Семей-Баршатас аймағын қамтитын байланыс желісінің жалпы көрінісі



І бөлім. Байланыс кабель желісінің жобалауы бойынша оптикалық кабельдің таңдауы және жалпы ережесі.
ІІ бөлім. Берілген елді мекеннің орналасуын ескере отырып желінің топологиясын анықтау.
IІІ бөлім. ТОБЖ трассасын таңдау.
ІV бөлім. Байланыстыру ұйымының сұлбасын көрсету.
V бөлім. Техникалық есептеулер.
VІ бөлім. Таңдалған трассаға байланысты ТОБЖ құрылысы( кабельді төсеу).
VІІ бөлім. Техникалық қауіпсіздік ережесі.
VIII бөлім. Қолданылған әдебиеттер.
Қалалық байланыс желілерінде оптикалық кабель көп қолдануда. Себебі оптикалық-талшықты кабель арқылы байланыс ғылыми-техникалық прогресстің негізгі бағытының бірі болып табылады. Оптикалық кабельдер мен жүйелер тек қалалық және қалааралық байланысты ұйымдастырып қана қоймай, сонымен қатар кабельді телевидения, видеотелефония, радиотарату, есептеуіш техникада, корпоративті желілердің технологиялық байланысында қолданылады.
Оптикалық-талшықты байланысты қолдану арқылы ақпараттарды тарату көлемі, кең таралған спутникті байланыс, радиорелейлі байланыспен салыстырғанда тез өсті, яғни оптикалық-талшықты тарату жүйесі жіберу жолағы кең болады.
Байланыстың оптикалық кабель жүйесін дамытудың негізгі факторы болып оптикалы квантты генератордың-лазердің пайда болуы себепші болды. Лазер сөзі Light Amplification by Emission of Radiation сөзінің бастапқы әріптерінен құралып, индуцирленген сәуле көмегімен сәулені күшейту деген мағынаны білдіреді. Лазерлі жүйелер толқынның оптикалы диапазонында жұмыс істейді. Егер мәліметтерді тарату кабельмен жүргізілсе-мегагерцті жиілік, ал толқын тасығышта-гигагерц, онда лазерлік жүйелер үшін көрінетін және инфрақызыл жолақты оптикалық толқын диапазоны (жүздеген терагерц) қолданылады.
Тарихына үңілсек бірінші әртүрлі қоспалы жарықтасығыш пайда болып, оның өшуі 1000 дб/км құрады, сосын 20 дб/км өшуі бар талшықты жарықтасығыштар пайда болды (1970 ж). Бұл жарықтасығыштың жүрекшесі сыну коэффициентін жоғарылату үшін титан қосылған кварцты қолданды, ал сырты таза кварцпен қапталған. Келесі ұрпақ жарықтасығыштардың өшуі 4 дб/км дейін төмендеді (1974г.), ал 1979 жылдары сипаттаммасы жақсарған, толқын ұзындығы 1,55мкм тең жарықтасығыштар ( өшуі 0,2 дб/км тең) пайда болды.
Сандық тарату жүйелерін PDH негізінде енгізу XX-ғасырдың 70-ші жылдары басталды. Бағыттаушы орта негізінде метал өткізгішті кабельдер қолданды. Сандық тарату жүйелерін SDH негізінде енгізу өткен ғасырдың 90-шы жылдарында сигналдардың оптикалық тарату техникасы мен технологиясы дамыған кезде пайда болды.
PDH және SDH жүйелерінің қолдану ортасын келесі әдіспен анықтауға болады. SDH жүйелерінде көп магистральді желіні, зоналық желі аумақтарын экономикасы дамыған аумақтарды магистральді желіге сонымен қатар қалалық желілерді дөңгелек құрылымды ұйымдастыруы қарапайым болуында. Осы уақытта PDH жүйелерін SDH желілеріне қолжетім кезінде және магистралді желілерге, SDH желілерінің жіберу мүмкіншілігі аз болғанда қолданылады.
Негізінен қазіргі уақытта оптикалық-талшықты кабельдер көптеген елдерде өндірілуде және қолданыста.
• Слепов Р.Л. «Современные технологии цифровых оптоволоконных сетей связи»
• Гроднев И.И. Волоконно-оптические линии свзяи. - М. Радио и связь, 1990
• Гроднев И.Ию, Верник С.М. Линии связи. - М. Радио и связь, 1988
• Магидин Ф.А. Устройство и монтаж воздушных линий электропередач / Ф.А.Магидин, А.Г.Берковский – М., Высшая школа, 1973.– 255 с.: ил.
• И.И. Гроднев. Линейные сооружения связи: Учебник для техикумов –Москва 1987.
• Волоконная оптика. Теория и практика: Девид Бейли, Эдвин Райт — Санкт-Петербург, КУДИЦ-Пресс, 2008 г.- 320 с.
• Волоконно-оптическая техника. Современное состояние и новые перспективы: Под редакцией С. А. Дмитриева, Н. Н. Слепов — Санкт-Петербург, Техносфера, 2010 г.- 608 с.
• Волоконно-оптические датчики: Под редакцией Э. Удда — Москва, Техносфера, 2008 г.- 520 с.
• Волоконно-оптические линии передачи. Методы и средства измерений параметров: Н. И. Горлов, И. В. Богачков — Москва, Радиотехника, 2009 г.- 192 с.
• Волоконно-оптические системы связи: Р. Фриман — Москва, Техносфера, 2007 г.- 514 с.
• Оптические свойства лакокрасочных покрытий: М. М. Гуревич, Э. Ф. Ицко, М. М. Середенко — Москва, Профессия, 2010 г.- 220 с.
• Оптоэлектронные приборы и устройства. Учебное пособие: Ю. А. Быстров — Санкт-Петербург, РадиоСофт, 2001 г.- 256 с.
• http://kref.ru/inforadioelektronikaikompyutery/129425/21.html

Семей – Баршатас 17 –
нұсқа

Мазмұны

І бөлім. Байланыс кабель желісінің жобалауы бойынша оптикалық кабельдің
таңдауы және жалпы ережесі.
ІІ бөлім. Берілген елді мекеннің орналасуын ескере отырып желінің
топологиясын анықтау.
IІІ бөлім. ТОБЖ трассасын таңдау.
ІV бөлім. Байланыстыру ұйымының сұлбасын көрсету.
V бөлім. Техникалық есептеулер.
VІ бөлім. Таңдалған трассаға байланысты ТОБЖ құрылысы( кабельді төсеу).
VІІ бөлім. Техникалық қауіпсіздік ережесі.
VIII бөлім. Қолданылған әдебиеттер.

Қажеттi сызбалар тізімі.
1. Жобаланатын ТОБЖ-ның байланыс ұйымының сұлбасы.
2. Байланыс кабель желісінің жалпы орналасу жоспары.
3.Қазақстан Республикасының автомобильді жолдың картасы.

4. Қазақстан Республикасының темір жол картасы.

5.Ұлттық ақпараттық супермагистраль картасы.

Кіріспе
Қалалық байланыс желілерінде оптикалық кабель көп қолдануда. Себебі
оптикалық-талшықты кабель арқылы байланыс ғылыми-техникалық прогресстің
негізгі бағытының бірі болып табылады. Оптикалық кабельдер мен жүйелер тек
қалалық және қалааралық байланысты ұйымдастырып қана қоймай, сонымен қатар
кабельді телевидения, видеотелефония, радиотарату, есептеуіш техникада,
корпоративті желілердің технологиялық байланысында қолданылады.
Оптикалық-талшықты байланысты қолдану арқылы ақпараттарды тарату көлемі,
кең таралған спутникті байланыс, радиорелейлі байланыспен салыстырғанда тез
өсті, яғни оптикалық-талшықты тарату жүйесі жіберу жолағы кең болады.
Байланыстың оптикалық кабель жүйесін дамытудың негізгі факторы болып
оптикалы квантты генератордың-лазердің пайда болуы себепші болды. Лазер
сөзі Light Amplification by Emission of Radiation сөзінің бастапқы
әріптерінен құралып, индуцирленген сәуле көмегімен сәулені күшейту деген
мағынаны білдіреді. Лазерлі жүйелер толқынның оптикалы диапазонында жұмыс
істейді. Егер мәліметтерді тарату кабельмен жүргізілсе-мегагерцті жиілік,
ал толқын тасығышта-гигагерц, онда лазерлік жүйелер үшін көрінетін және
инфрақызыл жолақты оптикалық толқын диапазоны (жүздеген терагерц)
қолданылады.
Тарихына үңілсек бірінші әртүрлі қоспалы жарықтасығыш пайда болып, оның
өшуі 1000 дбкм құрады, сосын 20 дбкм өшуі бар талшықты жарықтасығыштар
пайда болды (1970 ж). Бұл жарықтасығыштың жүрекшесі сыну коэффициентін
жоғарылату үшін титан қосылған кварцты қолданды, ал сырты таза кварцпен
қапталған. Келесі ұрпақ жарықтасығыштардың өшуі 4 дбкм дейін төмендеді
(1974г.), ал 1979 жылдары сипаттаммасы жақсарған, толқын ұзындығы 1,55мкм
