Сепсис туралы жалпы мәлімет

Жоспар
Кіріспе

1. Сепсис туралы жалпы мәлімет
2. Сепсистің этиологиясы және клиникасы
3. Сепсистің дамуы
4. Сепсистің патогенезі
5. Сепсистің патолого.анатомиялық көрінісі
6. Сепсистің жіктелуі
7. Сепсис ауруын балау
8. Сепсис ауруын емдеу

Сепсис (sepsis) – жалпы іріңді инфекция. Адам ағзасындағы көптеген іріңді процестер (абсцесс, флегмона, карбункул, іріңді плеврит, остеомиелит және т.б.) сепсиске әкелуі мүмкін. 1500 хирургиялық науқастардың біреуі сепсиспен ауырады. Инкубациялық кезең бұл ауруға тән емес, бірақ та, міндетті түрде инфекция енетін жері және біріншілік іріңді ошақ болады: жара, күйік, іріңдіктер сияқты. Сепсистің даму жылдамдығы, ағымы әртүрлі болады – бірнеше сағаттан (найзағай тәріздес түрі), бірнеше жылға созылуы мүмкін (созылмалы түрі).
Жануардың қанның жалпы улануын сепсис деп атайды. Сепсистің дамуы бірнеше сатыдан тұрады. Терінің бүлінген жеріне қоздырғыштар келіп түскенде-ластану кезеңі болса, олар сол жерде бейімделе бастаса оны инфект кезеңі деп аталады. Олар сол жерден өлі торшалармен қоректеніп өсіп-өне бастағанда микрофлора кезеңі басталады. Қанға түскен қоздырғыш қанда өсіп- өнсе, ол бүкіл организмді тез жайлап алады да, дертті тым асқындырып жібереді.
Клиникалық белгілері басып көргенде қуыста шайқалған сұйықтық байқалады, қызару, қызуы болмайды. домбығу, ауырсыну, функцияның бұзылуы болады.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
1. Сепсис туралы жалпы мәлімет
2. Сепсистің этиологиясы және клиникасы
3. Сепсистің дамуы
4. Сепсистің патогенезі
5. Сепсистің патолого-анатомиялық көрінісі
6. Сепсистің жіктелуі
7. Сепсис ауруын балау
8. Сепсис ауруын емдеу

Сепсис
1. Сепсис туралы жалпы мәлімет
Сепсис (sepsis) - жалпы іріңді инфекция. Адам ағзасындағы көптеген іріңді процестер (абсцесс, флегмона, карбункул, іріңді плеврит, остеомиелит және т.б.) сепсиске әкелуі мүмкін. 1500 хирургиялық науқастардың біреуі сепсиспен ауырады. Инкубациялық кезең бұл ауруға тән емес, бірақ та, міндетті түрде инфекция енетін жері және біріншілік іріңді ошақ болады: жара, күйік, іріңдіктер сияқты. Сепсистің даму жылдамдығы, ағымы әртүрлі болады - бірнеше сағаттан (найзағай тәріздес түрі), бірнеше жылға созылуы мүмкін (созылмалы түрі).
Жануардың қанның жалпы улануын сепсис деп атайды. Сепсистің дамуы бірнеше сатыдан тұрады. Терінің бүлінген жеріне қоздырғыштар келіп түскенде-ластану кезеңі болса, олар сол жерде бейімделе бастаса оны инфект кезеңі деп аталады. Олар сол жерден өлі торшалармен қоректеніп өсіп-өне бастағанда микрофлора кезеңі басталады. Қанға түскен қоздырғыш қанда өсіп- өнсе, ол бүкіл организмді тез жайлап алады да, дертті тым асқындырып жібереді.
Клиникалық белгілері басып көргенде қуыста шайқалған сұйықтық байқалады, қызару, қызуы болмайды. домбығу, ауырсыну, функцияның бұзылуы болады.
Емі. Қан уланғаннан кейін ең бірінші сепсисті емдеу үшін этиологиясын білу қажет. Антисептикалық ертінділермен жуып шаямыз, хирургиялық өңдеу жасау керек. Жараланған ұлпаны бактерицидтік байламдармен таңады.
* Сепсистің этиологиясын білу қажет, жергілікті хирургиялық инфекцияны емдеу қажет.
* Қанын тазалау керек.
* Қанға жануарлардың қан тобына сәйкес қанды құямыз.
