Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды.сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Газды.сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация ... ... ... ... ... ...6
1.3 Газды.сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Сұйық.ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.1 Сұйық.ағынды құрылғыны құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.2 Сұйық ағынды компрессордың конструктивті сұлбасы ... ... ... ... ... ... ..17
3. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.1 Технологиялық үрдісті жүргізудің негізгі қауіпсіздік ережелері ... ... .19
3.3 Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды.сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Газды.сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация ... ... ... ... ... ...6
1.3 Газды.сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Сұйық.ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
2.1 Сұйық.ағынды құрылғыны құрастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.2 Сұйық ағынды компрессордың конструктивті сұлбасы ... ... ... ... ... ... ..17
3. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.1 Технологиялық үрдісті жүргізудің негізгі қауіпсіздік ережелері ... ... .19
3.3 Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
Қазіргі уақытта технологиялық процессті автоматты басқару жүйесін қолдануды қажет етпейтін өндіріс саласы жоқ. ТПАБЖ-ның негізгі артықшылықтары басқару процесінде адам факторын төмендету немесе мүлдем алшақтату, жұмыс персоналын қысқарту, шикізат шығынын азайту, бастапқы өнімнің сапасын арттыру және өндіріс тиімділігін ұлғайту болып табылады. Автоматты басқару жүйенің орындайтын негізгі функцияларын бақылау және басқару, мәліметтердің алмасуы, ақпаратты өңдеу, жинау және сақтау, дабыл сигналдарын қалыптастыру, графиктерді және есептемені жасау құрайды.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Автоматтандыру – техникалық құрал – жабдықтарды, сондай–ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу (тасымалдау), пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық–материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. Онда:
1. технологиялық, энергетикалық, коліктік, өндірістік процестер;
2. күрделі агрегаттарды, кемелерді, өндірістік құрылыстармен кешендерді жобалау;
3. цехты, мекемені, сондай–ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4. ғылыми–зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау, статистика деректерін өңдеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеу т.б. автаматтандырылады.
5. Автоматтандырудың мақсаты – еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды жұмыстан адамды босату. Автоматтандыру ғылыми–техникалық прогрестің басты бір бағыты саналады.
Автоматтандыру (Автоматизация) – адамды материалдар, энергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өндеу және пайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, программалық және басқа құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.
Автоматтандыру – энергияны, материал мен ақпарат түрлерін өндіру, тасымалдау және пайдалану үрдісінде адамның тікелей қатысуын толығынан немесе жартылай босатып, оның орнына басқару жүйесін, экономика–математикалық әдістер мен техникалық құралдарды қолдану.
Қазіргі танда автоматты басқару және реттеу жүйелері өндіріске мұнай саласына көлік саласына ауыл шаруашылығына және түрмыста кенінең енгізілуде жыл сайын сан түрлі станок автоматтарды, робаттарды автоматтандырылған қондырғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарлаудан, әр түрлі технологиялық процестерді автоматтандыру үлкен қарқыммен жүргізілуде. Автоматты басқару және реттеу жүйелері нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген фуекцияларды орындайтын элементтермен құрылғылардан құралады.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Автоматтандыру – техникалық құрал – жабдықтарды, сондай–ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу (тасымалдау), пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық–материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. Онда:
1. технологиялық, энергетикалық, коліктік, өндірістік процестер;
2. күрделі агрегаттарды, кемелерді, өндірістік құрылыстармен кешендерді жобалау;
3. цехты, мекемені, сондай–ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4. ғылыми–зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау, статистика деректерін өңдеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеу т.б. автаматтандырылады.
5. Автоматтандырудың мақсаты – еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды жұмыстан адамды босату. Автоматтандыру ғылыми–техникалық прогрестің басты бір бағыты саналады.
Автоматтандыру (Автоматизация) – адамды материалдар, энергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өндеу және пайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, программалық және басқа құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.
Автоматтандыру – энергияны, материал мен ақпарат түрлерін өндіру, тасымалдау және пайдалану үрдісінде адамның тікелей қатысуын толығынан немесе жартылай босатып, оның орнына басқару жүйесін, экономика–математикалық әдістер мен техникалық құралдарды қолдану.
Қазіргі танда автоматты басқару және реттеу жүйелері өндіріске мұнай саласына көлік саласына ауыл шаруашылығына және түрмыста кенінең енгізілуде жыл сайын сан түрлі станок автоматтарды, робаттарды автоматтандырылған қондырғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарлаудан, әр түрлі технологиялық процестерді автоматтандыру үлкен қарқыммен жүргізілуде. Автоматты басқару және реттеу жүйелері нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген фуекцияларды орындайтын элементтермен құрылғылардан құралады.
1. Требин В.А., Макогон Ю.Ф. Добыча природного газа. – Москва: «Недра», 1976. – 336б.
2. Дурмишьян А.Г. Газоконденсатные месторождения. – Москва: «Недра», 1979. – 340б.
3. Мурин В.И. Технология переработки природного газа и конденсата. Справочник. – Москва: «Недра», 2002. – 517б.
4. http://www.mining-enc.ru/r/razrabotka-gazokondensatnyx-mestorozhdenij/
5. Омарәлиев Т.О. Мұнай және газды өңдеудің химиясы мен технологиясы. I бөлім. Оқулық. – Астана: «Фолиант», 2011. – 350б.
6. Кемпбел Д.М. Очистка и переработка природных газов. – Москва: «Недра», 1977. – 350б.
7. Каспарьянц К.С., Кузин В.И. Процессы и аппараты для объектов промысловой подготовки нефти и газа. – Москва: «Недра», 1977. – 255б.
8. Нұрсұлтанов Ғ.М., Абайылданов Қ.Н. Мұнай мен газды өндіріп, өңдеу. Оқулық. –Алматы: ҚазҰТУ, 2003.
9. http://gassystems.ru/produkt/prochee-oborudovanie/ustanovka-podgotovki-gaza
10. Шувалов С.И., Андреев А.А. Математическое описание движения частиц в сепараторе. – ИГЭУ имени В.И.Ленина: ГОУВПО , 2005.
11. Сорокина В.С., Владов Ю.Р. Построение системы управления процессом низкотемпературной сепарации газоконденсата. – Оренбург: ОГУ.
12. Исакович Р.Я., Логинов В.И. Автоматизация производственных процессов нефтяной и газовой промышленности. – Москва: «Недра», 1976. – 424б.
13. Радкевич, В.В. Системы управления объектами газовой промышленности. – Москва: «Серебряная нить», 2004. – 440б.
14. Бесекерский В. А., Попов Е. П. Теория систем автоматического регулирования. – Москва: «Наука», 1975. – 752б.
15. Ротач В.Я. Теория автоматического регулирования. – Москва: МЭИ, 2005. – 400б.
2. Дурмишьян А.Г. Газоконденсатные месторождения. – Москва: «Недра», 1979. – 340б.
3. Мурин В.И. Технология переработки природного газа и конденсата. Справочник. – Москва: «Недра», 2002. – 517б.
4. http://www.mining-enc.ru/r/razrabotka-gazokondensatnyx-mestorozhdenij/
5. Омарәлиев Т.О. Мұнай және газды өңдеудің химиясы мен технологиясы. I бөлім. Оқулық. – Астана: «Фолиант», 2011. – 350б.
