Оңтүстік Қазақстан боллысының адвентивтік және синантроптық флорасы

Жоспар
Кіріспе

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Физико.географиялық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.1 Географиялық орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 жер бедері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.3 Климаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.4 Гидрологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.5 Өсімдіктер жамылғысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10

2 Оңтүстік Қазақстан аумағындағы ботаникалық зерттеулер ... ... ... ... ... ... ... ..15

3 Зерттеу әдістері мен әдістемелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18

4 Синантропты, адвентивті өсімдіктер және олардың жіктелуі ... ... ... ... ... ... ..21

5 Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің конспектісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

6 Таксономиялық талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 71
5.1 Систематикалық құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .71
5.2 Экологиялық талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...73
5.3 Тіршілік формаларына талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...74

7 Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің қазіргі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .76

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 78

КІРІСПЕ

Жұмыстың өзектілігі. Қазақстан Республикасының стратегиялық экологиялық даму бағдарламасының негізігі бағыттары болып саналатын қоршаған ортаның биологиялық көптүрлілігі мен ауылшаруашылық өнімдерін дамытуға аса көңіл бөлінген. Табиғи қорлар мен биологиялық алуан түрлілікті сақтау – жалпы мемлекеттік міндет. Осыған байланысты табиғи флораның нәсілдік қорын немесе алуан түрлілігін сақтап қалу бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі болып саналады. Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 15 шілдеде қабылданған № 160 «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңында: «Табиғат пен оның байлықтары Қазақстан Республикасының халықтарының өмірі мен қызметінің, олардың тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы мен әл-ауқатын арттырудың табиғи негізі болып табылады. Осы заң қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделері үшін қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік негіздерін белгілейді және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, шаруашылық және өзге қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсерін болдырмауға, биологиялық алуан түрлілікті сақтау мен табиғатты ұтымды пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған» - деп көрсетілгенін ескерсек, табиғат байлықтарын пайдалану үрдісі табиғи флораны мұқият зерттеуді қажет етеді[1].
Қазіргі таңда антропогендік факторлардың әсерінен жергілікті флорасына адвентивтік және синантроптық өсімдіктердің әсері өте жоғары болуда. Сол себептен Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивтік және синантроптық өсімдіктер дүниесінің түрлік құрамы мен өсімдіктер жабынының өзіндік ерекшіліктерімен айқындалатындығына байланысты үлкен теориялық және практикалық ғылыми маңыздылығы бар. Осы тұрғыдан алғанда, зерттеудің тақырыбы өзекті деп саналады.
Жұмыстың теориялық және практикалық маңызы Жұмыстың нәтижесінде Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты флорасының түрлік құрамы анықталып, жүйесі түзілді. Анықталған материалдарды оқу процесінде, табиғи ресурстарды тиімді пайдалануда, оларды қорғау мен қалпына келтіру іс-шараларында пайдалануға болады.
Тақырыптың ғылыми зерттеу жоспарына негізделген жұмыстармен байланысы. Жұмыстың негізі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті ғылыми-зерттеу жоспары жұмыстарымен, тақырыбы: «Оңтүстік Қазақстан Облысының биологиялық көптүрлілігін қорғау мәселелері» (шифры Б-ЕПИ-06-04-01) байланысты.
Автордың жеке үлесі алынған қорытындыларды сараптай және үлестіре отырып, алға қойған міндеттердің теориялық және тәжірибелік шешімін табуға негізделді. Ұсынылған жұмыстың негізгі бөлімдерінің барлығын дерлік автордың өзімен атқарылған.
Ұсынылған тұжырымдар
1. Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің канспектісін түзу;
2. Таксономиялық талдау;
3. Экологиялық талдау;
4. Тіршілік формасын талдау;
5. Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің қазіргі жағдайыын анықтау.

Пән: География
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 75 бет
Таңдаулыға:

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН БОЛЛЫСЫНЫҢ АДВЕНТИВТІК ЖӘНЕ СИНАНТРОПТЫҚ ФЛОРАСЫ

РЕФЕРАТ

Жұмыстың көлемі мен құрылымы жұмыс 83 бет көлемінде компьютерде
терілген, сонымен қоса 6 кесте және негізгі бөлімде 56 суретпен,
көркемделген. Жұмыста кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды және пайдаланылған
әдебиеттер жалпы саны 102, оның ішінде 3 шетел тіліндегі әдебиеттер
берілген.
Жұмыстың жалпы сипаттамасы Жұмыс Оңтүстік Қазақстан облысының
өсімдіктер дүниесінің түрлік құрамын түгелдеп, оның конспектісін түзіп,
сонымен қатар оларға таксономиялық, жүйелік, экологиялық, биоморфологиялық
талдау жасай отырып, ондағы сирек кездесетін өсімдіктерді қорғау іс-
шараларын қарастыруға арналған.
Жұмыстың мақсаты мен міндеті Жұмыстың негізгі мақсаты Оңтүстік
Қазақстан облысы аумағында адвентивтік және синантроптық флорасына
сараптамалық жұмыс жүргізу, түрлік құрамын анықтау, конспектісін түзу және
биологиялық, экологиялық, биоморфологиялық талдаулар жасай отырып, флораның
бүгінгі жағдайына баға беру. Осы мақсатты жүзеге асыру үшін мынадай
міндеттер алға қойылды:
- гербарий жинау және өңдеу;
- конспектісін жасау, соның негізінде таксономиялық, жүйелік,
экологиялық, биоморфологиялық, географиялық тұрғыдан талдау
жасау;
- шаруашылықта маңызы бар өсімдіктер мен сирек кездесетін түрлерді
анықтау.
Ғылыми жаңашылдығы Бұл тақырып Қазақстан флорасында алғаш рет
қарастырылып отыр. Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивтік және
синантропты флорасының түрлік құрамы анықталып, конспектісі түзілді. Онда
27 тұқымдас, 69 туысқа жататын 73 түрі тіркелді.Алғаш рет флораға жан-жақты
талдау жасалынды. Шаруашылық маңызы жөнінен құнды түрлер анықталды.

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Физико-географиялық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... .5
1.1 Географиялық
орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...5
1.2 жер бедері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.3
Климаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.4 Гидрологиясы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 9
1.5 Өсімдіктер жамылғысы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ..10

2 Оңтүстік Қазақстан аумағындағы ботаникалық
зерттеулер ... ... ... ... ... ... . ... .15

3 Зерттеу әдістері мен әдістемелері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18

4 Синантропты, адвентивті өсімдіктер және олардың жіктелуі
... ... ... ... ... ... ..21

5 Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің
конспектісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

6 Таксономиялық талдау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... . 71
5.1 Систематикалық
құрамы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...71
5.2 Экологиялық
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .73
5.3 Тіршілік формаларына
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .74

7 Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты өсімдіктерінің
қазіргі жағдайы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .76

Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .78

КІРІСПЕ

Жұмыстың өзектілігі. Қазақстан Республикасының стратегиялық экологиялық
даму бағдарламасының негізігі бағыттары болып саналатын қоршаған ортаның
биологиялық көптүрлілігі мен ауылшаруашылық өнімдерін дамытуға аса көңіл
бөлінген. Табиғи қорлар мен биологиялық алуан түрлілікті сақтау – жалпы
мемлекеттік міндет. Осыған байланысты табиғи флораның нәсілдік қорын немесе
алуан түрлілігін сақтап қалу бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі болып
саналады. Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 15 шілдеде қабылданған № 160
Қоршаған ортаны қорғау туралы заңында: Табиғат пен оның байлықтары
Қазақстан Республикасының халықтарының өмірі мен қызметінің, олардың
тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы мен әл-ауқатын арттырудың табиғи
негізі болып табылады. Осы заң қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделері
үшін қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық, экономикалық және әлеуметтік
негіздерін белгілейді және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге,
шаруашылық және өзге қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсерін
болдырмауға, биологиялық алуан түрлілікті сақтау мен табиғатты ұтымды
пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған - деп көрсетілгенін ескерсек,
табиғат байлықтарын пайдалану үрдісі табиғи флораны мұқият зерттеуді қажет
етеді[1].
Қазіргі таңда антропогендік факторлардың әсерінен жергілікті флорасына
адвентивтік және синантроптық өсімдіктердің әсері өте жоғары болуда. Сол
себептен Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивтік және синантроптық
өсімдіктер дүниесінің түрлік құрамы мен өсімдіктер жабынының өзіндік
ерекшіліктерімен айқындалатындығына байланысты үлкен теориялық және
практикалық ғылыми маңыздылығы бар. Осы тұрғыдан алғанда, зерттеудің
тақырыбы өзекті деп саналады.
Жұмыстың теориялық және практикалық маңызы Жұмыстың нәтижесінде Оңтүстік
Қазақстан облысының адвентивті және синантропты флорасының түрлік құрамы
анықталып, жүйесі түзілді. Анықталған материалдарды оқу процесінде, табиғи
ресурстарды тиімді пайдалануда, оларды қорғау мен қалпына келтіру іс-
шараларында пайдалануға болады.
Тақырыптың ғылыми зерттеу жоспарына негізделген жұмыстармен байланысы.
Жұмыстың негізі М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік
университеті ғылыми-зерттеу жоспары жұмыстарымен, тақырыбы: Оңтүстік
Қазақстан Облысының биологиялық көптүрлілігін қорғау мәселелері (шифры Б-
ЕПИ-06-04-01) байланысты.
Автордың жеке үлесі алынған қорытындыларды сараптай және үлестіре отырып,
алға қойған міндеттердің теориялық және тәжірибелік шешімін табуға
негізделді. Ұсынылған жұмыстың негізгі бөлімдерінің барлығын дерлік
автордың өзімен атқарылған.
Ұсынылған тұжырымдар
1. Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты
өсімдіктерінің канспектісін түзу;
2. Таксономиялық талдау;
3. Экологиялық талдау;
4. Тіршілік формасын талдау;
5. Оңтүстік Қазақстан облысының адвентивті және синантропты
өсімдіктерінің қазіргі жағдайыын анықтау.

