E-leaning - де білімді бақылау жүйесін құру

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

1 ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ E.LEARNING ЖАСАУДЫҢ ЖАҒДАЙЫ ... ... ... ... ... ... ...
1.1 E.learning тағайындалуы және қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.1 E.learning мазмұны және ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.2 E.learning айрықша ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Негізгі формалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Технологялық шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.1 Клиент.серверлік технология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.1 RDA . модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.2 DBS . модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.3 AS . модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3 Қолданылатын бағдарламалық құралдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.1 HTML тілінің негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2 РНР .дегі серверлік сценарилер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2.1 РНР сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 JavaScript негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3.1 Объектілер жайында жалпы мағлұматтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.3.2 Негізгі анықтамалар ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.4 Мәліметтер базасының тағайындалуы және қолдану аймақтары ... ... ... ... ... .
1.3.4.1 SQL тілі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.4.2 MySQL мәліметтер базасын басқару жүйесі ... ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Flash негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.4 Есептің қойылымы ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

2 E.LEANING .ДЕ БІЛІМДІ БАҚЫЛАУ ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Web.парағын жасауға арналған бағдарламалық құралдар
2.2 Web.серверді таңдау
2.3 Web.жобаның клиенттік сценарийлік модуліне сипаттама ... ... ... ... ... ...
2.4 Web.қосымшасының құрылымын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4.1 Web.қосымшасының оқу әдістемелік бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4.2 Web.қосымшасының білімді бақылау бөлімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4.3 Web.қосымшасының қосымша бөлімдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5 Бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5.1 Клиенттік модулді жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Қолданушыға нұсқаулық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.7 Желі администраторына нұсқаулық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жалпы жағдай
3.2 Экономикалық есептер
3.2.1 Жобалауға кететін шығындар
3.2.2 Қорларды ұйымдастыру мен басқарудың ақпараттық жүйесін енгізу
3.2.3 Қорларды ұйымдастыру мен басқарудың ақпараттық жүйесін
түзету
3.2.4 Бағдарламаны жарнамалау үшін шығындар
3.2.5 Бағдарламаны көшіру үшін шығындар
3.2.6 Барлық шығындар (бағдарламаның өз құны)
3.2.7 Кірістер
3.2.8 Жылғы жалпы пайда
3.2.9 Тиімділік
3.2.10 Шығындардың өту мерзімі
3.3 Техника.экономикалық көрсеткіштер

4 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
4.1 Өндірістік зиянды және қауіпті факторларды талдау
4.2 Қорғаныс шаралары
4.2.1 Өндірістік санитария
4.2.2 Электрқауіпсіздігі
4.2.3 Өрт қауіпсіздігі

ҚОРЫТЫНДЫ

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

ҚОСЫМША

КІРІСПЕ
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады. Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама) басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады. Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы (клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер- бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР – бұл жасаушыларға тез әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML (Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Б.П. Бархаев. Многоуровневый дидактический план в дистанционном образовании // Информатика и образование. 2001, №7
2. “Дистанционное обучение”, http://www.rambler.ru
3. “Дидактические свойства Интернет, используемые в сетевых курсах”, http://www.iet.mesi.ru/
4. “Дистанционное обучение на основе WWW”, http://www.rambler.ru
5. Кручинин В.В., Поддубная Т.Н., Тарасенко Ф.П. Дидактический инструментарий для создания педагогических программных средств. М.: МЦНТИ, 1992
6. А.Матросов, А.Сергеев, А. Чаунин “HTML 4.0 – Новый уровень создания HTML-документов”. Санкт-Петербург, BHV, 1999г.
7. “Сравнительная характеристика инструментов для Web-дизайна”, http://www.rambler.ru
8. Т. Понкратова “Photoshop7 – Учебный курс, дизайн и графика”, Питер, 2002г.
9. Роберт Рейнхардт, Джон Уоррен Ленц “Flash 5”, комп.изд. Диалектика, 2001г.
10. В. Дронов “Macromedia Flash MX” Санкт-Петербург, BHV, 2003г.
11. Питер Вейнер “Java и JavaScript”, изд. ЛОРИ, 2000г.
12. Создание программ для Web “CGI/PERL”, Киев, BHV, 2000г.
13. “Сетевые операционные системы”, http://www.rambler.ru
14. Луиза Паттерсон “Использование HTML 4”, изд. Дом Вильямс,1999г.
15. В.В. Дригалкин “Самоучитель HTML в примерах”, комп.изд. Диалектика, 2003г.
16. Д.Ливингстон,К.Белью,М.Браун Perl5.Web- профессионалам: Пер. с англ.-К.:Издательская группа BHV,2001г.
17. В.А. Тарасов, В.В. Тарасов. Разработка контролирующих HTML-документов // Информатика и образование. 2001, №3
18. И.С. Лаушкина. Разработка сценария On-Line теста на языке JavaScript // Информатика и образование. 1999, №9
19. О.В. Воробейчикова. Структурированные тесты как средство контроля знаний // Информатика и образование. 2001, №7
20. Б.Жумагалиев. Лабораторный практикум по интернет-технологиям. Учебное пособие.Алматы:ААЭиС,2003.-63с.
21. «Вычислительные системы, сети и телекоммуникации» учебник для ВУЗов, издательский дом «Питер» 2002.
22. «Компьютерные сети», 2-е издание, учебник для ВУЗов, В. Г. Олифер, Н. А. Олифер, «Питер» 2003.
23. “Компьютерные сети”, http://www.yandex.ru
24. Компьютерная технология обучения: Словарь-справочник // под редакцией Гриценко В.Ю., Довгялло A.M., Савельева А.Я. Киев: Наукова думка, 1992
25. Дж. Бойс «Сетевые возможности» - М.: Восточная Книжная Компания, 1997.
26. Өндірістік зиянды факторларды талдау 1999ж. 10 желтоқсанда “Еңбек туралы” заңынан алынған.
27. МСТ 12.1.01.005 – 92. ЕҚСЖ. Жұмыс орындарына қойылатын жалпы санитарлық-гигиеналық талаптар.
28. ҚР ҚНжЕ 22.12 – 2003. Шу мен дірілден қорғану.
29. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 - 2002. Есептеу орталығының өндірістік жарықтандырылуы.
30. МСТ 12.1.038 – 89. ЕҚСЖ. Электр қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
31. МСТ 12.1.004.92. ЕҚСЖ. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар.
32. ҚР ҚНжЕ 2.02.05 – 02. Өртке қарсы нормалар мен ережелер.
33. МСТ 12.1.044 – 89. ЕҚСЖ. Заттар мен материалдардың өрт жарылыс қауіпсіздігі көрсеткіштердің номенклатурасы және оларды анықтау әдістері.
34. ҚР ҚНжЕ 2.02-05 – 02. Үймереттер мен ғимараттардағы өрт қауіпсіздігі.
35. МСТ 12.1.033-81. ЕҚСЖ. Электрлік желілері бар объектілердегі өрт қауіпсіздігі.
36. ҚР ҚНжЕ 4.02-05 – 01. Жылыту, желдету және ауа алмастыру.
37. ҚР ҚНжЕ 2.04.05 – 91. (13.91 құралы) Жылыту, желдету және ауа алмастыру жүйелеріне өртке қарсы қойылатын талаптар.
38. К.А. Мусин “Еңбекті қорғау” оқу құралы, КазНТУ, Алматы,1995ж., 77бет.
39. С.Ж. Темірғалиев “Дипломдық жобаның экономика бөлімі” Әдістемелік нұсқау (бейэконормикалык мамандықтар үшін). Алматы, КазҰТУ, 2000ж., 14 бет.
40. К.С. Алдажаров, А. Бекбаев және т.б. “Қазақша-орсша орысша-қазақша терминологиялық сөздік” 5000-ға жуық термин қамтылған, Рауан, Алматы 1999ж.
41. Қ.Бектаев “Сөздік” Үлкен қазақша-орысша орысша-қазақша сөздік. Алматы: “Алтын Қазына” 2001ж.-704бет.
42. С.Р. Тоқсанбай Экономикалық, қаржы-несие, банк, салық кеден, сақтандыру, биржа және кәсіпорын атауларының орысша-қазақша сөздігі «Сөздік-словарь» Алматы, 1999ж.
43. Р.Г.Сыздықова, Қ.Ш. Құсаинов «Қазақша-орысша сөздік», Алматы, Дайн-пресс, 2001ж.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 98 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Техникалық кибернетика кафедрасы

ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛДІ

Кафедра меңгерушісі

техн.ғыл.д-ры, профессор
__________
“___”__________ 2007 ж.

Дипломдық жобаға
ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА
Ғыл. жетекші
техн.ғыл.к-ты, доцент
______________
“___”__________ 2007 ж.
Студент
____________
Мамандық 370140, АӨжБКЖ
Топ

Тақырыбы E-leaning –де білімді бақылау жүйесін құру (кешенді диплом)
Рецензент
Инженерлік кибернетика кафедрасының
меңгерушісі, техн.ғыл.канд., проф.
______________
“___”__________ 2007 ж.
Стандарттау бойынша кеңесші
ТК кафедрасының оқытушысы
________________
“___”__________ 2007 ж.
Кеңесшілер:
Экономика бойынша кеңесші

ӨЭ кафедрасының доценті,
тех.ғыл.канд.
_____________
“___”__________ 2007 ж.
Еңбек қорғау бойынша кеңесші
ЕжТҚ кафедрасының доценті,
тех.ғыл.канд.
__________________
“___”__________ 2007 ж.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Институт Ақпараттық технологиялар

Кафедра Техникалық кибернетика
Мамандығы 370140-Ақпаратты өңдеу және басқарудың компьютерлік жүйелері

Диплом жобасын (жұмысын) орындауға
ТАПСЫРМА

Студентке
Жобаның тақырыбы E-leaning –де білімді бақылау жүйесін құру
Жоғары оқу орны бойынша ____ ________2007 ж. №__________ бұйрықпен
бекітілген.
Аяқталған жобаны тапсыру мерзімі __ мамыр 2007 ж.
Жобаның негізгі деректері Диплом алды практикасының нәтижелері,
әдебиеттерді шолу
Диплом жобасында зерттелетін мәселелердің тізімі немесе диплом
жобасының қысқаша мазмұны
а) Қазіргі кездегі E-Learning жасаудың жағдайы. Қолданылатын бағдарламалық
құралдар.
E-Learning-ді ұйымдастыру мәселелері. Есептің қойылымы.
б) E-Learning-де білімді бақылау жүйесін құру. Web-жобаның клиенттік
сценарийлік модуліне сипаттама. Web-қосымшасының құрылымын жасау.
Бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау. Қолданушыға нұсқаулық, желі
администраторына нұсқаулық.
в) Экономикалық тиімділік. E-Learning құру мен енгізуге шығындарды есептеу.
E-Learning құру мен енгізудің пайдасын және шығынды өтеу мерзімін есептеу.

г) Еңбек қорғау. Өндірістік зиянды және қауіпті факторларды таңдау.
Қорғаныс шаралары. Өндірістік санитария. Электр қауіпсіздігі. Өрт
қауіпсіздігі.
График материалдарының тізімі (міндетті сызбалардың дәл көрсетілуімен)

Жобаның жалпы құрылымы, Қолданылатын клиент-серверлік технология.
Web-қосымшаның оқу-әдістемелік құрылымы. Білімді бақылау жүйесінің
құрылымы.Тесттілеудің жүзеге асыру интерфейстері. Тестті қорғау жүйесі.
Оқытушының авторизациясы. Зертханалық жұмыспен мысал.
Ұсынылатын негізгі әдебиет
1 Д. Коггзолл PHP 5 полное руководство

Тараулары көрсетілген жоба бойынша кеңестер:
Тарау Кеңесші Мерзім Қолы
Экономикалық бөлімӨЭ кафедрасының доценті, 06.04.07
тех.ғыл.канд.-ы -25.04.07
Еңбек қорғау ЕжТҚ кафедрасының доценті, 27.04.07–
бөлімі тех.ғыл.канд.-ы 22.04.07
Стандарттау ТК кафедрасының оқытушысы 24.04.07–
бойынша 10.05.07

Диплом жобасын дайындау кестесі
№ Тараулардың аттары, зерттелетін Жетекшіге ұсыну Ескерту
мәселелердің тізімі мерзімі
1 E-leaning –де білімді бақылау 13.02.07 –
жүйесін құрудың қазіргі жағдайы 25.02.07
2 E-Learning жасаудағы 27.02.07– 11.03.07
қолданылатын бағдарламалық
құралдар
3 E-leaning –де білімді бақылау 16.03.07 –
жүйесін құру 01.04.07
4 Еңбек қорғау бөлімі 03.04.07 –
29.04.07
5 Экономикалық бөлім 01.05.07 –
06.05.07

Тапсырма берілген күні 13 ақпан 2007 ж.
Кафедра меңгерушісі ___________________
Жоба жетекшісі ___________________
Тапсырманы орындауға
қабылдады студент ___________________

Күні ______________2007 ж.

АҢДАТПА

Берілген дипломдық жоба қазіргі заманғы және өзекті тақырып- білімді
бақылау жүйесін қамтитын қашықтан оқытудың ақпараттық жүйесін жасауға
арналған.
Дипломдық жобада білім беру саласындағы тиімді оқу жобаларын жасау
және технологиялар бойынша шолу және оларды қолдану мен дамуының
перспективасы келтірілген.
Ұсынылған жоба техникалық жоғарғы оқу орындарының кафедралары үшін
қашықтан оқытудың Web-қосымшаларын жүзеге асырады.
Ұсынылған қашықтан оқытуда келесі объектілер қамтылған: дәрістер,
студенттің өзіндік жұмыстары, зертханалық жұмыстар, қонақ кітапшасы,
интерактивные тесттер.
Қолданушы, өзіне қызықты деген объектті таңдап, оның негізгі
сипаттамаларын қарай алады, өздігінен зертханалық жұмыстарды жасай алады,
содан кейін өзінің білімін тексеру үшін тест тапсырып және оның нәтижесін
мәліметтер базасына жібере алады.
Жоба өзіне ұсынылған функционалдық талаптарды қанағаттандырады.
Дипломдық жобада сайтты енгізуден экономикалық тиімділік есептелген,
сонымен қатар еңбек қорғау сұрақтары қарастырылған.
Қашықтан оқыту студенттердің, магистранттардың білімін жетілдіруге
және студенттердің білімін бақылау үшін оқытушыларға арналған.

АННОТАЦИЯ

Данный дипломный проект посвящен современной и актуальной тематике –
разработке информационной системы дистанционного обучения, которая включает
систему контроля знаний.
В дипломном проекте приведены обзор по технологиям и разработки
эффективных учебных проектов в образовании и перспективы их использования и
развития. Представленный проект реализует Web-приложении дистанционного
обучения для кафедры технических вузов.
В предлагаемом дистанционном обучений имеются следующие объекты:
лекций, самостаятельная работа студента, самостаятельная работа студента с
преподавателем, лабораторные работы, гостевая, интерактивные тесты.
Пользователь, выбрав интересующий его объект, сможет рассмотреть
основные его характеристики, самостоятельно делать лабораторные работы,
затем чтобы проверить свои знания может пройти тест и отправить результат
теста в базу данных.
Проект удовлетворяет предъявленные к нему функциональные требования.
В дипломном проекте рассчитан экономический эффект от внедрения
сайта, а также рассмотрены вопросы охраны труда.
Дистанционное обучение предназначено для улучшение знаний студентов,
магистрантов и для преподавателей, чтобы контролировать знание студентов.

ANNOTATION

The present diploma project devoted for the urgent and modern subject-
matter of education - elaboration the information system of distance
learning which included system control knowledge. In this diploma project
brings an overview of technologies and technologies of elaboration
effective educational projects as applied to education, its long–term
prospects and development.
The project is realizing Web-application of the distance learning for
technical universities.
This suggestng distance learning has the next objects: lecture,
student’s independent work, student’s independent work with teacher,
laboratory work, guest book, interactive test.
User by choosing interesting him object can descry its main
description and independint
do laboratory work. He also can control owns knowledge by test and
send results of the test to data base.
The project is gtatificationing the fuctional requires.
Here was considered the points of economical effects of introduse
distance learning and question of protection.
The project can used by students to improve his knowledge and
by teachers to control students knowledge.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1 ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ E-LEARNING ЖАСАУДЫҢ ЖАҒДАЙЫ ... ... ... ... ... ... ...
1.1 E-learning тағайындалуы және қызметі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.1 E-learning мазмұны және ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.1.2 E-learning айрықша ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Негізгі формалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Технологялық шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.2.1 Клиент-серверлік технология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.1 RDA – модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.2 DBS – модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1.3 AS – модель ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.3 Қолданылатын бағдарламалық құралдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.1 HTML тілінің негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..
1.3.2 РНР –дегі серверлік сценарилер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.2.1 РНР сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3 JavaScript негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.3.1 Объектілер жайында жалпы мағлұматтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.3.2 Негізгі анықтамалар ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.3.4 Мәліметтер базасының тағайындалуы және қолдану аймақтары ... ... ... ... ... .
1.3.4.1 SQL тілі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.3.4.2 MySQL мәліметтер базасын басқару жүйесі ... ... ... ... ... ... ..
1.3.5 Flash негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.4 Есептің қойылымы ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 E-LEANING -ДЕ БІЛІМДІ БАҚЫЛАУ ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Web-парағын жасауға арналған бағдарламалық құралдар
2.2 Web-серверді таңдау
2.3 Web-жобаның клиенттік сценарийлік модуліне сипаттама ... ... ... ... ... ...
2.4 Web-қосымшасының құрылымын жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.4.1 Web-қосымшасының оқу әдістемелік
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
2.4.2 Web-қосымшасының білімді бақылау
бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
2.4.3 Web-қосымшасының қосымша
бөлімдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..
2.5 Бағдарламалық қамтамасыз етуді жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.5.1 Клиенттік модулді жасау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.6 Қолданушыға нұсқаулық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.7 Желі администраторына нұсқаулық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 Жалпы жағдай
3.2 Экономикалық есептер
3.2.1 Жобалауға кететін шығындар
3.2.2 Қорларды ұйымдастыру мен басқарудың ақпараттық жүйесін енгізу
3.2.3 Қорларды ұйымдастыру мен басқарудың ақпараттық жүйесін
түзету
3.2.4 Бағдарламаны жарнамалау үшін шығындар
3.2.5 Бағдарламаны көшіру үшін шығындар
3.2.6 Барлық шығындар (бағдарламаның өз құны)
3.2.7 Кірістер
3.2.8 Жылғы жалпы пайда
3.2.9 Тиімділік
3.2.10 Шығындардың өту мерзімі
3.3 Техника-экономикалық көрсеткіштер
4 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
4.1 Өндірістік зиянды және қауіпті факторларды талдау
4.2 Қорғаныс шаралары
4.2.1 Өндірістік санитария
4.2.2 Электрқауіпсіздігі
4.2.3 Өрт қауіпсіздігі
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМША

КІРІСПЕ
Соңғы он жыл Интернеттің және адамдар арасындағы қатынасудың жаңа
әдісінің қарқынды дамумен белгілі болды. Бұл құбылыстың басқы жағында World
Wide Web (WWW) тұрады. Күнделікті бұл коммуникациялық ортада мыңдаған
сайттар ашылады және адамдарға әртүрлі жаңа қызмет көрсетулер түрлері
ұсынылады. Нарықтың қарқынды дамуымен жаңа технологияларға және оны
жасаушыларға үлкен сұраныс пайда болды.
Интернеттің дамуы оқу-білім саласына қатты әсерін тигізді. Соның
ішінде қашықтан оқыту әдістемесі жаңа даму алды, себебі желі арқылы тек
ақпаратты ғана беріп қоюмен қатар бірін бірі көре алмайтын сұхбаттасушылар
арасында тірі қарым-қатынасты ұйымдастыруға болады, және де адамның оқуын
қамтамасыз етуге болады.
Сайтта қолданушылар үйренетін және көшіріп алуға болатын
әртүрлі мәтіндік, графикалық, аудио және видео оқу материалдары болады.
Сонымен қатар оқушылар алған білімдерін тексеруге арналған әртүрлі
интерактивті тесттер болады. Қашықтан оқыту бағдарламасының барлық қажетті
материалдары оқушыға тез әрі толық жетеді. Қашықтан оқу жұмысының негізіне
клиент-сервер технологиясы жатады. Клиент-сервер технологиясы - арнайы
бағдарламалық қамтама орнатылған екі компьютер арасындағы қарым - қатынас
технологиясы. Қарым қатынасқа қатысушның біреуі (клиент-бағдарлама)
басқасынан (серверден) қандайда бір қызмет сұрайды деп жорамалданады.
Желіде ақпаратты беру және өңдеу үрдісінде екі компьютер қатысады- сұраушы
(клиент) және сұраныс бойынша мәліметтерді беруші (сервер), бұл жағдайда
екі бағдарлама жұмыс істейді- клиент - бағдарламасы және сервер-
бағдарламасы.
Қашықтан оқытуды жасауда әртүрлі бағдарламалар қолданылады. Бұл жобада
РНР тілі, HTML гипермәтіндік тілі қолданылған. РНР – бұл жасаушыларға тез
әрі тиімді түрде Web-қосымшаларын құруға мүмкіндік беретін, сервер жақта
жұмыс істейтін Web-тің енгізілген сценарилер тілі. Бағалы
мүмкіндіктерінің ішіне - тұрақты мәндерді қолдау, массивтермен жұмыс
істеудің қуатты құралдары, объектке-бағытталған әдістемелер және мәліметтер
базасымен жұмысты кең қолдау кіреді. РНР сонымен қатар JavaScript, WML
(Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар
қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын
бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында
РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады.

