдерін диспетчерлік бақылау және талдау;
oo жұмыс режимдерін оперативті басқару;
oo саланың үйлесімді дамыту және қайта құру;
oo өндіру, тасымалдау және тарату жоспарларын бақылау және тіркеу.
Құбыр жүйесін үлкен жүйе ретінде қайсының да күйі көптеген ішкі және сыртқы параметрлерімен сипатталатындай ішкі жүйелерге бөлуге болады, бұл кезде жүйе шеңберіндегі ішкі жүйелердің өзара әрекеттесуі тек олардың бір бөлігі ішкі жүйелерге байланысты болмайтын сыртқы параметрлер арқылы ғана іске асырылады.
Шектеулер жүйесін екі бөлікке бөлуге болады, біріншісі - сыртқы параметрлерге қойылатын шектеулер, екіншісі - әр ішкі жүйенің сыртқы және ішкі параметрлеріне қойылатын шектеулер.
Тиімділеу есептері бірнеше этапта шығарылады.
Бірінші этап. Сыртқы параметрлерді рұқсат етілген өзгеру аудандарын құру. Әр ішкі жүйенің сыртқы параметрлерін өзгеру аудандары сыртқы параметрлердің әр мәндер жиыны үшін ішкі параметрлердің мәндер жиыны да болу керек, сонымен бірге ішкі және сыртқы параметрлер бұл ішкі жүйенің екінші кезектегі шенеулерлеріне сәйкес болу керек. Сонымен бірге сыртқы параметрлері құрылған рұқсат етілген ауданға кірмейтін, рұқсат етілген, яғни екінші кезектегі шенеулерге сәйкес болатын ішкі және сыртқы параметрлердің жиыны болмау тиіс. Ішкі жүйе ретінде тасымалдаушы бекеттер қарастырылған жағдай үшін рұқсат етілген аудан кірісіндегі қысым, шығысындағы қысым және жіберу координаттарында үш кеңістікті болуы мүмкін. Оған, жүзеге асырылуы технологиялық шенеулерді бұзбайтын қысымдар және жіберулер мәндері кіреді.
Екінші этап. Ішкі жүйелердің агрегирленген сипаттамаларын құрастыру. Агрегирленген сипаттама деп рұқсат етілген аймақтан ішкі жүйенің сыртқы параметрлерінің әр векторына сәйкес бұл жүйе бойынша критерийдің құраушы бөлігінің оптималды мәнін қоятын функцияны атайды, сонымен бірге, оптималдандыру технологиялық шектеулердің есебімен ішкі параметрлердің барлық мәндері бойынша жүргізіледі.
Ішкі жүйе ретінде тасымалдаушы бекет болып қабылданған жағдайда, агрегирленген сипаттама мұнай бекеттерінің тасымалдаушы бекеттерінің кірісітеріндегі және шығыстарындағы қысымдардың және жіберулердің әр түрлі мәндеріндегі режим бойынша рұқсат етілген минималды шығындарды көрсететін функция болып табылады.
2.2 Мұнай құбырларының жүйелерінің жеке құрылыстарын автоматтандыру
Магистральды мұнайқұбырларын автоматтандырудың негізгі мақсаты − бір орталықтан басқарылатын толығымен автоматтандырылған құбырды құру. Бұл мәселе магистральды құбырдың жеке құрылыстарын (тораптарын) автоматтандыру және одан кейінгі телемеханика амалдары көмегімен бүкіл құбырды басқарудың орталықтандыру арқылы шешіледі.
Магистральды құбырдың негізгі құрылыстары, олар − тасымалдаушы Құбырдың бекеттер және сызықты бөлім. Мұндай бекеттердің автоматтандыру деңгейі әр құбыр үшін өзіне ғана тән ерекше факторлар қатарына байланысты болатын әр түрлі болуы мүмкін.
Автоматтандыру дәрежесі және жүйесі техникалық-экономикалық анализ арқылы анықталуы тиіс.
Қазіргі уақытта автоматтандыру дәрежесі бойынша тасымалдаушы бекеттерді келесі топтарға бөлуге болады:
oo қолмен істелінетін басқаруы бар бекеттер;
oo қолмен істелінетін басқаруы, сигнал беруі, және Құбырдың бекетте немесе арнайы диспетчерлік пунктіде орналасатын БӨП қалқанына берілетін негізгі параметрлерін бақылауы бар бекеттер;
oo жергілікті диспетчерлік пунктінде орналасатын басқару қалқанынан орындалатын автоматты қорғауы және қашықтықтан басқаруы бар бекеттер;
oo тасымалдаушы бекеттердің біреуінде немесе тіпті мұнай құбырының трассасынан басқа жақта орналасатын орталық диспетчерлік пунктінен басқарылатын толығымен автоматтандырылған Құбырдың бекеттер.
Қолмен басқарылатын Құбырдың тасымалдаушы бекеттер бұрын жасалынатын; қазіргі кезде олардың көбісі тасымалдаудың негізгі параметрлерің бақылау және басқару құрылғыларымен жабдықталған. Бақыланатын және сигнал берілетін шамалардың шамамен алынған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz