Жобалық сараптау

Кіріспе

1. Жобалық сараптаудың концепциясы
2. Инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтау және бағалау.
3. Инвестициялаудың қауіптілігі.
4. Инвестициялық белсенділікті бағалау және кәсіпорындардың тартымдылығы.

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Жобаға жасалған шығын мен оны іске қосудың нәтижесін салыстыру негізіне қарай салымның тиімділігін бағалау мақсатымен жобалық сараптаудың концепциясын пайдаланады. (Инестициялық жобаларды сараптау).
Жобаларды сараптау деп капиталдық жобаның пайдалылығын сараптайтын процессті айтады. Басқа сөзбен айтқанда, капиталдық жобамен пайдаған жұмсалатын шығынды, осы жобадан түсетіндігін айтады.
Ал қандай да инвестициялық жобадан және оған жұмсалатын шығыннан түсетін пайда сансыз көп және әрдайым оңай есептелмейтін болғандықтан, оның пайдалылығы (табыстылығы) анықтау барлық инвестициялық жобалардың стадиясы мен аспектерін сараптау ұзаққа созылады. Қорытындысында, жобалық сараптау концепцияланды, ол базарлық экономикасы бар елдерде инвестициялық жобалардың негізіне салынады. (қойылады).
Инвестициялық жобаны дайындау және іске қосу кезінде жоба «өмірлік циклды» өтеді. Әр түрлі құралатын. Олардың шекаралары анық емес, бірақ, сонда да осындай стадияның алтауын бөлім шығаруға болады. (кейде 8 – ге де жетеді.):
1.2. Жобаларды ұқсастыру және алдын ала ұқсастыру (осы екі стадиямен, көбінше біріктіреді). Осы стадияларда ең алдымен идея (ой) туылады, содан кейін жобаның негізгі бөлшектері дайындалады, ол алдын ала негізделуді өтеді және басқа жобалардың нобайымен салыстырылады. Басқаша айтқанда, бұл алдын ала теғхникалы – экономикалық негізделу стадиясы.
3. Жобалардың өңдеу. Бұл стадияны техника – экономикалық негізделуге дайындық стадиясы деуге болады, барлық аспектерді, пайдалы жобаларды негіздеуге арналған, толық зерттелуі жүзеге асырылады.
4. Жобаны бағалау (сараптау). Дайындалған жоба фирма басшылығы жағынан зерттеледі және талқыланады және тәуелсіз (эксперт) сарапшылар, потенциялды несиелеушілер жағынан да талданып, зерттеледі.
5. Жобаны қабылдау. (жоба бойынша келіссөз). Осы стадия барлық деңгейдегі басшылықтар мен несилеушілер жоба бойынша ақырғы шешім қабылдайды, ал осы фирманың әдетте экономикалық ресурстарды пайдалануда алтернативтік мүмкіншілдігі бар, не болмаса несиелеушілердің басқа жобаларды қаржылау ұсыныстары бар болса, онда осы стадия, бірініші көргенге қарағанда, соншалықты қысқа болмауы мүмкін.
6. Жобаны іске қосу. Бұл жердегі бастысы – жобаны іске қосудағы бақылау мен тексеру, өйткені оның орындалуы графиктен ауытқымауы керек, және жобаға бір уақытта оперативтік өзгерістер енгізуі қажет, егер олар шынымен керек болса.

1. Зайцев Н.Л. Экономика организации. –М.2000
2. Экономика предприятия. Учебник для вузов/ Под ред. Н.А.Сафронова. –М. Юрист 2000
3. Ниязбекова Р.Қ. Рахметов Б.А. Кәсіпорын экономикасы Алматы - 2008

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1. Жобалық сараптаудың концепциясы
2. Инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтау және бағалау.
3. Инвестициялаудың қауіптілігі.
4. Инвестициялық белсенділікті бағалау және кәсіпорындардың
тартымдылығы.

