Дүние жүзілік соғыс туралы

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Екінші дүние жүзілік соғыс.

Германияның Полшаны басып алуы.

«Оғаш соғысы»

Екінші дүниежүзілік соғыстың басталуы. Бүкіл екінші дүниежүзілік соғыс жағдайын үш кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезең - 1939 жылдың қыркүйегінен бастап 1942 жылдың маусым айларының аралығын қамтиды. Осы кезеңде соғыс жер шарының ең көп аумағын қамтыды. Басқыншылар елеулі табыстарға жетті. Герман армиясы Мәскеуге дейін келді. Екінші кезең - 1942 жылдың маусымынан 1944жылдың қаңтар айларының аралығында қамтиды. Бұл кезеңде одақтас державалардың антифалистік комалициясы қалыптасты. Халықтың жүрегіне фамизммен қатар милитаризмді жаяу, жеңу талқандау сенімі ұялады. Ал соғыстың үшінші кезеңі - 1944жылдан бастап, яғни қаңтар айынан 1945жылдың қыркүйек айына дейін созылды. Бұл кезең соғыстың жеңіспен аяқталып, герман фашизмі мен жапон импеерализімінің жеңілуімен сипатталады.

Германияның Полшаға шабуылы КСРО-ның әрекеттері . «Түсініксіз соғыс». 1939ж. 1 қыркүйегінде таң ертесімен фашистік Германияның әскерлері соғыс жарияламастан Полшаға басып кірді. Үш бағытта батыстан, солтүстіктен және Оңтүстіктен Полшаға 5 неміс армиясы тап берді. Полшаның одақтастары Ұлыбритания мен Франция 3 қыркүйекте Германияға соғыс жариялады. Соғысқа Англия мен Францияның доминондары мен отарлары да кірісті. Екінші дүние жүзілік соғыс басталды.

Поляк әскерлері ерлікпен қарсылық көрсетті. Бірақ саны аз және нашар қаруланған поляк армиясы немістердің авияциялық қолдаған қуатты танкі және маторланған дивизияларына шыдас бере алмады. Соғыс басталған соң, 2 аптадан кейін Польша талқандалды.

Осы кезде 1939ж. 23 тамыздағы жасалған құпия протокалға сәйкесв Кеңес одағы Полшаға қарсы шықты. 1939жылы. 17 қыркүйекте кеңес әскерлері ешқандай қарсылық кездестірместен Полшаның шығыс аудандарына басып кірді. 200мыңнан аса поляк солдаттары мен офицерлері кеңес тұтқынына алынды. 1940ж. көктемінде олардың 20мыңнан артығын IIXK органдары Хатынь маңында (Смоленск қасында) және басқа жерлерде құпия түрде атып өлтірді.

1939ж. 28 қыркүйекте Мәскеуде Германиямен КСРО - ның Шығыс Еуропадағы біріккен әрекеттерін заңдастырған достық пен шекара туралы герман - кеңес келісіміне қол қойылды.

Польша мемлекеті жойылды. Батыс Украина мен Батыс Белоруссия КСРО құрамына енді, ал Германиямен шектес польяк жерлері Берлиннен басқарылатын неміс гинерал - губернаторлығы деп жарияланды. Кеңес үкіметі Эстония, Латвия және Литвиядан КСРО мен өзара көмек туралы шарт жасасуға және өз территорияларында кеңес әскери горнизондарын орналастыруға келісуін үзілді кесілді түрде талап етті. Бұл талаптар орындалды.

Осы кезде Кеңес Одағы Финляндиядан шекараны Ленинграттан ары жылжытуды талап етті, оның орнына көлемі екі есе көп, бірақ халқы аз кеңес территориясын алуды ұсынды. Көп уақытқа созылған келссөздер сәтсіз аяқталды, Финляндия ұсынысты қабылдамай тастады. 1939жылы. 30 қарашада кеңес әскерлері Финляндияға қарсы соғыс қимылдарын бастады. Кеңес - финляндия соғысы ұзаққа созылмағанмен, өте ауыр болды. Ұлттар Лигасы КСРО-ның бұл әрекетін айыптап оны мүшеліктен шығарды.

Осы уақытта батыс майданда тыныштық орнады, ол майдандағы ағылшын - француз әскерлер саны жағынан көп болғанмен, немістердің басты күштерінің Польшаға екендігі қарамастан, Германияға қарсы ешқандай қимыл - әрекет жасамады. Батыс майданда 1940ж. көктеміне дейін созылған теке-тірес «түсініксіз соғыс» немесе «отырып» соғысу деген ат алды. Англия мен Францияның үкіметтері түсініксіз соғыс кезінде қорғаныс стратегиясын ұстады. Олар ағылшын француз флотының теіздегі үстемдігі Германияны қоршау құрсауында ұстайды және Француздардың Германиямен шекара күшті бекітілген «Мажино» белдеуі немістердің батысқа шабуыл жасауына мүмкіндік бермейді деп есептеді.

1940ж. көктемінде кеңес әскерлері Батыс майданында шабуылға шықты. 1940ж. 9сәуірінде олар кенеттен Данияны, сосын Норвегияны басып алды. 1940ж. көктемінде, яғни мамыр айының 10күні неміс әскерлері соғыс жариялаусыз Бельгия мен Голандияға басып кірді. 14 мамырда Голандия қаруын тастады, 28 мамырда Бельгия тізе бүкті. Ағылшын - француз әскерлеріДюнкерк ауданында қоршауда қалды. Ауыр қару- жарақтарын тастап қоршаудағы топтың негізгі бөлігі Англияға өтіп кетті.

Англия мен Францияның жеңілуі шешілген ісдеп, 10 маусымдаоларға қарсы соғысқа Италия да кірісті.

«Оғаш соғыс» кезеңі. Батыс майданда соғыс қимылдары 1940 жылдың көктемінде дейін тоқтап қалды. Польша Франция мен Ұлыбритания арасындағы әскери өзара көмек туралы келісімге қарамастан, Батыс елдері жойылукға жақын қалған Польшаға әскери көмек көрсетпеді.

Батыстағы неміс шекарасына төніп тұрған Франция армиясының құрамында 85 дивизия, 7000 зеңбірек, 1400 ұшақ, 2200 танк бар еді.

Сонымен қатар Францияға көмек ретінде Англиядан төрт дивизия қослған болатын. Егерде осы орасан зор күші бар әскери топтар немістерге батыстан соққы бергенде, екі жақтан соққы алған Германияның жағдайы мүшкіл болатыны сөзссіз. Тіпті Германияның жеңілуі де мүмкін еді Жауға тұтқиылдан соққы ерудің орнына, атыс майданындағы Француз солдаттары немістері қонаққа барып, арақ-шараптарын айырбастап фудбол жарыстарын ұйымдастырудың соңына түсті. Сөйтіп 115 дивизиясы ар Франция мен Англия, Польша мемлекетінің тез күйреуіне көмектескендей болды. Олардың басқарушы топтарының Германияны қолпаштаусаясатының өте зиянды екені көп кешікпей анықталды. 1939ж. 27қыркүйегінде Гитлердің кеңсесінде батыс елдерге соққы беру жоспарының жобасы талқыланды. 9қазанда Белгия мен Голандия арқылы Францияға шабуыл жасау жөніндегі № 6 нұсқау дайындалды. Немістердің атыстағы шабуылы Дания мен Норвегия сияқты бейтарап елдерді басып алудан басталатын болды. Бұл үшін 140мың әскер 1000 ұшақтар және соғыс- теңіз флотының кемелерді дайындалды. 1940ж. 9сәуірде Неміс әскерлері Данияға басып кірді. Сол күні Немістер Копенгаген қаласын басып алды. Дания үкіметі мен патшасы қол көтеріп, тізе бүкті. 9сәуір күні неміс соғыс кемелері Норвегияның ірі-қалалары Осло, Берген, Тронхеймге теңізден десант түсіріліп, бұлар қалаларды тез басып алды. Норвегияға көмекке жіберілген Франциямен Англияның әскер күштері соққыға жығылып шегінугемәжбүр болады. Сөйтіп Батыс елдерінің Мюнхен саясаты бір жолата күйреді. 1940ж. мамырында неміс басшылығы Францияға қарсы соғыста дайындалды. Ұзындығы 800шақырым майдан шебіне атақты неміс генералдары Бок, Рундштед, Лесб бастаған 93 дивизиясы шоғырланды.

