Жердің сандық үлгілері

КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Сандық үлгілеу туралы түсінік
2. Жердің сандық үлгісін құрудағы тарихи тәжірибе
3. Сандық үлгілеудегі бағдарламалар
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕИБЕТТЕР ТІЗІМІ

ГАЖ-дың қарапайым картографиядан басты ерекшлігінің бірі - ол үш көлемді кеңістік модельдерді құру болып табылады. Осындай ГАЖ модельдерінде басты координаттары тек қана ендік пен бойлық емес, сонымен қатар биіктік те бар. Бұл жүйе дәстүрлі картография саласына қарағанда ондаған, жүздеген биіктік белгілерін пайдалана алады. Үлкен геомассивті биіктік деректерді тез компьютерлік өңдеудің арқасында шынайыға өте жақын жердің сандық үлгісін жасауға болады. Осы сандық үлгілеудің көмегімен көптеген тематикалық карталарды құрастыруға болады. Мысалы айтсақ, гипсометриялық карталардағы морфометриялық көрсеткіштер, беткейдің тіктігі, эрозиялық қауіп карталары және т.б. [1]
Белгілі бір геометриялық объекттің сандық үлгісі деп оның бастапқы мәліметтерін көрсету түрі, структуралық сипаттау мүмкіндіктері, объектті интерполяция, экстраполяция немесе аппроксимация жолымен есептеу түсініледі.
Жердің сандық үлгісі - бұл дегеніміз жергілікті жердің математикалық үш көлемді моделі. Бұл жерде рельефтің орнына сол шынайы рельефтен басқа көрсеткіштер болуы мүмкін. Мысалы, атмосфералық қысым, ауа температурасы, жауын-шашын, мұнайдың пласттық қысымы, геофизикалық өріс, ластағыш заттардың концентрациясы және т.б.

1. Электронды кітап - В.В.Хромых және О.В.Хромых "Цифровые модели рельефа" , Томск, 2007ж.

Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Жердің сандық үлгілері

Орындағандар: Айткалиев А.
Акашов А.
Ходжаева Р.
Тексерген: Тумажанова С.

Алматы, 2015ж
МАЗМҮНЫ
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Сандық үлгілеу туралы түсінік
2. Жердің сандық үлгісін құрудағы тарихи тәжірибе
3. Сандық үлгілеудегі бағдарламалар
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕИБЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ
ГАЖ-дың қарапайым картографиядан басты ерекшлігінің бірі - ол үш көлемді кеңістік модельдерді құру болып табылады. Осындай ГАЖ модельдерінде басты координаттары тек қана ендік пен бойлық емес, сонымен қатар биіктік те бар. Бұл жүйе дәстүрлі картография саласына қарағанда ондаған, жүздеген биіктік белгілерін пайдалана алады. Үлкен геомассивті биіктік деректерді тез компьютерлік өңдеудің арқасында шынайыға өте жақын жердің сандық үлгісін жасауға болады. Осы сандық үлгілеудің көмегімен көптеген тематикалық карталарды құрастыруға болады. Мысалы айтсақ, гипсометриялық карталардағы морфометриялық көрсеткіштер, беткейдің тіктігі, эрозиялық қауіп карталары және т.б. [1]
Белгілі бір геометриялық объекттің сандық үлгісі деп оның бастапқы мәліметтерін көрсету түрі, структуралық сипаттау мүмкіндіктері, объектті интерполяция, экстраполяция немесе аппроксимация жолымен есептеу түсініледі.
Жердің сандық үлгісі - бұл дегеніміз жергілікті жердің математикалық үш көлемді моделі. Бұл жерде рельефтің орнына сол шынайы рельефтен басқа көрсеткіштер болуы мүмкін. Мысалы, атмосфералық қысым, ауа температурасы, жауын-шашын, мұнайдың пласттық қысымы, геофизикалық өріс, ластағыш заттардың концентрациясы және т.б.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Сандық үлгілеу туралы түсінік
Жердің сандық үлгісі әр түрлі технологиялар көмегімен құрастырылуы мүмкін. Сандық үлгіде структуралық негіз ретінде иерархиялық, реляциондық, жүйелік немесе комплекстік модельдер болады. Сандық үлгілер мәліметтер базасында немесе жеке файлдық структураларды сақталуы мүмкін.
Сандық үлгілер келесідей операцияларды жүзеге асырады:
-модельдің кез-келген нүктесінде морфометриялық көрсеткіштер туралы мәліметтерді тез алу (биіктік, көлбеу бұрышы, еңіс экспозициясы);
-еңістің көлбеулігін және экспозициясын анализдеу, керек карталарды "ұшып тұрған" күйінде жасау;
-горизонтальдардың генерациясы;
-рельефтерді құру;
-беттік науаның анализі;
-суайрық және тальвег жүйелерінің генерациясы;
-көлемдерді есептеу;
-беттік ауданды есептеу;
-су басу ауданын және деңгейін есептеу;
-редеринг көмегімен жер бетінің рельефін үш көлемді векторлық (жолдар, елді мекендер, ландшафттық карталар, гидрожүйелер) және растрлық (топокарталар, жерді қашықтықтан зерделу, т.б.) қабатпен құру;
-берілген маршрут бойынша модельдің бетімен "ұшу" видеосын құрастыру;
-берліген нүктеден көру аймағын құрастыру және соған сай карталарды немесе үш көлемді модельдерді құрастыру.
"Үш өлшемді картографиялау"-дағы үш өлшемді модельдеу қиындығы арқасында көптеген картографиялық рельефтерді құру мүмкіндіктері туды: изолиния жүйесі (горизонтальдар, изогипсалар), биіктік белгілері, рельефтің бейнесін горизонтальдармен толықтыратын нүктелік, сызықтық, аудандық белгілер (орлардың белгілері, кеуіп кеткен сулар, мұздықтар және т.б.).
1975 ж. П.Жоли рельефтің келесідей биіктік белгілерін атап өтті:
-кездейсоқ орналасқан нүктелер - жүйесіз түйін жүйелері, мысалы тахеометриялық түсірісте;
-жеті реттік алуан нүктелер (инженерлік ізденістер), жүйелі тор түйіндері (аудандық нивлирлеу);
-картаны сандық үлгілу процесінде алынатын сызықтық реттік алуан нүктелер (нүктелерді бастыру немесе сканерлеу);
-жердің стереомодельдерін фотограмметриялық өңдеу кезінде алынатын толық немесе жартылай ретті алуан нүктелер.

2. Жердің сандық үлгісін құрудағы тарихи тәжірибе
Рельефтің бейнесі адамдарды бұрыннан бері қызықтырған болатын. Бұрынғы карталарда рельфетің үлкен бейнелері ландшафттың тұтас бір бөлігі және бағдарлау ретінде қарастырылған. Ең алғаш әдістердің бірі - ол картада рельефтерді белгілермен тау немесе қыраттар деп көрстуі болатын. Алайда уақыт өте келе 18 ғасырдан бастап одан әрі күрделі және жаңа әдістер ойлап шығарыла бастады. Штрихтау жолымен жасалған карта 1730 жылы Пиреней тауларын көрсету үшін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.