тең жарықтасығыштар ( өшуі 0,2 дбкм тең) пайда болды.
Сандық тарату жүйелерін PDH негізінде енгізу XX-ғасырдың 70-ші жылдары
басталды. Бағыттаушы орта негізінде метал өткізгішті кабельдер қолданды.
Сандық тарату жүйелерін SDH негізінде енгізу өткен ғасырдың 90-шы
жылдарында сигналдардың оптикалық тарату техникасы мен технологиясы дамыған
кезде пайда болды.
PDH және SDH жүйелерінің қолдану ортасын келесі әдіспен анықтауға болады.
SDH жүйелерінде көп магистральді желіні, зоналық желі аумақтарын
экономикасы дамыған аумақтарды магистральді желіге сонымен қатар қалалық
желілерді дөңгелек құрылымды ұйымдастыруы қарапайым болуында. Осы уақытта
PDH жүйелерін SDH желілеріне қолжетім кезінде және магистралді желілерге,
SDH желілерінің жіберу мүмкіншілігі аз болғанда қолданылады.
Негізінен қазіргі уақытта оптикалық-талшықты кабельдер көптеген елдерде
өндірілуде және қолданыста.

І бөлім. Байланыс кабель желісінің жобалауы бойынша оптикалық кабельдің
таңдауы және жалпы ережесі.
Оптикалық кабельдің конструкциясы
Әртүрлі елдерде қолданылатын оптикалық кабельдердің типтік конструкциясының
сипаттамасын қарастырсақ. Дүниежүзінде қолданылатын және жасалатын
кабельдердің конструкциясының үш тобын қарастыруға болады: концентрлі
қозғалмалы орамды кабель, жүрекшесі фигуралы кабель, лента түрлі жалпақ
кабель.
Бірінші топтағы кабельдер әрбір қозғалмалы келесімен салыстырғанда алты
талшыққа артық болады, мысалы 7, 13, 19 талшық. Қозғалмалы кабельді талшық
полиэтиленнен жасалған трубканың ішінде бос орналасады.
Екінші топтағы кабель ортасында фигуралы пластмассалық жүрекшеде
орналасады. Мұндай құрылым өзінде 4, 6, 8, 10 талшықты орналастыруға
болады.
Ленталы кабель оптикалық – талшық енін жалпақ пластмассалы ленталар
қатарынан тұрады. Көбінесе лентада 12 талшық орналасады, ал лента саны 6,
8, 12 құрайды.
Жалпақ түрлі 12 мм диаметрлі оптикалық кабель телефон желісін қосу кезінде
және қалааралық байланыстың желісін ұйымдастырғанда қолданылады. Кабель ені
3.56 мм, 12 оптикалық талшықтан тұратын лентадан құралады. Перифериі
бойынша кабельдер пластмассалы қабықша және болаттық армиялы сымдардан
орналасқан. ОК – гі лента саны 12 дейін болады.
Бірмодалы талшық жүргізілетін есептеулер “Siemens” өңдірісінің: A –
DF(ZN)2Y кабель типін таңдаймыз. Кез-келген толқын ұзындығына материалды
және толқынды дисперсияның толық компенсациясын алуға болады.

1 сурет. A – DF(ZN)2Y кабелінің конструкциясы.