1 ФИЗИКО-ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ
1.1 Географтялық орны Оңтүстік Қазақстан облысы Қазақстан территориясының
оңтүстігінде орналасқан. Облыстың солтүстігінде Бетпақ даламен, оңтүстік-
шығыснда Шатқал жотасымен, солтүстік-шығысында Мойынқұммен, батысында
Қызылордамен, шығысында Қырғыз жотасымн шектеседі. Саяси әкімшілік жағынан
облыс батысында Қызылорда, солтүстігінде Жезқазған, шығысында Қырғыстанмен,
оңтүстігінде Өзбекстанмен шектеседі.[ 2]
Оңтүстік Қазақстан облсының жер көлемі – 117.3 мың шақырым.
1.2 Жер бедері Оңтүстік Қазақстан облысының жер бедері біркелкі. Жер
бедерінің едәуір бөлігі жазық келеді. Оның солтүстік-шығысында ұзыннан-
ұзақ созылып жатқан Қаратау тау сілемдері (217 шақырым), солтүстік
бөлігінде Бетпақ дала, Шу өзенінің оңтүстігінен басталатын Мойынқұм,
батысында Қызылқұм, Өгем және Қаржантау тау сіледері ғана өзгешелік
білдіреді. Облыстың оңтүстігін Қызылқұм және Шардара даласы, қиыр
оңтүстігін Мырзашөл алып жатыр. Қаратаудың шығысқа қарай Қырғыз жотасы
созылып жатыр. Биіктігі- 3617 метр. Мұның солтүстік бөлігі Қазақстан
территориясына кіреді. Осы жоталар арасында шатқал арқылы Талас өзені
ағып өтеді. Өгем жотасында облыстың ең биік жері – Сайрам шыңы бар.
Биіктігі – 4238 метр. Өгем өзенінен бөлініп жатқан Келестің саласында
Қаржантау жотасы бар. Жотаның оңтүстік- шығыс бөлігін Қаржан және Жігірген
зендері алып жатыр. Жотаның оташа биіктігі – 2000 метр. Биік нүктесі –
Мыңбұлақ тауы. Биіктігі – 2834 метр. Қаржантаудан солтүстік – батысқа
қарай Қазығұрт және Боралдай тауы алып жатыр. Бұл таулар өте ескірген,
бұзылған таулар. [3]
Қазығұрт тауы оңтүстікке қарай баспалдақ секілді. Келес өзенінің
аңғарына құлайды. Ең биік жері – 1600метр. Боралдай тауы да аласа тау,
абсалюттік биіктігі –1800 метрден аспайды. Ол Ташкент маңы Алатау жүйесін
Батыс Тянь-Шаньның ең шеткергі батыс жотасы – Қаратаумен қосады.
Қаратау, Талас Алатауының батыс бөлігінен бсталып, Боралдай тауы мен Сайрам
жотасы арқылы Ташкент маңы Алатауымен ұштасады. Ол солтүстік – батыс
бағытта 400 км. созылып жатыр. Оның көпшілік жерінің биіктігі 1800
метрге дейін жетеді. Ең биік нүктесі – Мыңжылқы 2170 метр.
Қаратау біртіндеп солтүстік – батысқа қарай аласарып, Сарысу мен Шу
өзендерінің атырауына жетіп бітеді. Қаратау орналасуы, геологиялық
құрлысы, рельефі жағынан Шу – Іле таулары сияқты. Ол оңтүстікте параллель
жатқан екі жотадан тұрады. Олар : Солтүстік – Шығыс немесе Кіші Қаратау
және Оңтүстік – Батыс Қаратау. Бұл жоталар өз ара тау аралық ойыстармен
бөлінген. Қаратаудың негізгі жотасы протерозойдың метамофозданған
жыныстарынан құралған. Солтүстік – Шығыс Қаратау төменгі полеозойдың құм
тастары мен сланецтерінен тұрады. Орталық ойыс девонның қызыл түсті
шөгінділерінен, оңтүстік – батыс Қаратау карбонның құм тастарынан құралған.

1 сурет Оңтүстік Қазақстан облысының картасы

Сонымен қатар мезазой мен кайназойдың ізбес тастары және әр түсті құм
тасты, сазды шөгінділері кең тараған. Қаратау үсті де тегістелген жазыңқы
болып келеді [3]
Жазықтар мен таулардың орналасуы, олардың теңіз деңгейінен биіктігі
көптеген факторларға, атап айтқанда, тау жыныстарының пайда болуы мен
құрамына, олардың жату пішінднріне, уақытына және оларға жердің ішкі және
сыртқы күштерінің әсер етуіне байланысты. Қазақстанның биік таулы
өлкелерінде тау түзілу процстері әлі аяқталып біткен жоқ. Таулы аймақта
болып жатқан жер сілкінулер тектоникалық қозғалыстардың әлі де жүріп
жатқанын дәлелдейді. Оңтүстік Қазақстан облысы қазіргі жер бедерінің
қалыптасуына сыртқы күштер, атап айтқанда ағын су мен желдің әсері көп.
Ағын су жыныстарды, ағызып, ойпаң жерлерге үйеді. Жер бедерінің
күрделілігі климаттың, су мөлшерінің, топырақтың, өсімдік пен жануарлар
дүниесінің қалыптасуына әсерін тигізеді.
Оңтүстік өлкенің бір өзгешелігі болып көптеген аумағын жазық аймақтар
алып жатыр. Территорияның басым бөлігі сусыз шөл және құрғақ дала болып
келеді. Оны көптеген өзен аңғарлары кесіп өтеді. Оңтүстік Қазақстанды
күнгей жағынан жиектейтін тауларда биіктік зоналық байқалады. Аз
қашықтықта ғана шөлден бастап мәңгі қар мен мұздақтарға
дейінгі зоналар ауысып жатады [4 ].
Геологиясы Оңтүстік Қазақстан облысының көпшілік жері Тұран плитасының
құрамына кіреді. Жазық өңірі негізінен кембрилік, девондық, карбрндық
жыныстардан (құм, тас, тақта тас) таулы бөлігі төменгі полеозойлық
жыныстардан (құм, тас, граниткогамерат), жота аралық ойыстар девонның қызыл
түсті шөгінділеріне толған.
Ақсу, Сайрам өзендерінің бассейіндерінде бор жыныстары таралған. Батыс
Тянь-Шаньда, Қаратауда ерте бор дәуірінде қызыл-сарғыш топырақтан құралған.
Бор дәуірінің климаты құрғақ болады. Мұның өзі қызыл топырақтың көп
таралғанын көрсетеді. Бор жыныстары Ташкент, Шымкент аудандарында тараған.
Төменгі жағы құмды садармен, жоғарғы қабатты конгломераттармен шөгінді тау
жыныстарымен толтырылған.
Облыс төменгі бор қызғылт түсті құмдармен, саздармен күрделі. Ол –
1500 метр тереңдікке дейін барады. Жоғарғы бор теңіздің ізбесті ашық-қызыл
құмдармен ерекшеленеді. Ең жоғарғы қабаты қоңыр топырақпен жамылған.
Қаратау және Талас Алатауы төменгі силурда және жоғарғы силурда лавалармен
ерекшеленеді. Талас Алатауында, Қаратауда эффузивті жыныстар аз таралған.
[ 5]
Талас Алатауында, Қаратауда үштік дәуір жыныстары құмды, сазды болып
басталады. Тянь-Шанның батыс бөлігінде тектоникаға байланысты
мезокайнозойлық жыныстар таралған. Бұл негізінен оңтүстікке қарай Сайрам
өзені алабында, Қаратау жотасында үштік дәуір жыныстары құмды саздар болып
басталады.
Орта бөлігі гипс тектес сазбен күрделенген жоғарғы олигоценге жатады.
Континентті гора қатпарлығы Іле аңғарында және Шымкент қаласында белгілі.
Бұлардың төменгі қабаты триас жасындағылар(сурет 1).
1.3 Климаты Облыс аймағы Қазақстан Республикасының оңтүстік бөлігінде
орналасқан. Дүниежүзілік мұхиттардан бірнеше мыңдаған шақырым қашықтықта
жатыр. Биік таулардың оңтүстікте көлбеу жатуы, ал солтүстігінде таулардың
аласалығы суық ауаның еркін кіруіне әсер етеді. Климаттың құрамына
географиялық ендіктің де әсері мол.
Оңтүстік климаты шұғыл континентті. Бұл температураның тез өзгеруіне
әкеліп соғады. Күн мен түнгі, қыс пен жазғы ауа-райлары әртүрлі болып
келеді. Жаз айлары жылы болып келеді және солтүстік аудандарда 8 айға
созылады. Барлық жерінде ыстық болып, құрғақ әрі ұзақ тұрады. Шілде айы
температурасы +21 +29°. Абслютті ыстық +47° Шардарада тіркелген. Қыс
айы қысқа, жиі-жиі жылы ауаға ауысып отырады. Ең суық айы қаңтар.
Солтүстікте орташа температура -15°С және –11.5°С оңтүстігінде. Абсолютті
суық Созақта -41°С тіркелген. [ 6]
Жауын-шашын: климаттың айрықша өзгешелігі құрғақшылық болып табылады.
Жылдық жауын-шашын тегіс жерлерінде 130-150 мм, таулы аймақтарда 400-600
мм, тау аудандарда 700 мм-ге жетеді. Жауын-шашын жыл бойы біркелкі емес,
негізінен көктем және күз айларында көп жауады. Қар қалыңдығы жұқа және
бір қалыпты емес. Қардың орташа қалыңдығы 20-40 см, және ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.