1940ж. 10мамырда неміс әскерлері Бельгия мен Голандия арқылы Францияға басып кіруді жоспарлады. Маас Өзеніндегі көпірлерді, Седанды басып өтіп, теңіз жағалауына қарай ұмтылды. Бір жұмадан кейін Ағылшын француз армиясының солтүстік тобы қоршауға алынып, те қиын жағдайға ұшырады. 14мамырда Голандия, 28 мамырда Белгияға тізе бүктірді. Ағылшындар барлық кемелермен қайықтарын шығарып Дюнкерк маңайындағы қоршауға түскен әскерлерін Англияға жеткізуге тырысты. Кескілескен шайқастардың барысында 346мың ағылшын, француз солдаттары Англияға жеткізілді.

Франция орасан зор жеіліске ұшырады. Париж 14маусым күні жауға ұрыссыз берілді. Екі күннен кейін үкімет ауысып, оның басына генерал Пэтен келді. Ол Виши қаласына орналасқан. 1940ж. 22шілдеде Компьен орманында Францияны асыбайлылық жағдайға қойған Франция мен Германия арасындағы татуласу келісіміне қол қою қойылды. Оның 2/3 аумағы немістерге бағынып, Германияға азық - түлік, көмір жеткізіп берді, соғыс салығын (контрибция) төлеуі тиіс болды. Осы соғыстағы еңбегі үшін Гитлер 12 генералға фельдмаршал, ал Геринке рейхсмаршал атағын берді.

№1.

Пәні Дүние жүзі тарихы.

Кіріспе.

Қазіргі заман тарихы бүкіл ХХ ғасырды қамтиды. Бұл қазіргі заманғы өркениеттің әлеуметтік эканомикалық саяси құқықтық және рухани негіздерінің қалыптасу дәуірі. Бұл дәуірде лидусприялдық қоғамның дамуы жоғары дәрежеге жетіп, постиндустриялдық қоғамға өту үрдісі жүріп жатты.

ХХ ғ. кең ауқымды және терең үрдістері сипатталады. ХХ ға адамзат ақыл ойының самғау кезеңі болды, бұл кезеңде салыстырмалылық теориясы, атомның ыдырауы сияқты ұлы жаңалықтар ашылды. Ғарышты игеру асталды адамның ой-өрісі орасан зор өзгерістерге ұшырады. ХХ ғасырдың ортасында ғылыми -техникалық ревалютция жүрді, алғасырдың соңғы ширегінде ақпараттық револютция басталды Ғылым мен техниканың жетістіктері адамзат өміріне пайдасын тигізумен қатар қарулардың жаңа түрлерін жаппай қыру қаруларын жасауға мүмкіндік берді. Осының өзі адамзаттың мүлде құрып кету қаупін туғызды. Ғылыми - техникалық револютцияның технологиялық пайдасымен қатар экологиялық зардаптары да болуы .