Сыртқы полиэтиленді қабықша

Күш диэлектригі

Ортаңғы шыныпластикті күш элементі

Оптикалық талшық

Гельді компаундоммен толықтырылған орта

Қазақстан Респубикасының магистральді және ішкіаймақ желілерінде
“Siemens”(Германия), “Alcatel”(Германия), “Daewoo”(Оңтүстік Корея) сияқты
әртүрлі фирмалардың талшықты-оптикалық кабельдері қолданылады. Қазақстан
Респубикасының бірінші желілерінде A – DF(ZN)2Y5x4E, A-DF(ZN)(SR)2Y, A-
DB2Y1x18E, A – DSF(L)(ZN)2Y5x4E типті кабельдер қолданылады. Қабықшамен
салыстырғандағы өте жоғары сыну коэффициентімен талшықты-оптикалық кабель
өзекшесі кремний оксиді (SiO2) мен германий оксидінің (GeO2) қосындысынан
тұрады. Кабельдің қабықшасын бүркеу үшін кремний оксидін қолданады.
Буферлік құбыр деп аталатын оптикалық модульде талшық орналасады. Кабель
өзекшені құру үшін оптикалық модульмен (буферлік құбырлар) толтыру
элементтер реверсивті естілу әдістеріне сәйкес армирацияланған
пластмассалық ортаның элементтерінің айналымына естіледі. Бұл алдын-ала
есептелген айналу саны анықталғаннан кейін кері бағытта есілген бағыттың
өзгеруін білдіреді. Буферлік құбырды парафин негізіндегі құраммен
толтырады. Негізгі қаптау үшін UV акрилат қолданылады. Бұл екі қабаттан
тұрады: ішкі қабат екіншісіне қарағанда жұмсақ болады. Бұл шыны талшық
микро иілуден және абразивті шығын кезіндегі шығындардан қорғайды.

1.1 сурет Оптикалық кабель.

1 кесте.
Өшуі
1310 нм 0,40,34дБкм
1350 нм = 0,8 дБкм
Өткізу жолағының ені
850 нм =400 МГцкм
1300 нм =800 МГцкм

Қазақстан Республикасының табиғатты және географиялық ерекшелігін ескере
отырып, байланыс магистральді желісінде қолданылатын оптикалық кабельдер
типін таңдау орындалады. Басында қорғау үшін: сыртқы көздерден,
электромагниттік нысанынан, найзағай әсерінен, кабельдегі коррозия
әсерінен, бірінші желідегі алғашқы желіде талшықты-оптикалық кабельдер
қолданылады, ол құрамы металдан құралмайды. Кабельді төсеу үлкен
диаметрдегі полиэтиленді құбырларда болады. Бұл оптикалық кабельдердің
жарамсыздығына келгенде минимальді шығынмен ауыстыруға мүмкіндік береді.
Бұдан басқа полиэтиленді құбырларды кеміргіштерден жақсы қорғалуы болып
табылады.
Оптикалық кабельдің типін таңдаған кезде оның құны ерекше орын алады.
Қолданылатын кабель типтің құралмасында түсті металдар жоқ, осыдан олар
арзан болады.
Казақстанның магистральінде қолданылатын оптикалық кабельдер жеңіл және
жіңішке, оларды қосымша күшсіз үлкен қашықтықтарда төсеуге болады.
Дабылдағы оптикалық кабельдер құрылыстық ұзындығы – 4 км, қосылғыш муфтының
санының азаюына әкеледі, нәтижесінде – қабілеттігі соммарлы өшудің
төмендеуі.
ТАЕ құрылысындағы қолданылатын “Siemens AG” фирмасының A – DF(ZN)2Y
5x4E9125 маркалы оптикалық талшықты сыртқы кабель құралмасы суретте
көрсетілген. Қолданылатын кабель халықаралық АМТС қосу үшін арналған,
жеткізудің ерекше техникалық шарттарына сәйкес дайындалады. Кабель қорғаулы
полиэтилен құбырларында үлкен емес кабель төсеу үшін қарастырылған.

