Жобалық сараптау

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

Жобалық сараптаудың концепциясы
Инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтау және бағалау.
Инвестициялаудың қауіптілігі.

4. Инвестициялық белсенділікті бағалау және кәсіпорындардың тартымдылығы.

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Жобалық сараптаудың концепциясы

Жобаға жасалған шығын мен оны іске қосудың нәтижесін салыстыру негізіне қарай салымның тиімділігін бағалау мақсатымен жобалық сараптаудың концепциясын пайдаланады. (Инестициялық жобаларды сараптау) .

Жобаларды сараптау деп капиталдық жобаның пайдалылығын сараптайтын процессті айтады. Басқа сөзбен айтқанда, капиталдық жобамен пайдаған жұмсалатын шығынды, осы жобадан түсетіндігін айтады.

Ал қандай да инвестициялық жобадан және оған жұмсалатын шығыннан түсетін пайда сансыз көп және әрдайым оңай есептелмейтін болғандықтан, оның пайдалылығы (табыстылығы) анықтау барлық инвестициялық жобалардың стадиясы мен аспектерін сараптау ұзаққа созылады. Қорытындысында, жобалық сараптау концепцияланды, ол базарлық экономикасы бар елдерде инвестициялық жобалардың негізіне салынады. (қойылады) .

Инвестициялық жобаны дайындау және іске қосу кезінде жоба «өмірлік циклды» өтеді. Әр түрлі құралатын. Олардың шекаралары анық емес, бірақ, сонда да осындай стадияның алтауын бөлім шығаруға болады. (кейде 8 - ге де жетеді. ) :

1. 2. Жобаларды ұқсастыру және алдын ала ұқсастыру (осы екі стадиямен, көбінше біріктіреді) . Осы стадияларда ең алдымен идея (ой) туылады, содан кейін жобаның негізгі бөлшектері дайындалады, ол алдын ала негізделуді өтеді және басқа жобалардың нобайымен салыстырылады. Басқаша айтқанда, бұл алдын ала теғхникалы - экономикалық негізделу стадиясы.

3. Жобалардың өңдеу. Бұл стадияны техника - экономикалық негізделуге дайындық стадиясы деуге болады, барлық аспектерді, пайдалы жобаларды негіздеуге арналған, толық зерттелуі жүзеге асырылады.

4. Жобаны бағалау (сараптау) . Дайындалған жоба фирма басшылығы жағынан зерттеледі және талқыланады және тәуелсіз (эксперт) сарапшылар, потенциялды несиелеушілер жағынан да талданып, зерттеледі.

5. Жобаны қабылдау. (жоба бойынша келіссөз) . Осы стадия барлық деңгейдегі басшылықтар мен несилеушілер жоба бойынша ақырғы шешім қабылдайды, ал осы фирманың әдетте экономикалық ресурстарды пайдалануда алтернативтік мүмкіншілдігі бар, не болмаса несиелеушілердің басқа жобаларды қаржылау ұсыныстары бар болса, онда осы стадия, бірініші көргенге қарағанда, соншалықты қысқа болмауы мүмкін.

6. Жобаны іске қосу. Бұл жердегі бастысы - жобаны іске қосудағы бақылау мен тексеру, өйткені оның орындалуы графиктен ауытқымауы керек, және жобаға бір уақытта оперативтік өзгерістер енгізуі қажет, егер олар шынымен керек болса.

7. 8. Жобаны пайдалану және оның нәтижесін бағалау. Осы соңғы стадияда іске қосылған объекттен тек қана пайда алып қоймай, бірнеше рет қол жеткізген нәтижелерді жоспарланғанмен салыстырып отырды. Ол анықталған ауытқуын тексеру (сараптау) үшін керек және жаңа жобаларды дайындауға, тәжірбие алуға керек. Соңғы стадия әдетте өте ұзақ стадия, өйткені жоба, ақары, жұмыс жасап пайда әкеле бастады.

Барлық жобаның стадиясында, әсіресе өңдеу стадиясы кезінде, оның негізгі акпектерін сараптау іске қосылады.

1. Техникалық сараптау. Оның мақсаты - осы инвестициялық жобаға ең (жағдайлы) қолайлы техника мен технологияны анықтау.

Техикалық сараптау. Оның мақсаты мен осы инвестициялық жобаға ең қолайлы (керекті) техника мен технологтияны анықтау.

2. Коммерциялық (маркетингтік) сараптау. Өнімнің өтетін базары сарапталады, ол инвестициялық жобаны іске қосқанда (өнімнің мөлшері анықталады), және жобаға керек өнімді сатып алатын базарды анықтағанда (ең алдымен оның бағасын) .

3. Инвестициялық сараптау - оның мақсаты: Ұйымдастырулық - құқықтық, әкімшілік және саясат орталығын зерттеу, ол орталықта сол жоба іске қосылады, әсіресе мемлекеттік ұйымдардың талабына сай болса. Басқа маңызды кезең - ол фирманың ұйымдастырулық структурасының жобаға бейімделуі.

4. Әлеуметтік (әлеуметтік - мәдениеттік) сараптау ол осы жобаның жергілікті тұрғындарға әсерінен кейінгі мүмкін болатын салдарды зерттеудің мақсаты - тілектестік қарым - қатынасқа жету, не болмаса, жобаға бейтарап (нейтрал) қарауға қол жеткізуді көздейді.

5. Қоршаған ортаны сараптау - қоршаған, ортаға осы жобаны әкелетін зиянын сараптайтын баға. Осы зерттеудің соңғы мақсаты - ол сол зиянды болмырмау не әлсірету тәсілін ұсыну.

6. Қаржылық сараптау.

7. Экономикалық сараптау.

Инвестициялық жобаларды техникалық сараптау шеңберінде зерттейді:

техникалық - технологиялық альтернативаларды;
тұрған жерден (орынның) варианттар (түрлері) ;
жобаның көлемі (масштаб, шама) ;
жобаны толығымен және оның фазасын іске қосудың мерзімі;
ішкі заттың жұмысшы күшьтің және қажетті ресурстар көзінің қолжетерлігі және жеткіліктігі;
жоба өнімнің қажетіне керек базар сыйымдылығы;
жобаға жұмсаған шығындардың ойда болмаған факторларын есептеу;
жобаның графигі;

Осы есептер инвестициялық зерттеу стадияларында шешіледі және тэн жұмысшы құжаттарды дайындағанда шешіледі. ТЭН (техникалық экономикалық негізделу) . Техникалық сараптауды жүргізгенде жобаның сметасымен бюджет анықталады, осы жағдайда, кейбір күтпеген факторлар (ойламаған шығындарға әкелетін) анықталады. М-лы; АҚШ - та ойда болмаған шығынның деңгейі жай жобада 5%, (стандарттық жобада), ал күрделі, бірегей жобадай - 15% - ке дейін.

Коммерциялық сараптаудың есебі - осы жобаны өнім мен қызметті тұтынушылар көз қарасы арқылы бағалау. Ең жалпы түрде шешілетін есеп мына үшеуіне теңеледі:

маркетингке;
ресурстарды алу шарты мен көзі;
өндіруі және өткізуі;

Ал коммерциялық сараптау қорытындысына мына сұрауларға жауап беру қажет:

қай жерде өнім сатылады;
барлық шығарылған өнімді өзіне сіңіре алатын базардың сыйымды кеңдігі бар ма, оның базасына әсер етпейдін;
егер бағаға сондай әсер мүмкін болса, онда ол қандай;
жаңа баға кезінде, қаржы жағынан жоба өмірге бейімді болып қалама жоқ па;
ұсынылған жоба базардың жалпы сыйымдылығының қай бөлегін бөлегін қамтамасыз етеді;
шығарылған өнім жергілікті тұтынуға ма, әлде экспортқа арналған ба;
өнімді базарға жеткізу үшін қандай қаржы операциялары керек болады, және маркетингті қаржылау жобасына қандай резервтерді қарастыру керек;
бүгінге күнге бар жеткізіп тұрушылық тәсілі уақытылы жеткізуді кепілдей алама және үзілісті жоя алама;
әделетті бағаны орнату үшін, конкурстық саудаларды қолдану;
қажетті өнімді сатып алу спецификациясын өңдеуді кім жүргізеді.

Экономиканы қайта құру кезінде жобаларға ең керекті кілт - коммерциялық сараптау.

Институционалдық (ұйымдастырушылық) сараптаудың мақсаты - ұйымдастырушылық, құқықтық, саясаттық және әкімшілік жағдайды бағалау, оның шеңберінде жоба іске қосылады, және пайдаланылады, сондай-ақ, керекті кепілдемені шығару мына бөлігіне керек: менеджментке, ұйымдастыру струтурасына, жоспарлауға, персолды топтап және оқытуға, қаржы қызметіне, қызметті (жұмысты) үйлестіруге жалпы саясатқа.

Осы сараптау түрінің бүгінгі Қазақстанға ерекше роліне көңіл аудару керек, өйткені, экономиканы қайта құру процессі өзімен ескі структуралап алып жүреді және жаңа структураларының пайда болуын алып жүреді.

Ұйымдастырушылық сараптаудың негізгі мәселесі мыналар болады:

жұмыс жасап жатқан заңдылыққа және заңды актілерге сәйкес жобаға қатысушылардың күшті және әлсіз жағын бағалайды, осыған (базаға) квалификациялар, структуралар, қаржылық жағдайда жатады.
Заңдардың, саясаттың және нұсқаулардың, әсіресе қоршаған орталықты қорғау, төлем ақы, баға мемлекеттік қолдау, сыртқы экономикалық байланыстар жағынан, жоба тағдырына әсер ету мүмкіндігін бағалау;
Сараптау кезінде анықталған жобаға қатысушылардың нашар жағын жоятын шараларды құрастыру, сондай-ақ, жобаны қоршайтындардың жағымсыз әсерін азайтуды (заңдар, саясат, нұсқаулар) ;
Жоғарыдағы айтылған ұйымдастыру факторларын жетілдіру ұсыныстарын өңдеу, жобаның тиімділігіне әсер ету.

Әлеуметтік сараптаудың мақсаты - жобалардың жоспар варианттарының оны пайдаланушыларға қажеттілігі. Әлеуметтік сараптаудың нәтижесі жобамен оны пайдаланушылардың арасындағы өзара қатынасты қамтамасыз етеді.

Әлеуметтік сараптау өз назарын 4 негізгі салаға шоғырландырады:

халықтың (тұрғындардың), әлеуметтік - мәдениеттік және демографиялық мүддесін жоба арқылы қозғайтын мінездеме;
жоба қызмет жасайтын аудандағы халықты ұйымдастыру, жанұя структурасы, жобаның нәтижесімен пайдаланатын.

Әлеуметтік сараптау, анығын айтсақ - қаржы және экономикалық сараптауға қарағанда, өте күрделі іс, өйткені алдын ала формальдық тәсілдерді қабылдау қиындығынан және методика мен процедуралардың тәсілі жоқтығынан.

Жобаның әлеуметтік нәтижесінің негізгі түрлеріне тиімділігін көрсететін, мыналар жатады;

региондағы жұмысшы орынның санының өзгеруі;
жұмыскерлердің тұрғын үй мен мәдени - тұрмыс жағдайын жақсарту;
жұмыскерлердің жұмыс жағдайын өзгерту;
өнеркәсіп персоналының структурасын өзгерту;
халықты тауардың бөлек түрлерімен қамтасыз етудің сенімділігін (үмітін) өзгерту;
жұмыскерлер мен тұрғындардың денсаулық деңгейін жақсарту;
тұрғындардың бос уақытын үнемдеу.

Айта кету керек, жобаларда көрсетілген жұмысшыларға еңбек пен демалысқа дұрыс жағдай жасау, оларды тамақ өнімдерімен қамтамасыз ету, тұрғын үй мен әлеуметтік объект инфраструктурасын жасау шаралары, оны (жобаны) іске қосудағы міндетті жай және ешқандай дербес бағаға жатпайды.

Экономикалық, сараптау жоба сараптауында ерекше орын алады, өйткені, адам қызметі мен қоршаған төңіректің өзара қатынасы әлі зерттелмеген, және ең бастысы, қабылданған жөнсіз шешім қоршаған төңірекке қайтарылмас өзгеріс енгізеді.

Инвестициялық жобаның экологиялық сараптау мәселесі - қоршаған ортаға инвестициялық, инвестиция алдындағы жобалардың потенциалдық зиян келтіруін анықтайды, сондай-ақ, осы эффект жұмсарту, не болдырмаудың шарасын анықтайды.

Сондықтан, жоба жоспарына тиісті басқару стандарттары, сондай-ақ, сол стандарттары сақтау шарасын қамтамасыз ету енгізіледі.

