Геоақпараттық өнім түрлері мен ерекшеліктері



КІРІСПЕ
ГАЖ туралы түсінік ... ... ... 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Мамандандырылған ГАЖ бағдарламаларына шолу ... .. 4
2. ER MAPPER бағдарламасы ... 5
3. MapInfo Professional бағдарламасы ... ... 7

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 10

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... 12
ГАЖ дегеніміз - табиғи және әлеуметтік – экономикалық геожүйелерді, олардың құрылымын, байланысын, динамикасын, кеңістік пен уақыттағы тіршілік етуін, географиялық білімдер мен мәліметтер банкісі негізінде компьютерлік белгілеудің көмегімен зерттейтін ғылым.
ГАЖ-дың мағынасы болып географиялық ортадағы кеңістік-уақыттағы ақпарттар ағыны табылады. ГАЖ-ды зерттеу әдісі ретінде кеңістік-уақыттағы ақпараттық үлгілеуді айтады.
Қазіргі уақытта ғалымдар жүйесінде ГАЖ өзіне лайықты орнын алуда. Оны географиялық зерттеулердің информатизациялаудың мақсаты мен міндеттерінен көруге болалды.
ГАЖ жаңа дәуірдің талабына сай тез және оңай басқа да салалармен интеграцияланды, соған байланысты экономиканың өсуін және тұрақтылығын толығымен қамтамасыз етуге мүмкіндігі бар. Ал құрылған ГАЖ автоматтандырылған ақпараттық жүйеге көшудің бірінші сатысы немесе оның негізі деп айтуға болады. ГАЖ іске асуы қала халқының экономикалық және әлеуметтік-саяси деңгейінің көтерілуіне әсер етеді. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеге өтуге негіз ретінде құрылған ГАЖ атқарушы органдардың оперативті шешім қабылдауға, қала құрылыс саясатын жүргізуде, жобалауда толығымен қолдануға болады. ГАЖ жан-жақты ақпараттық — құқықтық, саяси-экономикалық, әлеуметтік және тағыда басқа бағытта дамуды қамтамасыз етеді. ГАЖ құруға жұмсалған шығынды бір жылдың ішінде қайтаруға болады және ары қарай тек қана пайдаға жұмыс істеу қабілеті бар.
Геоақпараттық жүйе немесе ГАЖ деп компьютерлік технологиялардың көмегімен мәліметтердің электрондық карталарда көрсетілуі. ГАЖбен құрылған карталарды жаңа дәуірдің карталары деп батыл айтуға болады. Ондай электрондық карталарға тек қана географиялық емес, сонымен бірге статистикалық, демографиялық, техникалық және т.б мәліметтерді еңгізуге болады, сондай-ақ сол енгізілген мәліметтер бойынша көптеген аналитикалық операцияларды жасауға болады. ГАЖдың өзіне тән ерекшелігі ол, қарапайым қағаздағы карталар бойынша анықтауға қиын немесе мүлдем анықтауға келмейтін жасырын тұрған қатынастар мен тенденцияларды оңай және тез анықтауға болады. Біз өзіміздің мәліметтерімізді жекелеген бөліктердің механикалық жиынтығы ретінде емес, жаңаша, сапалы, мағыналы түрде көре аламыз.
1. А.А.Асылбекова «MapInfo геоақпараттық жүйесі» Оқу әдістемелік құралы – Алматы «Қазақ университеті» 2013 жыл
2. Нұржан Керімбай «Геоинформатика негіздері» Оқу құралы - Алматы «Қазақ университеті» 2007 жыл
3. http://kulpan.kz/
4. http://malimetter.kz/

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ГЕОГРАФИЯ ЖӘНЕ ТАБИҒАТТЫ ПАЙДАЛАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
КАРТОГРАФИЯ ЖӘНЕ ГЕОИНФОРМАТИКА КАФЕДРАСЫ

Орындаған: Ходжаева Р.А.
Қабылдаған: Құдайбергенов М.Қ.
СОӨЖ
Геоақпараттық өнім түрлері мен ерекшеліктері.

Жоспар:
КІРІСПЕ
ГАЖ туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Мамандандырылған ГАЖ бағдарламаларына шолу ... .. 4
2. ER MAPPER бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
3. MapInfo Professional бағдарламасы ... ... ... ... ... ... ... ... . 7

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 10

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12



КІРІСПЕ
ГАЖ туралы түсінік
ГАЖ дегеніміз - табиғи және әлеуметтік - экономикалық геожүйелерді, олардың құрылымын, байланысын, динамикасын, кеңістік пен уақыттағы тіршілік етуін, географиялық білімдер мен мәліметтер банкісі негізінде компьютерлік белгілеудің көмегімен зерттейтін ғылым.
ГАЖ-дың мағынасы болып географиялық ортадағы кеңістік-уақыттағы ақпарттар ағыны табылады. ГАЖ-ды зерттеу әдісі ретінде кеңістік-уақыттағы ақпараттық үлгілеуді айтады.
Қазіргі уақытта ғалымдар жүйесінде ГАЖ өзіне лайықты орнын алуда. Оны географиялық зерттеулердің информатизациялаудың мақсаты мен міндеттерінен көруге болалды.
ГАЖ жаңа дәуірдің талабына сай тез және оңай басқа да салалармен интеграцияланды, соған байланысты экономиканың өсуін және тұрақтылығын толығымен қамтамасыз етуге мүмкіндігі бар. Ал құрылған ГАЖ автоматтандырылған ақпараттық жүйеге көшудің бірінші сатысы немесе оның негізі деп айтуға болады. ГАЖ іске асуы қала халқының экономикалық және әлеуметтік-саяси деңгейінің көтерілуіне әсер етеді. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеге өтуге негіз ретінде құрылған ГАЖ атқарушы органдардың оперативті шешім қабылдауға, қала құрылыс саясатын жүргізуде, жобалауда толығымен қолдануға болады. ГАЖ жан-жақты ақпараттық -- құқықтық, саяси-экономикалық, әлеуметтік және тағыда басқа бағытта дамуды қамтамасыз етеді. ГАЖ құруға жұмсалған шығынды бір жылдың ішінде қайтаруға болады және ары қарай тек қана пайдаға жұмыс істеу қабілеті бар.
Геоақпараттық жүйе немесе ГАЖ деп компьютерлік технологиялардың көмегімен мәліметтердің электрондық карталарда көрсетілуі. ГАЖбен құрылған карталарды жаңа дәуірдің карталары деп батыл айтуға болады. Ондай электрондық карталарға тек қана географиялық емес, сонымен бірге статистикалық, демографиялық, техникалық және т.б мәліметтерді еңгізуге болады, сондай-ақ сол енгізілген мәліметтер бойынша көптеген аналитикалық операцияларды жасауға болады. ГАЖдың өзіне тән ерекшелігі ол, қарапайым қағаздағы карталар бойынша анықтауға қиын немесе мүлдем анықтауға келмейтін жасырын тұрған қатынастар мен тенденцияларды оңай және тез анықтауға болады. Біз өзіміздің мәліметтерімізді жекелеген бөліктердің механикалық жиынтығы ретінде емес, жаңаша, сапалы, мағыналы түрде көре аламыз.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
Мамандандырылған ГАЖ бағдарламаларына шолу
Қазіргі кезде нарықта Жер туралы ғылымда қолданатын ГАЖ Encom Discover 5.0 бағдарламасы пайда болды. 1994 жылдан бері бұл стол үстілік ГАЖ геологтарға үлкейткіш лупа және компас сияқты маңызды құралға айналды.
Encom Discover - ді пайдаланатын бағыт:
-- геологиялық жиынтық деректерін дайындау;
-- ұңғыма жоспарын және қималарды құру;
-- берілген масштабта геологиялық символды таңбалармен сызықтық линияларды қолданып жоғары сапалы карталар шығару;
-- координаттары байланған графиктерді құру;
-- кеңістік деректер жиынтығынан құралған метадеректерді өңдеу және пайдалану. Encom Discover деректерді өңдеу утилиті текстің фрагментін іздеу, бір нысаннан біршама арақашықтықта орналасқан екінші нысанды табу, кестені сұрыптау, графикалық нысандардың қасиетін және оның атрибутын жаңарту, нысандарды трансформациялау, жұмыс жиынтықтарын және метадеректерді өңдеу т.б. операциялар жасай алады.
Discover - ге үйлестірілген кітапханасы - геологиялық картаға шартты белгілерде орналастыру, геологиялық сызықтардың стилін таңдау және оны картаға орнату, қабатты басқару қосымша Терезе арқылы кез келген уақытта алғашқы деректердің жұмыс жиынын қалыпқа келтіру, қабатты өңдеу, деректерді таңдау процедураларын жасайды.
RockWorks геологтар мен геофизиктерге арналған универсалды программалық ГАЖ - ға қосымша. Бұл қосымша геология деректерін өңдеуге және оың нәтижесін Windоws 9598NT жүйесінде қарауға бағдарланған.
Бұл қосымша нүктелік картография, изосызықтар құру, үш өлшемді беттер тұрғызу, тік және қисық ұңғыма қималарын модельдеу, стратиграфикалық бағалар тұрғызу, шкала, диаграмма, статистикалық және гидрохимиялық сараптау, деректерді үш өлшемді түрде ұсыну т.б. операциялар жасай алады.