6. Кемпбел Д.М. Очистка и переработка природных газов. – Москва: «Недра», 1977. – 350б.
7. Каспарьянц К.С., Кузин В.И. Процессы и аппараты для объектов промысловой подготовки нефти и газа. – Москва: «Недра», 1977. – 255б.
8. Нұрсұлтанов Ғ.М., Абайылданов Қ.Н. Мұнай мен газды өндіріп, өңдеу. Оқулық. –Алматы: ҚазҰТУ, 2003.
9. http://gassystems.ru/produkt/prochee-oborudovanie/ustanovka-podgotovki-gaza
10. Шувалов С.И., Андреев А.А. Математическое описание движения частиц в сепараторе. – ИГЭУ имени В.И.Ленина: ГОУВПО , 2005.
11. Сорокина В.С., Владов Ю.Р. Построение системы управления процессом низкотемпературной сепарации газоконденсата. – Оренбург: ОГУ.
12. Исакович Р.Я., Логинов В.И. Автоматизация производственных процессов нефтяной и газовой промышленности. – Москва: «Недра», 1976. – 424б.
13. Радкевич, В.В. Системы управления объектами газовой промышленности. – Москва: «Серебряная нить», 2004. – 440б.
14. Бесекерский В. А., Попов Е. П. Теория систем автоматического регулирования. – Москва: «Наука», 1975. – 752б.
15. Ротач В.Я. Теория автоматического регулирования. – Москва: МЭИ, 2005. – 400б.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация ... ... ... ... ... ...6
1.3 Газды-сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Сұйық-ағынды құрылғыны құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...12
2.2 Сұйық ағынды компрессордың конструктивті сұлбасы ... ... ... ... ... ... ..17
3. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.1 Технологиялық үрдісті жүргізудің негізгі қауіпсіздік ережелері ... ... .19
3.3 Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта технологиялық процессті автоматты басқару жүйесін қолдануды қажет етпейтін өндіріс саласы жоқ. ТПАБЖ-ның негізгі артықшылықтары басқару процесінде адам факторын төмендету немесе мүлдем алшақтату, жұмыс персоналын қысқарту, шикізат шығынын азайту, бастапқы өнімнің сапасын арттыру және өндіріс тиімділігін ұлғайту болып табылады. Автоматты басқару жүйенің орындайтын негізгі функцияларын бақылау және басқару, мәліметтердің алмасуы, ақпаратты өңдеу, жинау және сақтау, дабыл сигналдарын қалыптастыру, графиктерді және есептемені жасау құрайды.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Автоматтандыру - техникалық құрал - жабдықтарды, сондай - ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу (тасымалдау), пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық - материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. Онда:
1. технологиялық, энергетикалық, коліктік, өндірістік процестер;
2. күрделі агрегаттарды, кемелерді, өндірістік құрылыстармен кешендерді жобалау;
3. цехты, мекемені, сондай - ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4. ғылыми - зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау, статистика деректерін өңдеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеу т.б. автаматтандырылады.
5. Автоматтандырудың мақсаты - еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды жұмыстан адамды босату. Автоматтандыру ғылыми - техникалық прогрестің басты бір бағыты саналады.
Автоматтандыру (Автоматизация) - адамды материалдар, энергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өндеу және пайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, программалық және басқа құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.
Автоматтандыру - энергияны, материал мен ақпарат түрлерін өндіру, тасымалдау және пайдалану үрдісінде адамның тікелей қатысуын толығынан немесе жартылай босатып, оның орнына басқару жүйесін, экономика - математикалық әдістер мен техникалық құралдарды қолдану.
Қазіргі танда автоматты басқару және реттеу жүйелері өндіріске мұнай саласына көлік саласына ауыл шаруашылығына және түрмыста кенінең енгізілуде жыл сайын сан түрлі станок автоматтарды, робаттарды автоматтандырылған қондырғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарлаудан, әр түрлі технологиялық процестерді автоматтандыру үлкен қарқыммен жүргізілуде. Автоматты басқару және реттеу жүйелері нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген фуекцияларды орындайтын элементтермен құрылғылардан құралады.
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар
Қазіргі кездегі шығарылып жатқан сұйық-ағынды қондырғылардың көпшілігі мұнай мен газды жинау және тасымалдау жүйесінде мұнай газдарын сығымдау үшін ғана қолданылып келуде. Бұл бірінші кезекте сұйық-ағынды компрессорлық қондырғылардың технологиялық сұлбасының икемділігімен және оларды қолданыстағы кәсіпшіліктің технологиялық сұлбаларына айтарлықтай өзгертулер енгізбей-ақ, үлкен көлемде монтажды-құрылыс операцияларын орындамай қолдануға болатынына байланысты алынады. Бұл жұмыстарды мұнайгаз өндіру басқармасының құрылыс бөлімшелері орындайды.
Барлық қондырғылар тұйықталған сұлба бойынша, жұмысшы сұйық циркуляцияланған контур бойымен жүріп отырады: сорап - сұйық ағынды компрессор - сепаратор - сорап. Бірақта әрбір кен орнында сығымдалатын газдың және жұмысшы сұйықтың физикалық қасиеттері, сығымдау параметрлерінің мәні қондырғының әртүрлі режимдерде жұмыс істеуіне байланысты мұнайды, газды және суды жинау және тасымалдауға дайындау ерекшеліктері әртүрлі болады.
Мұнай, сепарацияның І сатысынан, ішіндегі температурасы 50° С және қысымы 0,3 МПа болып тұратын термиялық сепараторға түседі, бұл шикі зат резервуарына мұнайды айдау үшін қажет. Газ сепарацияның І сатысынан кейін газосепараторға түседі және әрі қарай газөткізгіштер арқылы газды қабатқа айдаушы компрессорлық станцияға келіп түседі.[1]
Жұмыс басталған кезде газ жинау жүйесінің жұмыс істеу ерекшелігі - газосепаратордағы мұнай сепарацияның бірінші сатысында газдың қысымы 0,6 - 1 МПа аралығында тұрақсыз болып тұрады. Бұл кезде қоспаны сығымдаушы қондырғылардың жұмысы бірқалыпты, себебі, сұйық-ағынды компрессордың жұмыс істеу режимі газ жинаушы жүйедегі газ қысымының өзгеруімен автоматты түрде ауысып отырады.
Қоспаны сығымдау қондырғысының жұмыс істеуі кезінде жұмысшы сұйықтың температурасы табиғи суынудың арқасында бір қалыпта болып тұрады. Егер қоршаған ортаның температурасы 35° С болатын болса, онда қосымша суытқыштар қолданылуы керек.[1]
Сұйық-ағынды компрессорды пайдалану тәжірибесі көрсеткендей, қоспаны сығымдаушы қондырғылардың мұнай мен газды дайындаудың технологиялық сұлбасына қосылуы технологиялық процесті бұзбайды және мұнай газының жоғалуын толығымен тоқтатуға мүмкіндік береді. Жұмысшы сұйық тығыздығының өзгеруі сұйық-ағынды компрессордың өлшемсіз сипаттамаларына айтарлықтай әсер етпейді.