* Физиологиялық ерітінді глюкозавенаға
* В витаминімен инъекция жасау керек.
* Организмде белок көбейту керек, азықтарды беру керек.
Шірікті инфекция. Хирургиялық іріңдіаурудың пайда болған жеріне,іріңнің шығу көзіне байланысты хирургиялық инфекция бірнеше түрге бөлінеді(аэробты,анаэробты,шіріктік ).Жараның іріңдеуі немесе іріңді аурулардың пайда болуы көптеген микробтардың әсерінен,әсіресе,стафилакокк,стрепт ококк,тайақша тәрізді бактерия,яғни ішек таяқшасы,пневмококк т.б әсерінен.Іріңдеген жарада кейде бірлесіп өмір сүріп жатқан аэроб микробтармен бірге анаэроб микробтарын да кездестіруге болады.Жараны қабындырып, оны іріңдетіп жіберетін микробтардың арасында жиі кездесетін бір түрі стафилокок. Стафилокктардың алтынға ұқсас жылтыр түрі, сары түрі, ақ түрі болады.
Іріңнің ішінде жүзіп жүрген стофилококк микробтары өте қауіпті,сондықтан іріңнен сақтану - жануар денсаулығын аурудан сақтандырудың бірден бір жолы.
Аурудың клиникалық бағытына және мүшелердегі патолого - анатомиялық өзгерістеріне қарай барлық қоздырғыштар мына төмендегі топқа кіреді:
- кенеттен пайда болған хирургиялық инфекция;
- созылмалы хирургиялық
- кенеттен пайда хирургиялық инфекция төмендегідей жіктеледі.
- іріңді аэробтық инфекция
- анаэробтық инфекция
- тәнді хирургиялық инфекция,шірмелі инфекция

2. Сепсистің этиологиясы және клиникасы
Жалпы хирургиялық инфекцияның өкілі сепсис. Сепсис дегеніміз- қанның шіріп улануын айтамыз. Тәбеті болмайды, функциясының қызыметі төмендейді, ақырында өледі.
Іріңдеген жарада кейде бірлесіп өмір сүріп жатқан аэроб микробтары мен бірге анаэроб микробтарын да кездестіруге болады.
Жараны қабындырып, оны іріңдетіп жіберетін микробтарының арасында жиі кездесетін микробтың бір түрі-стафилакокк. Стафилакокк алтыңға ұқсас жылтыр түрі, сары түрі, ақ түрі болады. Стафилакокк-ауада, жерде, ауа жоқ жерде де өсіп-өне береді. Анаэробтық инфекциялар улы заттар шығарып, солар аяқ қанның қызыл түйіршіктерін зақымдап, ферменттерді бұзады немесе денедегі белоктарды ұйытып, зиянын тигізеді.
Стерептакокк қабыну професінің іріңдетумен тынады. Ол өз тіршілігі үшін ауаны, оттегіні пайдаланады.
Ішек таяқшасының микробтары ішектің өзегінде, жануардың денесінде, төлінде және дертханада кездеседі.
Пневмококк жануардың барлық мүшесіне ауру туғызатын қатерлі микроб. Қабынудың асептикалық және инфекциялық түрлерін айырады.Асептикалық қабыну механикалық, физикалық, және химиялық әсерлерден пайда болып, ағымына қарай жіті және созылмалы,бөліну эксудатына байланысты сарысулы-фибринозды, фибринозды б.б.Қабынудың 2-кезеңі - дегидратация-регенеративтік қалпына келу процесстерімен сипатталады.
Сепсис көптеген грам оң және грам теріс микробтар (стафилококтар, стрептококтар, пневмококтар), грамтеріс (ішек таяқшалары, протей, көкірің таяқшалары) және анаэробты микрофлорамен немесе олардың ассоциациясымен шақырылатын полиэтиологиялық ауру. Сепсиспен ауырған науқастардың 90% -- қоздырғыштар монокультура ретінде кездеседі, көбінесе стафилококтар. Іріңді ошақтардан басқа әртүрлі жарақаттар, жаралар, ашық сынықтар, күйіктер, жасырын инфекциялар - созылмалы тонзилит, фарингит, синусит, шіріген тістер сепсиске әкелуі мүмкін. Сепсис ауруының ағымы біріншілік іріңді ошақтың локализациясына байланысты болады. Мысалы перитониттен кейін дамыған сепсис өте ауыр түрде өтеді. Cирек жағдайларда сепсиске әкелген инфекция көзін анықтау қиынға соғады, сепсистің бұл түрін криптогенді сепсис деп атайды. Іріңді ошақтан инфекция қоздырғыштары қан арқылы науқастың басқа мүшелеріне метастаз береді. Сепсистің тағыда бір көрінісі ол токсемия - микробтардың және өліеттенген тіндердің токсиндері науқастың мүшелерін зақымдап, метастазсыз аллергиялық реакция сияқты өтеді (септицемия ).