1 E-LEARNING ҚҰРУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫНА ШОЛУ

E-learning қашықтан оқытудың маңызды кезеңі болып табылады. " E-
learning " термині кең көлемдегі қолданысқа ие болғанына қарамастан,
әртүрлі авторлар оған әртүрлі мағына береді. Кең таралған E-learning-ге
көзқарас бұл, оқулық бағытын немесе оның үлкен бөлімін және көбінесе өз
ішінде кәдімгі оқулықтың, анықтаманың, есептер жинағының және зертханалыық
жаттықтыру сабағының қасиеттерін біріктіретін бағдарламалық-әдістемелік
кешен болып табылады. Ол балама емес, ал оқытудың дәстүрлі түрлеріне
қосымша, және студенттің кітаптармен, конспектілермен, есептер жинағымен
және жаттығулармен және т.с.с. жұмысын ауыстыра алмайды. Бұл электрондық
дәрісші кітаптың немесе оқу құралының барлық жетістіктерін тек қана
сақтауға арналмаған және де компьютер арқылы жүзеге асырылатын толық
мөлшерде қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды, мультимедийлік
мүмкіндіктерді қолдануға арналған. Бұл мүмкіндіктерге келесілер жатады:
− физикалық, химиялық және т.с.с. үрдістерді динамикте көрсету,
тікелей бақылауға қол жетпейтін объекттердің және үрдістердің көрнекті
көрсетімі (микромирдегі үрдістер, ғарыштық үрдістер, өте аз немесе өте
үлкен сипаттамалық уақыттарына ие үрдістер және т.с.с);
− үрдістерді және объекттерді компьютерлік модельдеуіне қажет, бірігей
немесе қымбат тұратын жабдықтарды, реагенттерді, сонымен бірге адам өміріне
және денсаулығына қауіпті материалдарды өздігінен оқып үйрену үшін қажет
және олардың оқу материалдарына аудио- және бейнесюжеттер, анимациялар ,
оқулық авторының аудиокомментарий енгізілген көрнекті көрсетімі;
− контекстік көмек сөздерін, сілтемелерді (гипертекст) ұйымдастыру;
− нәтижелерін сандық немесе графикалық түрде көрсететін жылдам күрделі
есептеулерді жүргізу;
− жаттығулар және тесттер арқылы студенттің өз білімін жедел тексеру.
E-LEARNING құру үрдісі бір мезгілде оқулық құрылатын пәндік облыс
бойынша және де ақпараттық технологиялар облысы бойынша білімдерді қажет
етеді, сол үшін тәжірибеде көбінесе екі мамандардың – пән-дәрісшінің және
маман-бағдарламашының ынтымақтастығын болжайды. Бұл жұмыстың келесі
негізгі кезеңдерін ұсынуға болады:
− оқулық мәтінінің алғашқы жазылған нұсқасын дайындау (дәріс бағыты
бойынша құралы болғаны ерекше тиімді, ең болмаса ол радикалды түрде
арығарай өзгертіледі.);
− E-LEARNING -нің жеке бөлімдерін өзара байланыстыратын сценария
құру (оқулықтың рационалды құрылымының және материалдарды баяндаудың
мұқият ойластырылған тізбегінің негізінде, мүмкін болатын сілтемелердің
қиылысын ұйымдастыру және т.с.с.), сонымен бірге E-LEARNING оқу үрдісі
кезінде динамикалық пайда болатын немесе мәтінде статикалық
орналастырылатын әртүрлі иллюстрациялардың, аудио- және бейнесюжеттердің
бастапқы сценариесін дайындау;
− компьютерде E-LEARNING құрама бөлімдерін жүзеге асыру;
Ол үшін пән-дәрісшінің ақпараттық технологиялар бойынша кез-келген
білімі төтенше пайдалы болып табылады, бірақ тіпті міндетті емес.
Көбінесе, алғашқы екі кезеңде пәндік облыстағы автор мамандығы және
оның ұстаз және әдістемеші қабілеттілігі үлкен (шешуші) рөл атқарады. Оның
себебі, тек қана E-LEARNING емес, кәдімгі оқу құралын немесе кітапты жазу
үрдісінде авторға өзінің білімінің оқырман немесе оқушы біліміне айналуымен
байланысты байқаулы қиыншылықтарға тап болуға тура келеді. Олардың
кейбіреулеріне тоқталайық.
Білімді трансформациялау үрдісі автор білімдері - мәтін- оқырман
білімдері схемасы бойынша орталанған мәтін арқылы іске асады, және
өкінішке орай, оның барлық сатыларында тұрақты шығындарға жол береді.
Осылайша, оқырмансыз өтетін бірінші кезеңнің өзінде де автормен құрылған
мәтін автордың білімдерін емес, ал тек қана олар туралы анықталған
ақпаратты қамтиды. Оқытудың күндізгі оқу түрінде мамандырылған дәрісші
бұл шығындарды азайтатын көптеген қосымша ресурстарға ие. Дұрыс орнына
қойылған сөйлеу акценттері, ауызша қатынастың артықшылықтары тек қана
оқылатын бөліміндегі ең маңыздысына көңіл бөлуге ғана емес, және де
аудиториямен кері байланысты жедел құруға, материалдарды меңгеру
дәрежесіне байланысты дәрістің жоспарын өзгертуге мүмкіндік береді. Бұл
ретте тыңдарман сұрақтарының және дәрісшінің сұрақтарының, студенттердің
өзара қатынастарының рольдерін бағаламауға болмайды.
Көрсетілген мәселелерді ескере отырып, оқушының E-LEARNING –пен
жұмысын максималды жеңілдету қажет. Әрбір бөлім бойынша оқушы оның
мақсатын және есеп қойылымын ғана анық түсініп қоймай, сонымен бірге
жағдайдың қақтығыстарын, пайда болған мәселелердің мәнін (не үшін бұл
керек? Не үшін бұл ескі аппараттың негізінде ертерек істелмеген? ), тек
содан кейін ғана бұл қақтығыстарды шешетін механизмді сезіну керек.
Оқытушымен кеңестердің көлемі және жеделділігі күндізгі оқыту түріне
қарағанда шектеулі болғандықтан, E-LEARNING-те оқушылардың көбінесе мүмкін
типтік сұрақтары бойынша оқытушы ұсынуларын, арандатушылық сұрақтар,
материалдарды меңгергенін тексеретін тесттер қолданған пайдалы.
E-LEARNING құру кезінде E-LEARNING-нің бөлек бөлімдерін өзара
байланыстыратын сценариді және аудио- және бейнесюжеттердің сценариін
дайындау маңызды кезең болып табылады. Компьютердің қуатты аудио- және
бейне мүмкіндіктері қолданылуы мүмкін. Пән-дәрісшінің бағдарламалық
қамтамасыздандыру туралы әлсіз білімі кедергі болып табылмайды, алайда тек
қана өзінің пәндік облысында ғана емес, сонымен бірге басқа облыстарда да
бар оқулықтармен және оқытатын бағдарламалармен танысу қажет. Негізгі
мақсат- аудио- және бейне фрагменттеріне, формулаларды, графиктерді,
суреттерді, кестелерді визуалдау әдістеріне, және т.б ерекше назар аудара
отырып қазіргі заманғы ақпараттық технологиялардың мүмкіндіктерін оқып оқып
оқып үйрену. Мұнда маңыздысы- оларды қалай бағдарламалық жүзеге асыру емес,
ал оқушыға білімді беру құралдарының өзі. E-LEARNING-ке енгізу үшін алдыңғы
жұмыстың жоғарыда көрсетілген барлық фрагменттері көп рет жөнделгеннен
кейін, келесі қадам пән-дәрісшінің және ақпараттық технологиялар бойынша
маманның біріккен жұмысы болу керек.

1.1.1 E-LEARNING мазмұны және құрылымы

E-LEARNING негізгі мазмұны келесілерден тұру керек:
− тіректі конспекті;
− дәріс конспектісі;
− нақтыланған курс;
− курстың жеке бөлімдеріні тереңдету.
Алғашқы кезеңде жұмыс бірінші екі конспектімен жүргізіледі. Үшіншінің
орынына таңдалған оқулық (қатты көшірме және оған әртүрлі сілтемелер)
қызмет ете алады. Төртіншісі бөлімдер қатарын тереңдетіп
(профессионалдық) оқып үйрену үшін қызмет етеді. Оқулықтың өзі және оның
бөлімдері негізгі материалды баяндаудың алдында міндетті түрде кіріспеден
тұрады. E-LEARNING -де бұдан басқа негізгі мәтіннен сәйкес келетін
сілтемелер қамтамасыз етілетін әдебиеттер тізімі және глоссарий болады.
Кіріспе. Әсіресе осы бөлімде материал мұқият құрылу керек (бөлімнің
және бүкіл курстың құрамы, сонымен қатар олардың арасындағы байланысы
көрсетілу керек). Ол келесілерден тұрады:
− мемлекеттік стандарт бойынша келісілген бағыттың қысқаша
бағдарламасы, бағыттың негізгі есептерінің тізімі және көркемдеуі, оларды
шешудің маңыздылығы және өзектілігі;
− білімдері бағытты меңгеру үшін қажетті базалық пәннің тізімі;
− оқып үйренуі зерттелетін бағыттың білімдеріне негізделген пәндердің
тізімі;
− курстың (бөлімнің) құрылымы, функционалдық және логикалық
байланыстар;
− реті бойынша курсты оқып үйренудің жалпы кепілдемелері (соның
ішінде, тәуелсіз қандай бөлімдер оқуға болады);
− оқу бағдарламасының шеңберінен шығатын, курс есептерінің дамуын және
тереңділігін қайда іздеуге болатын нұсқаулар және мамандықтардың бөлек
топтары үшін курстың қандай бөлімдерін оқып үйрену қажет, түсініктермен
(комментарий) бірге әдебиеттерге сілтемелер;
Негізгі материал. Әрбір бөлімге (тақырыпқа) кіріспе бөлімінен басқа
келесіні енгізген пайдалы:
− есептің қойылымы;
− негізгі мақсаттардың көрсетулері және олардың шешімдерінің
маңыздылығы;
− курстың, бөлімнің әртүрлі жайлары бойынша геометриялық, физикалық
көркемдеулер, мультипликациялар,клиптер;
− аудио фрагменттер;
− шешімінде қолданылатын бөлімдердің және берілген шешімді қолданатын
бөлімдердің тізімі;
− олардың тәжірибелік қолданылуын көрсететін әдістер, тәсілдер,
амалдар;
− мүмкін болатын жерде берілген мақсатты шешудің басқа да әдістерінің
мәні бар;
− берілген нәтижелерді қолданатын көбінесе жиі кездесетін техникалық
қолданбалы бағдарламалар;
− алдыңғы материалдың қажетті білімдеріне сілтемелер.
Әрбір тақырыпта мысалдар мен есептер қатар жүру керек:
− көрнекті баяндалған (толық шешімдерімен);
− өзіндік шешу үшін (нұсқаулармен және жауаптармен) ;
− бақылау шешімдері үшін (кейін бағыттың өткен бөлімдерін қайтадан
оқып үйрену қажеттілігін немесе аттестация туралы шешімді көрсететін);
− бағыттың өткен бөлімдеріне байланысты бақылау сұрақтары.
Мүмкін болатын жерде материалды мәселеге бағытталған түрде баяндау
барынша мадақталады және ұсынылады, онда студент мәселемен, фактпен немесе
құбылыспен дәстүрлі схема (теориялық материал – шешу әдістері – көрнекті
есеп) бойынша емес, ал нақты бір есептің (мысалдың) қойылымы және шешімінің
нәтижесінде танысады.
E-LEARNING үйренуші жұмысының сипаттамасы бойынша соңғысының әрбір
бөлімі келесі бөлімдерді қамту мүмкін:
− теориялық бөлім, оның негізінде ішіне суреттер, кестелер, аудио –
және бейнесюжеттер және т.б. енгізілген гипертекст. Гипертекстке қосымша
ретінде көрнекті компьютерлік модельдер болып табылады , олар объектке
немесе үрдіске олардың әсерін үйрену мақсатымен сол немесе басқа
параметрлерді түрлендіру мүмкіндігімен үйренетін объекттерді немесе
үрдістерді динамикте көрсетеді;
− тәжірибелік бөлім, мұнда минималды түсініктемелер және теориялық
бөлімнің сәйкес бөлімдеріне сілтемелер берумен берілген оқу бағыты бойынша
типтік есептер мен жаттығулардың қадам бойынша шешімдері көрсетілген.
Дәстүрлі зертханалық жұмыстардың аналогы ретінде көрнекті компьютерлік
модельдер ұсынылады (зертханалық тәжірибе дербес бағдарламалық өнімде
бөлінуі мүмкін);
− бақылау бөлімі- бұл теориялық бөлім бойынша сұрақтарды , сонымен
қатар есептерді және жаттығуларды шешуді қамтитын тесттер жинағы (дұрыс
емес жауап кезінде есепті қайтадан шешуге тырысуға ұсыныс беретін көмек
сөздер енгізілуі мүмкін);
− анықтама бөлімі, ол өзінде қамту мүмкін: пәндік нұсқау (іздеу
жүйесі); негізгі тұрақтылардың, өлшемдердің, физико-химиялық қасиеттердің
және т.б. кестелері; негізгі формулалардың мәліметтері; графикалық,
кестелік немесе басқа түрдегі қажетті басқа ақпаратты;
− көмек жүйесі, ол компьютерлік оқулықпен жұмыс жасау ережелерді және
әдістемелік ұсыныстарды қамтиды.
1.1.2 E-learning-нің айрықша ерекшеліктері
Ақпарат жақсы құрылған және өз кезегінде жаңа ұғымдардың шектеулі
санымен курстың аяқталған фрагменттері болып табылу керек. Оқу бағытының
құрылымдық элементтеріне гипертексттері, көрсетімдері, аудио- және
бейнетүсініктері немесе бейнекөрсетімдері бар маңызды тақырыптар сәйкес
келу керек.
Оқулықтың негізгі фрагменттері мәтіндер мен көрсетімдерге қоса
материалды авторлық (немесе дәрісші ) баяндаудың аудио- немесе бейнежазбасы
болу керек.
Мәтіндік ақпарат тірі дәрістердің кейбір бөлімдерін қайталауы
мүмкін. E-LEARNING мәтіннің қажетті фрагменттерін басып шығару мүмкіндігін
қамтамасыз ету керек.
Күрделі модельдерді немесе құрылғыларды ұсынатын көрсетімдер шапшаң
сыбыр сөз (көмек) жүйесімен жабдықталған болу керек, бөлек элементтерді
көрсетудің толықэкрандық өлшеміне дейін үлкейту мүмкіндігі.
E-LEARNING-де көптерезелік интерфейсті қолдану ұсынылады.
Мәтіндік бөлім қажетті ақпаратты іздеу уақытын қысқартуға мүмкіндік
беретін айқасқан сілтемелерден тұру керек , сонымен қатар қуатты іздеу
ортасы және индексі болу керек.
Қосымша бейнеақпарат немесе анимациялық клиптер бағыттың мәтіндік
баяндалуында түсінуге қиын болатын бөлімдерде болу керек.
Аудиоақпарат музыкалық аспаптардың дыбысын үйрену , құстарды ән салуы
бойынша ажырату, ауруларды жүректегі шу бойынша анықтау, ағылшын тілдерін
оқу және т.б. кезінде өзгертілмейтін болып ұсынылады. E-LEARNING бойынша
навигацияның дұрыстығын нұсқау, көмек көрсету үшін дыбыстық сигналдарды
қосу. Ақпаратты есте сақтауға көмектесетін фондық ән қолданылуы мүмкін.
Бүкіл E-LEARNING таңдалған ақпаратты көшіру, оны блокнотта өзгерту
және оқулықтың өзінен шықпай басып шығару мүмкіндігіне ие болу керек.