1.2 Газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар
Мұнай газының жоғалуын азайтудың тағы бір жолы оны қабат сұйығымен бірге құбырөткізгіштермен орталықтандырылған мұнайды жинау және тасымалдау пункттеріне жеткізу керек.
Сұйық ағынды компрессорға кірісіндегі және шығысындағы мұнайдың анализін тексере отырып, егер де шыққан қысым 1 МПа дан жоғары болатын болса, онда газ ерітілген күйде болады және сұйық ағынды компрессордың шығысында еркін газ болмайды. Бұл сұйық ағынды компрессорға кіретін газдың барлығы сығымдау процесі кезінде мұнайда еріп кететінін көрсетеді.
Сынау нәтижелерінің анализі көрсеткендей, газды сығымдау процесін жұмысшы сұйықпен ерітуді бірге жүргізу сұйық ағынды компрессордың жұмыс процесінің өнімді болатынын көрсетеді. Сондықтан жеті ағысты соплолы аппаратты сұйық ағынды компрессор изотермиялық ПӘК-нің максималды есептік көрсеткіші су-ауа жүйесі үшін 0,47 болады. Бұл қаныққан мұнай газы жүйесіндегі изотермиялық ПӘК-нің мәні 0,3-тен жоғары екендігі белгілі. Ал ең көп изотермиялық ПӘК cыналушы сұйық ағынды компрессордың диафрагмалы типті бір тесікті соплолы аппарат үшін 0,55 болады.[7]
1.3 Газды-сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері
Мұнай өндіру кәсіпшілігінде сораптық компрессорлық қондырғылардан басқа, сұйық-ағынды компрессор базасында жасақталған қоспаны сығымдаушы қондырғылар қолданылады. Сұйық ағынды компрессордың артықшылықтарына оның құрылымының және пайдалануының қарапайымдылығы, жұмыс істеу сенімділігі, қозғалушы бөлшектерінің болмауы және технологиясының икемділігі жатады.
Қоспаны сығымдаушы қондырғылар көп жағдайларда компрессорлық айдау станцияларда қолданылады. Тасымалдаушы құбырөткізгіштің негізгі элементтері - құбырөткізгіш болып есептелетін дәнекерленген және үздіксіз құбырлар тізбегі. Ережеге сәйкес, магистралды құбырөткізгіштерді топыраққа 0,8 м тереңдікке дейін көмеді, егер аз немесе көп жатыс тереңдіктері айрықша геологиялық шартта көрсетілмесе немесе айдалатын өнім температурасын белгілі бір деңгейде ұстап тұру керек болғанда. Магистралды құбырөткізгіштер үшін созылған немесе дәнекерленген, диаметрлері 300-1420 мм болатын құбырлар қолданылады. Құбыр қабырғасының қалыңдығын құбырдың жобалық қысымымен анықтайды.
Айдау станциялары мұнай құбыр өткізгіштерінде 50-150 км интервалмен, ал газ құбырөткізгіштерінде 100-200 км интервалмен орналасады. Мұнай құбырөткізгіштеріндегі және мұнай өнімдері құбырөткізгіштеріндегі айдау (сораптық) станциялары электр жетекті ортадан тепкіш сораптармен жабдықталады. Қазіргі кезде қолданылатын магистралды сораптардың берілісі 12500 м3сағ.
Мұнай және мұнай өнімін құбырөткізгішке қабылдау кезінде оның мөлшерін анықтау қажет. Бұрынғы жылдары мөлшерлік есеп резервуарларда жүргізілді. Резервуарды өніммен толтырып, деңгейі мен температурасын өлшеп, калибровка кестесі бойынша мұнай және мұнай өнімінің мөлшері есептелінді. Есептің мұндай жүйесі қол күшінің үлкен шығынын талап етті, механикалы және автоматты басқару қиынға түсті, сонымен қатар өлшеудің дәлдігі төмен болды. Ал есептегіштерді қолдану, ағынды мұнайды есептеуге, өлшеу дәлдігін жоғарылатуға, өлшеу нәтижелерін автоматтандыруға, персонал санын қысқартуға мүмкіндік береді. Қазіргі таңда есептегіштер мөлшерді есептеудің негізгі құралы және автоматтандырылған басқару жүйесін технологиялық процестермен байланыстырушы бөлік болып табылады.[4]
Өткізу қабілеті жоғары құбырөткізгіштеріндегі мұнай және мұнай өнімдерінің мөлшерін өлшеу үшін турбиналы есептегіштер қолданылады.
Қазіргі таңда газды-сұйық қоспаларды тасымалдауға, сұйық-ағынды компрессорлардың көмегімен мұнай газдарын сығымдауға байланысты мәселелерді шешкен кезде мұнай газдарын, минералданған су, мұнай және оның қоспаларын сипаттайтын қасиеттері мен физикалық параметрлерін білу керек.
Жалғыз құбырлы саңылаусыздандырылған жүйелердің мұнайды, газды және суды жинауда қолданылуынан мұнай газын жинау мәселелерін ұтымды шешуге мүмкіндік береді. Бұл екі жол арқылы орындалуы мүмкін: мұнайды газға қаныққан жағдайында айдау; мұнай, газ және суды немесе мұнай мен газды сұйық қоспа ретінде бірге тасымалдау.
Газға қаныққан мұнайды тасымалдау үшін қолданыстағы ортадан тепкіш сораптар қолданылады. Алдыңғы кездерде газды сұйық қоспаны тасымалдау үшін ортадан тепкіш және роторлы машиналарды қолдануға әрекет жасалынып көрілді. Механикалық диспергатордың қолданылуынан газды сұйық қоспаның ортадан тепкіш сорапқа кірер кезінде қоспаның эмулсиялық құрылымға (структура) өтуі байқалады. Бұл кейбір жағдайларда ортадан тепкіш сораптардың құрамында көлемдік газ мөлшері 0,2 және одан да көп болған кездегі сораптың шығысындағы қысым 2 МПа болатын газды сұйық қоспаларды айдауға мүмкіндік береді. РКО 4,515, 15 ВК, 21 ВК типті ішкі сығымдаушы сорап-компрессорлар, құрамында газ мөлшері айтарлықтай көп болатын газды-сұйық қоспаны айдауы мүмкін.
Пластинкалы РКО 4,515 сорап-компрессорларының кәсіпшілікте сынауы мыналарды көрсетті:
шығыстағы шекті қысым 0,3 МПа-дан артпайды;
кейбір жұп үйкелісінің айтарлықтай тозуы байқалады;
төмендеткіш редуктордың болуы технико-экономикалық көрсеткіштерді айтарлықтай азайтады.
Сораптардың құрылысы (конструкция) екі тізбектей жалғанған, берілістері 360 м3сағ дейінгі агрегаттардың оған қоса берілістері үлкен үш сораптың сенімді жұмысын қамтамасыз етеді.
Сұйық әртекті жүйелерді ортадан тепкіш күш әсерімен ажыратуды центрифугалау деп атайды. Центрифугалау процесі арнаулы машиналар - центрифугаларда өткізіледі. Центрифугалардың негізгі бөлігі - тік немесе горизонталь білікте үлкен жылдамдықпен айналатын барабан болады. Центрифугалар тұндырғыш және сүзгіш болып бөлінеді.