ХХ ғасырдың мемлекет пен құқықтық дамуы демократияның кеңейюімен адам құқығын қорғау құдіреттерінің және халықтардың өзін -өзі басқару құқығын (қорғау) мойындаудың заңдастырылумен сипатталады. ХХ ғ. ұлттық тәуелссіздік идеясының салтанат құру дәуірі болды бұл дәуірде көп ұлтты мемлекеттермен отарлық имперялар ыдырап олардың орнына жаңа тәуелсіз мемлекеттер пайда болды. ХХғ. Бірінші жартысы отарлық Шығыс елдерінің ұлттық азаттық күресуінің жаңа сатыға көтерілуімен ұлттық саяси идеялогиялық және партиялардың қалыптасуымен ерекшеленсе екінші жартысы тәуелсіздік алған елдердің қоғамдық дамуының өзіндік жолын іздеумен сипатталады. ХХ ғ. өткен кезеңінің негізгі саяси ағымдары либерализм мен канцерватизм жаңа идиялдар мен толықтырылып жаңғыртылды марксизімнің жіктелуі жәтижесінде пайда болған соңынан реформизм қазіргі заманда көптеген дамыған елдерде саяси ағым және идеялогия ретінде беріп орнықты ХХғ. адамзатқа орасан зор зиянын тигізген қасіретті дүние жүзілік соғыстар болды. Адамзат тарихындағы аса бір қатал диктаторларға билік берген фашистік және комунистік тоталитарлық тәртіптер өмірге келді. Әлемнің «капиталистік» және «социалистік» деп аталған қарама-қрсы қоғамдық жүйелерге бөлінуі әлемдік бәсекені туғызды. Халықаралық қатынасты ұзақ уақыт бойынша мемлекеттік сипатта болды. ХХ ғасырдың алдында тоталитарлық тәртіптердің күйреуі, халықтардың демократиялық саяси жүйе аясында өмір сүруге ұмтылуы адамзат тарихындағы ең бір қатаң, жағымсыз құбылыстың өмірі біткенін көрсетеді. Ірі әмірші мемлекеттердің бәсекесіне негізделген екі полюсті халықаралық қатынастар жүйесінің орнына көпполюсті, икемді жүйе келді. Мемлекеттер мен халықтар арасында экономикалық саяси, ақпаратттық, рухани, мәдени байланыстар кемиді. Бұл құбылыс адамзат өркениетінің бірлігін өзара байланыстылығын және тұтастығын көрсетеді.

Лекция № 2.

Тақырыбы: Бірінші дүниежүзілік соғыстың себептері сипаты және мақсаты.

Бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуы 1914 - 1916 жылдардағы соғыс қимылдарының барысы бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуы ХХ ғасырдың басындағы халықаралық жағдайдың шиеленісуі Антанта мен Үштік Одақтың құрылуы дүниежүзілік соғыстың жақындап қалғанын көрсетті соғыстың басталуына сылтауда табылды. 1914 жыл 15 -(28 маусымда Сараева қаласында Австро - Венгрия тағының мұрагері Фран - Фердинандты Серб ұлтшылдары өлтіріп кетті: Австро - Венгрия 10 (23) шілдеде Сербияға 10 талаптан тұратын ультиматум тапсырды. Оның ішіндегі Сербиядағы ұлтшылдық ұйымдарды тарату, Австрия тергеушілерінің Сервия жерінде тексеріс жүргізуі Австриялық әскерлердің бір -бөлігін Сервияға енгізу сияқты талаптар Сервияның мемлекеттік егемендігіне нұқсан келтіретін еді. Сервия ультиматумның басқа талаптарын орындауға дайын екендігін білдірді. Алайда австро венгрия бұл талапқа қанағаттанбады да, 1914ж 15-(28) шілдеде сервияға соғыс жариялады. Ресей келесі күш қарулы күштерін әскери даярлыққа келтірді. Германия Ресейге әскери даярлықты тоқтату туралы талап қойды. Ресей бұл талапт қайтарып тастаған соң Германия 19шілде де (3-тамызда) оның одақтасы Францияға соғыс жариялады. 22 шілде де (4-тамызда) Германия Бельгияның бейтараптылығын бұзып оған басып кірді. Бұған наразылық ретінде 23-шілде де (5-тамызда) Англия Германияға соғыс жариялады. 1914ж. тамызда соғысқа Антанта жағынан жапония қазан айында үштік одақ жағынан Туркия кірісті. 1917ж. 6-сәуірде АҚШ Германияға соғыс жариялады. Бірінші дүниежүзілік соғысқа 38 ел қатысты. Соғыс негізінен 2 әскери одақты антанта мен үштік одақтың арасында отарларды және ықпал аймақтарының бөлісу, шикі зат көздері мен тауар өткізу рыногтарын бөлісу мақсатынан туған соғыс еді.

