Кабель

1 Кабель түрлері мен маркалары
а) Коаксиалды кабель (КК)
б) Талшықтық . оптикалық кабель (ТОК)
в) Қос ширатпа типті кабель
г) Радиобайланыс
д) Инфрақызыл байланыс

Кабель (голл. kabel – сым) , электірлік – сырты қорғағыш қаптамамен қапталған, бір не бірнеше оқшауланған өткізгіштерден (ток өткізетін талсымдардан) тұратын өткізгіш. Кабель электр энергиясын және сигналдарды қашықтыққа жеткізу үшін пайдаланылады.
Кабель желілері әуе сым желілеріне қарағанда күрделі жолмен жасалынады , түсті металдарды көп болады , сонымен қатар жөндеу жұмыстары көп уақыт бөлуді және квалифекациясы жоғары жұмыскерлер болуын талап етеді. Сондықтан да кабельь желілерін әуе желілерін қолдануға болмайтын жағдайларда: қалаларда, кәсіпорындар аймағында, ауқымы үлкен су қоймасы арқылы және де (жасырын) көрінбейтін етіп жүргізуді қажет ететін жерлерде қолданады.
Кабель желілерінің артықшылықтары: 1) Атмофералық әсерлерге ұшырайтындығы, мысалы; жел, мұз қату, найзағай түсу арқылы зақымдау, т.б.; 2) Кабель трасасының бейтаныс адамдарға көрінбей және қол тигізбейтіндей болып орналасуы.
Кабель желілерінің кемшіліктері: 1) Әуе сым желілерімен салыстырғанда кабель тораптарын салу көп уақытты қажет етпейді. 2) Зақымданған жерін анықтауға және оны түзетуге көп уақыт кетеді. 3) Kабель торабын жүргізу және монтаждау – бұл күрделі жұмы, ондықтан оған калификациясы жоғары жұмыскерлер қажет;
Кабель арналу мақсатына орай күш кабелі (электр энергиясын тамалдайтын) , байланыс кабелі (сигналдарды тасмалдайтын) , радиожиіліктік кабелі (жоғары жиіліктік ) болып бөлінеді. Кабель құралымы оны тарту (су және жер астында , ауада ,зиянды ортада , т.б.) және пайдалану ерекшеліктеріне қарай әр түрлі болып жасалады.
Мысалы; Атлант мұхиты арқылы Еуропа мен Солтүстік Америка арасындағы алғашқы кабельді байланыс – күшейткіштері бар монтаждалған герметикалық коаксилді кабель жәрдемімен жүзеге асырылады (ұзындығы 4000 км). Күш кабелі тасмалдарының көлденең қимасы тасмалданатын электр қуатының шамасына сәйкес 10 – 150 мм2 болады.
Кез – келген кабельге тән ортақ элементтер: тоқ өткізетін талсымдар , оқшаулама және сыртын қаптайтын қаптама. Тоқ өткізетін талсымдар алюминийден немесе мыстан жасалады. Оқшаулама ретінде арнайы сұйықтық сіңірілген кабельдік қағаздан жасалынған ленталар қолданылады осылай оқшауланған желілерді бір – бірімен орайды , ал желілер арасындағы бос кеңістікті сулфат қағазынан жасалған жгуттармен толтырады.