Тұндырғыш центрифугалардың барабанының қабарығасы тұтас болады (5.22а-сурет). Суспензия немесе эмульция барабанның төменгі жағына беріледі де, қатты бөлшектер немесе үлкен тығыздықты сұйық фаза ортадан тепкіш күш әсерінен барабан қабырғасына қарай ығысады, ал тығыздығы төмен сұйық фаза аппараттын өсіне жақын орналасады. Барабанның қабғасында тұнба қабырғасына қарай ығысады, ал тығыздығы төмен сұйық фаза аппапараттың өсіне жақын орналасады. Барабанның қабырғасында тұнба қабаты пайда болып, ал ажыратылатын сұйық фаза немесе фугат барабанның үстіңгі жағынан шығарылады.
Тұндырғыш центрифуга
Сүзгіш центрифуга
Сүзгіш центрифугалардың барабанының қабырғасы көп тесікті болады (5.22б-сурет). Мұндай барабанның ішкі беті сүзгі матамен қапталады. Ортадан тепкіш күштің әсерінен қатты бөлшектер матаның бетінде ұсталынып қалады, ал сұйық тұнба қабаты және мата арқылы барабанның тесіктерінен сыртқа шығарылады.
Тұндырғыш центрифугалардағы эмульсияларды ажырату - сепарация, ал центрифуга - сепаратор деп аталады.
Тұндырғыш центрифугада суспензияны ажырату - ортадан тепкіш мөлдірлену (суспензияда қатты бөлшектер өте аз болғанда, мысалы, лак және жағар майлар) және ортадан тепкіш тұну (суспензияда қатты бөлшектер көп болғанда, мысалы, көмірдің судағы суспензиясы) болып бөлінеді.
Сүзгіш центрифугаларда суспензияны ортадан тепкіш сүзу деп атайды.
Барабан және оның iшiндегi суспензия (эмульсия) айналғанда болатын ортадан тепкiш күштiң мәнi:
, Н
мұнда - барабан және материалдың салмағы, Н; - барабанның шеңберлік жылдамдығы, мс; - барабанның 1 минуттағы айналу саны; - барабанның iшкi радиусы, м; - еркiн түсу үдеуi, мс; - деп қабылданған
Центрифугалардың жұмыс істеу тиімділігі ажырату факторына байланысты болады, яғни ажырату факторы қаншалықты көп болса, центрифуганың ажырату қаблеті соншалықты жоғары болады.
Центрифуганың ажырату қаблетін сипаттайтын екінші көрсеткіші, оның өнімділігінің индексі болып табылады. Ол ажырату факторы Ка мен барабанның тұну бетінің көбейтіндісіне тең:
, м2 (5.41)
Центрифугалауға жұмсалған қуатты есептеу. Мерзiмдi және үздiксiз әрекеттi центрифугаларды айналдыруға жұмсалған электроқозғалтқыштың қуаты бiр тәсiлмен есептеледi. Бұл жағдайда мерзiмдi әрекеттi аппараттар суспензиясыз жүктелмей айналдырылады деп есептейдi.
Егер фугат барабанның айналмалы жылдамдығымен шығарылса, онда оған жұмсалған қуат төмендегiше анықталады:
кВт
мұнда - суспензия мөлшерi, кгс.
Центрифуга подшипниктерiндегi үйкелiске жұмсалған қуат:
кВт
мұнда - барабан және материалдың жалпы массасы, кг;
- подшипниктегi үйкелiс коэффициентi;
- центрифуга бiлiгiнiң диаметрi, м;
- бiлiктiң бiр минуттағы айналыс саны.
Барабанның ауамен үйкелiсiне жұмсалған қуатты төмендегi эмприкалық формуламен есептейдi.
кВт
мұнда - ауаның тығыздығы, кгм3;
- барабанның сыртқы диаметрi, м;
- барабанның айналу жылдамдығы
Жалпы қуат:
2. Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру
Сұйық-ағынды компрессорлық қондырғылар газды жинау және кәсіпшіліктегі барлық сепарация сатыларынан өткен газды тасымалдау үшін қолданылады.
Сұйық-ағынды компрессорлық қондырғының технологиялық сұлбасы 1.1-суретте көрсетілген. Жұмысшы сұйық циркуляциясы тұйықталған, сұйық-ағынды компрессорлық қондырғының мұнайды, газды және суды жинау және тасымалдау жүйесінің технологиялық ерекшеліктерінің технологиялық сұлбасында көрсетілгендей қондырғы газды және де газды-сұйық қоспаны сығымдауда қолданылуы мүмкін.
Қондырғы оның алаңшасында орналастырылған сораптық және сепарациялық блоктардан тұрады.
І - газды-сұйық қоспаның немесе газдың кіруі; ІІ - сұйықтың қанықтыруға кіруі; ІІІ - газдың сақтандырғыш клапанға және білтеге (свеча) шығуы; ІV - газдың шығуы; V - газды-сұйық қоспаның шығуы; VІ - қыздырылған жұмысшы сұйықтың шығуы; 1, 5, 9, 10, 15 - ысырмалар; 2, 4, 8, 12, 13 - кері клапандар; 3 - сұйық ағынды компессор; 6 - жұмысшы сорап; 7 - газды сұйық сепаратор; 11, 14 - реттеуші клапан.
1.1-сурет-Жұмысшы сұйық циркуляциясы тұйықталған, сұйық ағынды компрессорлық құрылғылардың принциптік технологиялық сұлбасы
Қондырғы келесідей жұмыс жасайды:
Мұнайдан шыққан газ компрессорға (8) ысырма (задвижка) (1) және кері клапан (2) арқылы келіп түседі. Компрессордан (8) шыққан сығымдылған газ жұмысшы сұйық қоспасымен бірге сепараторға (7) келіп түседі. Ол жерде жұмысшы сұйық пен сығымдалған газдың ажырау процесі жүреді. Сепарацияланған жұмысшы сұйық сорапқа (6) келіп түседі, ал кейін қанықтандыру үшін сұйық-ағынды компрессорға жіберіледі. Мұнай газының конденсатын алу үшін техникалық су қолданылады. Осылайшы жұмысшы сұйық тұйықталған контур бойымен тоқтаусыз циркуляцияланып отырады, яғни мұнай газын тоқтаусыз тасымалдайды және сығымдайды: сорап - сұйық-ағынды компрессор - сепаратор - сорап. Технологиялық жағдайлардың тәуелділігіне байланысты жұмыс режим төмендегідей болуы мүмкін.