1914жылдардағы соғыс қимылдары

Шинфен жоспаыр бойынша неміс әскерлері Францияға шаьуылды арнаулы бекіністері бар француз, герман шекарасында емес бейтарап бельгия мен люксенбург территориясы арқылы францияның осы елдерімен арада шекарасын бұзып кіруден бастады. Бұл жерден өткен соң немістер француз әскерлерінің сыртынан шығатын еді. Жоспар алғашында ойдағыдай іске асырылды. Бір ай щамасында неміс әскерлері Парижге таяу жерге жетіп қалды. Тамыздың отасында шығс пруциясы шекарасына жеткізілген Ресей әскерлері шабуыл бастады. Барлық назары батыс майданға ауған германия шығыс пруцияда азғана әскер ұстап отырған болатын ресей әскерлерінің саны 1, 5 есе артық болды. Бастапқыда осы артықшылықты пайдаланып ресей әскерлері әжептеуір ілгеріледе. Алайда ресей әскерлері қару құрал жабдықтармен қамтасыз ету жеке бөлімдер арасындағы байланыс дәрежесі өте төмен болды. Сондықтан германия әскерлері шабуылға шығып тамыз қыркүйек айларындағы қан төгіс шайқастардан кейін Мазұр көлдері маңында ресей әскерлері жеңіліске ұшырап кері шегінді.

Оңтүстік батыс майданда ресей әскерлері тамыздың алдында Галицияда Австрия әскереліне ауыр соққы берді. Шайқаста екі жақтың да, шығын көп болды Австрия әскерлері осыдан кейін табысты шабуыл жасау мүмкіндігінен айырылды.

Қыркүйек айында неміс әскерлері батыс майдандағы шабуылын үдетті марна өзенінің бойындағы шайқастан кейін Антантта әскеролер немістерді шегіндіріп 9 Қыркүйекте қарсы шабуыл бастады Марна шайқасында Ағылшын Француз әскерлерінің жеңуінде ұрыстың шешуші нүктелеріне қосымша күштің жылдам әкелінуінің ерекше маңызы болды. Осы жерде Француз әскерлері соғыс тарихында бірінші рет автомабилдерді пайдаланды.

Марна шайқасында ағылшын Француз әскерлернің жеңуінде ұрыстың шешуші нүктелеріне қосымша күштің жылдам әкелуінің ерекше маңызы болды. Осы жерде францукз әскерлері соғыс тарихында бірінші рет автомабил пайдаланды .

Марна шайқасында жеңілген неміс әскерлдері белгияға шегінді 1914жылдың аяғында Фландрия жағалауынан Швецария шекарасына дейінгі 700 шақырым жерде екі жақтың әскерлері шеп құрып бекінуге көшті . Жалпы алған 1914жылғы шайқастарда Антанта жағы басымдылық көрсетті Жапония Германияның тынық мұхиттағы отарлық көліктерін жаулап алды. Сервияның қарулы күштері Австрия әскерлерін шекарадан асырып шегіндіріп тастады. Кавказда Ресей әскерлері түрік әскерлеріне қарсы сарықамыш операциясын табыс пен іске асырды Теңіздегі шайқастарда Англияның басымдылығы байқалды. Ағылшындар неміс флотын Адрятикадан Шығармай қойды Германия басқа аудандарда жүзіп жүрген крейсерлерін іске қосты. Алайда желтоқсан айында фолкиянд аралдары маңында ағылшындар генерал Фон Шин басқарған ірі эскадраны талқандады. 1914 жылғы шайқастардың нәтижесінде Германияның қауырт соғыс жоспары күйреді. Соғыстың ұзаққа созылатыны белгілі болды.

1915 жылғы соғыс қимылдары .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.