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Жобалық сараптаудың концепциясы
Жобаға жасалған шығын мен оны іске қосудың нәтижесін салыстыру негізіне
қарай салымның тиімділігін бағалау мақсатымен жобалық сараптаудың
концепциясын пайдаланады. (Инестициялық жобаларды сараптау).
Жобаларды сараптау деп капиталдық жобаның пайдалылығын сараптайтын
процессті айтады. Басқа сөзбен айтқанда, капиталдық жобамен пайдаған
жұмсалатын шығынды, осы жобадан түсетіндігін айтады.
Ал қандай да инвестициялық жобадан және оған жұмсалатын шығыннан
түсетін пайда сансыз көп және әрдайым оңай есептелмейтін болғандықтан, оның
пайдалылығы (табыстылығы) анықтау барлық инвестициялық жобалардың стадиясы
мен аспектерін сараптау ұзаққа созылады. Қорытындысында, жобалық сараптау
концепцияланды, ол базарлық экономикасы бар елдерде инвестициялық
жобалардың негізіне салынады. (қойылады).
Инвестициялық жобаны дайындау және іске қосу кезінде жоба өмірлік
циклды өтеді. Әр түрлі құралатын. Олардың шекаралары анық емес, бірақ,
сонда да осындай стадияның алтауын бөлім шығаруға болады. (кейде 8 – ге де
жетеді.):
1.2. Жобаларды ұқсастыру және алдын ала ұқсастыру (осы екі стадиямен,
көбінше біріктіреді). Осы стадияларда ең алдымен идея (ой) туылады, содан
кейін жобаның негізгі бөлшектері дайындалады, ол алдын ала негізделуді
өтеді және басқа жобалардың нобайымен салыстырылады. Басқаша айтқанда, бұл
алдын ала теғхникалы – экономикалық негізделу стадиясы.
3. Жобалардың өңдеу. Бұл стадияны техника – экономикалық негізделуге
дайындық стадиясы деуге болады, барлық аспектерді, пайдалы жобаларды
негіздеуге арналған, толық зерттелуі жүзеге асырылады.
4. Жобаны бағалау (сараптау). Дайындалған жоба фирма басшылығы жағынан
зерттеледі және талқыланады және тәуелсіз (эксперт) сарапшылар, потенциялды
несиелеушілер жағынан да талданып, зерттеледі.
5. Жобаны қабылдау. (жоба бойынша келіссөз). Осы стадия барлық
деңгейдегі басшылықтар мен несилеушілер жоба бойынша ақырғы шешім
қабылдайды, ал осы фирманың әдетте экономикалық ресурстарды пайдалануда
алтернативтік мүмкіншілдігі бар, не болмаса несиелеушілердің басқа
жобаларды қаржылау ұсыныстары бар болса, онда осы стадия, бірініші көргенге
қарағанда, соншалықты қысқа болмауы мүмкін.
6. Жобаны іске қосу. Бұл жердегі бастысы – жобаны іске қосудағы бақылау
мен тексеру, өйткені оның орындалуы графиктен ауытқымауы керек, және жобаға
бір уақытта оперативтік өзгерістер енгізуі қажет, егер олар шынымен керек
болса.
7.8. Жобаны пайдалану және оның нәтижесін бағалау. Осы соңғы стадияда
іске қосылған объекттен тек қана пайда алып қоймай, бірнеше рет қол
жеткізген нәтижелерді жоспарланғанмен салыстырып отырды. Ол анықталған
ауытқуын тексеру (сараптау) үшін керек және жаңа жобаларды дайындауға,
тәжірбие алуға керек. Соңғы стадия әдетте өте ұзақ стадия, өйткені жоба,
ақары, жұмыс жасап пайда әкеле бастады.
Барлық жобаның стадиясында, әсіресе өңдеу стадиясы кезінде, оның
негізгі акпектерін сараптау іске қосылады.
1. Техникалық сараптау. Оның мақсаты – осы инвестициялық жобаға ең
(жағдайлы) қолайлы техника мен технологияны анықтау.
Техикалық сараптау. Оның мақсаты мен осы инвестициялық жобаға ең
қолайлы (керекті) техника мен технологтияны анықтау.
2. Коммерциялық (маркетингтік) сараптау. Өнімнің өтетін базары
сарапталады, ол инвестициялық жобаны іске қосқанда (өнімнің мөлшері
анықталады), және жобаға керек өнімді сатып алатын базарды анықтағанда (ең
алдымен оның бағасын).
3. Инвестициялық сараптау – оның мақсаты: Ұйымдастырулық – құқықтық,
әкімшілік және саясат орталығын зерттеу, ол орталықта сол жоба іске
қосылады, әсіресе мемлекеттік ұйымдардың талабына сай болса. Басқа маңызды
кезең – ол фирманың ұйымдастырулық структурасының жобаға бейімделуі.
4. Әлеуметтік (әлеуметтік – мәдениеттік) сараптау ол осы жобаның
жергілікті тұрғындарға әсерінен кейінгі мүмкін болатын салдарды зерттеудің
мақсаты – тілектестік қарым – қатынасқа жету, не болмаса, жобаға бейтарап
(нейтрал) қарауға қол жеткізуді көздейді.
5. Қоршаған ортаны сараптау – қоршаған, ортаға осы жобаны әкелетін
зиянын сараптайтын баға. Осы зерттеудің соңғы мақсаты – ол сол зиянды
болмырмау не әлсірету тәсілін ұсыну.
6. Қаржылық сараптау.
7. Экономикалық сараптау.
Инвестициялық жобаларды техникалық сараптау шеңберінде зерттейді:
- техникалық – технологиялық альтернативаларды;
- тұрған жерден (орынның) варианттар (түрлері);
- жобаның көлемі (масштаб, шама);
- жобаны толығымен және оның фазасын іске қосудың мерзімі;
- ішкі заттың жұмысшы күшьтің және қажетті ресурстар көзінің
қолжетерлігі және жеткіліктігі;
- жоба өнімнің қажетіне керек базар сыйымдылығы;
- жобаға жұмсаған шығындардың ойда болмаған факторларын есептеу;
- жобаның графигі;
Осы есептер инвестициялық зерттеу стадияларында шешіледі және тэн
жұмысшы құжаттарды дайындағанда шешіледі. ТЭН (техникалық экономикалық
негізделу). Техникалық сараптауды жүргізгенде жобаның сметасымен бюджет
анықталады, осы жағдайда, кейбір күтпеген факторлар (ойламаған шығындарға
әкелетін) анықталады. М-лы; АҚШ – та ойда болмаған шығынның деңгейі жай
жобада 5%, (стандарттық жобада), ал күрделі, бірегей жобадай – 15% - ке
дейін.
Коммерциялық сараптаудың есебі – осы жобаны өнім мен қызметті
тұтынушылар көз қарасы арқылы бағалау. Ең жалпы түрде шешілетін есеп мына
үшеуіне теңеледі:
- маркетингке;
- ресурстарды алу шарты мен көзі;
- өндіруі және өткізуі;
Ал коммерциялық сараптау қорытындысына мына сұрауларға жауап беру
қажет:
- қай жерде өнім сатылады;
- барлық шығарылған өнімді өзіне сіңіре алатын базардың сыйымды
кеңдігі бар ма, оның базасына әсер етпейдін;
- егер бағаға сондай әсер мүмкін болса, онда ол қандай;
- жаңа баға кезінде, қаржы жағынан жоба өмірге бейімді болып қалама
жоқ па;
- ұсынылған жоба базардың жалпы сыйымдылығының қай бөлегін бөлегін
қамтамасыз етеді;
- шығарылған өнім жергілікті тұтынуға ма, әлде экспортқа арналған ба;
- өнімді базарға жеткізу үшін қандай қаржы операциялары керек болады,
және маркетингті қаржылау жобасына қандай резервтерді қарастыру
керек;
- бүгінге күнге бар жеткізіп тұрушылық тәсілі уақытылы жеткізуді
кепілдей алама және үзілісті жоя алама;
- әделетті бағаны орнату үшін, конкурстық саудаларды қолдану;
- қажетті өнімді сатып алу спецификациясын өңдеуді кім жүргізеді.
Экономиканы қайта құру кезінде жобаларға ең керекті кілт – коммерциялық
сараптау.
Институционалдық (ұйымдастырушылық) сараптаудың мақсаты –
ұйымдастырушылық, құқықтық, саясаттық және әкімшілік жағдайды бағалау,
оның шеңберінде жоба іске қосылады, және пайдаланылады, сондай-ақ, керекті
кепілдемені шығару мына бөлігіне керек: менеджментке, ұйымдастыру
струтурасына, жоспарлауға, персолды топтап және оқытуға, қаржы қызметіне,
қызметті (жұмысты) үйлестіруге жалпы саясатқа.
Осы сараптау түрінің бүгінгі Қазақстанға ерекше роліне көңіл аудару
керек, өйткені, экономиканы қайта құру процессі өзімен ескі структуралап
алып жүреді және жаңа структураларының пайда болуын алып жүреді.
Ұйымдастырушылық сараптаудың негізгі мәселесі мыналар болады:
- жұмыс жасап жатқан заңдылыққа және заңды актілерге сәйкес жобаға
қатысушылардың күшті және әлсіз жағын бағалайды, осыған (базаға)
квалификациялар, структуралар, қаржылық жағдайда жатады.
- Заңдардың, саясаттың және нұсқаулардың, әсіресе қоршаған орталықты
қорғау, төлем ақы, баға мемлекеттік қолдау, сыртқы экономикалық
байланыстар жағынан, жоба тағдырына әсер ету мүмкіндігін бағалау;
- Сараптау кезінде анықталған жобаға қатысушылардың нашар жағын жоятын
шараларды құрастыру, сондай-ақ, жобаны қоршайтындардың жағымсыз
әсерін азайтуды (заңдар, саясат, нұсқаулар);
- Жоғарыдағы айтылған ұйымдастыру факторларын жетілдіру ұсыныстарын
өңдеу, жобаның тиімділігіне әсер ету.
Әлеуметтік сараптаудың мақсаты – жобалардың жоспар варианттарының оны
пайдаланушыларға қажеттілігі. Әлеуметтік сараптаудың нәтижесі жобамен оны
пайдаланушылардың арасындағы өзара қатынасты қамтамасыз етеді.
Әлеуметтік сараптау өз назарын 4 негізгі салаға шоғырландырады:
- халықтың (тұрғындардың), әлеуметтік – мәдениеттік және демографиялық
мүддесін жоба арқылы қозғайтын мінездеме;
- жоба қызмет жасайтын ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.