ІІ бөлім. Берілген елді мекеннің орналасуын ескере отырып желінің
топологиясын анықтау.
SDH желілерінің топологиясын қарастырғанда, іс жүзінде бар стандартты
топологиялар жиынтығын аламыз. Біздің жобада "нүкте-нүкте" топологиясы
қолданылады. Екі А және В тараптарын байланыстыратын желі сегменті немесе
"нүкте-нүкте" топологиясы SDH желісінің базалық топологиясының ең қарапайым
мысалы болып табылады (2 сурет). Бұл топология кабельдермен қосылған 2
терминалды мультиплексордан тұрады. Топология жоғарғы жылдамдықты
магистральдік арналар арқылы көп ағынды мәліметтерді беру үшін кеңінен
қолданылады. Бұл топология резервтеусіз және 100 пайыз резервтеу сұлбасы
түрінде іске асырылады. Негізгі және резервті агрегаттық арналар
пайдаланады. Негізгі арнаның істен шығуы кезінде желі 10 милисекунд санаулы
уақытта резервке ауысады.

2 сурет - ТМ қолдану арқылы жүзеге асқан нүкте- нүкте топологиясы

ІІІ бөлім. ТОБЖ трассасын таңдау.
Бәрінен бұрын, жол арнажолын таңдау, араларында байланыс қамтамасыз
етілуге тиіс байланыс орындарының орналасуымен анықталады.Әдетте
арнажолдардың бірнеше варианттары қарастырылады және техника – экономикалық
салыстыру негізінде ең ыңғайлысы (оптималдысы) таңдап алынады.

Арнажолды таңдай алғанда қамтамасыз ету керек:

арна жолдың ең қысқа ұзындығы;
құрылыстың бағасын (нарқын) күрделендіретін және өсіретін кедергілердің
(өзендер, карьерлер, жүргін жолдар және басқа кедергілер) ең аз саны;
құрылысты салғанда механизацияны максималды қолдану;
эксплуатациялық қызмет көрсетудегі ең жақсы қолайлықты (жайлылықты)
жасау;
күшті токтар қондырғылары мен атмосфералық электренуден қорғануды жүзеге
асыруда ең аз шығындар;
Осы талаптарға байланысты автомобильдік жолдар боймен кабельді жүргізуге
қолайлы деп табылды. Осы арқылы кабель жүргізілетін жерлерге тән
қызмет көрсетілетін регенерациялық орындарға (НРП) техникалық персоналдық
келіп-кету жолдары қамтамасыз етіледі де, байланыс желісі істен
шыққанда жолдағы бұзылысты оперативті жөндеу мүмкіндігі бар.

Арнажол жүргізілетін жол үстінде елді мекендердің болуы қызмет
көрсетілмейтін мүмкіндігін және бұрыннан істеп тұрған телекоммуникация
бөлімдерін пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Бұл өз кезегінде
құрылыс жұмыстары көлемін магистрал құрылысына шығындардың азаюына
әкеледі. 3– суретте Семей және Баршатас елді мекені арасында автожол мен
жобаланатын арнажол сұлбасы көрсетіл

Семей-Саржал 160км

Саржал-Қайнар 153 км
Қайнар-Баршатас 192км

Семей

Саржал

Кайнар

Баршатас

3. сурет.
Жалпы трасса ұзындығы-505 км, 80 сандық ағындар.
Қызмет көрсететін пункттер саны -4.
Семей – Саржал 160км
Саржал – Қайнар 153 км
Қайнар – Баршатас 192км

ТОБЖ трассаларын төсеу.
Трасса сипаттамасы Өлшем бірліктері
Трассаның жалпы ұзындығы 505 км.
- шоссе жолдарын бойлай
Трасса бойындағы жер: +
Ашық
Кабельді төсеудің тәсілдері: +
Кабель төсегішпен
Өткелдердің саны:
Автожол арқылы +
Көпір -
Қызмет көрсететін пункттер 4
Саны

Каналдарды тармақтарға бөлу:
Семей-Баршатас трассасы бойынша 2400 каналдарды тармақтарға бөлгеніміз
келесідей түрде көрсетілген:
Каналдардың тармақтар арасындағы үлестiрiлу кестес

Каналдар саны Қолданылуы Қызмет көрсету саласы
Семей – Саржал Телефония- 248 Саржал – Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданында орналасқан.
850канал Интернет- 252 Тұрғын саны 2 мың адам. Ауылда 2 мектеп, аурухана, мәдениет
Даму-350 үйі, нан зауыты бар.
Саржал-Қайнар Телефония- 142 Әкімшілік орталығы Қайнар (1928-1930) болғандықтан аудан атауы
750канал Интернет- 208 содан шыққан. 1930 жылы аудан орталығы  болған,  2008 жылы
Даму – 400 Қайнар болып тарихи атауын қайтарып алды.Аудан аумағы - 23,4
мың шаршы км. Аудан орталығы–Қалбатау (бұрынғы Георгиевка)
селосы. Ауданда 1 қала, 21 22 әкімшілік-аумақтықбірлік, 66
елді мекен бар. Аудан халқы  саны 2010 жылдың 1қаңтарында –
48,9 мың адамды құрады.
Қайнар-БаршатасТелефония- 149 Баршатас — Шығыс ҚHYPERLINK
800 канал Интернет- 205 "http:kk.wikipedia.orgwiki%D0% A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%
Даму – 446 D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%8 1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D
0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B"азаHY PERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwiki%D0% A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%
D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%8 1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D
0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B"қHYPE RLINK
"http:kk.wikipedia.orgwiki%D0% A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%
D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%8 1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D
0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B"станH YPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwiki%D0% A8%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%81_%
D2%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D2%9B%D1%8 1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BE%D
0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" облысының Аягөз ауданындағы
ауыл, ауылдық әHYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%90%D1%83%D1%8B%
D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D3%99%D0% BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D
0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%BE%D0%BA%D1%8 0%D1%83%D0%B3&action=edit&re
dlink=1"кімшілікHYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%90%D1%83%D1%8B%
D0%BB%D0%B4%D1%8B%D2%9B_%D3%99%D0% BA%D1%96%D0%BC%D1%88%D1%96%D
0%BB%D1%96%D0%BA_%D0%BE%D0%BA%D1%8 0%D1%83%D0%B3&action=edit&re
dlink=1" округінің орталығы. Аудан орталығы — Аягөз қHYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%90%D1%8F%D0%B3%
D3%A9%D0%B7_%D2%9B%D0%B0%D0%BB%D0% B0%D1%81%D1%8B&action=edit&r
edlink=1"аласынан батысқа қарай 175 км жерде, Бақанас өзенінің
сол жағалауында орналасқан. Тұрғыны 3,3 мың адам (1997).
Іргесі 1932 жылы қаланған. 1997 жылға дейін Шұбартау ауданының
орталығы болған. Жер бедері ұсақ  шоқылы жазық. Қоңыр
топырақты, жамылғысында бетеге, бұта аралас әртүрлі
шөптесіндер өседі. Баршатаста ауыл шаруашылығы бағытындағы
(негізінен мал шаруашылығы) ұжымдық, жекеменшік шаруа
қожалықтары мен кәсіпорындар жұмыс істейді. Ауылда
 мәдениетHYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%9C%D3%99%D0%B4%
D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82_%D2% AF%D0%B9%D1%96&action=edit&r
edlink=1" HYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%9C%D3%99%D0%B4%
D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82_%D2% AF%D0%B9%D1%96&action=edit&r
edlink=1"үHYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwindex.p hp?title=%D0%9C%D3%99%D0%B4%
D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%D1%82_%D2% AF%D0%B9%D1%96&action=edit&r
edlink=1"йі, кинотеатр, аурухана,  орта HYPERLINK
"http:kk.wikipedia.orgwiki%D0% 9E%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%BC%
D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BF"мект еп, т.б. оқу-ағарту,
денсаулық сақтау мекемелері бар.Тұрғындары Аягөз қаласымен,
басқа елді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Аягөз ауданында жер кадастрының жүргізілу тәртібі
Оптикалық кабельдерді жерге төсеу
Іс қағаз
Семей- Мақаншы аймағын қамтитын байланыс желісінің жалпы көрінісі
Семей-Урджар аймағын қамтитын байланыс желісінің жалпы көрінісі
Шығыс Қазақстан аумағының геоглогиялық құрылымы
Экономикалық-әлеуметтік бағдарламаларды әзірлеудегі кәсіби біліктілік пен шығармашылық шеберлік
Ж.Қасымбаевтың өмір тарихы мен ғылыми - педагогикалық қызметі
АБАЙ ОБЛЫСЫ ЖЕР-СУ АТАУЛАРЫНЫҢ ЭТНОЛИНГВИСТИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Отандық тарих ғылымының өзекті мәселелері зерттеген ғалым еңбегін ғылыми тұрғыдан зерделеу
Пәндер