Жұмысшы сұйық температурасының және мұнай газы компоненттерінің шамалары белгілі болған кезде де сығымдаудан кейін мұнай газы конденсатының түсуі болмайды. Қондырғының жұмыс процесі кезінде қондырғыдағы жұмысшы сұйық көлемі сораптың сальнигінен ағып кетуінен және газбен бірге тамшылай шығып кетуінен азайып кетеді. Сепаратордағы (7) жұмысшы сұйықты толтыру ысырма (10), реттеуші клапан (11) және кері клапан (12) арқылы жүргізіледі. Реттеуші клапан (11) сепараторда орналастырылған сұйық деңгейінің датчигмен басқарылады. Қондырғыдан шығатын жылу қоршаған ортаға оның сыртқы беттерінен шығады. Сығымдалған газ сепаратордан (7) кері клапан (4) және ысырма (5) арқылы газ жинау жүйесіне жіберіледі.[1]
Жылудың қоршаған ортаға шығуы және айдалатын ортамен шығатын жылу мөлшері жеткіліксіз болады. Жұмысшы сұйықты салқындату қондырғыға қосылған құбырөткізгішті арматура (10, 11, 12) арқылы да жүріп отырады. Бұл жағдайда реттеуші клапан (11) сепараторда (7) орналастырылған температура датчигінің көмегімен басқарылады. Сығымдалған газ және артық сұйықтық бірге сепаратордан (7) кері клапан (8) және ысырма (9) арқылы немесе сығымдалған газдың өзі ғана кері клапан (4) және ысырма (5) арқылы, ал артық сұйықтық құбырөткізгішті арматура (13, 14, 15) көмегімен сыртқа шығарылуы мүмкін. Реттеуші клапан (11) сепараторда орналастырылған сұйық деңгейінің датчигмен басқарылады.
2.1 Сұйық-ағынды құрылғыны құрастыру
Сұйық-ағынды құрылғылардың ерекшелігі онда сұйық - ағынды компрессор болуы. Сондықтан сұйық-ағынды қондырғыларды есептеу және құрастыруды жоспарлау кезінде сұйық-ағынды компрессордың барлық сипаттамалық қасиеттерін, жұмыс істеуіне байланысты шарттарын және оны пайдаланудың тиімді болуын қамтамасыз етуіне аса көңіл бөлу керек.
Сұйық-ағынды компрессордың орналасуы оны пайдалану және жөндеу кезінде қызмет көрсетуге ыңғайлы және техника қауіпсіздігі ережелерінің құрылыс нормалары мен шарттарына сәйкес болуы керек. Сұйық-ағынды компрессордың үстіндегі кеңістік ашық және құрастыру және жөндеу жұмыстары кезінде жүк көтергіш құрылғылардың қолданылуын қамтамасыз ету керек. Сұйық-ағынды компрессордың орналасуының ең ыңғайлы түрі, оны көлденең немесе диффузор жағына қарай еңкейтіп қою түрі болып табылады. Көлденең орналасуының себебі, сұйықтың сұйық-ағынды компрессордан сепараторға кедергісіз түсуі. Сұйық-ағынды компрессорға бекітуші арматурамен жабдықталған дренажды құбырөткізгіш қосылған болуы керек. Ол тексеру немесе жөндеудің алдында жұмысшы сұйықты құйып алу үшін қажет. Сұйық-ағынды компрессор мен сепаратор аралығында жергілікті кедергілер саны минималды болуы керек. Сұйық-ағынды компрессордан сепараторға дейінгі учаскеде құбырөткізгіштің ұзындығы және геометриялық биіктіктердің жиынтығы аз дәрежеде болуы тиіс. Жұмысшы сұйықты сұйық-ағынды компрессорға жеткізетін құбырөткізгіште сүзгі орнатылған, оның еркін қимасы жеткізуші потрубканың қимасынан 3 - 4 есе үлкен болуы керек.
Сұйық-ағынды компрессордың қабылдағыш потрубкасын тік жоғары немесе көлденең етіп орналастыру керек. Кері клапанды сұйық-ағынды компрессорға жалғамасыз, жақын орналастырылған орынды және де олардың арасында төмендетілген учаскелер болмауы керек. Төмендетілген учаскелерде сұйықтың жиналып қалулары байқалған.
Сұйық-ағынды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар ... ... ... ... ... ... ...5
1.2 Газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация ... ... ... ... ... ...6
1.3 Газды-сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.1 Сұйық-ағынды құрылғыны құрастыру ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...12
2.2 Сұйық ағынды компрессордың конструктивті сұлбасы ... ... ... ... ... ... ..17
3. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
3.1 Технологиялық үрдісті жүргізудің негізгі қауіпсіздік ережелері ... ... .19
3.3 Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... .21
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
КІРІСПЕ
Қазіргі уақытта технологиялық процессті автоматты басқару жүйесін қолдануды қажет етпейтін өндіріс саласы жоқ. ТПАБЖ-ның негізгі артықшылықтары басқару процесінде адам факторын төмендету немесе мүлдем алшақтату, жұмыс персоналын қысқарту, шикізат шығынын азайту, бастапқы өнімнің сапасын арттыру және өндіріс тиімділігін ұлғайту болып табылады. Автоматты басқару жүйенің орындайтын негізгі функцияларын бақылау және басқару, мәліметтердің алмасуы, ақпаратты өңдеу, жинау және сақтау, дабыл сигналдарын қалыптастыру, графиктерді және есептемені жасау құрайды.
Заманауи әлемдік энергетикада табиғи газ үлкен рөлге ие. Қазіргі таңдағы даму үрдісінде газ айрықша кұнды әрі үнемді отын ретінде қарастырылады. Табиғи газды өндірудің дамуы, оны өндірілген аймақтан қолданыс аймағына тасымалдауға арналған магистральды газ құбырлар жүйесінің дамуымен байланысты.
Автоматтандыру - техникалық құрал - жабдықтарды, сондай - ақ энергияны, материалды және ақпаратты алу, түрлендіру, жеткізу (тасымалдау), пайдалану процестеріне адамның тікелей не ішінара қатысуын босататын экономикалық - материалдық тәсілдермен басқару жүйесін пайдалану. Онда:
1. технологиялық, энергетикалық, коліктік, өндірістік процестер;
2. күрделі агрегаттарды, кемелерді, өндірістік құрылыстармен кешендерді жобалау;
3. цехты, мекемені, сондай - ақ әскери құрамалар мен бөлімшелерді ұйымдастыру, жоспарлау және басқару;
4. ғылыми - зерттеулер, медициналық және техникалық диагностикалау, статистика деректерін өңдеу және есепке алу, бағдарламалау, инженерлік есептеу т.б. автаматтандырылады.
5. Автоматтандырудың мақсаты - еңбек өнімділігі мен өнім сапасын арттыру, жоспарлау, басқару жұмыстарын тиімділендіру, денсаулыққа зиянды жұмыстан адамды босату. Автоматтандыру ғылыми - техникалық прогрестің басты бір бағыты саналады.
Автоматтандыру (Автоматизация) - адамды материалдар, энергия және ақпарат қабылдау, жеткізу, сақтау, өндеу және пайдалану процестеріне тікелей араласудан толық немесе жартылай босату үшін техникалық, программалық және басқа құралдар мен әдістер кешенін пайдалану процесі.
Автоматтандыру - энергияны, материал мен ақпарат түрлерін өндіру, тасымалдау және пайдалану үрдісінде адамның тікелей қатысуын толығынан немесе жартылай босатып, оның орнына басқару жүйесін, экономика - математикалық әдістер мен техникалық құралдарды қолдану.
Қазіргі танда автоматты басқару және реттеу жүйелері өндіріске мұнай саласына көлік саласына ауыл шаруашылығына және түрмыста кенінең енгізілуде жыл сайын сан түрлі станок автоматтарды, робаттарды автоматтандырылған қондырғыларды өндіруге, оларды қолдануға деген сұраныс жоғарлаудан, әр түрлі технологиялық процестерді автоматтандыру үлкен қарқыммен жүргізілуде. Автоматты басқару және реттеу жүйелері нақты заңдармен басқару және реттеу әдістеріне сәйкес берілген фуекцияларды орындайтын элементтермен құрылғылардан құралады.