ER MAPPER бағдарламасы
ER MAPPER геоақпараттық жүйесінің мағызы өте зор. Өйткені оны жұмыстың қай саласында болса да қолдану тиімді. ER MAPPER геоақпараттық жүйесі:
* ғарыштық суреттер мен аэрофотосуреттерді қарауға;
* үлкен бейнеленулермен жұмыс істеу үшін;
* геофизиктерге қажетті мүмкіндіктері мен сейсмикалық зерттеулерде;
* төтенше жағдайларда алдын алуда;
* оның алгоритмінің ерекше концепциясы үшін;
* мұнай-газ индустриясын құру жұмыстарында;
* жылдам ақпарат алуда;
* мәліметтерді жоғарғы деңгейде алу жұмыстарында қолайлы;
ER MAPPER - бейнелеуді өңдеуде дүние жүзіндегі бағдарламалардың бастаушы пакетінің бірі. Earth Resourse Mapping серіктестігі Rage конферен- циясының тұрақты қатысушысы болып табылады. Әр конференция сайын ол ER MAPPER пакетінің жаңа болжамдарын ұсынады. Жаңа болжамдар үш өлшемді көзбен шолу бойынша кеңейген мүмкіндіктерімен, жаңа диалогтардың болуымен, мұнай-газ зерттеулерінде қолданылатын мәлімет - тер форматтарының импортталуының қосымша мүмкіндіктерімен ерекше - ленеді, ал бұл қолданушыға hazistma, GroQuest, Seis Works сияқты пакет -термен айырбас жасауға мүмкіндік береді. Көп жылдар бойы алынатын, пакетпен жұмыс істеу туралы жағымды пікірлер ER MAPPER-дің өзінің саласындағы нөмірі бірінші өнім болып табылатынын дәлелдейді.
Earth Resourse Mapping серіктестігі 1989 жыл құрылған, сол кездің өзінде негізгі қолданушылары австралиялық тау-кен кәсіпорны болған. Серіктестіктің беделі әлі күнге дейін өз бағасын жойған жоқ, бұл туралы өнім дистрибьюторлары Landmark пен Shlumberger сияқты аттардың болуы дәлелдейді. Тура осылай, өз саласында сөзсіз жетекші болып табылатын пакет қолданушылары туралы British Petroleum Explorationm Mobil, Texaco, Shell мен т.б. айтуға болады.
ER MAPPER-дің кәсіптік карталар құру мүмкіндіктерімен бірге, онда картографиялық құралдардың толық жиынтығы бар. Карталар ER MAPPER арқылы, басылым үшін қосымша бағдарламалық қамтамасыз етуді керексіз ете отырып, 250 қорытынды құрылғылар жариялауы мүмкін.
Уақыт ағынында, индустриялық зерттеулердің дистанциялық құралда -ры мен саймандарын көп пайдаланғандықтан, спутникті мәліметтер аймақ бойынша, сейсмикалық зерттеулерді жоспарлау мен басқару жұмысына көмектесу үшін жылдам ақпаратты ұсынады. BP Exploration & Operating Company - дың басты геофизігі Пол Бетейдің бірнеше қолдануларын көрсетті. Нақты және жаңа карталардың жоқтығына байланысты спутникті сурет топография мәліметтерін толықтырады. ER MAPPER-дің үш өлшем- ді вьюверінің көмегімен рельефтің сандық үлгілері мен бейнеленулерді қиылыстыру жолы арқылы зерттеулерді өңдеушілір қосымша нұсқа көмегі- мен биіктік өзгеруін, жарық өзгеруін, ылди градиентін талдау үшін арналған формулаларды қолдана отырып, пайда болатын мәселелерді талдай алады (1-сурет).

1-сурет. ER MAPPER-де рельефтің сандық үлгісі

ER MAPPER бейнелеуі рельефтің үш өлшемді түрде ұсынылуы үшін горизонт үстіндегі бұрыш пен азимутты өзгерте отырып, берілген бейнелену үстінде жарықтың қайнар көзін жайғастыруға мүмкіндік береді. Бұл түпнұсқалық мәліметтерде көрінбейтін, яғни сызаттар, сынықтар, тунельдер сияқты жасырын қасиеттерді бөлу мүмкіншілігін күшейтеді. Қалған мәліметтер мен сейсмикалық зерттеулердің жоспарын жасап шығаруға болады, ал кейін бұл жоспар топологиялық сынықтармен өмір сүретін инфрақұрылымдарға жататын сейсмикалық түзулерді бағыттауға мүмкіндік береді.
MapInfo Professional бағдарламасы

MapInfo Professional - АҚШ - тың MapInfo ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Геоақпараттық өнім түрлері Қазақстанда кең тараған геоақпараттық өнімдердің қолдану аясы мен мүмкіншіліктері
ГЕОАҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕР КЕҢІСТІКТІК МӘЛІМЕТТЕР МЕН ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ НЕГІЗІ РЕТІНДЕ
Жер телімінің кадастрлық құнын мемлекеттік жылжымайтын мүлік кадастрына енгізу
Геоақпараттық жүйелердің қолданылуы
Жетыбай кен орны
Тақырыптық карталарды құрастыру мен 1: 5000 масштабтағы топографиялық карта жасау
Әртүрлі территориялық деңгейдегі жерлерді тұрпаттау және агроэкологиялық бағалауды картографиялау
Төрттік шөгінділердің орташа күштілігі 1200 метр
Экологиялық жағдайы
Алматы облысының мал шаруашылығын картографиялау
Пәндер