1.1.3 Негізгі формалары
Кез-келген күрделі жүйелерді құру сияқты E-learning дайындау кезінде
де табыс үшін шешуші болып авторлардың таланты және шеберлігі басты роль
атқарады. Алайда, электронды оқулықтардың тұрақты түрлері бар, яғни оқулық
құрыла алатын конструктивті элементтер.
Тест. Сырттай, бұл E-learning-нің қарапайым түрі. Негізгі қиындықты
құрайтындары сұрақтарды таңдау және қалыптастыру, сонымен қатар сұрақтарға
жауаптардың интерпритациясы. Жақсы тест білімнің объективті суретін,
анықталған пәндік облыста оқырман ие болатын іскерлікті және дағдыларды
алуға мүмкіндік береді. Объективті тесттің нәтижелері білімдердің
шыңдарына оптималды жолды таңдауға мүмкіндік береді.
Энциклопедия. Бұл E-learning –нің базалық түрі. Энциклопедия термині
электрондық оқулықтағы шоғырланған ақпарат толық және білім стандарттарына
қатысы бойынша тіпті артық болу керек екенін білдіреді. Себебі, ол оған
сұраныс жасағандардың әрқайсысын қанағаттандыру керек. Әрине, ақпарат
адекваттық түрде берілу керек. Электрондық энциклопедиялар үшін сәйке
келетін сервис : сілтемелер, бетбелгілер, анимацияларды және дыбыстық
жазуларды қайталау мүмкіндігі, кілттік сөздер бойынша іздеу және т.б.
Есептер жинағы. Есептер жинағы электрондық оқулықта әлдеқайда табиғи
түрде оқытудың қызметін жүзеге асырады. Есептер жинағы гуманитарлық пәндер
бойынша да болуы мүмкін. Электрондық есептер жинағында негізгісі-
мөлшерленген көмек. Оқушы нақты бір мақсатты шешуге қажетті нағыз сол бір
ақпаратты алады. Негізгі қайшылық – барлық теориялық материалды қамтитын
есептерді іріктеп алу. Есептерді іріктеу кезінде оптимизациялық қарама-
қарсы қайшылықты шешуге тура келеді. Бір жағынан, әрбір есеп мөлшерленген
көмек арқылы анықталған теориялық материалды қабылдау үшін ашу немесе
кепілдік беру керек және E-learning арналған әрбір оқырмандар үшін
түсінікті болу керек. Екінші жағынан, есептер саны оқушыны қорқытпау керек
және оны өзінің күшіне деген сенімділігін жоймау керек. Жақсы электрондық
есептер жинағын құру ең жоғарғы мамандандырылған әдістемешілердің ғана
қолдарынан келеді.
Креативтік орта. Қазіргі заманғы электрондық оқулықтар оқырманның
үйренетін объекттерімен және өзара әсерлесетін объекттердің жүйелерінің
модельдерімен творчестволық жұмысын қамтамасыз ету керек. Нағыз
творчестволық жұмыс оқытушымен құрылған жобада оқырманның іскерлік және
дағдылар кешенін құруына және бекітуіне жағдай жасайды. Бағдарламашы
көзқарасы бойынша креативтік орта E-learning –ді құрайтын бөлімдерінің
ішінен әлдеқайда қиындарының бірі болып табылады. Креативтік орта
интерфейсінің қайшылығын шешу өте күрделі. Бұл жерде талант, білім және де
шеберлік керек. Себебі, креативтік ортаның интерфейсін үйрену оқушы мен
оқытушы алдында кездейсоқ пайда болатын қосымша тосқауыл болмау керек.
Авторлық орта. E-learning оқу үрдісіне бейімделген болу керек. Яғни,
нақты бір мектептің, нақты бір сыныптың, нақты бір оқушының ерекшеліктерін
ескеруге мүмкіндік беру керек. Пассивті түрде бұл оқытушыға оқытудың
таңдалған стратегиясымен анықталған қажетті траекторияны қоюға мүмкіндік
беретін оқу материалдардың артықшылығымен қамтамасыз етіледі. Алайда,
тәжірибе творчестволық активті оқытушылардың E-learning оқу материалдарын
өздері қалыптастырғысы келетінін көрсетеді. Ол үшін сәйкес келетін авторлық
орта қажет. Мұндай орта мысалы, электрондық энциклопедияға қосымша
материалдарды қосуды қамтамасыз етеді, есептер жинағын толықтыруға,
үлестіретін материалдарды және пән бойынша әдістемелік құралды дайындауға
мүмкіндік береді. Нақты түрде бұл оның көмегімен E-learning-нің өзі
құрылатын құралға ұқсас. Бірақ, мұндай құрал әдістемешіге және де пән
оқытушысына қол жетерлік болу керек (тек қана ақпараттану оқытушысына ғана
емес ).
Ауызшасыз орта. Дәстүрлі түрде электрондық оқулықтар өзінің табиғаты
бойынша ауызша болып табылады. Олар теорияны мәтіндік немесе графикалық
түрде баяндайды. Бұл өзінің табиғаты бойынша ауызша болып табылатын
полиграфиялық баспаның мұрасы болып табылады. Ақпараттарды баяндаудың
ауызша әдістері анықталған қадамнан кейін оқушыны жүктеуге әкеледі.
Себебі, ол біріншіден, білімнің сөздік кодтау жүйесін меңгеру, білімді
кодталған түрде сипаттайтын ақпаратты есіне қалдыру керек, білімді
декодтап оны біріншіден оқу ,ал кейін нақты қайшылықтарды шешу үшін
қолданып үйрену керек. Осы негізінде білімдер мен дағдылардың ауызша
баяндамаларын меңгеру үшін өте көп күш және уақыт кетеді. Қазіргі заманғы
компьютерлік технологиялар оқырман үшін бұл жұмысты маңызды түрде
жеңілдетуге мүмкіндік береді.