1. Мұнай газдарын сығымдауға және газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар
1.1 Мұнай газдарын сығымдаушы сепарация қондырғылар
Қазіргі кездегі шығарылып жатқан сұйық-ағынды қондырғылардың көпшілігі мұнай мен газды жинау және тасымалдау жүйесінде мұнай газдарын сығымдау үшін ғана қолданылып келуде. Бұл бірінші кезекте сұйық-ағынды компрессорлық қондырғылардың технологиялық сұлбасының икемділігімен және оларды қолданыстағы кәсіпшіліктің технологиялық сұлбаларына айтарлықтай өзгертулер енгізбей-ақ, үлкен көлемде монтажды-құрылыс операцияларын орындамай қолдануға болатынына байланысты алынады. Бұл жұмыстарды мұнайгаз өндіру басқармасының құрылыс бөлімшелері орындайды.
Барлық қондырғылар тұйықталған сұлба бойынша, жұмысшы сұйық циркуляцияланған контур бойымен жүріп отырады: сорап - сұйық ағынды компрессор - сепаратор - сорап. Бірақта әрбір кен орнында сығымдалатын газдың және жұмысшы сұйықтың физикалық қасиеттері, сығымдау параметрлерінің мәні қондырғының әртүрлі режимдерде жұмыс істеуіне байланысты мұнайды, газды және суды жинау және тасымалдауға дайындау ерекшеліктері әртүрлі болады.
Мұнай, сепарацияның І сатысынан, ішіндегі температурасы 50° С және қысымы 0,3 МПа болып тұратын термиялық сепараторға түседі, бұл шикі зат резервуарына мұнайды айдау үшін қажет. Газ сепарацияның І сатысынан кейін газосепараторға түседі және әрі қарай газөткізгіштер арқылы газды қабатқа айдаушы компрессорлық станцияға келіп түседі.[1]
Жұмыс басталған кезде газ жинау жүйесінің жұмыс істеу ерекшелігі - газосепаратордағы мұнай сепарацияның бірінші сатысында газдың қысымы 0,6 - 1 МПа аралығында тұрақсыз болып тұрады. Бұл кезде қоспаны сығымдаушы қондырғылардың жұмысы бірқалыпты, себебі, сұйық-ағынды компрессордың жұмыс істеу режимі газ жинаушы жүйедегі газ қысымының өзгеруімен автоматты түрде ауысып отырады.
Қоспаны сығымдау қондырғысының жұмыс істеуі кезінде жұмысшы сұйықтың температурасы табиғи суынудың арқасында бір қалыпта болып тұрады. Егер қоршаған ортаның температурасы 35° С болатын болса, онда қосымша суытқыштар қолданылуы керек.[1]
Сұйық-ағынды компрессорды пайдалану тәжірибесі көрсеткендей, қоспаны сығымдаушы қондырғылардың мұнай мен газды дайындаудың технологиялық сұлбасына қосылуы технологиялық процесті бұзбайды және мұнай газының жоғалуын толығымен тоқтатуға мүмкіндік береді. Жұмысшы сұйық тығыздығының өзгеруі сұйық-ағынды компрессордың өлшемсіз сипаттамаларына айтарлықтай әсер етпейді.
1.2 Газды-сұйық қоспаны тасымалдауға арналған сепарация қондырғылар
Мұнай газының жоғалуын азайтудың тағы бір жолы оны қабат сұйығымен бірге құбырөткізгіштермен орталықтандырылған мұнайды жинау және тасымалдау пункттеріне жеткізу керек.
Сұйық ағынды компрессорға кірісіндегі және шығысындағы мұнайдың анализін тексере отырып, егер де шыққан қысым 1 МПа дан жоғары болатын болса, онда газ ерітілген күйде болады және сұйық ағынды компрессордың шығысында еркін газ болмайды. Бұл сұйық ағынды компрессорға кіретін газдың барлығы сығымдау процесі кезінде мұнайда еріп кететінін көрсетеді.
Сынау нәтижелерінің анализі көрсеткендей, газды сығымдау процесін жұмысшы сұйықпен ерітуді бірге жүргізу сұйық ағынды компрессордың жұмыс процесінің өнімді болатынын көрсетеді. Сондықтан жеті ағысты соплолы аппаратты сұйық ағынды компрессор изотермиялық ПӘК-нің максималды есептік көрсеткіші су-ауа жүйесі үшін 0,47 болады. Бұл қаныққан мұнай газы жүйесіндегі изотермиялық ПӘК-нің мәні 0,3-тен жоғары екендігі белгілі. Ал ең көп изотермиялық ПӘК cыналушы сұйық ағынды компрессордың диафрагмалы типті бір тесікті соплолы аппарат үшін 0,55 болады.[7]
1.3 Газды-сұйық қоспаларды құбырөткізгіштерде тасымалдау ерекшеліктері
Мұнай өндіру кәсіпшілігінде сораптық компрессорлық қондырғылардан басқа, сұйық-ағынды компрессор базасында жасақталған қоспаны сығымдаушы қондырғылар қолданылады. Сұйық ағынды компрессордың артықшылықтарына оның құрылымының және пайдалануының қарапайымдылығы, жұмыс істеу сенімділігі, қозғалушы бөлшектерінің болмауы және технологиясының икемділігі жатады.
Қоспаны сығымдаушы қондырғылар көп жағдайларда компрессорлық айдау станцияларда қолданылады. Тасымалдаушы құбырөткізгіштің негізгі элементтері - құбырөткізгіш болып есептелетін дәнекерленген және үздіксіз құбырлар тізбегі. Ережеге сәйкес, магистралды құбырөткізгіштерді топыраққа 0,8 м тереңдікке дейін көмеді, егер аз немесе көп жатыс тереңдіктері айрықша геологиялық шартта көрсетілмесе немесе айдалатын өнім температурасын белгілі бір деңгейде ұстап тұру керек болғанда. Магистралды құбырөткізгіштер үшін созылған немесе дәнекерленген, диаметрлері 300-1420 мм болатын құбырлар қолданылады. Құбыр қабырғасының қалыңдығын құбырдың жобалық қысымымен анықтайды.
Айдау станциялары мұнай құбыр өткізгіштерінде 50-150 км интервалмен, ал газ құбырөткізгіштерінде 100-200 км интервалмен орналасады. Мұнай құбырөткізгіштеріндегі және мұнай өнімдері құбырөткізгіштеріндегі айдау (сораптық) станциялары электр жетекті ортадан тепкіш сораптармен жабдықталады. Қазіргі кезде қолданылатын магистралды сораптардың берілісі 12500 м3сағ.