Сепсистің клиникалық көріністері - нозологияның клиникалық формаларының ерекшеліктері (найзағай тәріздес, жедел, созылмалы, рецидивті, метастазбен, метастазсыз), науқас ағзасының барлық негізгі органдарының функциясының үдемелі декомпенсациясы, көптеген симптомдардың әртүрлі комбинацияларымен сипатталады. Мысалы найзағай тәріздес сепсис аяқ астынан басталып, тез арада дамиды. Клиникалық көріністері 2-3 сағатта немесе ары кетсе 1-2 тәулікте айқындалады. Жедел түрінде - бірнеше күнде, жеделдеу формасында - бірнеше аптадан кейін жалпы іріңді инфекцияның клиникасы толық белгі береді. Сепсистің созылмалы ағымында айқын белгілері көзге көрінбей, бірнеше айға созылады. Қайталамалы түрінде сырқаттың өршуінде клиникалық белгілері қайталанса, ремиссия уақытында бәсеңдеп, азаяды. Іріңді метастазды сепсисте науқастың органдары, тіндерінде жаңадан іріңдіктер түзілгенде интоксикация белгілері өрши түседі, оларды тіліп, ашып дренаждағаннан кейін интоксикация белгілері біраз бәсеңдейді .
Метастазсыз сепсистің клиникасы, науқас организмінің сенсибилизациясына және ағзаның негізгі мүшелер функциясының декомпенсациясына байланысты өте ауыр түрде өтеді, интоксикация белгілері тұрақты болып келеді. Сепсистің клиникалық белгілері жалпы және жергілікті деп бөлінеді.
Жалпы симптомдар - бастың ауруы, мазасыздану, ұйқының қашуы, есін білмей сандырақтау, дірілдеп қалшылдау, суық тер басу. Кешкілікті, немесе тәулігіне бірнеше рет дене қызуы 39 - 40°С көтеріліп, күрт төмендеуі. Науқас жүдейді, кейде тері жабындысында қанталау байқалады .
Науқастың артериалды, венозды қан қысымы төмендеп, қан айналымы бұзылуынан дененің ойылуы, тромбофлебит, тромбоздар, қол-аяқтың ісінуі пайда болады. Қан анализдерінде анемия, лейкоцитоз, лейкоциттық формуланың солға ығысуы, қан тромбині 45-50% дейін төмендейді. Кейбір ауруларда бактериемия анықталады. Бауыр, бүйрек функциялары бұзылады. Науқас сарғайып гепатит дамиды. Зәр анализдерінде альбуминурия, гематурия, лейкоцитурия анықталады. Көкбауыр үлкейеді. Асқорыту жүйесін алсақ, тәбеті жоғалады, аузы құрғап іші өтеді, жүрегі айнып құсады.
Жергілікті симптомдар - сепсистегі жараларда өлі еттен тазару және регенерация белгілері байқалмайды, грануляциясы жансыз, бозғылт, жара ісінген, дымқыл, шірік иісті. Көктамырлардың тромбозы, лимфа жүйесінде лимфангиит, лимфаденит дамиды. Сепсис жоғарыда келтірілген симптомдардың тұрақтылығымен сипаталады.

3. Сепсистің дамуы
Макроорганизмнің денесіне енген қоздырғыштарға қарсы әсері және ағзадагы жалпы өзгерістер
Макроорганизмге қоздырғыштардың енуі сатылы кезеңдерде өтеді. Терінің бүлінген жеріне қоздырғыштар келіп түскенде -- ластану кезеңі болса, олар сол жерде бейімделе бастаса оны инфект кезеңі деп атайды. Олар сол жерде өлі торшалармен қоректеніп өсіп-өне бастағанда микрофлора кезеңі басталады.
Макроорганизм қоздырғыштарға тосқауыл қойғанда -- инфекция аталады. Қабыну процесін іріндетумен тынатын микробтар денеге енгенде жергілікті реакциямен бірге, осы микробтарға қарсы тосқауыл қоятын бүкіл ағза түгел қатысып, жалпы реакциямен жауап береді. Ағзаның жалпы реакциясының мелшері оның қарсыласу күшіне байланысты және денеге енген микробтардьщ түріне, уыттылық күшіне байланысты.
Уыттылық қабілеті күшті микробтар денеге көптеп енсе, ағзаның қарсыласу белгілері тез арада білінеді. Осындай жағдайға үшыраған жануар күнделікті қызуы көтеріліп, қалтырап, ми қызметі бүзылып тіпті есінен де танып қалады.
Ондай жануарды мұқият зерттеген кезде, қан тамырларының жиі соғуын, торшаларда және қан құрамында айтарлықтай биохимиялық өзгерістер барын, бүйрек, бауыр қызметтері өзгеріп, нашарлап кеткенін байқауға болады. Микробтардың улы заттарды көптен шығарып, ағзаны уландырып жібергенін қан құрамындағы белоктық фракциялардың өзгеруінен білуте болады. Ағза іріңмен, улы заттармен қатты уланғанда қан құрамындағы жалпы белоктың мөлшері кетеді. Улану неғүрлым күшейген сайын қан құрамындағы альбумин белогының саны азайып, глобулин белоктарының көрсеткіштері көбейе түседі.
Альбумин -- глобулиндік коэффициенттің өзгеруі іріңмен, улы заттармен уланған организмнің бауыр қызметінің нашарлығанының көрсеткіші. Себебі, альбумин белоктарының бауыр торшаларында пайда болатыны белгілі жайт. Ал альбумин белогы азайып кеткенде, бауыр торшалары мұндай белокты ұйымдастыру, шығару, жасау қабілетінен айрылып қалады. Осындай жағдайда бауыр, ағза улануға ұшырағанда душар болатынын білуіміз керек. Глобулин атты белоктардың саны, сапасы мен көлемі ұлғайғандығы да ағзаның улану белгісі. Себебі, глобулин белоктары ретикулоэндотелиалдық ұлпаларда пайда болатыны айытпаса да түсінікті. Осы ұлпа қатты қабынып, ірің немесе улы заттармен зақымданғанда, қозып, қан құрамындағы глобулин көрсеткіштерін көбейтіп жібереді. Жануардың жағдайы нашарлап, темендей бастайды, әуелі ол қозады, содан соң тынышталып, әлсізденіп қалады. Нақ осы кезде қан қысымын өлшейтін болса, оның көрсеткіштері төмендеп, өкпе, жүрек төңірегінде қан айналымы құлдырап кетеді.
Жануардың дене қызуы 41С градусқа дейін көтеріледі. Стафилококк микробы кесірінен оның таңертеңгі дене қызуы қалыпты мелшерде болады да, ал кешке қарай қайтадан 41 градусқа жетеді. Сонда дене қызуының таңертеңгі және кешкі көрсеткіштерінің айырмашылығы 3-4 градус арасында ауытқып отырмақ. Бұл ауытқудың ертелі-кешкі айырмашылығы кейде тіпті жарты немесе 1 градустан (39-40°) аспайды. Егер осындай жануардың қанын зерттер болсақ, онда қанның қызыл түйіршіктерінің (эритроцит) мөлшері азайып, гемоглобин көрсеткіштері төмендеп ал ақ түйіршіктері (лейкоциттер) айтарлықтай көбейеді. Ондай жануардың төбеті азыққа тартпайды. Тексеріп қарағанда белоктың қалыптан ауытқығанын, цилиндрлер пайда болғаны байқалады. Ағзадағы ірің, микдобтардьщ уыты қан жасау қызметін атқарып мүшелерге зиянды әсер етіп, анемияға душар етеді, қан құрамында әлі кемеліне келмеген жас эритроциттердің неше түрлісі кездеседі. Ал лейкоцитарлық формуланың көрсеткіштері солға қарай жылжып, қанның құрамында сегмент ядролық торшалар азаяды, оның орнына таяқша ядролық нейтрофильдер көбейіп кетеді. Іріңді ауру байқалған кезден бастап, жануардың қанындағы эритроциттердің түну ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.