1.2 Технологиялық шешімдер

1.2.1 Клиент-сервер технологиясы

Ереже бойынша ақпараттық жүйенің құрамына кіретін компьютерлер және
бағдарламалар тең құқықтық болып табылмайды. Желідегі бір компьютер
процессорлар, файлдық жүйе, почталық қызмет, басу қызметі, мәліметтер
базасы сияқты ақпараттық-есептеу ресурстарды қамтиды. Ал басқалары оны
пайдаланады. Кез – келген ресурсты басқаратын компьютерді сол ресурстың
сервері, ал онымен қолданғысы келген компьютерді клиент деп аталуы
қабылданған. Нақты сервер өзінің ие болған ресурс түрімен сипатталады.
Яғни, егер ресурс мәліметтер базасы болса, онда тағайындалуы- мәліметтер
базасын өңдеуге байланысты клиенттердің сұраныстарына қызмет көрсету болып
табылатын, мәліметтер базасының сервері туралы айтылады; егер ресурс -
файлдық жүйе болса, онда файлдық сервер немесе файл-сервер туралы айтылады
және т.с.с.
Бұл принцип үрдістердің өзара әсерлесуіне де таралады. Егер олардың
біреуі басқаларға сәйкесінше қызметтер жинағын беру арқылы кейбір
функцияларды атқаратын болса, мұндай үрдіс сервер ретінде қарастырылады.
Осы қызметтерді пайдаланатын үрдістерді клиенттер деп атау қабылданған.
Бүгінгі таңда “клиент-сервер” технологиясы кең қолданыс алуда, алайда
өзінен-өзі ол әмбебап рецепттерді ұсынбайды. Ол тек қазіргі заманғы
таратылған ақпараттық жүйенің қалай ұйымдастырылу керек екенінің жалпы
көрінісін береді. Оның үстіне бұл технологияның нақты бағдарламалық
өнімдерде және де бағдарламалық қамтаманың түрлерінде жүзеге асуы әлдеқайда
ажыратылады.
“Клиент-сервер” технологиясының негізгі принциптерінің бірі әртүрлі
табиғаты бар стандарттық қосымшаның функцияларын үш топқа бөлуге
негізделген. Бірінші топ - бұл мәліметтерді енгізу және көрсету
функциясы. Екінші топ берілген пәндік облысқа сипатталған тек қана
қолданбалы функцияларды біріктіреді. Үшінші топқа мәліметтерді сақтау және
басқару (мәліметтер базасын, файлдық жүйелерді және т.б.) функциялары
жатады. Осыған сәйкес кез келген қосымшада келесі логикалық компоненттер
таңдалады:
− бірінші топтың қызметтерін жүзеге асыратын көрсету компоненті
(presentation);
− екінші топтың қызметтерін қолдайтын қолданбалы компонент (business
application);
− үшінші топтың қызметтерін қолдайтын ақпараттық ресурстарға қатынау
компоненті (resource acces) немесе ресурстар менеджері (Resource manager).
“Клиент-сервер” технологиясының шеңберінде қосымшаларды жүзеге
асыруының айырмашылығы үш фактормен анықталады. Біріншіден, барлық үш
топтың қызметтерін жүзеге асыру үшін қандай механизмдер қолданатындығымен.
Үшіншіден, жүйеде компьютерлер арасында логикалық компоненттер қалай
таратылғандығымен.
Әрқайсысы келесі сәйкес келетін модельдерде жүзеге асатын үш
әдістемелер ерекшеленеді:
− қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі (Remote Date Access -
RDA);
− мәлеметтер базасы серверінің моделі (DateBase Server - DBS);
− қосымша серверінің моделі (Application Server - AS).
RDA-моделінде көрсетім компонент және қолданбалы компонент кодтары
бірлескен және компьютер-клиентте орындалады. Соңғысы мәліметтерді енгізу
және көрсету функцияларымен бірге таза қолданбалы функцияларды да қолдайды.
Ақпараттық ресурстарға қатынау, ереже бойынша арнайы тілдің операторларымен
(SQL тілі, егер мысалы мәліметтер базасы туралы айтылатын болса) немесе
арнайы кітапхананың функцияларын шақыруымен қамтамасыз етіледі (егер
сәйкес келетін API болса). Ақпараттық ресурстарға сұраныстар қашықтықтағы
компьютерге торап бойынша жіберіледі (мысалы, мәліметтер базасы серверіне).
Соңғысы сұраныстарды өңдейді және орындайды және клиентке мәліметтер блогын
қайтарады (сурет 1.1). “Клиент-сервер” архитектурасы туралы айтқанда,
көбінесе осы модель туралы айтады.

Сурет 1.1 – Қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі

DBS-моделі (сурет 1.2) компьютер-клиентте орындалатын үрдіс көрсетім
функцияларымен шектеледі, ал қолданбалы функциялар компиляциялянатын
резиденттік процедуралар немесе мәліметтер базасының процедуралары деп
аталатын сақталатын процедураларда жүзеге асырылған (stored procedure)
деген жорамалда құрылады. Олар тікелей мәліметтер базасында сақталады және
мәліметтер базасының компьютер-серверінде орындалады (мұнда мәліметтерге
қатынауды басқаратын компонент, яғни МББЖ қызмет етеді). Сақталатын
процедуралардың механизмі – DBS- моделінің ерекше сипаттамасы- әзірше тек
қана МББЖ- де, онда да бәрінде емес бар болғандықтан ақпараттық ресурстың
түсінігі мәліметтер базасына дейін тарылған.

Сурет 1.2 – Мәліметтер базасы серверінің моделі

Тәжірибеде егер мәліметтер базасының бүтіндігін қолдауды және кейбір
қарапайым қолданбалы функцияларды сақталатын процедуралармен (DBS-модель)
қолдайтын болса аралас модельдер жиі қолданылады, ал әлдеқайда күрделі
функциялар компьютер-клиентте орындалатын (RDA-модель) қолданбалы
бағдарламада тікелей жүзеге асырылады. Бірақ бірден екі моделідің
элементтерін қамтитын мұндай шешімдер олардың арақатынасы туралы біздің
көрсетімді толығымен өзгерте алмайды.
AS – моделінде (сурет 1.3) компьютер-клиентте орындалатын үрдіс
мәліметтерді енгізу және көрсетуге жауап береді (яғни, бірінші топтың
қызметтерін жүзеге асырады). Қолданбалы функциялар қашықтықтағы
компьютерде қызмет ететін үрдістер тобымен (қолданба серверлері)
орындалады. Қолданбалы есептерді шешу үшін қажетті ақпараттық ресурстарға
қатынау RDA-моделіндегідей әдіс бойынша қамтамасыз етіледі. Қолданбалы
компоненнттерден әртүрлі түрдегі ресурстарға қатынау бар- мәліметтер
базасы, индекстелген файлдар, кезектер және т.б. Ереже бойынша, қосымшалар
сервері ресурс менеджері қызмет ететін компьютерде орындалады, бірақ басқа
компьютерлерде де орындалуы мүмкін.

Сурет 1.3 – қосымшалар сервері моделі
RDA және DBS- модельдері функцияларды бөлудің екізвенолық сұлбасына
тіреледі. RDA- моделінде қолданбалы функциялар бағдарлама-клиентке
берілген, DBS-моделінде олардың орындалуы үшін жауапкершілікті МББЖ ядросы
алады. Бірінші жағдайда қолданбалы компонент көрсетім компонентімен
араласады, екінші жағдайда – ақпараттық ресурстарға қатынау компонентіне
интегралданады. Керісінше, AS-моделінде функцияларды бөлудің үшзвенолық
классикалық сұлбасы жүзеге асырылған, мұнда қолданбалы компонент қолданбалы
бағдарламаның маңызды элементі ретінде белгіленген, оны анықтау үшін
көпесепті операциялық жүйенің әмбебап механизмдері қолданылады және екі
басқа компоненттері бар интерфейстер стандартталған. Бұл ерекшеліктен AS
–модельдер тәжірибелік қызмет үшін маңызы үлкен өздерінің артықшылығын
көрсетеді.

1.2.1.1 RDA-модель

RDA-модельдің негізгі артықшылығы тәжірибелік жазықтықта жатыр.
Бүгінгі таңда SQL –бағдарланған МББЖ-мен жұмыс жасайтын desktop-қолданбалы
бағдарламаларды тез құруды қамтамасыз ететін көптеген құралдар бар. Олардың
көбісі қолданушының MS Windows-та графикалық интерфейсін, ODBC
интерфейсінің стандартын қолдайды, кодтың автоматтық генерациясының
құралдарын қамтиды. Басқаша айтқанда, RDA-моделінің негізгі ерекшелігі
унификациясына және қолданбалы бағдарламаларды құру құралдарының кең
таңдалымына негізделген. Осы төртінші ұрпақтың тілдерінде
(бағдарламалаудың автоматизациялық құралдарын қоса) құру құралдарының
көбісі қолданбалы функциялар және көрсетім функциялары аралас кодтарды
құрайды.

RDA –моделінің шектеулері бар. Біріншіден, клиент және сервердің өзара
байланысын SQL- сұраныстарының негізінде торап жүктейді. Клиенттердің саны
көбейгенде, торап барлық ақпараттық жүйенің тезәрекеттілігін тежейді.
Екіншіден, RDA-моделінде қолданбалы бағдарламаларды қанағаттырылған түрде
басқару мүмкін емес. Егер өздерінің табиғаты бойынша әртүрлі функциялар
(көрсетім функциялары және таза қолданбалы функциялар) 4GL тілінде жазылған
бір бағдарламаның ішінде араласқан болса, онда қолданбалы функцияларды
өзгерту қажет болған кезде бүкіл бағдарламаны түгелімен көшіруге тура келуі
мүмкін.

1.2.1.2 DBS-модель

RDA –модель кең таралғанына қарамастан, әлдеқайда технологиялық DBS-
моделіне орын береді. Соңғысы кейбір реляциондық МББЖ-де жүзеге асырылған
(Ingres, Sybase, Oracle). Оның негізін сақталатын процедуралардың механизмі
– МББЖ ядросының бағдарламалау құралы құрайды. Процедуралар мәліметтер
базасының сөздігінде сақталады, бірнеше клиенттер арасында бөлінеді және
МББЖ ядросы қызмет атқаратын компьютерде жүзеге асады. Сақталатын
процедуралар құрылатын тіл, SQL сұраныстар тілінің кеңейтілуі болып
табылады және әрбір нақты МББЖ –ге бірегей. Сақталатын процедураларға
байланысты SQL тілін стандартизациялау талаптары, әзірше байқалатын
жетістікке әкелген жок. Бұдан басқа, көптеген іске асыруларда процедуралар
интерпритацияланатын болып табылады, бұл олардың орындалуын әлдеқайда
ақырынырақ етеді. Сақталатын процедуралардың механизмі - мәліметтер
базасының белсенді сервердің құрамдас компоненттерінің бірі .

DBS-моделінде қолданбалы бағдарламалар таратылған болып табылады.
Көрсетім компоненті компьютер-клиентте орындалады, бұл кезде қолданбалы
компонент (бизнес-функцияларды жузеге асыратын) сақталатын процедуралардың
жинағы ретінде ресімделген және МБ компьютер-серверінде қызмет атқарады.
DBS-моделінің RDA-моделінен артықшылығы айқын: бұл бизнес- функцияларды
орталықтандырылған басқару мүмкіндігі, торап трафигінің төмендеуі, бірнеше
қолданбалы бағдарламалар арасында процедураларды бөлу және бір рет құрылған
процедураларды орындау жоспарын қолдану арқылы компьютердің ресурстарын
экономдау. Алайда, кемшіліктері де бар.

Біріншіден, сақталатын процедураларды жазу үшін қолданылатын құралдар,
бағдарламалау тілі болып табылмайды. Бұл – көрнекі құралдары және
функционалдық мүмкіндіктері бойынша үшінші ұрпақтың тілдері C және Pascal-
мен салыстыруларға шыдамайтын әртүрлі SQL-дің процедуралық кеңейтулері.
Олар нақты МББЖ-ге енгізілген және әрине, оларды қолдану шеңберлері
шектеулі. Қолданбалы компоненті сақталатын процедуралар көмегімен жүзеге
асырылған жүйе МББЖ-мен салыстырғанда мобильді болып табылмайды. Бұдан
басқа, көп МББЖ-де сақталатын процедураларды сынақтан өткізу және жөндеу
мүмкіндіктері жоқ, бұл соңғысын әлдеқайда қауіпті механизмге айналдырады.

Екіншіден, DBS-моделі есептеу ресурстарын қолданудың қажетті
тиімділігін қамтамасыз етпейді. МББЖ ядорсындағы объективті шектеулер
әзірше оның шеңберінде жүктеудің тиімді балансын, МБ-ның басқа компьютерлер-
серверлеріне процедуралардың миграциясын ұйымдастыруға және басқа да
пайдалы қызметтерді жүзеге асыруға мүмкіндік бермейді. МББЖ құрушылардың
осы мүмкіндіктерді өздерінің жүйелерінде қарастыру талаптары әзірше,
қажетті нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік бермейді.

Үшіншіден, қолданбалы бағдарламаларды децентрализациялау (қазіргі
заманғы ақпараттық технологиялардың кілттік факторларының бірі) клиент пен
сервердің өзара байланыс нұсқаларының маңызды әртүрлілігін қажет етеді.
Қолданбалы жүйелерді жүзеге асыру кезінде DBS-моделінде қолданылмайтын
кезекті сақтау, асинхрондық шақырулар және т.б. сияқты өзара байланысу
механизмдері қажет болуы мүмкін.

Қазіргі таңда сақталатын процедураларды өздерінің қазіргі жағдайында
бизнес-функцияларды сипаттау және қолданбалы компонентті жүзеге асыру үшін
адекватты механизм болып табылады деп айталмайсын. Оларды шынында да қуатты
құралға айналдыру үшін МББЖ құрушылар олардың ішінде келесі мүмкіндіктерді
жүзеге асыру керек:

− процедуралар тілдерінің көрнекі құралдарының кеңейтілуі;

− сақталатын процедураларды жөндеу және сынақтан өткізу құралдары;

− процедураладың басқа бағдарламалармен қақтығыстарының алдын алу;

Бұл мүмкіндіктер клиент-сервер технологиясының мықты жақтарын көп
деңгейде көрсететін AS-моделінде жүзеге асырылған.

1.2.1.3 AS-модель

Үшзвенолық схемалы AS-моделінде қабылданған негізгі элемент қолданбалы
бағдарлама сервері болып табылады. Оның шеңберінде бірнеше қолданбалы
функциялар жүзеге асырылған, олардың әрқайсысы қызмет көрсету (service)
ретінде жасалған және оларды қолданғысы келетін және қолданыла алатын
барлық бағдарламаларға кейбір қызметтерді көрсетеді. Қолданбалы бағдарлама
серверлері бірнеше болуы мүмкін, және олардың әрқайсысы анықталғын
қызметтер жинағын көрсетеді. Оларды қолданатын кез-келген бағдарлама
қолданбалы бағдарлама клиенті ретінде қарастырылады (Applicaation Client -
AC). Қолданбалы бағдарлама серверінде Қолданбалы функцияларды жүзеге асыру
бөлшектері қолданбалы бағдарлама клиентінен толығымен жасырынды. АС нақты
қызмет көрсетуге сұраныспен қатынас жасайды, бірақ AS-ке емес, яғни
қолданбалы бағдарлама сервері қызмет көрсетуді сипттау үшін шеңбер
ретінде қызмет етеді, бұл жүктеу балансын тиімді басқаруға мүмкіндік
береді. АС-тен келетін сұраныстар AS-үрдісіне кезекке тізіледі, ол оларды
шығарады және өңдеу үшін приориттеріне сәйкес қызмет көрсетулерге жібереді.

Көрсетім компонентіне қарағанда АС әлдеқайда көп айтылады. Ол шекті
қолданушымен интерфейсті қолдайды (онда ол көрсетім компоненті болып
табылады), кейбір құрылғылардан мәліметтердің келуін (мысалы, датчиктердің)
қамтамасыз ете алады, және де өз-өзімен AS бола алады. Соңғысы бірнеше
деңгейлердің AS-рі бар қолданбалы жүйені жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Мұндай жүйенің архитектурасы концентрациялық сақиналармен қоршалған ядро
сияқты көрінеді. Ядро ішінде базалық қолданбалы функциялар жүзеге асырылған
қолданбалы бағдарлама серверлерінен тұрады. Сақиналар төменгі деңгейдегі
серверлерге қатынасты клиенттер болып табылатын AS жинағын символизируют.
AS-моделінде серверлер деңгейлерінің саны, жалпы айтқанда шектеусіз.

1.3 Қолданылатын бағдарламалық құралдар

1.3.1 HTML тілінің негіздері

HTML бағдарламалау тілі болып табылмайды, бұл мәтіндік құжаттарды
белгілеу тілі. Онда кәдімгі бағдарламалау тілдерінде сияқты айнымалыларды
процедураларды, класстарды және басқа да атрибуттарды баяндалуы синтксиске
нақты сәйкес келу маңызды емес. Егер де сіз TITLE және BODY сияқты маңызды
элементтерді көрсетпесеңіз, онда браузер сәйкесті мәндерді үндеусіз түрде
қолданады. Егер де сіз синтаксистік қате істесеңіз, оны браузер терезесінен
көріп, оңай табуға және жөндеуге болады.

HTML-ді меңгеру үшін екі нәрсе қажет:

Кез-келген браузер, яғни HTML –файлдарды көру үшін қолданылатын
бағдарлама – Internet Explorer немесе Netscape Navigator.

Мәтіндік файлдардың кез-келген редакторы. Windows үшін Notepad
толығымен жарайды.

Мәтіндік редакторды HTML –файлдарды дайындау үшін, ал браузерді
істелгенді бақылау құралы ретінде қолданады.

&-тізбектері. "" және "" символдары браузермен HTML-белгілемесі
ретінде қабылданғандықтан, мынандай сұрақ туады: ал бұл символдарды экранда
қалай көрсетуге болады? HTML да бұл &тізбегі көмегімен жасалынады (оларды
тағы да символдық объектілер немесе эскейп-тізбегі деп атайды). Егер
мәтінде < (ағылшын сөзінін бірінші әріптерінен less than азырақ)
тізбегі кездессе, браузер экранда "" символын көрсетеді. "" белгісі >
(ағылшын сөзінін бірінші әріптерінен greater than —көбірек ). "&"
(амперсанд) символы & тізбегімен кодталады. (") екі тырнақшалар "
тізбегімен кодталынады. Еске сақтаныз нүктелі үтір &-тізбектерінің
міндетті элементі. Сонымен қатар, тізбектерді құрайтын барлық әріптер
төменгі регистрде болу керек. " немесе & типті белгілемелерін
қолдануға рұқсат берілмейді. Жалпы айтқанда, &- тізбектемелері ASCII-
кестесінің жарты бөігіндегі (онда әрине орыс әріптері кіреді) барлық
символдары үшін анықталған. Кейбір символдар сегіз биттық мәліметтерді
беруді қамтамасыз етпейді, сондықтан символдарды ASCII-кодтармен 127 ден
жоғары &-тізбектері түрінде беруге болады.
Қаріптерді форматтау. HTML мәтін бөлігін белгілеудің екі әдісін рұқсат
етеді. Бір жағынан, мәтіннің кейбір бөлігіндегі қаріп қою немесе иілген
болу керектігін тікелей көрсетуге болады, яғни мәтіннің физикалық стилін
өзгерту.Бір жағынан, мәтіннің кейбір бөлігін қалыпты логикалық стильден
өзгешелеп белгілеуге болады, осы стиль интерпретациясын браузерге тастау
керек.
Физикалық стильдер. Физикалық стиль деп ағымдағы қаріп модификациясын
браузерге тікелей көрсету деп түсінуге болады. Мысалы, B және B
белгілемелері арасындағылар, қою қаріппен жазылады. I және I
арасындағылар иілген қаріппен жазылады. TT және TT белгілемелері
ерекше, себебі бұлардың арасындағы мәтін жазба машинасымен жазылған қаріпке
ұқсайды
Логикалық стильдер. Логикалық стильдерді қолданғанда құжат авторы
алдын ала, оқушы экранда нені көретінін білмейді. Әртүрлі браузерлер бірдей
логикалық стильдерді әртүрлі көрсетеді. Кейбір браузерлер кейбір
белгілемелерді мүлдем елемей, логикалық стильмен белгіленгеннің орнына
қалыпты мәтінді көрсетеді. Міне ең көп таралған логикалық стильдер.

1.3.2 PHP дағы серверлік сценарилер негіздері
РНР- ді сервер жақта жұмыс істейтін енгізілген Web сценарилер
тілдері ретінде сипаттуға болады. Және ол құрушыларға тез әрі тиімді
динамикалық web-қосымшаларды құруға мүмкіндік береді.
Грамматика және синтаксис позициясынан РНР С бағдарламалау тілін еске
түсіреді. Қызықтыратын мүмкіндіктерін ішінде — тұрақты сөздерді қолдау,
массивтермен жұмыс істеудің қуатты құралдары, объектке бағытталған әдістеме
және мәліметтер базасымен жұмыс істеудің кеңейтілген қолдауы.
Дәстүрлі , web-парақтарын құрудың статистикалық әдістемелерінен тысқары
қосымшаларды (яғни HTML) жазғанда, РНР сонымен қатар JavaScript, WML
(Wireless Markup Language) және басқа да пайдалы тілдермен қатар
қолданылатын, динамикалық құрылымдарды жасау және басқару үшін қолданылатын
бағалы құрал болып табылады. Жүздеген стандартты функцияларының арқасында
РНР, жасаушының ойына келуі мүмкін кез-келген тапсырманы шеше алады. Оның
ішінде графиканы және онымен операцияларды құрудың кең қолдауы бар,
математикалық есептеулер, электрондық коммерция және XML (Extensible
Markup Language), ODBC (Open Database Connectivity) және Macromedia
Shockwave сыйақты танымал технологиялар құралдары бар. Мүмкіндіктердің кең
таңдауы модульдерді қосудың оңай емес жұмыстарынан және ұсақ
қажеттіліктерінен арылтады сондықтан дүниежүзіндегі көптеген жасаушылар
өзінің таңдауын РНР ге тоқтатады. РНР дің ең басты қасиеті, ол тікелей
HTML кодқа енгізіледі, сондықтан программистке қарапайым HTML шығару үшін
көптеген командалар жазуға тура келмейді. HTML және РНР кодтарын
қажеттілгіне қарай кезектеуге болады. Ешбір ұзақ иницализациялау кодсыз ,
ешбір қосылған кітапханасыз- бағдарлама қойылған есепті шешетін бағдарлама
кодынан ғана тұрады. Әрине, РНР сцинарилері орындалу үшін РНР
бағдарламалық қамтамасын алдын ала серверде орнату және қалыпқа келтіру
керек.
1.3.2.1 РНР сипаттамалары
РНР тілін жобалағанда ең басты фактор қолайлылық болып табылады.
РНР программистке қойылған есептің тез әрі тиімді шешімін қамтамасыз ету
керек. Жалпы РНР сипаттамалары бес негізгі қасиеттермен сипатталынады:
( дәстүрлілікпен ;
( қарапайымдылықпен;
( тиімділікпен;
( қауіпсіздікпен;
( икемділікпен.
РНР дің әсіресе қызықтыратын сипаты ол тегін таралынады.
Дәстүрлілік. Тілдің көптеген конструкциялары С ,Perl тілдерінен
алынған, көбінесе РНР коды қарапайым С немес Pascal бағдарламаларда
кездесетін кодтардан айыра алмайсыз. Бұл РНР үйренудің бастамасын
жеңілдетеді.
Қарапайымдылық. РНР сцинариі 10 000 жолдан немесе бір жолдан
тұруы мүмкін – оның барлығы есептің спицификасына байланысты, Қажетті
кітапханаларды жүктеуге, компиляцияның арнайы параметрлерін көрсетуге
немесе осы сияқтыларды жасауға тура келмейді. РНР механизмі қарапайым (?)
бірінші ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.