Мұнай және мұнай өнімін құбырөткізгішке қабылдау кезінде оның мөлшерін анықтау қажет. Бұрынғы жылдары мөлшерлік есеп резервуарларда жүргізілді. Резервуарды өніммен толтырып, деңгейі мен температурасын өлшеп, калибровка кестесі бойынша мұнай және мұнай өнімінің мөлшері есептелінді. Есептің мұндай жүйесі қол күшінің үлкен шығынын талап етті, механикалы және автоматты басқару қиынға түсті, сонымен қатар өлшеудің дәлдігі төмен болды. Ал есептегіштерді қолдану, ағынды мұнайды есептеуге, өлшеу дәлдігін жоғарылатуға, өлшеу нәтижелерін автоматтандыруға, персонал санын қысқартуға мүмкіндік береді. Қазіргі таңда есептегіштер мөлшерді есептеудің негізгі құралы және автоматтандырылған басқару жүйесін технологиялық процестермен байланыстырушы бөлік болып табылады.[4]
Өткізу қабілеті жоғары құбырөткізгіштеріндегі мұнай және мұнай өнімдерінің мөлшерін өлшеу үшін турбиналы есептегіштер қолданылады.
Қазіргі таңда газды-сұйық қоспаларды тасымалдауға, сұйық-ағынды компрессорлардың көмегімен мұнай газдарын сығымдауға байланысты мәселелерді шешкен кезде мұнай газдарын, минералданған су, мұнай және оның қоспаларын сипаттайтын қасиеттері мен физикалық параметрлерін білу керек.
Жалғыз құбырлы саңылаусыздандырылған жүйелердің мұнайды, газды және суды жинауда қолданылуынан мұнай газын жинау мәселелерін ұтымды шешуге мүмкіндік береді. Бұл екі жол арқылы орындалуы мүмкін: мұнайды газға қаныққан жағдайында айдау; мұнай, газ және суды немесе мұнай мен газды сұйық қоспа ретінде бірге тасымалдау.
Газға қаныққан мұнайды тасымалдау үшін қолданыстағы ортадан тепкіш сораптар қолданылады. Алдыңғы кездерде газды сұйық қоспаны тасымалдау үшін ортадан тепкіш және роторлы машиналарды қолдануға әрекет жасалынып көрілді. Механикалық диспергатордың қолданылуынан газды сұйық қоспаның ортадан тепкіш сорапқа кірер кезінде қоспаның эмулсиялық құрылымға (структура) өтуі байқалады. Бұл кейбір жағдайларда ортадан тепкіш сораптардың құрамында көлемдік газ мөлшері 0,2 және одан да көп болған кездегі сораптың шығысындағы қысым 2 МПа болатын газды сұйық қоспаларды айдауға мүмкіндік береді. РКО 4,515, 15 ВК, 21 ВК типті ішкі сығымдаушы сорап-компрессорлар, құрамында газ мөлшері айтарлықтай көп болатын газды-сұйық қоспаны айдауы мүмкін.
Пластинкалы РКО 4,515 сорап-компрессорларының кәсіпшілікте сынауы мыналарды көрсетті:
шығыстағы шекті қысым 0,3 МПа-дан артпайды;
кейбір жұп үйкелісінің айтарлықтай тозуы байқалады;
төмендеткіш редуктордың болуы технико-экономикалық көрсеткіштерді айтарлықтай азайтады.
Сораптардың құрылысы (конструкция) екі тізбектей жалғанған, берілістері 360 м3сағ дейінгі агрегаттардың оған қоса берілістері үлкен үш сораптың сенімді жұмысын қамтамасыз етеді.
Сұйық әртекті жүйелерді ортадан тепкіш күш әсерімен ажыратуды центрифугалау деп атайды. Центрифугалау процесі арнаулы машиналар - центрифугаларда өткізіледі. Центрифугалардың негізгі бөлігі - тік немесе горизонталь білікте үлкен жылдамдықпен айналатын барабан болады. Центрифугалар тұндырғыш және сүзгіш болып бөлінеді.
Тұндырғыш центрифугалардың барабанының қабарығасы тұтас болады (5.22а-сурет). Суспензия немесе эмульция барабанның төменгі жағына беріледі де, қатты бөлшектер немесе үлкен тығыздықты сұйық фаза ортадан тепкіш күш әсерінен барабан қабырғасына қарай ығысады, ал тығыздығы төмен сұйық фаза аппараттын өсіне жақын орналасады. Барабанның қабғасында тұнба қабырғасына қарай ығысады, ал тығыздығы төмен сұйық фаза аппапараттың өсіне жақын орналасады. Барабанның қабырғасында тұнба қабаты пайда болып, ал ажыратылатын сұйық фаза немесе фугат барабанның үстіңгі жағынан шығарылады.
Тұндырғыш центрифуга
Сүзгіш центрифуга
Сүзгіш центрифугалардың барабанының қабырғасы көп тесікті болады (5.22б-сурет). Мұндай барабанның ішкі беті сүзгі матамен қапталады. Ортадан тепкіш күштің әсерінен қатты бөлшектер матаның бетінде ұсталынып қалады, ал сұйық тұнба қабаты және мата арқылы барабанның тесіктерінен сыртқа шығарылады.
Тұндырғыш центрифугалардағы эмульсияларды ажырату - сепарация, ал центрифуга - сепаратор деп аталады.
Тұндырғыш центрифугада суспензияны ажырату - ортадан тепкіш мөлдірлену (суспензияда қатты бөлшектер өте аз болғанда, мысалы, лак және жағар майлар) және ортадан тепкіш тұну (суспензияда қатты бөлшектер көп болғанда, мысалы, көмірдің судағы суспензиясы) болып бөлінеді.
Сүзгіш центрифугаларда суспензияны ортадан тепкіш сүзу деп атайды.
Барабан және оның iшiндегi суспензия (эмульсия) айналғанда болатын ортадан тепкiш күштiң мәнi:
, Н
мұнда - барабан және материалдың салмағы, Н; - барабанның шеңберлік жылдамдығы, мс; - барабанның 1 минуттағы айналу саны; - барабанның iшкi радиусы, м; - еркiн түсу үдеуi, мс; - деп қабылданған
Центрифугалардың жұмыс істеу тиімділігі ажырату факторына байланысты болады, яғни ажырату факторы қаншалықты көп болса, центрифуганың ажырату қаблеті соншалықты жоғары болады.
Центрифуганың ажырату қаблетін сипаттайтын екінші көрсеткіші, оның өнімділігінің индексі болып табылады. Ол ажырату факторы Ка мен барабанның тұну бетінің көбейтіндісіне тең:
, м2 (5.41)
Центрифугалауға жұмсалған қуатты есептеу. Мерзiмдi және үздiксiз әрекеттi центрифугаларды айналдыруға жұмсалған электроқозғалтқыштың қуаты бiр тәсiлмен есептеледi. Бұл жағдайда мерзiмдi әрекеттi аппараттар суспензиясыз жүктелмей айналдырылады деп есептейдi.
Егер фугат барабанның айналмалы жылдамдығымен шығарылса, онда оған жұмсалған қуат төмендегiше анықталады:
кВт
мұнда - суспензия мөлшерi, кгс.
Центрифуга подшипниктерiндегi үйкелiске жұмсалған қуат:
кВт
мұнда - барабан және материалдың жалпы массасы, кг;
- подшипниктегi үйкелiс коэффициентi;
- центрифуга бiлiгiнiң диаметрi, м;
- бiлiктiң бiр минуттағы айналыс саны.