Экологиялық жобалардың экономикалық тиімділігін анықтаудың стандарттық сараптауын жүргізу кейде мүмкін болмайды, өйткені, экологиялық шығындар мен нәтижелерді есептеу қиынға соғады. Бұл жағдайда сапалы сараптауға бас ұру керек (м-лы, бір лас заттардың көзге, иіске, дәмге, малға және өсімдікке әсері) . Сонда да сапалы сараптауда, санды сараптауда «жобалы» және жобасыз «жобасыз» жағдайдың айырмашылығын көрсетуі керек.

Екі соңғы бағыт бағын (қаржылық және экономикалық) негізгі (шешуші) болып табылады, және оны бөлек қарау керек еді.

Инвестициялаудағы қауіптер

Инвестициялаудың қайбір жобасы болмасын оны іске қосу белгісіздік пен қауіппен байланысты, өйткені инвестициялық жобаны іске қосу бастапқы мәліметтердің толық емес және кемшілік жіберушілік пен байланысты, атап айтқанда шығының мөлшері мен нәтижесі, сондай-ақ, базар конъюнктурасының өзгеруімен, құрылыс кезінде ойламаған жағдай болуы мүмкін.

Келешек экономикалық жағдай мен сұранысты болжау, өндіру мен сатуды тек шамалау мүмкін, өйткені өткен мәліметтерге қарап, не нәрсе көп екенін анықтау қиын.

Инвестициялық жобаларды іске қосудың белгісіздіктері мен қауіптерінің маңызды түрлері мен себептерінің ең маңыздысы болып:

экономикалық заңдылықтың тұрақсыздығы және ағымды экономикалық жағдаймен байланысты қауіп, инвестициялау жайы мен пайданы пайдалану қауіпі;
сыртқы экономикалық қауіп - ол сауда операциялары мен жеткізушілікпен, шекара жабуымен байланысты әртүрлі шектеулер мүмкіншілігі т. б;
елдегі саясаттық жағдайдың белгісіздігі, елдегі не региондағы болып жатқан әлеуметтік-саясаттың өзгерістер қаупі;
баға динамикасы туралы толық емес, толық емес, не дәл еместігі, техника мен технологиялардың параметрлері т. б;
базар коньюнгтурасының (шауқалуы), валюта бағытының, несие беру жағдайы; т. б. теңселуі (шайқалуы) ;
өндірістік-технологиялық қауіп (жабдықтарды қабыл алмау, апаттар, өндірісітік жарамсыздық және т. б) ;
стихиялық апаттың мүмкіндігі;
қатысушылардың мақсаты, мүддесі мен тәртіптерінің белгісіздігі;
қатысушы -кәсіпорындардың қаржылық жағдайлары мен іскерлік репутациясы туралы мәліметінің толық еместігі мен дәл еместігі (төлей алмайтыны) ;

Инвестициялық жобаның іске қосылуы.

Экономикалық - ұжымдастыру механизмі сол қауіп дәрежесін төмендегі шараларды өзіне енгізу керек (өз құрамында болу керек) . Сондықтан қосымша шығындар қаралған, запас, (қор) резервін жасау үшін, технологияны өзгерту және жақсылау үшін.

Әрбір маңызды инвестициялау кезіндегі қауіпті болдырмау үшін, инвестициялық жобаға қатысушылардың екі жолы бар: әртүрі қауіптерден сақтану, (осы жобамен идентификациялау) : қауіпті бақалаудың белсенді мүмкіншілігін анықтау, не қауіпті жағдайда - басқару. Қауіпсіздендірудің (сақтандырудың) бас құралы - қаржыны тек сол кезде салу керек, егер күтілген пайда капиталдың құнынан, қауіптікке қосқан салымды қосқанда, жоғары болса. Бұл жағдай сол кезде табысты болады, егер инвестор инвестиция портфеліне еге болса, басқа сөзбен айтқанда, егер оның қауіптілігі таңдап алған инвестициялық объектердің бірнешеуіне бөлінген. Тәжірибеде тек экономикалық топтар мен қаржылы ұйымдастырудың сондай мүмкіндігі бар, сол кезде кәсіпорындар иелерінің көпшілігінде жеткілікті қаржы жоқ, әртүрлі жобаларға салу үшін.

Инвестициялық жобалардың тиімділігін бағалау кезінде белгісіздік пен қауіпті факторларды есептеуде барлық бар мәліметтерді пайдаланады. Ал осы жобаны іске қосуда мына тәсілдер қолданады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.