Барабанның ауамен үйкелiсiне жұмсалған қуатты төмендегi эмприкалық формуламен есептейдi.
кВт
мұнда - ауаның тығыздығы, кгм3;
- барабанның сыртқы диаметрi, м;
- барабанның айналу жылдамдығы
Жалпы қуат:
2. Сұйық-ағынды компрессорлық сепарация қондырғыны автоматтандыру
Сұйық-ағынды компрессорлық қондырғылар газды жинау және кәсіпшіліктегі барлық сепарация сатыларынан өткен газды тасымалдау үшін қолданылады.
Сұйық-ағынды компрессорлық қондырғының технологиялық сұлбасы 1.1-суретте көрсетілген. Жұмысшы сұйық циркуляциясы тұйықталған, сұйық-ағынды компрессорлық қондырғының мұнайды, газды және суды жинау және тасымалдау жүйесінің технологиялық ерекшеліктерінің технологиялық сұлбасында көрсетілгендей қондырғы газды және де газды-сұйық қоспаны сығымдауда қолданылуы мүмкін.
Қондырғы оның алаңшасында орналастырылған сораптық және сепарациялық блоктардан тұрады.
І - газды-сұйық қоспаның немесе газдың кіруі; ІІ - сұйықтың қанықтыруға кіруі; ІІІ - газдың сақтандырғыш клапанға және білтеге (свеча) шығуы; ІV - газдың шығуы; V - газды-сұйық қоспаның шығуы; VІ - қыздырылған жұмысшы сұйықтың шығуы; 1, 5, 9, 10, 15 - ысырмалар; 2, 4, 8, 12, 13 - кері клапандар; 3 - сұйық ағынды компессор; 6 - жұмысшы сорап; 7 - газды сұйық сепаратор; 11, 14 - реттеуші клапан.
1.1-сурет-Жұмысшы сұйық циркуляциясы тұйықталған, сұйық ағынды компрессорлық құрылғылардың принциптік технологиялық сұлбасы
Қондырғы келесідей жұмыс жасайды:
Мұнайдан шыққан газ компрессорға (8) ысырма (задвижка) (1) және кері клапан (2) арқылы келіп түседі. Компрессордан (8) шыққан сығымдылған газ жұмысшы сұйық қоспасымен бірге сепараторға (7) келіп түседі. Ол жерде жұмысшы сұйық пен сығымдалған газдың ажырау процесі жүреді. Сепарацияланған жұмысшы сұйық сорапқа (6) келіп түседі, ал кейін қанықтандыру үшін сұйық-ағынды компрессорға жіберіледі. Мұнай газының конденсатын алу үшін техникалық су қолданылады. Осылайшы жұмысшы сұйық тұйықталған контур бойымен тоқтаусыз циркуляцияланып отырады, яғни мұнай газын тоқтаусыз тасымалдайды және сығымдайды: сорап - сұйық-ағынды компрессор - сепаратор - сорап. Технологиялық жағдайлардың тәуелділігіне байланысты жұмыс режим төмендегідей болуы мүмкін.
Жұмысшы сұйық температурасының және мұнай газы компоненттерінің шамалары белгілі болған кезде де сығымдаудан кейін мұнай газы конденсатының түсуі болмайды. Қондырғының жұмыс процесі кезінде қондырғыдағы жұмысшы сұйық көлемі сораптың сальнигінен ағып кетуінен және газбен бірге тамшылай шығып кетуінен азайып кетеді. Сепаратордағы (7) жұмысшы сұйықты толтыру ысырма (10), реттеуші клапан (11) және кері клапан (12) арқылы жүргізіледі. Реттеуші клапан (11) сепараторда орналастырылған сұйық деңгейінің датчигмен басқарылады. Қондырғыдан шығатын жылу қоршаған ортаға оның сыртқы беттерінен шығады. Сығымдалған газ сепаратордан (7) кері клапан (4) және ысырма (5) арқылы газ жинау жүйесіне жіберіледі.[1]
Жылудың қоршаған ортаға шығуы және айдалатын ортамен шығатын жылу мөлшері жеткіліксіз болады. Жұмысшы сұйықты салқындату қондырғыға қосылған құбырөткізгішті арматура (10, 11, 12) арқылы да жүріп отырады. Бұл жағдайда реттеуші клапан (11) сепараторда (7) орналастырылған температура датчигінің көмегімен басқарылады. Сығымдалған газ және артық сұйықтық бірге сепаратордан (7) кері клапан (8) және ысырма (9) арқылы немесе сығымдалған газдың өзі ғана кері клапан (4) және ысырма (5) арқылы, ал артық сұйықтық құбырөткізгішті арматура (13, 14, 15) көмегімен сыртқа шығарылуы мүмкін. Реттеуші клапан (11) сепараторда орналастырылған сұйық деңгейінің датчигмен басқарылады.
2.1 Сұйық-ағынды құрылғыны құрастыру
Сұйық-ағынды құрылғылардың ерекшелігі онда сұйық - ағынды компрессор болуы. Сондықтан сұйық-ағынды қондырғыларды есептеу және құрастыруды жоспарлау кезінде сұйық-ағынды компрессордың барлық сипаттамалық қасиеттерін, жұмыс істеуіне байланысты шарттарын және оны пайдаланудың тиімді болуын қамтамасыз етуіне аса көңіл бөлу керек.
Сұйық-ағынды компрессордың орналасуы оны пайдалану және жөндеу кезінде қызмет көрсетуге ыңғайлы және техника қауіпсіздігі ережелерінің құрылыс нормалары мен шарттарына сәйкес болуы керек. Сұйық-ағынды компрессордың үстіндегі кеңістік ашық және құрастыру және жөндеу жұмыстары кезінде жүк көтергіш құрылғылардың қолданылуын қамтамасыз ету керек. Сұйық-ағынды компрессордың орналасуының ең ыңғайлы түрі, оны көлденең немесе диффузор жағына қарай еңкейтіп қою түрі болып табылады. Көлденең орналасуының себебі, сұйықтың сұйық-ағынды компрессордан сепараторға кедергісіз түсуі. Сұйық-ағынды компрессорға бекітуші арматурамен жабдықталған дренажды құбырөткізгіш қосылған болуы керек. Ол тексеру немесе жөндеудің алдында жұмысшы сұйықты құйып алу үшін қажет. Сұйық-ағынды компрессор мен сепаратор аралығында жергілікті кедергілер саны минималды болуы керек. Сұйық-ағынды компрессордан сепараторға дейінгі учаскеде құбырөткізгіштің ұзындығы және геометриялық биіктіктердің жиынтығы аз дәрежеде болуы тиіс. Жұмысшы сұйықты сұйық-ағынды компрессорға жеткізетін құбырөткізгіште сүзгі орнатылған, оның еркін қимасы жеткізуші потрубканың қимасынан 3 - 4 есе үлкен болуы керек.
Сұйық-ағынды компрессордың қабылдағыш потрубкасын тік жоғары немесе көлденең етіп орналастыру керек. Кері клапанды сұйық-ағынды компрессорға жалғамасыз, жақын орналастырылған орынды және де олардың арасында төмендетілген учаскелер болмауы керек. Төмендетілген учаскелерде сұйықтың жиналып қалулары байқалған.
Сұйық-ағынды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz